Co znaczy DRUŻBACKA ELŻBIETA (1695-1765):
Była najwybitniejszą pisarką polską czasów saskich. Wykształcenie, znajomość francuskiego, pewien typ kultury literackiej zawdzięczała kontaktom z rodami magnackimi, należącymi do ówczesnej elity kulturalnej. Pod koniec życia (około 1756) osiadła w klasztorze Bernardynek w Tarnowie. Jej pisarski majątek pozostawał pod mocnym wpływem późnego baroku; dużą część stanowią utwory o treści dewocyjnej. W kręgu religijnej moralistyki pozostają romanse hagiograficzne (Opisanie życia św. Dawida, króla izraelskiego; Święta Maria Magdalena). Drużbacka przekładała także popularne w XVII w. poematy mitologiczne i romanse (Cefal i Prokris, Fabuła o książęciu Adolfie, Historia chrześcijańska księżny Elefantyny Eufraty, Przykładne z wiernej i statecznej miłości małżeństwo).
Elementami nowymi były pierwiastki rokoka wprowadzane do tekstów pisanych na potrzeby życia dworskiego, niekiedy podporządkowanych konwencjom żartobliwej gry i zabawy miłosnej (na przykład Na pysznego Narcysa uciekającego od miłości Echo nazwanej). W nie wszystkich tekstach ujawnia się charakterystyczne dla rokoka zamiłowanie do poetyckiej miniatury, elegancji i żartu (na przykład Na obraz płaczącego Kupidyna i smutnej Wenery). Cykl tak zwany "wierszy światowych" tworzą różne odmiany literaturze okolicznościowej (żartobliwej i satyrycznej), panegiryki i fraszki utrwalające obrazki z dworskiego życia. O zainteresowaniu nowymi zjawiskami literackimi świadczy także jej literatura opisowa (Opisanie czterech części roku i Opisanie czterech przedmiotów szkodliwych i pożytecznych: ziemie, wody, ognia i powietrza, Raj białostocki, Pochwała lasów), ujawniająca wpływ klasycystycznych tendencji literackich i znamienny dla nich typ wrażliwości na piękno i przekonanie o racjonalnym porządku świata.
Na specjalną uwagę zasługuje Opisanie czterech części roku - pierwszy w Polsce poemat opisowy w nowym stylu, zawierający, podobnie jak The Seasons (1726-1730) J. Thomsona, obrazy wszystkich pór roku. Utwór świadczy o czerpaniu inspiracji z literaturze J. Kochanowskiego. W dziele tym poetka chwali Boga "w czterech częściach roku", wykorzystując swój rozum i doświadczenia zmysłowe, a nie wdając się w naukowe dywagacje i wywody. W następnych pieśniach poematu nakreśliła obraz "niskiej ziemi", podlegającej cyklicznemu rytmowi czterech pór roku. Przyjmując rolę narratorki, której pole widzenia zostało ograniczone do roztaczającej się wokół natury - ludzkiego gospodarstwa na ziemi - wskazała znaki boskiego rozumu w ładzie, porządku i harmonii przyrody będącej dziełem Pana. Pisarka nakreśliła wizję świata żyjącego rytmem pór roku jako wspaniałe dzieło Stwórcy gospodarza, które człowiek podziwia z zachwytem i kontempluje niczym niezwykłe dzieło sztuki, a jednocześnie doświadcza jego dobrodziejstw. O fascynacji naturą świadczy zachwyt nad jej ładem postrzeganym z praktycystycznej perspektywy.
Następne pory wyznaczają człowiekowi różne miejsca i role w owej przestrzeni. Cykliczność i następstwo od wiosny do zimy są sygnalizowane przez stopniowe przechodzenie od przestrzeni naturalnej do sfery będącej dziełem i domeną ludzi. W ten sposób autorka tworzy poetycki obraz rozwoju, dojrzewania i doskonalenia człowieka i jego dorastania do kultury przez zdobywanie mądrości i wiedzy. Personifikacja pór roku, częsta antropomorfizacja zjawisk przyrody, porównywanie ich do kulturowych wytworów człowieka prowadzą do eksponowania przedmiotów przynależących do świata ludzkiego. Wiosna nosi "okrycia" w formie sukienek, płaszczy, malowanych wstęg. Lato podobne jest do wielkiej kuchni, gdzie się "smaży, gotuje i piecze" pożywienie, a zima przypomina budowniczego i dekoratora wnętrz.
