Postać STANISŁAW HOZJUSZ biografia

Kim był STANISŁAW HOZJUSZ co zrobił: 5 m a j a 1 5 0 4 - 5 sierpnia 1 5 7 9 Ten biskup chełmiński i warmiński i znakomity humanista był uznawany równocześnie za jednego z czołowych przywódców polskiej kontrreformacji w XVI w. Urodził się w Krakowie, w niemieckiej rodzinie mieszczańskiej. Jego tata, Ulryk Hos, pochodził z Badenii, lecz przeniósł się do Krakowa, a później do Wilna. Sam Stanisław Hozjusz uważał się zdecydowanie za Polaka i posługiwał się na co dzień językiem polskim, choć z domu rodzinnego wyniósł również znajomość niemieckiego i łaciny. W 1519 r. zapisał się na Akademię Krakowską i po trzech latach uzyskał tytuł bakałarza. Dzięki wstawiennictwu ówczesnego biskupa krakowskiego, Piotra Tomickiego, mógł kontynuować swe studia we Włoszech - w Padwie i Bolonii. Tam także uzyskał w 1533 r. stopień doktora prawa rzymskiego i kościelnego. Umożliwiło mu to pracę w kancelarii królewskiej, którą kierował wtedy jako podkanclerzy wspomniany biskup Tomicki, a później biskup Piotr Gamrat. Pełnił również wymagania sekretarza ds. pruskich przy królu Zygmuncie Starym. Równocześnie rozpoczęła się również jego kariera duchowna. W r. 1543 przyjął święcenia kapłańskie, a w latach 1545-1549 został proboszczem w Radłowie. Był również kanonikiem warmińskim, a dzięki poparciu biskupa warmińskiego, Dantyszka, został w tej kapitule kustoszem. Przepowiadaną mu już wtedy karierę biskupią zwieńczył ingresem dopiero za panowania Zygmunta Augusta, kiedy władca nominował go na biskupa chełmińskiego w 1549 r. Nie zaprzestał jednak wówczas swej działalności w kancelarii królewskiej. Młody władca wysłał go jako posła do cesarza Karola V. Przebywał wtedy na dworach monarszych w Wiedniu, Pradze, Brukseli i Gandawie. Po wprowadzeniu na stolicę biskupią dał się od samego początku poznać jako zdecydowany zwolennik działań kontrreformacyjnych. W miastach pruskich, raczej w Toruniu, zwrócił się przeciw luteranom i kalwinom. W 1550 r., w konsekwencji jego starań, Zygmunt August wzorem swojego ojca skłonił się do wydania dekretu przeciwko heretykom. Do podobnych działań starał się zjednać również pozostałą część duchowieństwa polskiego na synodzie piotrkowskim w 1551 r. Mimo iż oficjalnie jego diecezja nie należała do metropolii gnieźnieńskiej, nakłonił jednak biskupów polskich do zaprzysiężenia ułożonego poprzez siebie Confessio fide catholicae Christiana (Wyznanie wiary katolickiej). Po raz pierwszy ogłoszono je drukiem w 1553 r. i doczekało się w XVI w. aż 30 wydań, a również wielu tłumaczeń. Kiedy zmarł biskup warmiński, został mianowany na tę wakującą diecezję. Wtedy właśnie sprowadził do Polski jezuitów, mających wzmocnić Kościół w Polsce i zahamować wpływy reformacji. Za tę działalność papież Pius IV nadał mu godność kardynalską i zaprosił na sobór trydencki, na którym w latach 1561-1563 przewodniczył obradom. Od tej pory był już związany na stałe z dworem papieskim. Papież Grzegorz XIII obdarzył go przy Stolicy Apostolskiej wysoką godnością - wielkiego penitencjarza. W 1564 r. na sejmie w Parczewie Hozjusz zadecydował o przyjęciu uchwał trydenckich poprzez króla i senat wbrew stanowisku nawet części dygnitarzy katolickich. Skłócony z ówczesnym prymasem Jakubem Uchańskim ,za zgodą króla na stałe wyjechał do Rzymu, gdzie spędził ostatnie dziesięć lat swego życia. W takich latach szczególnie zasłużył się w działalności charytatywnej. Opiekował się i wspierał finansowo polskich pielgrzymów. Zaczął również budowę polskiego kościoła pw. św. Stanisława i usytuowanego w okolicy niego domu gościnnego (skończył tę budowę dopiero Stefan Batory).W historii Polski Hozjusz jest do dzisiaj kojarzony w pierwszej kolejności ze sprowadzeniem jezuitów. Rzeczywiście sprowadził zakon w 1564 r., zakładając w rok potem pierwsze kolegium jezuickie w Braniewie. W dalszym ciągu powstało tam dwa lata potem seminarium diecezjalne, a w 1578 r. jezuici uruchomili seminarium papieskie. Wielokrotnie (aż do 1738 r.) podejmowano bezskuteczne starania o przekształcenie tego seminarium w uniwersytet. Po kasacie zakonu tradycje erygowanego poprzez Hozjusza jezuickiego kolegium w Braniewie kontynuowało Liceum Hosianum (1818-1944). (RK)