Co znaczy PROCESY W POLSZCZY¬NIE:
W dobie średniopolskiej główne zmiany językowe rozciągnięte były w okresie, trwały od początku XVI po pierwszą połowę XVIII stulecia, a dotyczyły:
a) w dziedzinie fonetyki - zaniku samogłosek pochylonych (á, é, í, ó, ú, ý), zróżnicowania artykulacyjnego nosówek w formie przedniego ę i tylnego ą, stwardnienia szeregu spółgłosek: dz, c, z, sz, cz, dź, rz, i spółgłosek wargowych: b, p w wygłosie;
b) w dziedzinie akcentu - stabilizacji jego pozycji paroksytonicznej (na przedostatniej sylabie);
c) w dziedzinie fleksji - zaniku deklinacyjnej liczby podwójnej i funkcjonalnego podziału rzeczowników męskoosobowych na żywotne i nieżywotne;
d) w dziedzinie składni - powiększenia spójności zdań złożonych, wzorowanej na dwudzielnych okresach łacińskich, i "makaronizowania", inkrustowania tekstu polskiego erudycyjnymi wstawkami łacińskimi.
W XVII stuleciu, nastąpił w j. polskim w pierwszej kolejności bujny postęp słownictwa specjalistycznego, towarzyszyły mu zmiany w dziedzinie gramatyki i składni, stylistyki i metaforyki. Innymi słowy: j. polski udoskonalał się coraz bardziej i z powodzeniem obsługiwał coraz szersze obszary życia, bez pośpiechu, etapowo i efektywnie anektując obszary zarezerwowane dla wszechwładnego niegdyś języka łacińskiego. Nie znaczy to jednak, Iż łacina utraciła swą rangę; jeszcze długo pozostała ona językiem elity intelektualnej i politycznej.
Dawne słownictwo wzbogacane było w trojaki sposób: poprzez zapożyczenia z języków obcych (czeskiego, niemieckiego, włoskiego, ruskiego, węgierskiego, tureckiego i francuskiego), poprzez tworzenie neologizmów od słów już istniejących, a również poprzez dokonywanie przesunięć znaczeniowych. Głównym dziełem barokowej leksykografii był Leksykon polsko łacińsko grecki (1621) Grzegorza Knapiusza - gdzie hasła ilustrowane były cytatami z pism Jana Kochanowskiego, Piotra Skargi, Jakuba Wujka i Łukasza Górnickiego. Z wyrazów utworzonych poprzez Knapiusza, które na stałe wzbogaciły polszczyznę, wspomnieć wypada: nosorożca, chruścika, obieg, sypialnię, leksykon, skarbnika.
Ciekawy rozdział dziejów słownictwa stanowią wyrazy zapożyczone. Język łaciński długookresowo i mocno oddziaływał na polszczyznę, co wynikało z jego dominującej pozycji międzynarodowej. W XVII stuleciu "wytworna łacina" była jednym z celów dydaktycznych. Nic więc dziwnego, Iż do j. polskiego przedostawały się liczne latynizmy: kolor, propozycja, rektor, polityk, architekt, dieta, formuła, melodia, satysfakcja, statut. Wpływ języka niemieckiego związany był z terminologią rzemieślniczą i handlową; wówczas do polszczyzny przeniknęły germanizmy: druk, prasa, gatunek, sztych, tama, szuflada, szyba. Moda na włoszczyznę miała charakter elitarny, aczkolwiek wprowadzone w XVI i XVII w. italianizmy w wielu wypadkach przetrwały do dziś, dostosowując się do mechanizmu fonetycznego i gramatycznego j. polskiego: bandyta, poczta, tulipan, parapet, fontanna, bastion, forteca, bomba, aria. Zapożyczone z języka francuskiego słowa (galicyzmy) zrobiły karierę raczej w baroku i dotyczyły w pierwszej kolejności życia dworskiego i wojskowego: fryzjer, peruka, puder, dama, gorset, szarża, batalion, artyleria, patrol. Do zapożyczeń ruskich (rutenizmów) zaliczają się wyrazy: czerep, czereśnia, hałas, hodować, harować, rubież, chata, wertepy. Przez Ruś wniknęło do polszczyzny handlowe i wojskowe słownictwo tureckie: bazar, dywan, kawa, tytoń, kefir, bohater, buława, kajdany, tapczan, kobierzec. Podobnie ma się rzecz z zapożyczeniami węgierskimi: dobosz, hejnał, czaty.
