Postać WATT WITOLD biografia

Kim był WATT WITOLD co zrobił: o k . 1 3 5 2 – 2 7 października 1 4 3 0Był synem Kiejstuta, księcia trockiego, i Biruty, bratem stryjecznym Władysława Jagiełły. U boku ojca i stryja brał udział w latach 70. XIV w. w wyprawach przeciw zakonowi. Po zgonu Olgierda, wielkiego księcia Litwy (1377), próbował utrzymać współpracę pomiędzy ojcem i nowym ogromnym księciem, Jagiełłą. W okresie wojny domowej w 1382 r. poparł swego ojca. Zwycięski Jagiełło uwięził Witolda, a kiedy Kiejstut został zamordowany, Witold obawiając się o swój los – w przebraniu żony – zbiegł w 1383 r. do Krzyżaków. Tam przyjął chrzest i przyrzekł wielkiemu mistrzowi podporządkować Litwę zakonowi, kiedy tylko wróci do władzy. Gdy jednak rachuby na rewindykację księstwa trockiego przy użyciu Krzyżaków nie spełniły się, pogodził się z Jagiełłą, od którego dostał z powrotem Grodno i księstwo łuckie. By zyskać silniejszą pozycję w Łucku, Witold ochrzcił się ponownie, tylko w obrządku prawosławnym. Popierając plany unii z Polską, w 1386 r. towarzyszył Jagielle do Krakowa na ślub z Jadwigą i koronację; tam ochrzcił się po raz trzeci, ponownie w obrządku łacińskim. W 1388 r. w Kurzelowie złożył hołd królowi i Koronie Polskiej. Kiedy jednak Jagiełło przekazał namiestnictwo na Litwie swemu bratu, Skirgielle, Witold przy udziale młodszego brata, Zygmunta Kiejstutowicza, zawarł sojusz z zakonem (1389–1390) i ponownie uszedł do Krzyżaków. Z ich pomocą opanował w 1391 r. Grodno, a jego zięć, Wasyl I Dymitrowicz, zajął Nowogród, usuwając stamtąd Lingwena, brata Jagiełły. W tej sytuacji władca polski pogodził się z Witoldem na zjeździe w Ostrowie w 1392 r., oddał mu dzielnicę brzesko-grodzieńską i władzę namiestniczą w Ogromnym Księstwie Litewskim. Uzyskawszy pełnię władzy, przystąpił do centralizacji państwa, podejmując ekspansję w kierunku wschodnim (w 1397 pobił Tatarów Azowskich) i równocześnie rozluźniał związki z Polską. W tym celu zawarł z zakonem układ na Salinie (wyspa na Niemnie), odstępując mu Żmudź w zamian za pomoc w realizacji wschodnich planów. Jednak klęska, jaką poniósł w 1399 r. w bitwie z siłami Złotej Ordy nad Worsklą, zmusiła go do zaniechania tych planów. Skutkiem tego był powrót do związku z Polską i podpisanie unii wileńsko-radomskiej w 1401 r. Na jej mocy dostał pełnię władzy wielkoksiążęcej, ale miał podlegać Jagielle jako najwyższemu księciu, zaś po jego zgonu Litwa miała być wcielona do Polski. W latach 1401–1404 Witold toczył, bez powodzenia, wojnę z zakonem o Żmudź. Po 1404 r. opanował z kolei Smoleńsk, a w 1408 r., wskutek wyprawy, uregulował relacje graniczne z Ogromnym Księstwem Moskiewskim. Kiedy w 1409 r. wybuchło antykrzyżackie stworzenie na Żmudzi, udzielił mu pomocy, co doprowadziło do wybuchu „ogromnej wojny” z zakonem. Biorąc udział w wyprawie przeciw Krzyżakom, w okresie zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem (15 lipca 1410) dowodził prawym skrzydłem wojsk polsko-litewskich. Na mocy pokoju toruńskiego, zawartego w lutym 1411 r., odzyskał Żmudź, lecz tylko dożywotnio. Dopiero po tak zwany wojnie golubskiej z Krzyżakami w 1422 r., na mocy zawartego pokoju nad jeziorem Mełno, Żmudź na stałe wróciła do Litwy. W 1413 r. w Horodle doszło do podpisania kolejnej unii polsko-litewskiej. Potwierdzono w niej niezależność Litwy, rozszerzono przywileje szlachty polskiej na katolickich bojarów litewskich, lecz równocześnie uznano, iż na wybór wielkiego księcia będzie miała wpływ strona polska. W 1422 r. Witold przyjął ofiarowaną mu poprzez husytów koronę czeską (a odrzuconą poprzez Jagiełłę), wysyłając jako swego namiestnika Zygmunta Korybutowicza. Doprowadziło to do napięć z Zygmuntem Luksemburskim, skutkiem czego – po spotkaniu w Kieżmarku (1423) Jagiełły, Witolda i Zygmunta – odwołano Korybutowicza. Poprzez długie lata stosunkowo dobrze układała się współpraca Władysława Jagiełły z Witoldem. Relacje popsuły się w 1429 r., kiedy na zjeździe monarchów w Łucku Zygmunt Luksemburski, chcąc rozbić tę współpracę i odciągnąć króla polskiego od angażowania się w kwestie czeskie, zaproponował koronę królewską Witoldowi. Gdyż książę propozycję przyjął, a strona polska stanowczo się temu sprzeciwiała, doszło do konfliktu, który przerwała dopiero zgon Witolda (27 października 1430)