Co znaczy MECENAT:
Definicja "mecenatu" pochodzi od nazwiska Caiusa Cilniusa Maecenasa (zmarłego w 8 r. przed naszą erą), arystokraty rzymskiego - protektora pisarzy i pisarzy, szczególnie przyjaciela i dobroczyńcy rzymskiego poety Horacego. Aktualnie każdego opiekuna sztuk i nauk nazywa się "mecenasem" i to jest już dziś rzeczownik pospolity.
W różnych formach, jako rodzaj umowy pomiędzy opiekunem i artystą, mecenat istniał od czasów starożytnych i istnieje do dzisiaj. Zmieniały się tylko jego cele i metody funkcjonowania. Ogromną rolę odgrywał w renesansowych Włoszech, dość wspomnieć mecenat Medyceuszy czy skomplikowane i burzliwe dzieje stosunków pomiędzy mecenasem - papieżem Juliuszem II a artystą - Michałem Aniołem Buonarottim.
Mecenat był w XVI w. elementem polityki kulturalnej prowadzonej wobec twórców poprzez władców i ludzi wpływowych. Przybierał rozmaite formy, zróżnicowany był także stopień ingerencji mecenasa w dzieło, które powstawało. Nie zawsze było to doraźne wsparcie wielkiego dzieła - rysownik czy rzeźbiarz był regularnie zwyczajnie człowiekiem zatrudnionym u mecenasa i otrzymywał stałą pensję, pisarz albo uczony regularnie pracował jako sekretarz czy bibliotekarz.
Królowie wspierali najwybitniejszych. Zygmunt Stary ofiarował Mikołajowi Rejowi, "Vati Polono alias rymarzowi" wieś Temerowce. Liczni poeci byli związani z dworem królewskim - nie tylko Jan Kochanowski, lecz także Łukasz Górnicki. Władca wspierał także Klemensa Janickiego. Ten ogromny łaciński pisarz renesansowy, pochodzący z chłopskiej rodziny, nie miałby szans na postęp twórczości, gdyby nie kolejni mecenasi. Pierwszym był Andrzej Krzycki, niegdyś sekretarz króla, później biskup przemyski i płocki, wreszcie arcybiskup gnieźnieński. Na dworze Krzyckiego Janicki uzupełniał własne wykształcenie, napisał cykl epigramatów Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich. Kolejnym jego protektorem, już nie tak serdecznym, był możnowładca Piotr Kmita. Widzimy zatem, jak różne formy mógł przybierać mecenat - od darów, które przynosiły dochody (wieś ofiarowana Rejowi poprzez króla, czy beneficja kościelne, które dostał Kochanowski), przez pozwalające na twórczość, regularnie półfikcyjne, stanowiska na królewskim dworze - było tak w razie sekretarzy króla Zygmunta Augusta aż po dary pieniężne - rodzaj stypendiów pozwalających na twórcom studia zagraniczne - tak wspierał książę pruski Albrecht Jana Kochanowskiego. Książę Albrecht był chwalony jako ogromny mecenas ludzi uczonych także poprzez Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Po powrocie ze studiów zagranicznych Kochanowskiego wspierali biskupi - Filip Padniewski i Piotr Myszkowski, a również magnaci, tacy jak Firlejowie czy Radziwiłłowie. Sporo nam mówią listy dedykacyjne - jak pełen godności list dedykacyjny do Satyra Kochanowskiego poświęcony dla króla, dedykacja Zuzanny dla Elżbiety z Szydłowieckich Radziwiłłowej, żony wpływowego magnata litewskiego, Mikołaja Czarnego Radziwiłła, czy Psałterza Dawidów dla biskupa Piotra Myszkowskiego.
Osobny rozdział w historii renesansowego mecenatu w Polsce stanowi działalność Jana Zamoyskiego. Założył on i wspierał finansowo Akademię Zamoyską. Pomagał nie tylko poetom (takim jak: Szymon Szymonowic czy Sebastian Klonowic), lecz również uczonym i historykom. Przez Akademię Zamoyską stworzył cały - konkurencyjny wobec dworu królewskiego - ośrodek kulturalno naukowy.