Drugim charakterystycznym zjawiskiem językowym XVII stulecia stało się określenie form nazwisk polskich. Już wówczas zdawano sobie sprawę z tego, Iż każdy winien mieć imię i nazwisko, wyróżniające go spośród innych ludzi. Pierwotnie do ustalenia człowieka wystarczało imię; z czasem prawo zwyczajowe wymusiło dokładniejsze określanie ludzi, ich identyfikację przez drugi człon imienny. Już w XVII stuleciu ustalił się stereotyp, wg którego nazwisko szlacheckie kończy się na ski i cki: Kochanowski, Żeglicki; nazwisko mieszczańskie na owic[z]: Klonowic, a chłopskie tworzy się od imienia, przezwiska albo nazw pospolitych. Nazwiska kobiet powiązane były zwyczajowo z ich statusem cywilnym: nazwiska mężatek kończyły się na owa, y(i)na: Radziwiłłowa, Zarębina; nazwiska panien zaś na ówna, anka: Gasztoldówna, Skarżanka. Przez wzgląd na emancypacją kobiet zwyczaj ten współcześnie odchodzi w zapomnienie
a) w dziedzinie fonetyki - zaniku samogłosek pochylonych (á, é, í, ó, ú, ý), zróżnicowania artykulacyjnego nosówek w formie przedniego ę i tylnego ą, stwardnienia szeregu spółgłosek: dz, c, z, sz, cz, dź, rz, i spółgłosek wargowych: b, p w wygłosie;
b) w dziedzinie akcentu - stabilizacji jego pozycji paroksytonicznej (na przedostatniej sylabie);
c) w dziedzinie fleksji - zaniku deklinacyjnej liczby podwójnej i funkcjonalnego podziału rzeczowników męskoosobowych na żywotne i nieżywotne;
d) w dziedzinie składni - powiększenia spójności zdań złożonych, wzorowanej na dwudzielnych okresach łacińskich, i "makaronizowania", inkrustowania tekstu polskiego erudycyjnymi wstawkami łacińskimi.
W XVII stuleciu, nastąpił w j. polskim w pierwszej kolejności bujny postęp słownictwa specjalistycznego, towarzyszyły mu zmiany w dziedzinie gramatyki i składni, stylistyki i metaforyki. Innymi słowy: j. polski udoskonalał się coraz bardziej i z powodzeniem obsługiwał coraz szersze obszary życia, bez pośpiechu, etapowo i efektywnie anektując obszary zarezerwowane dla wszechwładnego niegdyś języka łacińskiego. Nie znaczy to jednak, Iż łacina utraciła swą rangę; jeszcze długo pozostała ona językiem elity intelektualnej i politycznej.
Dawne słownictwo wzbogacane było w trojaki sposób: poprzez zapożyczenia z języków obcych (czeskiego, niemieckiego, włoskiego, ruskiego, węgierskiego, tureckiego i francuskiego), poprzez tworzenie neologizmów od słów już istniejących, a również poprzez dokonywanie przesunięć znaczeniowych. Głównym dziełem barokowej leksykografii był Leksykon polsko łacińsko grecki (1621) Grzegorza Knapiusza - gdzie hasła ilustrowane były cytatami z pism Jana Kochanowskiego, Piotra Skargi, Jakuba Wujka i Łukasza Górnickiego. Z wyrazów utworzonych poprzez Knapiusza, które na stałe wzbogaciły polszczyznę, wspomnieć wypada: nosorożca, chruścika, obieg, sypialnię, leksykon, skarbnika.
