Co znaczy POLKA I EUROPEJKA MANUELI GRETKOWSKIEJ:
To pewien paradoks, Iż dwie szczególnie wyróżniające się książki Manueli Gretkowskiej - Polkę i Europejkę - postrzegać można jako znaczne zerwanie z tym, co w powszechnej czytelniczej świadomości funkcjonuje jako pisarskie emploi Gretkowskiej. Utwory warte są wskazania z racji na podjętą w nich poprzez autorkę świadomą grę z własnym wizerunkiem, który zawdzięczała po części zabiegom autokreacyjnym, znaczeniom poprzednich tekstów i strategiom odbiorczym proponowanym zarówno poprzez krytykę literacką, jak i szeroką publiczność. Gretkowska skandalistka przyzwyczaiła entuzjastów i przeciwników swej twórczości do publikowania tekstów odważnych, łamiących tabu (choćby językowe i obyczajowe), przekraczających granice, prowokujących.
W czasie gdy opublikowana w 2001r. Polka zwolenników skandalizującego oblicza Gretkowskiej mogła rozczarować. Jednak zerwanie z pozą naczelnej prowokatorki nie tylko wprowadziło do dorobku pisarki nowe wątki, lecz wzbogaciło również zakres rozwiązań gatunkowych. W omówieniach Polki przeważnie pojawiają się takie ustalenia, jak: "dziennik ciąży", "dziennik szczęśliwej miłości", "dziennik intymny", "intymnik", "ciążownik". Istotnie, tematem organizującym książkę są doświadczenia okresu ciąży - rzeczywiście oczekująca narodzin córki Gretkowska zapisywała refleksje powiązane z własnym stanem błogosławionym. Myliłby się jednak ten, kto oczekiwałby po Polce ekshibicjonistycznych opisów i skandalicznych wątków. Ciąża pióra Gretkowskiej pokazana jest poprzez pryzmat powszedniości. Specjalny moment życia zyskuje literacką szatę w formie scen z życia codziennego, które mają właśnie świadczyć o "normalności" pisarki, doświadczającej rzeczy zwyczajnych, wręcz sprowadzających się do stereotypu. Mało również w Polce intymności, feministycznej drapieżności czy cielesności. Jak trafnie zauważyła Barbara Gutkowska, czas oczekiwania dziecka jest postrzegany raczej w wymiarze "mentalnym i emocjonalnym".
Należy jednak zapytać, na ile mamy tutaj do czynienia ze szczerym wyznaniem, prawdziwie autobiograficznym zapisem. Autorka Namiętnika przyzwyczaiła gdyż do takich strategii, które polegały na mieszaniu fikcji z prawdą, na swobodnym przeplataniu się wątków wykreowanych z wiarygodnymi. Adekwatność pomiędzy wydarzeniami z życia Gretkowskiej a tematyką Polki pozwala utrzymać tezę o autobiografizmie książki, jednakże warto zaznaczyć - parafrazując sądy Gutkowskiej - Iż to jest przetwarzanie ciąży w literaturę. Lektura tekstu ponadto ujawnia, Iż utożsamienie Manueli Gretkowskiej z "ja" kształtującym dziennik nie jest tak oczywiste; Polka gdyż dostarcza również materiału do analizy zmiennego, proteuszowego oblicza pisarki.
Użyta tutaj formuła dziennik czy dziennik intymny również wymaga komentarza. Nie chodzi tylko o odrzuceniu ustalenia "intymny", lecz o znaczne poszerzenie formuły gatunkowej. Jeżeli nawet przyjąć, Iż dziennik wyznacza ramy Polki, to nie sposób nie zauważyć, Iż na pewno do tego metody mówienia autorka się nie ogranicza. Choćby z racji na tematy towarzyszące ciąży - szczęśliwą miłość, część emigracyjnych, tym wspólnie szwedzkich, doświadczeń - Polka staje się romansem i powieścią autobiograficzną. Naukowcy odnaleźli w książce ponadto między innymi esej i pamiętnik. Owa niejednorodność gatunkowa oscyluje jednak wyraźnie wokół form autobiograficznych.
Nie odmiennie jest w razie Europejki opublikowanej w 2004r. Utwór - mający zadać kłam wciąż tkwiącemu w świadomości wizerunkowi Gretkowskiej skandalistki - zwraca uwagę rozmaitością wykorzystanych formuł pisania: "opis sąsiaduje z aforyzmem, dziennikiem podróży, felietonem, miniesejem, wspomnieniem, opowiadaniem, refleksją autotematyczną, dialogową scenką" - pisała o książce Barbara Gutkowska. Tej wielobarwności gatunkowej towarzyszy w Europejce rozległa dziedzina: przeżycia osobiste, miłosne, macierzyńskie, lecz i wypowiedzi o charakterze publicystycznym dotyczące kultury, roli pisarza czy polityki (w kontekście polskim i europejskim właśnie; dziennik kończy wszak znamienna data 1 maja 2004r.).
