Co znaczy FORTEPIAN SZOPENA:
Cypriana Norwida to utwór o trudnej do określenia dominancie gatunkowej. Powstawał na przełomie lat 1863-64, ogłoszony zaś został w Paryżu w 1865 r., czyli za życia poety, co należy do wyjątków w jego dorobku. Potem, w wersji nieco zmienionej, Norwid włączył ten tekst do przygotowywanego cyklu Vade mecum, jako wiersz szczególnie ważny dla przesłania całego zbioru, przedostatni (XCIX). Czytelnicy polscy mogli się z nim zapoznać jednak dopiero dzięki fascynacji twórczością Norwida, jaką przejawiał Miriam (Zenon Przesmycki), który ogłosił wiersz, podobnie jak sporo innych jego dzieł, na łamach nadzwyczajnie wysmakowanego pisma literackiego, jakim była ukazująca się w Warszawie "Chimera".
Wiersz powstał jako poetycka i filozoficzna zarazem refleksja na informacja o wyrzuceniu na bruk, w okresie tłumienia stworzenia styczniowego (precyzyjnie dnia 19 IX 1863), autentycznego instrumentu - fortepianu, na którym rzeczywiście regularnie grywał młody Fryderyk Chopin, zanim wyruszył z Warszawy na artystyczny podbój Europy (na koncerty do Wiednia i Paryża, tuż przed wybuchem stworzenia listopadowego). I nie jest rzeczą ważną fakt, Iż Norwid widział "w te dni przedostatnie" (przed śmiercią kompozytora w roku 1849) Chopina grającego na fortepianie marki Pleyel, w trakcie gdy na bruk runął inny, pamiątkowy egzemplarz marki Bucholtz, podobnie jak kwestią drugorzędną pozostaje to, Iż wspomniane w wierszu "Kaukaskie konie", symbolizujące udział w wojskach rosyjskich narodów państw podbitych, zastępują żołnierzy batalionu litewskiego pułku gwardii, którzy w rzeczywistości zdemolowali Pałac Zamoyskich przy Nowym Świecie (w odwet za niecelny zamach na gen. Fiodora Berga - namiestnika cara Aleksandra II w Królestwie Polskim).
Kłopot z określeniem dominanty gatunkowej tego wiersza, z czym zresztą regularnie spotykamy się w twórczości Norwida, kierujący do sporów interpretacyjnych, wynika z faktu, Iż mimo pozornej formy monologu mamy tu do czynienia z wielokierunkową rozmową i wyraźnym udramatyzowaniem liryki. Podmiot mówiący zwraca się do wielu różnych osób (nie do jednego zbiorowego odbiorcy), przytacza nam także wypowiedzi uosobionych elementów i pojęć abstrakcyjnych, terminów filozoficznych (pojawiają się jako adresaci apostrof: Mit, Cnota, Sztuka, Styl, Dzieje), personifikowanych, jednakże nie zaznaczonych na sposób ulubiony poprzez pisarzy oświecenia - sporą literą - "strun".
Wielość adresatów pomnaża dedykacja dla Antoniego Czaykowskiego, przyjaciela poety, prawnika o zainteresowaniach muzycznych; Norwid sporo mu zawdzięczał, w tym także pomoc przy tak nielicznych wydaniach swych wierszy. Wielość nadawców potęgują dwa motta, z lorda Byrona: "Muzyka to rzecz osobliwa" i z Pierre´a Jeana de Bérangera, nadzwyczajnie popularnego poety francuskiego (w szczególności w pierwszej połowie XIX w.), sławiącego rewolucję i Napoleona I: "Sztuka? to sztuka - i to wszystko." (Tomik piosenek Bérangera wiózł do państwie zmierzający do stworzenia listopadowego Mickiewicz). Oba motta przytoczone zostały w języku francuskim - języku "sztuki konwersacji", brzmią więc lekko i zarazem uczenie. Zderzenie obu myśli wprowadza na wstępie wiersza z pozoru sprzeczne, a przecież współbrzmiące dwa akordy: w odczuciu dwóch znakomitych pisarzy muzyka (jedna ze sztuk, pamiętajmy jednak o tym, Iż romantycy cenili muzykę wyżej niż poezję) jest czymś trudnym do definicje, niezwykłym, sztuka zaś (w wierszu Norwida - Sztuka) jest czymś oczywistym, nie wymaga definicji, objaśnień.