Byli także mecenasi mniejsi, pomagający tylko nielicznym twórcom - pamiętamy o biskupie Grzegorzu z Sanoka, który wspierał wczesnego poetę humanistycznego, Filipa Kallimacha - Buonaccorsiego, biskupie Erazmie Ciołku, dzięki któremu powstała Pieśń o żubrze Mikołaja Hussowskiego, trzeba także przypomnieć biskupa Piotra Tomickiego - wspierał on Jana Dantyszka, wybitnego poetę łacińskiego, który natomiast, gdy sam został znanym dyplomatą i biskupem, pomagał Janowi Campensisowi, hebraiście, autorowi parafrazy psalmów, z której zapewne korzystał Kochanowski przy pracy nad swym Psałterzem.
Wielkie znaczenie miał także mecenat w dziedzinie sztuk plastycznych - wystarczy wspomnieć Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu, która olśniewa do dziś dzięki hojności Zygmunta Starego. Kaplica jest dziełem architektów, rzeźbiarzy i malarzy (zresztą można na jej ścianach odczytać także wiersze Andrzeja Krzyckiego). Pośród największych mecenasów sztuk plastycznych byli także biskupi (jak wspomniany Piotr Tomicki) czy wysocy dygnitarze państwowi (na przykład Krzysztof Szydłowiecki). W pierwszej kolejności jednak w dziedzinie sztuk plastycznych rozwinął się mecenat bogatego mieszczaństwa, dzięki któremu powstawały w renesansowej Polsce gmachy miejskie z ratuszami na czele (na przykład słynny ratusz w Poznaniu).
Jedno można stwierdzić z pewnością - bez hojnego mecenatu władców, biskupów i magnatów, którzy rozumieli potrzeby kultury, nie byłby możliwy wspaniały postęp literatury, a również architektury i sztuk plastycznych w renesansowej Polsce.
Zobacz także: KOCHANOWSKI, Literatura W JĘZYKU ŁACIŃSKIM
W różnych formach, jako rodzaj umowy pomiędzy opiekunem i artystą, mecenat istniał od czasów starożytnych i istnieje do dzisiaj. Zmieniały się tylko jego cele i metody funkcjonowania. Ogromną rolę odgrywał w renesansowych Włoszech, dość wspomnieć mecenat Medyceuszy czy skomplikowane i burzliwe dzieje stosunków pomiędzy mecenasem - papieżem Juliuszem II a artystą - Michałem Aniołem Buonarottim.
Mecenat był w XVI w. elementem polityki kulturalnej prowadzonej wobec twórców poprzez władców i ludzi wpływowych. Przybierał rozmaite formy, zróżnicowany był także stopień ingerencji mecenasa w dzieło, które powstawało. Nie zawsze było to doraźne wsparcie wielkiego dzieła - rysownik czy rzeźbiarz był regularnie zwyczajnie człowiekiem zatrudnionym u mecenasa i otrzymywał stałą pensję, pisarz albo uczony regularnie pracował jako sekretarz czy bibliotekarz.
Królowie wspierali najwybitniejszych. Zygmunt Stary ofiarował Mikołajowi Rejowi, "Vati Polono alias rymarzowi" wieś Temerowce. Liczni poeci byli związani z dworem królewskim - nie tylko Jan Kochanowski, lecz także Łukasz Górnicki. Władca wspierał także Klemensa Janickiego. Ten ogromny łaciński pisarz renesansowy, pochodzący z chłopskiej rodziny, nie miałby szans na postęp twórczości, gdyby nie kolejni mecenasi. Pierwszym był Andrzej Krzycki, niegdyś sekretarz króla, później biskup przemyski i płocki, wreszcie arcybiskup gnieźnieński. Na dworze Krzyckiego Janicki uzupełniał własne wykształcenie, napisał cykl epigramatów Żywoty arcybiskupów gnieźnieńskich. Kolejnym jego protektorem, już nie tak serdecznym, był możnowładca Piotr Kmita. Widzimy zatem, jak różne formy mógł przybierać mecenat - od darów, które przynosiły dochody (wieś ofiarowana Rejowi poprzez króla, czy beneficja kościelne, które dostał Kochanowski), przez pozwalające na twórczość, regularnie półfikcyjne, stanowiska na królewskim dworze - było tak w razie sekretarzy króla Zygmunta Augusta aż po dary pieniężne - rodzaj stypendiów pozwalających na twórcom studia zagraniczne - tak wspierał książę pruski Albrecht Jana Kochanowskiego. Książę Albrecht był chwalony jako ogromny mecenas ludzi uczonych także poprzez Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Po powrocie ze studiów zagranicznych Kochanowskiego wspierali biskupi - Filip Padniewski i Piotr Myszkowski, a również magnaci, tacy jak Firlejowie czy Radziwiłłowie. Sporo nam mówią listy dedykacyjne - jak pełen godności list dedykacyjny do Satyra Kochanowskiego poświęcony dla króla, dedykacja Zuzanny dla Elżbiety z Szydłowieckich Radziwiłłowej, żony wpływowego magnata litewskiego, Mikołaja Czarnego Radziwiłła, czy Psałterza Dawidów dla biskupa Piotra Myszkowskiego.
