Co znaczy POEZJA MŁODOPOLSKA STAFFA:
Na majątek poetycki Leopolda Staffa w epoce Młodej Polski składają się następujące tomy liryków: Sny o potędze, Dzień duszy (1903), Ptakom niebieskim (1905), Gałąź kwitnąca (1908), Uśmiechy godz. (1910), W cieniu miecza (1911), Łabędź i lira (1914). Sny o potędze ukazały się w 1901 r., w niedługim czasie po ogłoszeniu manifestów literackich poprzez Artura Górskiego, Stanisława Przybyszewskiego i Zenona Przesmyckiego. Manifest te były nie tyle zapowiedzią przyszłego programu, ile "obwieszczeniem pełnego zwycięstwa modernistycznej sztuki" (Irena Maciejewska).
Debiuty pierwszej generacji pisarzy młodopolskich były opozycją wobec literaturze pozytywistycznej, wobec zastanego kształtu liryki reprezentowanego poprzez A. Asnyka i M. Konopnicką. Pokolenie debiutujące w okolicach 1900 r. (jak Leopold Staff) mogło już przyjąć ukształtowane wzorce modernistyczne, na które składał się prócz nastrojowego organizowania tekstu wiersza, schopenhauerowski pesymizm, o którym pisał w tym czasie Piotr Chmielowski: "Nieustanne powtarzanie skarg na utratę wiary, na brak ideałów, na smutek, melancholię, załamanie i zgrzybiałość już bodaj w kolebce, modlitewne wzdychanie do Nirwany stały się aktualnie pozą równie śmieszną, jak kiedyś poza bajroniczna u epigonów romantyzmu".
Uświadomienie sobie śmieszności takiej postawy, jej artystycznej wtórności musiała być nieobca pokoleniu młodych, które musiało poszukiwać własnych wzorców. Na Leopolda Staffa w momencie debiutu ogromny wpływ wywarła myśl Nietzscheańska. Poszukiwanie ucieczki od pesymizmu wywołało fascynację modelem człowieka radosnego opisanego poprzez Nietzschego w Tako rzecze Zaratustra. Postać pięknego mocarza miała być alternatywą wobec smutnego melancholijnego dekadenta. Myśl Nietzschego dostrzec możemy w cyklu sonetów Sny o potędze (w zbiorze pod tym samym tytułem), Zwycięzcy, Bogach zmarłych, Mocarzu czy Poczuciu pełni.
Z Nietzscheańską koncepcją człowieka próbował połączyć Staff w swojej literaturze poglądy innego filozofa tej epoki - intuicjonizm Bergsona. Henri Bergson odrzucił sztywne ramy poznania poprzez intelekt i określił życie jako zdarzenie, które jest wolne od wszelkiego rodzaju norm, zakazów czy determinantów. Także dla Staffa, który starał się w swej literaturze wyrazić poglądy Bergsona, że życie stanowi nieograniczona wolność, której metaforą jest wędrówka bez konkretnego celu, podróż dla poznawania życia, poszukiwania nieodgadnionego ideału. Ukazanie wędrówki bez celu, nieokreśloność przestrzenna i czasowa dokonuje się poprzez częste wykorzystanie ustaleń: "gdzieś", "kędyś" czy "jakaś" i luźną, nastrojową kompozycję wiersza, wzmocnioną wielokropkami. Powszechna jest również personifikacja zjawisk przyrodniczych i pojęć abstrakcyjnych. Pogląd Oscara Wilde´a o tym, że "celem sztuki jest tworzenie nastroju", w wierszach z tomu Sny o potędze znajduje swą pełną realizację. Nastrojowa liryka Staffa ma sporo cech wspólnych z literaturą Tetmajera czy Kasprowicza (pierwsze pokolenie modernistyczne), chociażby niepokój po utracie wiary i naukowych pewników, melancholia i smutek. Powodem niepokoju ukazywanego w literaturze jest sama koncepcja osobowości, nieznanej i niepoznawalnej w swej złożoności jedni, gdzie istnieją pokłady podświadomych dążeń i pragnień.
Staff w swojej literaturze wyrażał zarówno odczucia nastroje i stany jednostek, jak i treści powszechne, uniwersalne. Stąd bogactwo tematyczne: opisane zostają konkrety i abstrakty, uczucia i rzeczy materialne, pochwała życia we wszystkich jego przejawach. Poglądy te sytuują Staffa w kręgu popularnego w owym czasie nurtu - franciszkanizmie. Leopold Staff jako tłumacz Kwiatków świętego Franciszka przejął na pewno pochwałę życia i poczucie jedności ze światem przyrody. Peanem na cześć życia rozpoczynają się dwa inne tomy literaturze Staffa - Gałąź kwitnąca i Uśmiechy godz.. Chociaż literatura Staffa pokazując pełnię ludzkich doznań i doświadczeń, nie mogła być wolna od tonów mrocznych i od próby ukazania tego, co poznawalne być nie może. Stąd w pierwszym tomie - Snach o potędze - tak chętnie stosowane są definicje "głębi" i "tajemnicy":
Tajnia życia wam inne, niż mnie słowa zwierza...