Ciekawy rozdział dziejów słownictwa stanowią wyrazy zapożyczone. Język łaciński długookresowo i mocno oddziaływał na polszczyznę, co wynikało z jego dominującej pozycji międzynarodowej. W XVII stuleciu "wytworna łacina" była jednym z celów dydaktycznych. Nic więc dziwnego, Iż do j. polskiego przedostawały się liczne latynizmy: kolor, propozycja, rektor, polityk, architekt, dieta, formuła, melodia, satysfakcja, statut. Wpływ języka niemieckiego związany był z terminologią rzemieślniczą i handlową; wówczas do polszczyzny przeniknęły germanizmy: druk, prasa, gatunek, sztych, tama, szuflada, szyba. Moda na włoszczyznę miała charakter elitarny, aczkolwiek wprowadzone w XVI i XVII w. italianizmy w wielu wypadkach przetrwały do dziś, dostosowując się do mechanizmu fonetycznego i gramatycznego j. polskiego: bandyta, poczta, tulipan, parapet, fontanna, bastion, forteca, bomba, aria. Zapożyczone z języka francuskiego słowa (galicyzmy) zrobiły karierę raczej w baroku i dotyczyły w pierwszej kolejności życia dworskiego i wojskowego: fryzjer, peruka, puder, dama, gorset, szarża, batalion, artyleria, patrol. Do zapożyczeń ruskich (rutenizmów) zaliczają się wyrazy: czerep, czereśnia, hałas, hodować, harować, rubież, chata, wertepy. Przez Ruś wniknęło do polszczyzny handlowe i wojskowe słownictwo tureckie: bazar, dywan, kawa, tytoń, kefir, bohater, buława, kajdany, tapczan, kobierzec. Podobnie ma się rzecz z zapożyczeniami węgierskimi: dobosz, hejnał, czaty.
Drugim charakterystycznym zjawiskiem językowym XVII stulecia stało się określenie form nazwisk polskich. Już wówczas zdawano sobie sprawę z tego, Iż każdy winien mieć imię i nazwisko, wyróżniające go spośród innych ludzi. Pierwotnie do ustalenia człowieka wystarczało imię; z czasem prawo zwyczajowe wymusiło dokładniejsze określanie ludzi, ich identyfikację przez drugi człon imienny. Już w XVII stuleciu ustalił się stereotyp, wg którego nazwisko szlacheckie kończy się na ski i cki: Kochanowski, Żeglicki; nazwisko mieszczańskie na owic[z]: Klonowic, a chłopskie tworzy się od imienia, przezwiska albo nazw pospolitych. Nazwiska kobiet powiązane były zwyczajowo z ich statusem cywilnym: nazwiska mężatek kończyły się na owa, y(i)na: Radziwiłłowa, Zarębina; nazwiska panien zaś na ówna, anka: Gasztoldówna, Skarżanka. Przez wzgląd na emancypacją kobiet zwyczaj ten współcześnie odchodzi w zapomnienie
- Co znaczy PRZEDWIOŚNIE ŻEROMSKIEGO:
- Porównanie ostatni utwór Żeromskiego, bywa przeważnie łączone z innymi powieściami o tematyce politycznej czy społeczno ideowej, które jednocześnie z Żeromskim dali A. Strug (Pokolenie Marka Świdy), Z procesy w polszczy¬nie co znaczy.
- Krzyżówka POEZJA MICIŃSKIEGO:
- Dlaczego opublikował tylko jeden zestaw wierszy, pt. W mroku gwiazd (1902). Pełne wydanie jego literaturze mieści się w niedużym tomie, na który składają się wiersze z jedynego zbioru wydanego za życia; blok procesy w polszczy¬nie krzyżówka.
- Co to jest PERIODYZACJA:
- Jak lepiej literatury nie są zgodni co do podziału literatury po II wojnie światowej (zwanej również poezją Polski Ludowej , poezją powojenną , poezją realnego socjalizmu ) na okresy. Rozbieżności, jakie tutaj procesy w polszczy¬nie co to jest.
- Słownik POEZJA MŁODOPOLSKA:
- Kiedy Polski znaczenie literaturze w relacji do poprzedniego okresu nieporównanie wzrasta. W pierwszej kolejności to właśnie lirycy wprowadzają, zauważalnie dla szerokich kręgów odbiorców, nowy sposób procesy w polszczy¬nie słownik.
- Czym jest PROZA KOBIET: MANUELA GRETKOWSKA; OLGA TOKARCZUK:
- Od czego zależy prozatorskim pisarek szczególnie interesująco prezentują się utwory Olgi Tokarczuk i Manueli Gretkowskiej - dwóch autorek cieszących się zarówno popularnością pośród czytelników, jak i uwagą krytyków procesy w polszczy¬nie czym jest.
Czym jest procesy w polszczy¬nie znaczenie w Motywy literatura P .
