Co znaczy MODLITWY I MODLITEWNIKI:
Modlitwy codzienne (Ojcze nasz, Wierzę, Zdrowaś Maryja, Spowiedź powszechna) należały do elementarnych treści katechizacji i jako takie były zapewne wyjaśnione łac. albo czeskiego na j. polski już w pierwszych wiekach chrystianizacji. O przyswojenie ich ludowi zabiegały władze kościelne, które pośrodku XIII i XIV w. wielokrotnie zalecały duszpasterzom nauczanie, objaśnianie i odmawianie wspólnie z wiernymi modlitw w j. polskim. Zrozumiałe, Iż funkcjonowały one w pierwszej kolejności w obiegu ustnym. Dopiero na przełomie XIV i XV w. zaczęto je spisywać; z końca XIV w. pochodzi najstarszy znany zapis Dekalogu (Dziesięciu przykazań), dla łatwiejszego zapamiętania ujętego w formę rymowaną. Inne modlitwy utrwalone pismem datują się dopiero na start w. XV, jak na przykład tekst Ojcze nasz z około 1410 r.:
"Oćcze nasz, jenże jeś na niebiesiech, oświęci się jimię twe, przydzi twe krolewstwo, bądź twa wola jako na niebie tako i na ziemi. Chleb nasz wszedni daj nam dzisia i odpuści nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowaćcom i nie wodzi nas w pokuszenie, lecz nas zbaw ode złego".
Jak podkreśla Teresa Michałowska, "trudno przecenić kulturową rolę najwcześniejszych modlitw. Najprawdopodobniej były one pierwszymi tekstami wykazującymi literacką organizację, której musiał poddać się j. polski"; poza ich funkcją religijno kulturową "winny być [również] cenione z przyczyn czysto literackich, jako wzór stylu i języka wypowiedzi podniosłej, uroczystej, odbiegającej od konwencji codziennej mowy". W tym znaczeniu najstarsze polskie modlitwy stawały się wzorcami dla artystów prozy i liryki religijnej, w szczególności o charakterze modlitewnym (jak na przykład wykryta dopiero co piękna parafraza Zdrowa Maryja z początku XV w.).
W XV, a może nawet już w XIV w. modlitwy i pieśni nabożne zaczęto zbierać i przepisywać w oddzielnych książeczkach - modlitewnikach, przydzielonych dla konkretnych odbiorców, przeważnie dla nie znających łaciny kobiet. Do ekipy takich właśnie "modlitewników żeńskich" należą w w. XV tak zwany Godzinki Wacława, Modlitewnik Nawojki i Modlitewnik siostry Konstancji. Z pocz. XVI w. zachował się bogato iluminowany poprzez Stanisława Samostrzelnika tak zwany Modlitewnik Olbrachta, tak zwany Książeczka do spowiedzi królewny Jadwigi i dwa modlitewniki dla kobiet zwane Modlitewnikami Ptaszyckiego. Prawdziwą karierę zrobiły książki do modlitwy dopiero wspólnie z upowszechnieniem się druku; pierwszym polskim modlitewnikiem drukowanym był Raj duszny Biernata z Lublina, wydany w Krakowie w roku 1513.
Wszystkie wymienione ponad zbiory modlitw spisane zostały po polsku, co najzupełniej zrozumiałe w świetle ich przeznaczenia i funkcji, jakie miały wypełniać. Nie sposób tu jednak nie wspomnieć także o dwóch rękopiśmiennych modlitewnikach łacińskich, posiadających nadzwyczajne znaczenie dla pełnego obrazu kultury religijnej i artystycznej naszego średniowiecza, tym bardziej, Iż pochodzą one z czasów bardzo od siebie odległych.