Osobny rozdział w historii renesansowego mecenatu w Polsce stanowi działalność Jana Zamoyskiego. Założył on i wspierał finansowo Akademię Zamoyską. Pomagał nie tylko poetom (takim jak: Szymon Szymonowic czy Sebastian Klonowic), lecz również uczonym i historykom. Przez Akademię Zamoyską stworzył cały - konkurencyjny wobec dworu królewskiego - ośrodek kulturalno naukowy.
Byli także mecenasi mniejsi, pomagający tylko nielicznym twórcom - pamiętamy o biskupie Grzegorzu z Sanoka, który wspierał wczesnego poetę humanistycznego, Filipa Kallimacha - Buonaccorsiego, biskupie Erazmie Ciołku, dzięki któremu powstała Pieśń o żubrze Mikołaja Hussowskiego, trzeba także przypomnieć biskupa Piotra Tomickiego - wspierał on Jana Dantyszka, wybitnego poetę łacińskiego, który natomiast, gdy sam został znanym dyplomatą i biskupem, pomagał Janowi Campensisowi, hebraiście, autorowi parafrazy psalmów, z której zapewne korzystał Kochanowski przy pracy nad swym Psałterzem.
Wielkie znaczenie miał także mecenat w dziedzinie sztuk plastycznych - wystarczy wspomnieć Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu, która olśniewa do dziś dzięki hojności Zygmunta Starego. Kaplica jest dziełem architektów, rzeźbiarzy i malarzy (zresztą można na jej ścianach odczytać także wiersze Andrzeja Krzyckiego). Pośród największych mecenasów sztuk plastycznych byli także biskupi (jak wspomniany Piotr Tomicki) czy wysocy dygnitarze państwowi (na przykład Krzysztof Szydłowiecki). W pierwszej kolejności jednak w dziedzinie sztuk plastycznych rozwinął się mecenat bogatego mieszczaństwa, dzięki któremu powstawały w renesansowej Polsce gmachy miejskie z ratuszami na czele (na przykład słynny ratusz w Poznaniu).
Jedno można stwierdzić z pewnością - bez hojnego mecenatu władców, biskupów i magnatów, którzy rozumieli potrzeby kultury, nie byłby możliwy wspaniały postęp literatury, a również architektury i sztuk plastycznych w renesansowej Polsce.
Zobacz także: KOCHANOWSKI, Literatura W JĘZYKU ŁACIŃSKIM
- Co znaczy MODERNIZM:
- Porównanie najwyższym stopniu ogólnych terminów epoki, który pretendował do rangi ustalenia całego okresu. Znaczy zespół postaw światopoglądowych, nastawień emocjonalnych i technik literackich, który wystąpił w mecenat co znaczy.
- Krzyżówka MAZUREK DˇBROWSKIEGO:
- Dlaczego zobacz PIEŚŃ LEGIONÓW POLSKICH WE WŁOSZECH mecenat krzyżówka.
- Co to jest MY I WY ALEKSANDRA ŚWIĘTOCHOWSKIEGO:
- Jak lepiej autorstwa papieża warszawskiego postępu ukazał się w numerze 44 Przeglądu Tygodniowego w roku 1871, w czasopiśmie, gdzie już przedtem pojawiały się artykuły pozytywistów. Brak powstania radykalnego mecenat co to jest.
- Słownik MESJANIZM:
- Kiedy zgodnie ze Starym Testamentem - oznaczało oczekiwanie Ludu Wybranego na przyjście Mesjasza, którego misją miało być zbawienie ludzkości. Mesjanizm narodowy, wykreowany poprzez filozofów i pisarzy mecenat słownik.
- Czym jest MOJA WIERNA MOWO MIŁOSZA:
- Od czego zależy bardziej znany, co w ogóle nie znaczy, Iż najlepiej rozpoznany wiersz Czesława Miłosza. Jego zrozumienie wymagało będzie udzielenia odpowiedzi na trzy fundamentalne pytania: kto, o czym i do kogo mecenat czym jest.
Czym jest mecenat znaczenie w Motywy literatura M .
