Co znaczy BOHOMOLEC FRANCISZEK (1720-1784):
Pochodzący z okolic Witebska na Białorusi komediopisarz, tłumacz, dziennikarz i wydawca odegrał istotną rolę w odnowie kultury literackiej wczesnej etapy klasycyzmu. Mając 17 lat, wstąpił do zakonu jezuitów. Po studiach w Rzymie został wieloletnim nauczycielem kolegium wileńskiego, a od 1751 r. warszawskiego. Jako autor Rozmowy o j. polskim i dziennikarz występował w obronie pięknej, jasnej i czystej polszczyzny. Pisał także drobne wiersze sławiące uroki spokojnego życia, towarzyskiej zabawy i wina (Kurdesz, Do wina). Był redaktorem "Gazety Warszawskiej" i "Monitora" i wydawcą dzieł staropolskich i współczesnych.
Specjalne miejsce w jego działalności zajmował teatr. Tłumaczył i przerabiał francuskie komedie dla szkolnego teatru, a od 1766 r. podjął współpracę ze sceną publiczną. Jego sztuki "konwiktowe" i "na teatrum" odegrały istotną rolę w kształtowaniu modelu rodzimej, dydaktycznej komedii obyczajowej. Model "komedii bohomolcowej" tworzyły: aktualna dziedzina obyczajowa i socjalna, jednowątkowa akcja, nieskomplikowana intryga, schematyczne wizerunki bohaterów (właściwe z "teorią charakterów" i zasadą kontrastowania postaci) i czytelne przesłanie dydaktyczne - w finale tryumfowała sprawiedliwość, uczciwość i cnota. W późnych sztukach występują przedmioty znamienne dla dramy i "śpiewogry", która legła u podstaw wzorca narodowej opery (Nędza uszczęśliwiona, 1770; Prostota cnotliwa, 1779).
Bohomolec popularyzował w komediach nowe wzorce obyczajowe i ośmieszał pozostałości sarmackiej przeszłości, nie przystające do nowoczesnej kultury. Dyskredytował wszelakie skrajności: kpił z głupoty szlacheckich obskurantów i z dyletanckich fircyków; cenił ogładę, erudycję i pożyteczną działalność cudzoziemców, lecz potępiał bezkrytyczne przecenianie obcych wzorców kulturowych i obyczajowych (Małżeństwo z kalendarza, Staruszkiewicz). Ośmieszał zacofanie prowincji (Czary), a przywiązaniu szlachty do "szklenicy" nadał w Pijakach znamiona groteski. Interesował się również problemami inteligencji zarobkującej piórem i popierał racje mieszczan w staraniach o awans socjalny (między innymi w Małżeństwie z kalendarza). W Panu dobrym bronił naturalnego prawa chłopów do wolności osobistej i poszanowania godności.
Jako komediopisarz Bohomolec przyczynił się do wydoskonalenia językowego kształtu tekstów scenicznych. Początkowo preferował ujęcia farsowe, nasycone naturalnym, kolokwialnym językiem i potoczną frazeologią. Potem przeszedł do rzeczowego wykładu i retorycznej perswazji zgodnej z normami stylistycznymi klasycyzmu i do wyrazistego kontrastowania przeciwstawnych racji. Jego wzorzec rodzimej komedii obyczajowej oddziałał na pisarską działalność komediopisarzy kolejnego pokolenia.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: CZASOPISMA, DRAMA, KOMEDIA, KLASYCYZM, TEATR NARODOWY
Specjalne miejsce w jego działalności zajmował teatr. Tłumaczył i przerabiał francuskie komedie dla szkolnego teatru, a od 1766 r. podjął współpracę ze sceną publiczną. Jego sztuki "konwiktowe" i "na teatrum" odegrały istotną rolę w kształtowaniu modelu rodzimej, dydaktycznej komedii obyczajowej. Model "komedii bohomolcowej" tworzyły: aktualna dziedzina obyczajowa i socjalna, jednowątkowa akcja, nieskomplikowana intryga, schematyczne wizerunki bohaterów (właściwe z "teorią charakterów" i zasadą kontrastowania postaci) i czytelne przesłanie dydaktyczne - w finale tryumfowała sprawiedliwość, uczciwość i cnota. W późnych sztukach występują przedmioty znamienne dla dramy i "śpiewogry", która legła u podstaw wzorca narodowej opery (Nędza uszczęśliwiona, 1770; Prostota cnotliwa, 1779).