Niezwykłym świadectwem oddziaływania zachodniej (łacińskiej) kultury religijnej i literackiej na piśmiennictwo wczesnego średniowiecza w Polsce jest dzieło pierwszej najprawdopodobniej pisarki rodzimej, Gertrudy (zm. 1108), córki króla Mieszka II (1025-1034) i niemieckiej księżniczki Rychezy, żony ruskiego księcia Izjasława. Formację duchową i intelektualną zdobyła w którymś z niemieckich klasztorów benedyktyńskich. Pozostawiła po sobie obszerny zestaw łacińskich modlitw, zwany Modlitewnikiem Gertrudy (Codex Gertrudianus), będący zarazem swego rodzaju "dziennikiem wewnętrznym" utrwalającym intymne doznania chrześcijanki i matki, boleśnie przeżywającej dramatyczne losy swego umiłowanego syna Jaropełka Piotra, w którego intencji wznosi żarliwe modły do Chrystusa i Bożej Rodzicielki.
Drugi ze wspomnianych modlitewników łacińskich jest także unikatem w skali europejskiej. Tradycja wiąże go z osobą króla Władysława Warneńczyka (zm. 1444), stąd jego nazwa - Modlitewnik Warneńczyka. Niezwykłość tej książki do nabożeństwa bazuje na tym, Iż łączy ona treści modlitewne z średniowieczną "krystalomancją": dzięki wewnętrznemu oczyszczeniu, wybłaganej łasce i pomocy archaniołów modlący się ma nadzieję dostąpić objawienia w magicznym krysztale tajemnic wszechświata.
Warto na koniec wspomnieć, Iż gruntowne studia nad Modlitewnikiem Gertrudy podjęła w ostatnich latach Teresa Michałowska; na podobny trud badawczy czeka ciągle tajemniczy Modlitewnik Warneńczyka
"Oćcze nasz, jenże jeś na niebiesiech, oświęci się jimię twe, przydzi twe krolewstwo, bądź twa wola jako na niebie tako i na ziemi. Chleb nasz wszedni daj nam dzisia i odpuści nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowaćcom i nie wodzi nas w pokuszenie, lecz nas zbaw ode złego".
Jak podkreśla Teresa Michałowska, "trudno przecenić kulturową rolę najwcześniejszych modlitw. Najprawdopodobniej były one pierwszymi tekstami wykazującymi literacką organizację, której musiał poddać się j. polski"; poza ich funkcją religijno kulturową "winny być [również] cenione z przyczyn czysto literackich, jako wzór stylu i języka wypowiedzi podniosłej, uroczystej, odbiegającej od konwencji codziennej mowy". W tym znaczeniu najstarsze polskie modlitwy stawały się wzorcami dla artystów prozy i liryki religijnej, w szczególności o charakterze modlitewnym (jak na przykład wykryta dopiero co piękna parafraza Zdrowa Maryja z początku XV w.).
W XV, a może nawet już w XIV w. modlitwy i pieśni nabożne zaczęto zbierać i przepisywać w oddzielnych książeczkach - modlitewnikach, przydzielonych dla konkretnych odbiorców, przeważnie dla nie znających łaciny kobiet. Do ekipy takich właśnie "modlitewników żeńskich" należą w w. XV tak zwany Godzinki Wacława, Modlitewnik Nawojki i Modlitewnik siostry Konstancji. Z pocz. XVI w. zachował się bogato iluminowany poprzez Stanisława Samostrzelnika tak zwany Modlitewnik Olbrachta, tak zwany Książeczka do spowiedzi królewny Jadwigi i dwa modlitewniki dla kobiet zwane Modlitewnikami Ptaszyckiego. Prawdziwą karierę zrobiły książki do modlitwy dopiero wspólnie z upowszechnieniem się druku; pierwszym polskim modlitewnikiem drukowanym był Raj duszny Biernata z Lublina, wydany w Krakowie w roku 1513.
Wszystkie wymienione ponad zbiory modlitw spisane zostały po polsku, co najzupełniej zrozumiałe w świetle ich przeznaczenia i funkcji, jakie miały wypełniać. Nie sposób tu jednak nie wspomnieć także o dwóch rękopiśmiennych modlitewnikach łacińskich, posiadających nadzwyczajne znaczenie dla pełnego obrazu kultury religijnej i artystycznej naszego średniowiecza, tym bardziej, Iż pochodzą one z czasów bardzo od siebie odległych.