Z owej wielogłosowości tego niezwykłego wiersza Stanisław Makowski - w jednej z nowszych interpretacji - wyprowadza wniosek, że wiersz ten należy rozpatrywać "w szerokiej tradycji platońsko sokratejskiego dialogu, traktowanego poprzez poetę Norwida jako najdoskonalsza forma współtworzenia poprzez autora i odbiorcę artystycznego aktu zamiany myśli i uczuć". Sam Norwid określił Fortepian Szopena w liście do Mariana Sokołowskiego (Paryż, luty 1865) nader skromnie jako raptem "poemacik".
Ów "poemacik" złożona jest z dziesięciu różnej objętości zwrotek, zapisanych wierszem wolnym (jednakże w XIX wiecznej literaturze dominował dawniejszy schemat wersyfikacyjny: wiersz sylabiczny, regularny), oddającym najlepiej jak to tylko możliwe ducha muzyki Chopina. Naukowcy dopatrywali się wręcz we wszechstronnej muzyczności tego wiersza, budowanej przy pomocy rytmu, intonacji i tonalnych cech samogłosek, odwzorowania zmian tonacji, rytmiki i charakteru emocjonalnego, typowego dla jego Preludiów, bądź także dla Poloneza fis moll op. 44. I właśnie muzyczność wiersza jest jednym z ważnych czynników łączących tę oryginalną, unikalną, 10 częściową formę cykliczną. W części pierwszej, obejmującej strofy I-VI, pisarz zawarł nasyconą symboliką interpretację ostatnich chwil wielkiego kompozytora i charakterystykę jego dzieła. W części końcowej, strofach VIII-X, przedstawił przejmujący obraz zniszczenia fortepianu, alegorii ideału ogromnej Muzyki. Obie części łączy strofa VII, najdłuższa w tym poemacie, stanowiąca rodzaj filozoficznego uogólnienia, mówiąca o sensie, wartości i losie każdego wielkiego dzieła sztuki.
Istotę wielkości muzyki Chopina widział Norwid w jej dwojakim zakorzenieniu w tradycji antycznej i rodzimej: z jednej strony podkreślał prostotę i doskonałość formy, które wiązał z lirą Orfeusza i dłutem Pigmaliona, z drugiej uczulał czytelnika na wartości ściśle polskie, ludowe i narodowe ("Jakby starożytna jaka Cnota" weszła "W dom modrzewiowy wiejski"). Oba nurty tradycji wiąże ze sobą etyka chrześcijańska, przedstawiona w formie "Hostii". Doskonałość i zarazem boskość tej muzyki oddaje zwrot: "Emanuel już mieszka / Na Taborze" (hebrajskie wyraz "Emanuel" oznacza przecież "Bóg z nami"). Pisarz przypominał tu mistyczne uniesienie, jakie było udziałem wybranych poprzez Chrystusa apostołów, świadków Jego przemienienia na górze Tabor (Ewangelia wg św. Mateusza, 17, 1-8). Chrystusa czekała jeszcze męka i Zgon, poprzedzona wyznaniem "Consummatum est..." ("wykonało się"), słowami przytoczonymi w strofie VII. Formuła ta odnosi się, zdaniem Norwida, do każdego wielkiego dzieła, nadając mu właściwości sacrum, wiąże ze sobą - fundamentalne dla twórczości tego poety - definicje piękna, dobra i prawdy.
Dopełnieniem dzieła Chopina, metonimicznie powiązanego w poetyckim obrazie z jego warszawskim fortepianem, staje się pozorne, materialne zniszczenie instrumentu poprzez żołnierzy plądrujących pałac Zamoyskich przy Nowym Świecie. W istocie ta profanacja, zbezczeszczenie, przez ofiarę, staje się - wedle szczerych intencji poety - idealną rekomendacją do wieczności, otwiera przed muzyką Chopina przyszłość. Odkrycie tej prawdy staje się jednocześnie wybitnym prognostykiem na przyszłość dla literaturze Norwida. To interpretacja podniosła. Współczesność dopisuje gorzką pointę: dopiero sensacja dobra na pierwszą stronę gazet (jakże medialny upadek instrumentu) zwraca uwagę na rozmiar Chopina.