I przeczuciem tajemnych przeznaczeń koleje...
Bom zawieszony w dłoni ogromnej tajemnicy...
Tajemniczość w debiutanckim tomiku Staffa ma znaczenie metafizyczne - sedno i cel bytu nie zostały jeszcze omówione, a ich zgłębianie stanowi dla człowieka fundamentalną ontologiczną zagadkę.
Nastrój sytuacji lirycznej zostaje również konstruowany dzięki konsekwentnemu wykorzystaniu epitetu i odpowiedniej gamy kolorystycznej. Przeważnie powtarzają się przymiotniki: biały, czarny, blady, szary, srebrny - nie tylko w funkcji ustalenia koloru, regularnie barwy opisują emocje: szarość kojarzona jest ze smutkiem, podobnie czerń, biel z kolei może opisywać śmiertelny całun. Podobną funkcję pełnią powtórzenia (powtarzane są całe strofy, struktury składniowe) i używanie takich figur stylistycznych jak anafora i polisyndeton. Wiersze oparte na budowaniu nastroju odnajdziemy nie tylko w debiutanckim tomie, lecz i w kolejnych: Dniu duszy i Ptakach niebieskich.
Symbole występujące w wierszach Leopolda Staffa (ślepiec, burza, jesień, motywy bicia dzwonów czy wędrówki) nie były wynalazkiem autora - były one wynalazkiem i niejako własnością epoki i jako takie były powszechnie stosowane. Chociaż w literaturze Staffa te motywy i symbole nabierały unikalnych, intymnych, subiektywnych znaczeń. Znany krytyk młodopolski Stanisław Brzozowski, pisząc o literaturze autora Gałęzi kwitnącej zauważa stwarzane poprzez Staffa nowe wartości, nową jakość literaturze - z jednej strony poprzez poszerzenie treści liryki o codzienność, z drugiej przyswojenie techniki symbolu i związanej z tym wizji poetyckiej. W przemianach literaturze polskiej prócz Staffa rolę odgrywają poeci mu współcześni - T. Miciński i B. Leśmian i jedyny pisarz starszej generacji: J. Kasprowicz. Definicja symbolu dla Staffa, prócz znaczenia, które nadała mu epoka, nie jest powiązane z symbolicznym ujęciem języka poetyckiego. Znak jest figurą stylistyczną, która pozwala przekazywać i sugerować to, co nie jest możliwe do przedstawienia w języku pojęć.
Koncepcja Nietzscheańskiego człowieka pełnego mocy w tomach Dzień duszy i Ptakom niebieskim wymienia się. Ogrom możliwości bohatera lirycznego zostaje ujawniony w radosnym marzeniu. Piękno owego marzenia przeciwstawione zostaje nudzie zwykłego świata, co nawiązuje do haseł modernistycznego buntu przeciw światu mieszczańskiego spokoju. Pragnienie w liryce autora Kowala nie jest ucieczką od życia - paradoksalnie jest metodą na pogłębienie związków z nim, poprzez narzucenie maksymalizmu w dążeniach. Pragnienie to samo sens piękna życia, coś ku czemu warto dążyć za wszelaką cenę. Właśnie definicja marzenia jest alternatywą wobec pesymistycznej pustki proponowanej w dekadenckich utworach pierwszej etapy modernizmu.
Krytyka po ukazaniu się Gałęzi kwitnącej i Uśmiechów godz. zauważyła, że koncepcja świata zarysowana we poprzednich tomikach poetyckich Staffa została przedstawiona w odwołaniu się do kultury antycznej. Pochwała życia przy jednoczesnym przyjęciu jego ograniczeń, zgoda na los, odsunięcie się i uniezależnienie od programu niepokoju modernistycznego obecne w tomie Ptakom niebieskim, nazwane zostały "filozofią klasycyzmu" i ukształtowały się przed przydaniem im antycznego wyrazu. Aluzje antyczne to przywołanie wizji kultury ładu, harmonii i piękna, które są traktowane jako wzór.
Literatura Leopolda Staffa należała do nurtu w poezji Młodej Polski opowiadającego się za odejściem od rodzimych problemów, które opierały się na doświadczeniach historycznych, politycznych i socjalnych. Literatura autora Deszczu jesiennego to dążenie do europeizacji, odwołanie się do wspólnych dla kultury śródziemnomorskiej korzeni - antyku i chrześcijaństwa, zwrócenie się ku doskonałości jednostki, realizującej się poza konkretnym miejscem i czasem.
