Postać BOLESŁAW ŚMIAŁY (SZCZODRY) biografia

Kim był BOLESŁAW ŚMIAŁY (SZCZODRY) co zrobił: 1 0 4 1 / 4 2 -1 0 8 1 / 8 2 Był najstarszym synem Kazimierza Odnowiciela i Dobroniegi Marii, księżniczki ruskiej, który kontynuował politykę ojca w dziele odbudowy państwie po kryzysie lat 30. XI w. W polityce wobec najbliższych sąsiadów Bolesław wykazywał sporą aktywność. W 1060 r. poparł kandydaturę Beli do tronu węgierskiego przeciwko proniemieckiemu Salomonowi, a w 1064 r. wsparł Gejzę, syna Beli. W 1069 r. interweniował na Rusi na rzecz Izasława, męża swojej ciotki, Gertrudy. W Czechach zaangażował się natomiast w 1068 r. w wybór Jaromira-Gebharda na biskupstwo praskie. Do walk polsko-czeskich doszło w 1070 i 1071 r., a w 1072 Bolesław spustoszył Czechy. W odwecie cesarz Henryk IV rozpoczął przygotowywać wyprawę na Polskę, ale bunt Sasów ją uniemożliwił. W 1076 r. interweniował na Rusi po raz drugi, osadzając ponownie na tronie kijowskim Izasława. Po zgonu Gejzy, gdy tron węgierski próbował odzyskać Salomon, wyprawa Bolesława Śmiałego w 1077 r. zapewniła objęcie władzy poprzez wychowanego na dworze polskim brata Gejzy, Władysława. W konflikcie o inwestyturę pomiędzy cesarzem Henrykiem IV a papieżem Grzegorzem VII opowiedział się po stronie zwierzchnika Kościoła. Skutkowało to nie tylko uporządkowaniem spraw kościelnych w Polsce w 1075 r. (odnowienie arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, powołanie nowego biskupstwa płockiego), lecz również nagrodą w formie zgody na koronację królewską, której dokonano 25 grudnia 1076 r. Bolesław ufundował również i uposażył klasztory benedyktynów w Tyńcu, Mogilnie i Lubiniu. Wobec tych niepodważalnych sukcesów w niezbyt jasnym świetle rysuje się konflikt pomiędzy królem a biskupem krakowskim, który wybuchł w 1079 r. Pisana 30 lat potem kronika Galla Anonima bardzo lakonicznie informuje o tym wydarzeniu: Jak doszło do wypędzenia króla Bolesława z Polski długo byłoby o tym mówić, tyle wszakże można powiedzieć, iż sam będąc pomazańcem Bożym, nie powinien drugiego pomazańca za żaden grzech karać cieleśnie. Sporo mu to gdyż zaszkodziło, gdy przeciw grzechowi grzech zastosował i za zdradę wydał biskupa na obcięcie członków. My zaś ani nie usprawiedliwiamy biskupa zdrajcy, ani nie polecamy króla, który tak szpetnie dochodził swoich praw. W innym świetle obraz konfliktu przedstawił w swojej kronice na przełomie XII i XIII w. Wincenty Kadłubek. Wg kronikarza, św. Stanisław poniósł zgon z rąk króla, gdyż stanął w obronie represjonowanych poprzez niego rycerzy (i ich rodzin), którzy porzucili władcę w czasie wyprawy. Kadłubek dał także start legendzie Stanisława zabitego poprzez niegodziwego króla w kościele na Skał-ce, a w dalszym ciągu cudownego zrośnięcia się rozsiekanych szczątków biskupa; w II połowie XIII w. stało się to częścią ideologii zjednoczeniowej Polski, który miała się połączyć tak jak rozsiekane ciało świętego. Historycy różnie interpretowali te przekazy; T. Wojciechowski, opierając się tylko na Gallu, wpisywał zatarg pomiędzy królem a biskupem w konflikt pomiędzy papiestwem a cesarstwem. Stanisław miał spiskować z cesarzem Henrykiem IV i czeskim Wratysławem, a kiedy władca wykrył spisek, skazał go na zgon. Inną drogą poszedł T. Grudziński, który łącząc przekazy Galla i Kadłubka, widział w biskupie jednego z przywódców buntu możnych niezadowolonych z rządów króla, w szczególności z ciągłych wypraw wojennych. Biskup miał przystąpić do spisku, gdyż sam żywił urazę urazę do króla, bo został pominięty przy obsadzie odnowionego arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, a jego biskupstwo krakowskie zostało uszczuplone o terytoria, które w części objęło biskupstwo płockie. Ostatnio zwraca się również uwagę na ewentualną rolę w buncie późniejszego palatyna Sieciecha, którego niektórzy (J. Powierski) widzą nawet jako przywódcę buntowników. Faktem jest, iż zgon biskupa (bez emocji, czy zadaną ręką króla, czy kata) skutkowała eskalacją buntu możnych i wygnaniem monarchy. Bolesław uszedł na Węgry, gdzie wkrótce - najprawdopodobniej otruty - zmarł. Jego syn Mieszko, sprowadzony do Polski poprzez Władysława Hermana, brata Śmiałego, został otruty w 1089 r. (BCz)