(Marek Piechota)
Zobacz także: VADE-MECUM, Literatura NORWIDA
Wiersz powstał jako poetycka i filozoficzna zarazem refleksja na informacja o wyrzuceniu na bruk, w okresie tłumienia stworzenia styczniowego (precyzyjnie dnia 19 IX 1863), autentycznego instrumentu - fortepianu, na którym rzeczywiście regularnie grywał młody Fryderyk Chopin, zanim wyruszył z Warszawy na artystyczny podbój Europy (na koncerty do Wiednia i Paryża, tuż przed wybuchem stworzenia listopadowego). I nie jest rzeczą ważną fakt, Iż Norwid widział "w te dni przedostatnie" (przed śmiercią kompozytora w roku 1849) Chopina grającego na fortepianie marki Pleyel, w trakcie gdy na bruk runął inny, pamiątkowy egzemplarz marki Bucholtz, podobnie jak kwestią drugorzędną pozostaje to, Iż wspomniane w wierszu "Kaukaskie konie", symbolizujące udział w wojskach rosyjskich narodów państw podbitych, zastępują żołnierzy batalionu litewskiego pułku gwardii, którzy w rzeczywistości zdemolowali Pałac Zamoyskich przy Nowym Świecie (w odwet za niecelny zamach na gen. Fiodora Berga - namiestnika cara Aleksandra II w Królestwie Polskim).
Kłopot z określeniem dominanty gatunkowej tego wiersza, z czym zresztą regularnie spotykamy się w twórczości Norwida, kierujący do sporów interpretacyjnych, wynika z faktu, Iż mimo pozornej formy monologu mamy tu do czynienia z wielokierunkową rozmową i wyraźnym udramatyzowaniem liryki. Podmiot mówiący zwraca się do wielu różnych osób (nie do jednego zbiorowego odbiorcy), przytacza nam także wypowiedzi uosobionych elementów i pojęć abstrakcyjnych, terminów filozoficznych (pojawiają się jako adresaci apostrof: Mit, Cnota, Sztuka, Styl, Dzieje), personifikowanych, jednakże nie zaznaczonych na sposób ulubiony poprzez pisarzy oświecenia - sporą literą - "strun".
Wielość adresatów pomnaża dedykacja dla Antoniego Czaykowskiego, przyjaciela poety, prawnika o zainteresowaniach muzycznych; Norwid sporo mu zawdzięczał, w tym także pomoc przy tak nielicznych wydaniach swych wierszy. Wielość nadawców potęgują dwa motta, z lorda Byrona: "Muzyka to rzecz osobliwa" i z Pierre´a Jeana de Bérangera, nadzwyczajnie popularnego poety francuskiego (w szczególności w pierwszej połowie XIX w.), sławiącego rewolucję i Napoleona I: "Sztuka? to sztuka - i to wszystko." (Tomik piosenek Bérangera wiózł do państwie zmierzający do stworzenia listopadowego Mickiewicz). Oba motta przytoczone zostały w języku francuskim - języku "sztuki konwersacji", brzmią więc lekko i zarazem uczenie. Zderzenie obu myśli wprowadza na wstępie wiersza z pozoru sprzeczne, a przecież współbrzmiące dwa akordy: w odczuciu dwóch znakomitych pisarzy muzyka (jedna ze sztuk, pamiętajmy jednak o tym, Iż romantycy cenili muzykę wyżej niż poezję) jest czymś trudnym do definicje, niezwykłym, sztuka zaś (w wierszu Norwida - Sztuka) jest czymś oczywistym, nie wymaga definicji, objaśnień.
Z owej wielogłosowości tego niezwykłego wiersza Stanisław Makowski - w jednej z nowszych interpretacji - wyprowadza wniosek, że wiersz ten należy rozpatrywać "w szerokiej tradycji platońsko sokratejskiego dialogu, traktowanego poprzez poetę Norwida jako najdoskonalsza forma współtworzenia poprzez autora i odbiorcę artystycznego aktu zamiany myśli i uczuć". Sam Norwid określił Fortepian Szopena w liście do Mariana Sokołowskiego (Paryż, luty 1865) nader skromnie jako raptem "poemacik".
Ów "poemacik" złożona jest z dziesięciu różnej objętości zwrotek, zapisanych wierszem wolnym (jednakże w XIX wiecznej literaturze dominował dawniejszy schemat wersyfikacyjny: wiersz sylabiczny, regularny), oddającym najlepiej jak to tylko możliwe ducha muzyki Chopina. Naukowcy dopatrywali się wręcz we wszechstronnej muzyczności tego wiersza, budowanej przy pomocy rytmu, intonacji i tonalnych cech samogłosek, odwzorowania zmian tonacji, rytmiki i charakteru emocjonalnego, typowego dla jego Preludiów, bądź także dla Poloneza fis moll op. 44. I właśnie muzyczność wiersza jest jednym z ważnych czynników łączących tę oryginalną, unikalną, 10 częściową formę cykliczną. W części pierwszej, obejmującej strofy I-VI, pisarz zawarł nasyconą symboliką interpretację ostatnich chwil wielkiego kompozytora i charakterystykę jego dzieła. W części końcowej, strofach VIII-X, przedstawił przejmujący obraz zniszczenia fortepianu, alegorii ideału ogromnej Muzyki. Obie części łączy strofa VII, najdłuższa w tym poemacie, stanowiąca rodzaj filozoficznego uogólnienia, mówiąca o sensie, wartości i losie każdego wielkiego dzieła sztuki.