W Europejce warto jednak zobaczyć coś więcej niż reakcję na formalne włączenie Polski w struktury europejskie. Nasycenie książki rozważaniami historycznymi, pytaniami o istnienie autorytetów, sposób uprawiania polityki czyni z utworu istotną i wszechstronną wypowiedź pisarską. Szerszy niż w razie Polki zakres tematyczny pozwala widzieć utwór na linii ewolucji, jakiej w poezji polskiej podlegały formy dziennikowe. Przywoływana już badaczka twórczości Gretkowskiej dostrzega tutaj w pierwszej kolejności wpływ Witolda Gombrowicza. Europejka podręcznik i Europejka Gretkowska nie mają jednak w sobie nic z patosu i wzniosłości. Ważkość refleksji równoważona jest gdyż prześmiewczym stylem pisarki, jej dystansem, ironią, indywidualnym spojrzeniem. Niezależnie wszak od tematyki znakiem rozpoznawczym i równocześnie organizującym zarówno Europejkę, jak i Polkę jest sama autorka i specyficzna pisarska sygnatura.
(Monika Peter)
Zobacz także: Poezja POLSKA NA PRZEŁOMIE WIEKÓW, PISARSKIE OSOBOWOŚCI, PROZA ?eńska NA PRZEŁOMIE WIEKÓW, PROZA KOBIET: MANUELA GRETKOWSKA; OLGA TOKARCZUK
W czasie gdy opublikowana w 2001r. Polka zwolenników skandalizującego oblicza Gretkowskiej mogła rozczarować. Jednak zerwanie z pozą naczelnej prowokatorki nie tylko wprowadziło do dorobku pisarki nowe wątki, lecz wzbogaciło również zakres rozwiązań gatunkowych. W omówieniach Polki przeważnie pojawiają się takie ustalenia, jak: "dziennik ciąży", "dziennik szczęśliwej miłości", "dziennik intymny", "intymnik", "ciążownik". Istotnie, tematem organizującym książkę są doświadczenia okresu ciąży - rzeczywiście oczekująca narodzin córki Gretkowska zapisywała refleksje powiązane z własnym stanem błogosławionym. Myliłby się jednak ten, kto oczekiwałby po Polce ekshibicjonistycznych opisów i skandalicznych wątków. Ciąża pióra Gretkowskiej pokazana jest poprzez pryzmat powszedniości. Specjalny moment życia zyskuje literacką szatę w formie scen z życia codziennego, które mają właśnie świadczyć o "normalności" pisarki, doświadczającej rzeczy zwyczajnych, wręcz sprowadzających się do stereotypu. Mało również w Polce intymności, feministycznej drapieżności czy cielesności. Jak trafnie zauważyła Barbara Gutkowska, czas oczekiwania dziecka jest postrzegany raczej w wymiarze "mentalnym i emocjonalnym".
Należy jednak zapytać, na ile mamy tutaj do czynienia ze szczerym wyznaniem, prawdziwie autobiograficznym zapisem. Autorka Namiętnika przyzwyczaiła gdyż do takich strategii, które polegały na mieszaniu fikcji z prawdą, na swobodnym przeplataniu się wątków wykreowanych z wiarygodnymi. Adekwatność pomiędzy wydarzeniami z życia Gretkowskiej a tematyką Polki pozwala utrzymać tezę o autobiografizmie książki, jednakże warto zaznaczyć - parafrazując sądy Gutkowskiej - Iż to jest przetwarzanie ciąży w literaturę. Lektura tekstu ponadto ujawnia, Iż utożsamienie Manueli Gretkowskiej z "ja" kształtującym dziennik nie jest tak oczywiste; Polka gdyż dostarcza również materiału do analizy zmiennego, proteuszowego oblicza pisarki.
Użyta tutaj formuła dziennik czy dziennik intymny również wymaga komentarza. Nie chodzi tylko o odrzuceniu ustalenia "intymny", lecz o znaczne poszerzenie formuły gatunkowej. Jeżeli nawet przyjąć, Iż dziennik wyznacza ramy Polki, to nie sposób nie zauważyć, Iż na pewno do tego metody mówienia autorka się nie ogranicza. Choćby z racji na tematy towarzyszące ciąży - szczęśliwą miłość, część emigracyjnych, tym wspólnie szwedzkich, doświadczeń - Polka staje się romansem i powieścią autobiograficzną. Naukowcy odnaleźli w książce ponadto między innymi esej i pamiętnik. Owa niejednorodność gatunkowa oscyluje jednak wyraźnie wokół form autobiograficznych.
