Postać WOLTER właśc. François Marie Arouet biografia

Kim był WOLTER właśc. François Marie Arouet co zrobił: 2 1 listopada 1 6 9 4 - 3 0 m a j a 1 7 7 8Wolter (franc. Voltaire) to jeden z najwybitniejszych umysłów epoki oświecenia - filozof, poeta, historyk. Fascynował zarówno różnorodną twórczością, jak i odważnymi poglądami i stylem bycia. Start twórczych dokonań Woltera i jego zaistnienie w artystycznym i arystokratycznym środowisku Paryża przypadały na pierwsze dziesięciolecie XVIII wieku. Wówczas powstały tragedie Edyp i Henriada, dzięki którym autor został uznany za godnego następcę ogromnych dramaturgów - Corneille’a i Racine’a. Sława, uznanie i korzyści finansowe osiągnięte już w tak młodym wieku uczyniły z Woltera - zgodnie zresztą z jego oczekiwaniami i dążeniami - jedną z głownych postaci francuskiego dworu. Biografia ulubieńca możnych obfituje jednak w liczne nieoczekiwane komplikacje losu, na przykład dwukrotny pobyt w słynnej Bastylii, a nareszcie przymus opuszczenia Paryża. Wymuszona emigracja okazała się jednak wyjątkowo szczęśliwa i intelektualnie i twórczo pobudzająca. W Anglii powstały Listy filozoficzne, w Cirey - między innymi Zarys obyczajów i Wiek Ludwika XIV. Na ten moment przypada również start długoletniej korespondencji z królem Prus Fryderykiem II. Pruski król - a w okolicy niego caryca Katarzyna II - był dla Woltera urzeczywistnieniem wizji najlepszego władcy i państwa, aczkolwiek odbiegającego od wzorców demokratycznych. Jednak wszelakie bliskie związki z istotnymi osobistościami epoki błyskawicznie ciążyły artysty, który pożądał wolności i swobody. Osiągnął ją w zasadzie dopiero w ostatnich dwudziestu latach życia, które zaznaczyły się równocześnie niezwykłą aktywnością pisarską. Kwitła korespondencja, powstały najsłynniejsze utwory Woltera: powiastki i dialogi. Dobiegający życia poeta energicznie udzielał się również w działalności socjalnej, budząc szacunek z jednej strony, a z drugiej - polemiki i rozgłos, które zapoczątkowały jego legendę. Poglądy Woltera opierały się na racjonalizmie i krytycyzmie, negacji autorytetów, a w szczególności - sprzeciwie wobec Kościoła. Antyklerykalizm pisarza wiązał się z jego niechęcią wobec wszelkiego dogmatyzmu, nietolerancji i uleganiu przesądom. Występował w roli propagatora myśli oświeceniowej. Niektóre teksty z bogatej spuścizny Woltera przetrwały próbę czasu. Wg Tadeusza Żeleńskiego żywe pozostały tylko Powiastki filozoficzne i olbrzymia, licząca powyżej 100 tomów, epistolografia, która nie tylko prezentuje poglądy filozofa, lecz jest również dokumentem epoki. Współcześnie nazwisko Woltera kojarzone jest w pierwszej kolejności z powiastkami filozoficznymi, a raczej z najsłynniejszą z nich - Kandydem. Był to gatunek szczególnie dostępny w oświeceniu (poza Wolterem uprawiał go na przykład Denis Diderot), gdyż pozwalał na zręczną prezentację filozofii racjonalistycznej. Miał on wyraźne nacechowanie dydaktyczne i nie ukrywał celowości - jasnego przedstawienia określonego poglądu, gdzie autor korzystał również z przedmiotów satyry, zyskując charakterystyczny dystans i sposobność krytyki. Na kartach Kandyda Wolter występuje jako przeciwnik optymistycznej filozofii Leibniza, która wiązała się z przekonaniem, iż - jak mawiał bohater powiastki, filozof Pangloss - "wszystko jest idealne na najwspanialszym ze światów". Książkowe koncepcje zostają w komiczny sposób zderzone z realiami życia, poprzez co optymizm zyskuje odmienną wykładnię - jako "obłęd dowodzenia, iż wszystko jest dobrze, kiedy nam się dzieje źle", aby zacytować tytułowego bohatera. Ostateczną mądrością Kandyda, która stała się zresztą przysłowiową, jest nakaz "uprawiania naszego ogródka". (MP)