Niezwykłym świadectwem oddziaływania zachodniej (łacińskiej) kultury religijnej i literackiej na piśmiennictwo wczesnego średniowiecza w Polsce jest dzieło pierwszej najprawdopodobniej pisarki rodzimej, Gertrudy (zm. 1108), córki króla Mieszka II (1025-1034) i niemieckiej księżniczki Rychezy, żony ruskiego księcia Izjasława. Formację duchową i intelektualną zdobyła w którymś z niemieckich klasztorów benedyktyńskich. Pozostawiła po sobie obszerny zestaw łacińskich modlitw, zwany Modlitewnikiem Gertrudy (Codex Gertrudianus), będący zarazem swego rodzaju "dziennikiem wewnętrznym" utrwalającym intymne doznania chrześcijanki i matki, boleśnie przeżywającej dramatyczne losy swego umiłowanego syna Jaropełka Piotra, w którego intencji wznosi żarliwe modły do Chrystusa i Bożej Rodzicielki.
Drugi ze wspomnianych modlitewników łacińskich jest także unikatem w skali europejskiej. Tradycja wiąże go z osobą króla Władysława Warneńczyka (zm. 1444), stąd jego nazwa - Modlitewnik Warneńczyka. Niezwykłość tej książki do nabożeństwa bazuje na tym, Iż łączy ona treści modlitewne z średniowieczną "krystalomancją": dzięki wewnętrznemu oczyszczeniu, wybłaganej łasce i pomocy archaniołów modlący się ma nadzieję dostąpić objawienia w magicznym krysztale tajemnic wszechświata.
Warto na koniec wspomnieć, Iż gruntowne studia nad Modlitewnikiem Gertrudy podjęła w ostatnich latach Teresa Michałowska; na podobny trud badawczy czeka ciągle tajemniczy Modlitewnik Warneńczyka
- Co znaczy MASKARADY:
- Porównanie nastąpił bezprecedensowy rozrost kultury maskarady. Jedną z istotnych przesłanek takiego stanu rzeczy były znużenie i przesyt, charakteryzujące ówczesne elity Z tego znużenia zrodziła się potrzeba modlitwy i modlitewniki co znaczy.
- Krzyżówka MIER WOJCIECH (1759-1831):
- Dlaczego Pochodził z zamożnej rodziny szlacheckiej. Uczył się w słynnym Collegium Nobilium w Warszawie. Kilkakrotnie podróżował do państw Europy zachodniej, między innymi do Włoch i Francji. W szczególności modlitwy i modlitewniki krzyżówka.
- Co to jest MALWINA, CZYLI DOMYŚLNOŚĆ SERCA:
- Jak lepiej psychologiczno obyczajowej powieści epistolarnej powstałej w literackim kręgu Puław jest Maria z Czartoryskich Wirtemberska. W Malwinie można dostrzec przedmioty romansu sentymentalnego, a również modlitwy i modlitewniki co to jest.
- Słownik MOJA WIERNA MOWO MIŁOSZA:
- Kiedy bardziej znany, co w ogóle nie znaczy, Iż najlepiej rozpoznany wiersz Czesława Miłosza. Jego zrozumienie wymagało będzie udzielenia odpowiedzi na trzy fundamentalne pytania: kto, o czym i do kogo modlitwy i modlitewniki słownik.
- Czym jest MANIFESTY:
- Od czego zależy stanowi teoretyczne uogólnienie bądź uzasadnienie dotychczasowej twórczości przeważnie ekipy literackiej. Może być również zapowiedzią, niekoniecznie wykonywaną w przyszłości, nowych założeń modlitwy i modlitewniki czym jest.
Czym jest modlitwy i modlitewniki znaczenie w Motywy literatura M .
