Co znaczy PREKURSORZY:
Wilhelm Feldman we Współczesnej poezji polskiej (1864-1918), pisząc o końcu romantyzmu użył ciekawej formuły: "czas narzuca konieczność realizmu". O ile, za stricte pozytywistyczne w swym charakterze, możemy uznać te uformowane po 1863 r., to ich zapowiedzi szukać należy nawet dwadzieścia lat przedtem. W poezji krajowej już w latach 50. XIX stulecia wzrastające stale znaczenie powieści, postęp tego gatunku i jego stopniowe wysuwanie się na miejsce naczelne, zdają się nie tylko potwierdzać tezę Feldmana, lecz i pozwalają dostrzec ową ekspansję nowego prądu literackiego - realizmu. Powieść idealnie służyła ilustrowaniu zjawisk współczesnych, a spora objętościowo forma i jej wyznaczniki (tu chociażby należy zwrócić uwagę na powiększony zakres kompetencji narratora) w precyzyjny sposób omówić postawione tam problemy, przedstawiając różnorodne jego aspekty i powiązane z nim postawy ludzkie. Panującej w owym czasie tendencyjności nie należy wiązać jedynie z twórczością "młodych" i ich tezami programowymi, lecz również z działalnością twórczą starszego pokolenia. Henryk Sienkiewicz, który regularnie zabierał głos w sprawie realizmu, pisał:
Być może, że powie kto, Iż stanęliśmy, idąc za najnowszym ruchem zagranicznym, po stronie realizmu przeciw idealizmowi, po stronie tendencyjności przeciw teorii sztuki dla sztuki [...] Kraszewski, Kaczkowski, Korzeniowski, Jeż, Zachariasiewicz pisali powieści sposobem realną, nie tylko zanim nazwa "młodzi" została wynaleziona, lecz zanim wielu młodych żyło na świecie.
Z podobną estymą dla dokonań starszego pokolenia wypowiadała się w Kilku uwagach nad powieścią Eliza Orzeszkowa, która za wzór dokonań powieściopisarskich uważała, prócz powieści Wiktora Hugo, wszystkie utwory Józefa Ignacego Kraszewskiego ("jeżeli istniała w piśmiennictwie polskim powieść tendencyjna, Kraszewski najpierwszy ją wprowadził i nie wszystkim swoim nadając szerokie zakresy poglądów i nauczania"). Także jako chlubni prekursorzy powieści pozytywistycznej zostali wymienieni, poprzez autorkę Marty: Józef Korzeniowski, Zygmunt Kaczkowski i Antoni Pług. Duch i krew tego ostatniego została zaś poprzez nią uznana za "jedną z najpiękniejszych i z najwyraźniejszą tendencją napisanych powieści polskich", gdzie "szlachetność nie z krwi, lecz z ducha pochodzi".
Dlaczego "młodzi", ekipa przecież chętnie występująca w polemikach o charakterze formalnym i światopoglądowym, tak łatwo i bezdyskusyjnie uznali wymienionych pisarzy za swych patronów i mistrzów w rzemiośle literackim? W pierwszej kolejności z racji na zbieżność problematyki poruszanej w powieściach starszego i młodszego pokolenia. Podobne były również: kreacje bohaterów (wyrazistych, spełniających użyteczne społecznie zadania), niechęć do egzaltacji romantycznej, dążenie do obiektywizmu, eksponowanie wartości moralnych ludu (o tym właśnie pisała Orzeszkowa w omówieniu Ducha i krwi Pługa) i wyrazisty ładunek edukacyjno wychowawczy, jakim musiała być nacechowana powieść.
Rozwijający się od lat 50. XIX w. nowy typ powieści, właśnie w wykonaniu Kraszewskiego (Jermoła, Historia kołka w płocie), Jeża (Historia o praprawnuku, Historia o prapradziadku), Korzeniowskiego (Kollokacja, Krewni), Kaczkowskiego (Wnuczęta, Rozbitek) i Zachariasiewicza (Po ślubie), nie stracił znaczenia nawet w latach 70., gdyż, poza Orzeszkową, młode pokolenie realizowało się jako artysty publicystyki i małych form prozatorskich. Dopiero po roku 1880 nastąpiła wyraźna "zmiana warty", związana z dojrzałymi wystąpieniami - towarzyszącym Orzeszkowej - Prusa i Sienkiewicza.
Zobacz także: POWIEŚĆ
Być może, że powie kto, Iż stanęliśmy, idąc za najnowszym ruchem zagranicznym, po stronie realizmu przeciw idealizmowi, po stronie tendencyjności przeciw teorii sztuki dla sztuki [...] Kraszewski, Kaczkowski, Korzeniowski, Jeż, Zachariasiewicz pisali powieści sposobem realną, nie tylko zanim nazwa "młodzi" została wynaleziona, lecz zanim wielu młodych żyło na świecie.