Dynamika poetyckich wypowiedzi Drużbackiej wynika z operowania wieloma tonacjami stylistycznymi. Spontaniczna mowa kolokwialna i ekspresywne słownictwo (kalumnie i przekleństwa) regularnie sąsiadują z językiem pełnym powagi i namaszczenia. Autorka umiejętnie wyzyskała w utworze środki wyrazu o retorycznej proweniencji. W poetyckich obrazach pór roku posłużyła się utrwalonym już katalogiem formuł, przenośni, emblematów (aluzji mitologicznych, biblijnych, idyllicznych), lecz nie poszerzyła ich metaforycznych kontekstów, ale je ukonkretniła, wyznaczając im funkcję ozdobnych rekwizytów poetyckich. Do nowych rozwiązań należy w poemacie wprowadzenie motywów arkadyjskich i rokokowych. W obrazie wiosennego lęgu ptaków i zachwycie nad ich słodkim śpiewem ujawnia się wrażliwość na doznania estetyczne, których człowiek doświadcza, obcując z piękną naturą.
Motywy sielskie i arkadyjskie, które uległy nasileniu w literaturze doby stanisławowskiej, Drużbacka wprowadzała również do drobnych wierszy. W późnej twórczości dążyła do większej precyzji, zwięzłości i stylistycznej przejrzystości poetyckich wypowiedzi. Jej majątek literacki wydał J.A. Załuski w pierwszym tomie Zgromadzenia rytmów poprzez wierszopisów żyjących albo naszego wieku zeszłych pisanych (1752). Nie wszystkie wiersze z poprawkami naniesionymi poprzez I. Krasickiego ukazały się potem w "Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych".
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: KLASYCYZM, POEMAT OPISOWY, ROKOKO
Elementami nowymi były pierwiastki rokoka wprowadzane do tekstów pisanych na potrzeby życia dworskiego, niekiedy podporządkowanych konwencjom żartobliwej gry i zabawy miłosnej (na przykład Na pysznego Narcysa uciekającego od miłości Echo nazwanej). W nie wszystkich tekstach ujawnia się charakterystyczne dla rokoka zamiłowanie do poetyckiej miniatury, elegancji i żartu (na przykład Na obraz płaczącego Kupidyna i smutnej Wenery). Cykl tak zwany "wierszy światowych" tworzą różne odmiany literaturze okolicznościowej (żartobliwej i satyrycznej), panegiryki i fraszki utrwalające obrazki z dworskiego życia. O zainteresowaniu nowymi zjawiskami literackimi świadczy także jej literatura opisowa (Opisanie czterech części roku i Opisanie czterech przedmiotów szkodliwych i pożytecznych: ziemie, wody, ognia i powietrza, Raj białostocki, Pochwała lasów), ujawniająca wpływ klasycystycznych tendencji literackich i znamienny dla nich typ wrażliwości na piękno i przekonanie o racjonalnym porządku świata.
Na specjalną uwagę zasługuje Opisanie czterech części roku - pierwszy w Polsce poemat opisowy w nowym stylu, zawierający, podobnie jak The Seasons (1726-1730) J. Thomsona, obrazy wszystkich pór roku. Utwór świadczy o czerpaniu inspiracji z literaturze J. Kochanowskiego. W dziele tym poetka chwali Boga "w czterech częściach roku", wykorzystując swój rozum i doświadczenia zmysłowe, a nie wdając się w naukowe dywagacje i wywody. W następnych pieśniach poematu nakreśliła obraz "niskiej ziemi", podlegającej cyklicznemu rytmowi czterech pór roku. Przyjmując rolę narratorki, której pole widzenia zostało ograniczone do roztaczającej się wokół natury - ludzkiego gospodarstwa na ziemi - wskazała znaki boskiego rozumu w ładzie, porządku i harmonii przyrody będącej dziełem Pana. Pisarka nakreśliła wizję świata żyjącego rytmem pór roku jako wspaniałe dzieło Stwórcy gospodarza, które człowiek podziwia z zachwytem i kontempluje niczym niezwykłe dzieło sztuki, a jednocześnie doświadcza jego dobrodziejstw. O fascynacji naturą świadczy zachwyt nad jej ładem postrzeganym z praktycystycznej perspektywy.
