Postać PIOTR SKARGA właśc. Piotr Powęski biografia

Kim był PIOTR SKARGA właśc. Piotr Powęski, co zrobił: 2 lutego 1 5 3 6 - 2 7 września 1 6 1 2Najwybitniejszy polski kaznodzieja okresu baroku. Urodził się w Grójcu, w rodzinie Powęskich, podających się za szlachtę. W latach 1552-1555 studiował na Akademii Krakowskiej. Po studiach był na początku wychowawcą Jana Tęczyńskiego, a w dalszym ciągu udał się do Włoch, gdzie w 1559 r. wstąpił do zakonu jezuitów w Rzymie. Powróciwszy po dwóch latach do państwie, zajął się zakładaniem w Polsce kolegiów jezuickich. Był kolejno wykładowcą w kolegium jezuickim w Pułtusku, pierwszym rektorem kolegium w Poznaniu, pierwszym rektorem Akademii Wileńskiej, przełożonym domu zakonnego św. Barbary w Krakowie. Od stycznia 1588 r. został nadwornym kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy. Wtedy także rozpoczął wygłaszać słynne kazania w sejmie. Z tego powodu był uznawany poprzez szlachtę za zwolennika wprowadzenia absolutyzmu królewskiego i stąd narastająca niechęć do niego ze strony zwolenników zachowania nienaruszalności zasad demokracji szlacheckiej. Równocześnie jako jeden z czołowych ideologów kontrreformacji występował przeciwko zasadom tolerancji religijnej, a przez wzgląd na tym przeciwko konfederacji warszawskiej, gwarantującej prawa polityczne innowiercom. Zaangażował się również w przygotowanie unii z Cerkwią prawosławną, współtworzył unię brzeską. Był ceniony nie tylko za swój talent krasomówczy, lecz również za działalność filantropijną, między innymi założył w Krakowie Bank Pobożny i lombard dla ochrony ludzi przed sprzeczną z edukacją Kościoła lichwą. Na krótko przed śmiercią opuścił dwór Zygmunta III Wazy. Zmarł w Krakowie i został pochowany w tamtejszym kościele pw. św. św. Piotra i Pawła. Był nie tylko znakomitym kaznodzieją, lecz również utalentowanym poetą. Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką, będącą do dzisiaj świadectwem ówczesnego stylu prozy polskiej. Znane są w pierwszej kolejności jego pisma polemiczne: zwalczające poglądy luterańskie i negujące potrzebę tolerancji religijnej (Upominanie do ewangelików) i nawołujące do unii z Kościołem prawosławnym (O jedności Kościoła Bożego). Popularnymi tekstami propagującymi poglądy kontrreformacyjne były Żywoty świętych starego i nowego Zakonu. To hagiograficzne dzieło, ułożone wg imion w kalendarzu, na sporo stuleci dawało wiernym fundamentalne wiadomości nie tylko o kanonizowanych poprzez Kościół katolicki, lecz przy okazji zręcznie dostarczało pouczeń moralizatorskich, argumentów w obronie prymatu papieża i mylności edukacji innowierców. Doskonała polszczyzna i barwne opisy miały natomiast wpływ na olbrzymią popularność tego tekstu. Drugie z ogromnych dzieł Skargi to Kazania sejmowe, wydane w formie ośmiu kazań stworzonych po sejmie 1597 r. U współczesnych Skardze nie spotkały się prawie z żadnym odzewem. W momencie upadku Rzeczypospolitej traktowano je jako profetyczne ostrzeżenie przed możliwymi skutkami osłabienia państwie z racji na nadmierne uprawnienia szlachty. Katastroficzna wizja, odwołująca się do wątków biblijnych, szczególnie proroków Starego Testamentu, jest do dzisiaj uważana za mistrzowskie połączenie formy retoryki antycznej z ważkimi treściami politycznymi. (RK)