Z podobną estymą dla dokonań starszego pokolenia wypowiadała się w Kilku uwagach nad powieścią Eliza Orzeszkowa, która za wzór dokonań powieściopisarskich uważała, prócz powieści Wiktora Hugo, wszystkie utwory Józefa Ignacego Kraszewskiego ("jeżeli istniała w piśmiennictwie polskim powieść tendencyjna, Kraszewski najpierwszy ją wprowadził i nie wszystkim swoim nadając szerokie zakresy poglądów i nauczania"). Także jako chlubni prekursorzy powieści pozytywistycznej zostali wymienieni, poprzez autorkę Marty: Józef Korzeniowski, Zygmunt Kaczkowski i Antoni Pług. Duch i krew tego ostatniego została zaś poprzez nią uznana za "jedną z najpiękniejszych i z najwyraźniejszą tendencją napisanych powieści polskich", gdzie "szlachetność nie z krwi, lecz z ducha pochodzi".
Dlaczego "młodzi", ekipa przecież chętnie występująca w polemikach o charakterze formalnym i światopoglądowym, tak łatwo i bezdyskusyjnie uznali wymienionych pisarzy za swych patronów i mistrzów w rzemiośle literackim? W pierwszej kolejności z racji na zbieżność problematyki poruszanej w powieściach starszego i młodszego pokolenia. Podobne były również: kreacje bohaterów (wyrazistych, spełniających użyteczne społecznie zadania), niechęć do egzaltacji romantycznej, dążenie do obiektywizmu, eksponowanie wartości moralnych ludu (o tym właśnie pisała Orzeszkowa w omówieniu Ducha i krwi Pługa) i wyrazisty ładunek edukacyjno wychowawczy, jakim musiała być nacechowana powieść.
Rozwijający się od lat 50. XIX w. nowy typ powieści, właśnie w wykonaniu Kraszewskiego (Jermoła, Historia kołka w płocie), Jeża (Historia o praprawnuku, Historia o prapradziadku), Korzeniowskiego (Kollokacja, Krewni), Kaczkowskiego (Wnuczęta, Rozbitek) i Zachariasiewicza (Po ślubie), nie stracił znaczenia nawet w latach 70., gdyż, poza Orzeszkową, młode pokolenie realizowało się jako artysty publicystyki i małych form prozatorskich. Dopiero po roku 1880 nastąpiła wyraźna "zmiana warty", związana z dojrzałymi wystąpieniami - towarzyszącym Orzeszkowej - Prusa i Sienkiewicza.
Zobacz także: POWIEŚĆ
- Co znaczy PIEŚŃ DZIADA SOKALSKIEGO W KORDONIE CESARSKIM:
- Porównanie pobudką do napisania tego utworu było dla Franciszka Karpińskiego zatwierdzenie pierwszego rozbioru Polski na sejmie delegacyjnym we wrześniu 1773 r. Sygnalizuje to w tytule pieśni lokalizacja w prekursorzy co znaczy.
- Krzyżówka PREROMANTYZM:
- Dlaczego poprzez nasze literaturoznawstwo z prac badaczy francuskich i niemieckich, których ambicją było dokładne (w najwyższym możliwym stopniu) wyodrębnienie szeregu zjawisk nie dających się jednoznacznie prekursorzy krzyżówka.
- Co to jest POEZJA LEGIONOWA:
- Jak lepiej tekstów poetyckich związanych z problematyką wojenną, takich autorów, jak Leopold Staff, Kazimierz Tetmajer czy Bronisława Ostrowska, w poezji polskiej tego okresu mamy do czynienia z tekstami obiegu prekursorzy co to jest.
- Słownik PERIODYZACJA:
- Kiedy zwykle, Iż epoka renesansu w dziejach kultury trwała w Italii od wieku XIV do początku wieku XVI (historycy przyjmują tu jako datę końcową rok 1527, tak zwany Sacco di Roma, kiedy to nastąpiło prekursorzy słownik.
- Czym jest POWIEŚĆ HISTORYCZNA SIENKIEWICZA:
- Od czego zależy Sienkiewiczowskiej powieści historycznej stanowi, jak uważa Tadeusz Bujnicki, swoistą summę wszelkich dokonań w obrębie tej formy gatunkowej. Powieści Krzyżacy, Pan Wołodyjowski i inne, może nie są prekursorzy czym jest.
Czym jest prekursorzy znaczenie w Motywy literatura P .