Następne pory wyznaczają człowiekowi różne miejsca i role w owej przestrzeni. Cykliczność i następstwo od wiosny do zimy są sygnalizowane przez stopniowe przechodzenie od przestrzeni naturalnej do sfery będącej dziełem i domeną ludzi. W ten sposób autorka tworzy poetycki obraz rozwoju, dojrzewania i doskonalenia człowieka i jego dorastania do kultury przez zdobywanie mądrości i wiedzy. Personifikacja pór roku, częsta antropomorfizacja zjawisk przyrody, porównywanie ich do kulturowych wytworów człowieka prowadzą do eksponowania przedmiotów przynależących do świata ludzkiego. Wiosna nosi "okrycia" w formie sukienek, płaszczy, malowanych wstęg. Lato podobne jest do wielkiej kuchni, gdzie się "smaży, gotuje i piecze" pożywienie, a zima przypomina budowniczego i dekoratora wnętrz.
Dynamika poetyckich wypowiedzi Drużbackiej wynika z operowania wieloma tonacjami stylistycznymi. Spontaniczna mowa kolokwialna i ekspresywne słownictwo (kalumnie i przekleństwa) regularnie sąsiadują z językiem pełnym powagi i namaszczenia. Autorka umiejętnie wyzyskała w utworze środki wyrazu o retorycznej proweniencji. W poetyckich obrazach pór roku posłużyła się utrwalonym już katalogiem formuł, przenośni, emblematów (aluzji mitologicznych, biblijnych, idyllicznych), lecz nie poszerzyła ich metaforycznych kontekstów, ale je ukonkretniła, wyznaczając im funkcję ozdobnych rekwizytów poetyckich. Do nowych rozwiązań należy w poemacie wprowadzenie motywów arkadyjskich i rokokowych. W obrazie wiosennego lęgu ptaków i zachwycie nad ich słodkim śpiewem ujawnia się wrażliwość na doznania estetyczne, których człowiek doświadcza, obcując z piękną naturą.
Motywy sielskie i arkadyjskie, które uległy nasileniu w literaturze doby stanisławowskiej, Drużbacka wprowadzała również do drobnych wierszy. W późnej twórczości dążyła do większej precyzji, zwięzłości i stylistycznej przejrzystości poetyckich wypowiedzi. Jej majątek literacki wydał J.A. Załuski w pierwszym tomie Zgromadzenia rytmów poprzez wierszopisów żyjących albo naszego wieku zeszłych pisanych (1752). Nie wszystkie wiersze z poprawkami naniesionymi poprzez I. Krasickiego ukazały się potem w "Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych".
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: KLASYCYZM, POEMAT OPISOWY, ROKOKO
- Co znaczy DRAMAT I TEATR RENESANSOWY:
- Porównanie dramatyczne i teatralne zostały w renesansie odziedziczone po epoce poprzedniej, aczkolwiek przybierały one nieco odmienną postać. Równocześnie kształtowały się formy nowe. Trzeba pamiętać, Iż drużbacka elżbieta (1695-1765) co znaczy.
- Krzyżówka DRAMATY MICIŃSKIEGO:
- Dlaczego dramatyczna Tadeusza Micińskiego należy do drugiej etapy rozwoju młodopolskiej dramaturgii, gdzie nasilają się tendencje neoromantyczne, trwają pierwiastki symboliczne i rozwijają się przedmioty drużbacka elżbieta (1695-1765) krzyżówka.
- Co to jest DRAMAT LITURGICZNY:
- Jak lepiej średniowiecznego dramatu religijnego na Zachodzie datują się dopiero na schyłek pierwszego tysiąclecia. Dlaczego tak późno? Pisze na ten temat Karolina Targosz: Pod koniec X stulecia, właśnie wówczas drużbacka elżbieta (1695-1765) co to jest.
- Słownik DO KRÓLA:
- Kiedy otwiera tak zwany część pierwszą Satyr (opublikowaną w 1779 r.) Ignacego Krasickiego. Utwór ten, aczkolwiek zamieszczony w zbiorze satyr, nie jest satyrą. Prezentowane w satyrze zjawiska są poddawane drużbacka elżbieta (1695-1765) słownik.
- Czym jest DRAMATY RÓŻEWICZA:
- Od czego zależy przedwczesnych prób zaliczenia Różewicza do historii pozostaje on nadal artystą powiększającym swój majątek, czego dowodem mogą być przeprowadzone próby otwarte Kartoteki z udziałem autora albo drużbacka elżbieta (1695-1765) czym jest.
Czym jest drużbacka elżbieta (1695-1765) znaczenie w Motywy literatura D .