Bohomolec popularyzował w komediach nowe wzorce obyczajowe i ośmieszał pozostałości sarmackiej przeszłości, nie przystające do nowoczesnej kultury. Dyskredytował wszelakie skrajności: kpił z głupoty szlacheckich obskurantów i z dyletanckich fircyków; cenił ogładę, erudycję i pożyteczną działalność cudzoziemców, lecz potępiał bezkrytyczne przecenianie obcych wzorców kulturowych i obyczajowych (Małżeństwo z kalendarza, Staruszkiewicz). Ośmieszał zacofanie prowincji (Czary), a przywiązaniu szlachty do "szklenicy" nadał w Pijakach znamiona groteski. Interesował się również problemami inteligencji zarobkującej piórem i popierał racje mieszczan w staraniach o awans socjalny (między innymi w Małżeństwie z kalendarza). W Panu dobrym bronił naturalnego prawa chłopów do wolności osobistej i poszanowania godności.
Jako komediopisarz Bohomolec przyczynił się do wydoskonalenia językowego kształtu tekstów scenicznych. Początkowo preferował ujęcia farsowe, nasycone naturalnym, kolokwialnym językiem i potoczną frazeologią. Potem przeszedł do rzeczowego wykładu i retorycznej perswazji zgodnej z normami stylistycznymi klasycyzmu i do wyrazistego kontrastowania przeciwstawnych racji. Jego wzorzec rodzimej komedii obyczajowej oddziałał na pisarską działalność komediopisarzy kolejnego pokolenia.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: CZASOPISMA, DRAMA, KOMEDIA, KLASYCYZM, TEATR NARODOWY
- Co znaczy BAKA JÓZEF (1707-1780):
- Porównanie jezuickiego pedagoga, kaznodziei Bractwa Dobrej Zgonu i misjonarza umacniającego religijność ludu Litwy i Białorusi wyrastało z praktycznych potrzeb wielostronnej działalności. Pozostawił mowy bohomolec franciszek (1720-1784) co znaczy.
- Krzyżówka BEMA PAMIĘCI ŻAŁOBNY RAPSOD:
- Dlaczego wiersz napisany w 1851 r. poprzez Cypriana Norwida ku uczczeniu pierwszej rocznicy Zgonu generała Józefa Bema. Bem był znakomitym oficerem i teoretykiem wojskowym. W latach 1812-1813 brał udział w bohomolec franciszek (1720-1784) krzyżówka.
- Co to jest BÓG W LITERATURZE:
- Jak lepiej punktem wyjścia literatury młodopolskiej wydaje się agnostycyzm, spadek po okresie pozytywistycznym, który programowo nie pyta o pierwszą przyczynę zaistnienia świata ani o jego koniec: pomija zatem bohomolec franciszek (1720-1784) co to jest.
- Słownik BAJRONIZM:
- Kiedy tendencji literackich wczesnego romantyzmu, ujawniającą się wyraźnie w twórczości pisarzy i pisarzy wielu państw, również w Polsce. Jego inspiracją była zarówno twórczość, jak i legenda otaczająca bohomolec franciszek (1720-1784) słownik.
- Czym jest BAJKI I PRZYPOWIEŚCI I BAJKI NOWE:
- Od czego zależy 1779) Ignacego Krasickiego, poprzedzony wierszem dedykacyjnym Do dzieci i Wstępem do bajek, to arcydzieło epigramatycznej odmiany gatunku; w drugim, wydanym już po Zgonu poety (1802), oprócz krótkich bohomolec franciszek (1720-1784) czym jest.
Czym jest bohomolec franciszek (1720-1784) znaczenie w Motywy literatura B .