Nie odmiennie jest w razie Europejki opublikowanej w 2004r. Utwór - mający zadać kłam wciąż tkwiącemu w świadomości wizerunkowi Gretkowskiej skandalistki - zwraca uwagę rozmaitością wykorzystanych formuł pisania: "opis sąsiaduje z aforyzmem, dziennikiem podróży, felietonem, miniesejem, wspomnieniem, opowiadaniem, refleksją autotematyczną, dialogową scenką" - pisała o książce Barbara Gutkowska. Tej wielobarwności gatunkowej towarzyszy w Europejce rozległa dziedzina: przeżycia osobiste, miłosne, macierzyńskie, lecz i wypowiedzi o charakterze publicystycznym dotyczące kultury, roli pisarza czy polityki (w kontekście polskim i europejskim właśnie; dziennik kończy wszak znamienna data 1 maja 2004r.).
W Europejce warto jednak zobaczyć coś więcej niż reakcję na formalne włączenie Polski w struktury europejskie. Nasycenie książki rozważaniami historycznymi, pytaniami o istnienie autorytetów, sposób uprawiania polityki czyni z utworu istotną i wszechstronną wypowiedź pisarską. Szerszy niż w razie Polki zakres tematyczny pozwala widzieć utwór na linii ewolucji, jakiej w poezji polskiej podlegały formy dziennikowe. Przywoływana już badaczka twórczości Gretkowskiej dostrzega tutaj w pierwszej kolejności wpływ Witolda Gombrowicza. Europejka podręcznik i Europejka Gretkowska nie mają jednak w sobie nic z patosu i wzniosłości. Ważkość refleksji równoważona jest gdyż prześmiewczym stylem pisarki, jej dystansem, ironią, indywidualnym spojrzeniem. Niezależnie wszak od tematyki znakiem rozpoznawczym i równocześnie organizującym zarówno Europejkę, jak i Polkę jest sama autorka i specyficzna pisarska sygnatura.
(Monika Peter)
Zobacz także: Poezja POLSKA NA PRZEŁOMIE WIEKÓW, PISARSKIE OSOBOWOŚCI, PROZA ?eńska NA PRZEŁOMIE WIEKÓW, PROZA KOBIET: MANUELA GRETKOWSKA; OLGA TOKARCZUK
- Co znaczy POWSTANIE LISTOPADOWE:
- Porównanie wydarzeniem historycznym w epoce polskiego romantyzmu, stając się wewnętrzną cezurą w dziejach tego prądu, dzielącą go na dwa odrębne fazy. Zapoczątkowane Nocą Listopadową 29 XI 1830 r., opracowane polka i europejka manueli gretkowskiej co znaczy.
- Krzyżówka POTOCKI JAN (1761-1815):
- Dlaczego jednego z najznaczniejszych rodów arystokratycznych w Rzeczypospolitej szlacheckiej. Syn Józefa, krajczego koronnego, i Anny Teresy z Ossolińskich, znanej w europejskich kręgach towarzyskich. W wieku polka i europejka manueli gretkowskiej krzyżówka.
- Co to jest POEZJA ŚWIECKA:
- Jak lepiej rozróżniania w obrębie naszego piśmiennictwa średniowiecznego dwóch jego nurtów tematycznych - religijnego i świeckiego - zadomowił się na dobre w podręcznikach i opracowaniach historycznoliterackich polka i europejka manueli gretkowskiej co to jest.
- Słownik POEZJA MICKIEWICZA:
- Kiedy Mickiewicza (1798-1855) uznawana jest za jedno z najznakomitszych osiągnięć literatury romantycznej w skali europejskiej, a rangę najwybitniejszego polskiego poety przyznawano autorowi Dziadów już za polka i europejka manueli gretkowskiej słownik.
- Czym jest POEMAT HEROIKOMICZNY:
- Od czego zależy ten gatunek, będący parodią eposu rycerskiego, osiągnął szczyt rozwoju i mistrzostwa w drugiej połowie XVIII w. Autorom wzorców dostarczyła tradycja antyczna (Batrachomyomachia, parodiujący Iliadę polka i europejka manueli gretkowskiej czym jest.
Czym jest polka i europejka manueli gretkowskiej znaczenie w Motywy literatura P .