Istotę wielkości muzyki Chopina widział Norwid w jej dwojakim zakorzenieniu w tradycji antycznej i rodzimej: z jednej strony podkreślał prostotę i doskonałość formy, które wiązał z lirą Orfeusza i dłutem Pigmaliona, z drugiej uczulał czytelnika na wartości ściśle polskie, ludowe i narodowe ("Jakby starożytna jaka Cnota" weszła "W dom modrzewiowy wiejski"). Oba nurty tradycji wiąże ze sobą etyka chrześcijańska, przedstawiona w formie "Hostii". Doskonałość i zarazem boskość tej muzyki oddaje zwrot: "Emanuel już mieszka / Na Taborze" (hebrajskie wyraz "Emanuel" oznacza przecież "Bóg z nami"). Pisarz przypominał tu mistyczne uniesienie, jakie było udziałem wybranych poprzez Chrystusa apostołów, świadków Jego przemienienia na górze Tabor (Ewangelia wg św. Mateusza, 17, 1-8). Chrystusa czekała jeszcze męka i Zgon, poprzedzona wyznaniem "Consummatum est..." ("wykonało się"), słowami przytoczonymi w strofie VII. Formuła ta odnosi się, zdaniem Norwida, do każdego wielkiego dzieła, nadając mu właściwości sacrum, wiąże ze sobą - fundamentalne dla twórczości tego poety - definicje piękna, dobra i prawdy.
Dopełnieniem dzieła Chopina, metonimicznie powiązanego w poetyckim obrazie z jego warszawskim fortepianem, staje się pozorne, materialne zniszczenie instrumentu poprzez żołnierzy plądrujących pałac Zamoyskich przy Nowym Świecie. W istocie ta profanacja, zbezczeszczenie, przez ofiarę, staje się - wedle szczerych intencji poety - idealną rekomendacją do wieczności, otwiera przed muzyką Chopina przyszłość. Odkrycie tej prawdy staje się jednocześnie wybitnym prognostykiem na przyszłość dla literaturze Norwida. To interpretacja podniosła. Współczesność dopisuje gorzką pointę: dopiero sensacja dobra na pierwszą stronę gazet (jakże medialny upadek instrumentu) zwraca uwagę na rozmiar Chopina.
(Marek Piechota)
Zobacz także: VADE-MECUM, Literatura NORWIDA
- Co znaczy FRANCISZKANIZM:
- Porównanie nawiązujący do światopoglądu świętego Franciszka z Asyżu, spopularyzowanego anonimowym dziełem Kwiatki św. Franciszka z Asyżu, przetłumaczonym w Polsce w 1892. Wzór św. Franciszka skłaniał do fortepian szopena co znaczy.
- Krzyżówka FUTURYZM:
- Dlaczego zaczęła pobudzać wyobraźnię niewielkiej ekipy naszych twórców dopiero po odzyskaniu poprzez Polskę niepodległości, a więc wówczas, gdy we Włoszech i w Rosji, znajdowała się ona już w swojej fazie fortepian szopena krzyżówka.
- Co to jest FIN DE SIE`CLE:
- Jak lepiej charakteryzujących ostatnie dziesięciolecia XIX w., o zawartości niejednoznacznej, a nawet wewnętrznie sprzecznej. Termin, pochodzący z języka francuskiego, znaczy koniec wieku . W ramach tego fortepian szopena co to jest.
- Słownik Fizjokratyzm:
- Kiedy ekonomicznym, a zarazem kierunkiem filozoficznym, zainicjowanym we Francji w latach 50. XVIII w. poprzez F. Quesneya. Poglądy i koncepcje mistrza (wyłożone między innymi w Tablicy ekonomicznej fortepian szopena słownik.
- Czym jest FARAON BOLESŁAWA PRUSA:
- Od czego zależy ukazywała się w latach 1895-1896 w Tygodniku Ilustrowanym , zaś jej wydanie książkowe nastąpiło w 1897. Reprezentując schemat powieści profesorskiej (co zresztą zarzucał Prusowi Sienkiewicz), był fortepian szopena czym jest.
Czym jest fortepian szopena znaczenie w Motywy literatura F .