(Magdalena Piekara)
Zobacz także: PRZEDŚPIEW STAFFA
Debiuty pierwszej generacji pisarzy młodopolskich były opozycją wobec literaturze pozytywistycznej, wobec zastanego kształtu liryki reprezentowanego poprzez A. Asnyka i M. Konopnicką. Pokolenie debiutujące w okolicach 1900 r. (jak Leopold Staff) mogło już przyjąć ukształtowane wzorce modernistyczne, na które składał się prócz nastrojowego organizowania tekstu wiersza, schopenhauerowski pesymizm, o którym pisał w tym czasie Piotr Chmielowski: "Nieustanne powtarzanie skarg na utratę wiary, na brak ideałów, na smutek, melancholię, załamanie i zgrzybiałość już bodaj w kolebce, modlitewne wzdychanie do Nirwany stały się aktualnie pozą równie śmieszną, jak kiedyś poza bajroniczna u epigonów romantyzmu".
Uświadomienie sobie śmieszności takiej postawy, jej artystycznej wtórności musiała być nieobca pokoleniu młodych, które musiało poszukiwać własnych wzorców. Na Leopolda Staffa w momencie debiutu ogromny wpływ wywarła myśl Nietzscheańska. Poszukiwanie ucieczki od pesymizmu wywołało fascynację modelem człowieka radosnego opisanego poprzez Nietzschego w Tako rzecze Zaratustra. Postać pięknego mocarza miała być alternatywą wobec smutnego melancholijnego dekadenta. Myśl Nietzschego dostrzec możemy w cyklu sonetów Sny o potędze (w zbiorze pod tym samym tytułem), Zwycięzcy, Bogach zmarłych, Mocarzu czy Poczuciu pełni.
Z Nietzscheańską koncepcją człowieka próbował połączyć Staff w swojej literaturze poglądy innego filozofa tej epoki - intuicjonizm Bergsona. Henri Bergson odrzucił sztywne ramy poznania poprzez intelekt i określił życie jako zdarzenie, które jest wolne od wszelkiego rodzaju norm, zakazów czy determinantów. Także dla Staffa, który starał się w swej literaturze wyrazić poglądy Bergsona, że życie stanowi nieograniczona wolność, której metaforą jest wędrówka bez konkretnego celu, podróż dla poznawania życia, poszukiwania nieodgadnionego ideału. Ukazanie wędrówki bez celu, nieokreśloność przestrzenna i czasowa dokonuje się poprzez częste wykorzystanie ustaleń: "gdzieś", "kędyś" czy "jakaś" i luźną, nastrojową kompozycję wiersza, wzmocnioną wielokropkami. Powszechna jest również personifikacja zjawisk przyrodniczych i pojęć abstrakcyjnych. Pogląd Oscara Wilde´a o tym, że "celem sztuki jest tworzenie nastroju", w wierszach z tomu Sny o potędze znajduje swą pełną realizację. Nastrojowa liryka Staffa ma sporo cech wspólnych z literaturą Tetmajera czy Kasprowicza (pierwsze pokolenie modernistyczne), chociażby niepokój po utracie wiary i naukowych pewników, melancholia i smutek. Powodem niepokoju ukazywanego w literaturze jest sama koncepcja osobowości, nieznanej i niepoznawalnej w swej złożoności jedni, gdzie istnieją pokłady podświadomych dążeń i pragnień.
Staff w swojej literaturze wyrażał zarówno odczucia nastroje i stany jednostek, jak i treści powszechne, uniwersalne. Stąd bogactwo tematyczne: opisane zostają konkrety i abstrakty, uczucia i rzeczy materialne, pochwała życia we wszystkich jego przejawach. Poglądy te sytuują Staffa w kręgu popularnego w owym czasie nurtu - franciszkanizmie. Leopold Staff jako tłumacz Kwiatków świętego Franciszka przejął na pewno pochwałę życia i poczucie jedności ze światem przyrody. Peanem na cześć życia rozpoczynają się dwa inne tomy literaturze Staffa - Gałąź kwitnąca i Uśmiechy godz.. Chociaż literatura Staffa pokazując pełnię ludzkich doznań i doświadczeń, nie mogła być wolna od tonów mrocznych i od próby ukazania tego, co poznawalne być nie może. Stąd w pierwszym tomie - Snach o potędze - tak chętnie stosowane są definicje "głębi" i "tajemnicy":
Tajnia życia wam inne, niż mnie słowa zwierza...
I przeczuciem tajemnych przeznaczeń koleje...
Bom zawieszony w dłoni ogromnej tajemnicy...
Tajemniczość w debiutanckim tomiku Staffa ma znaczenie metafizyczne - sedno i cel bytu nie zostały jeszcze omówione, a ich zgłębianie stanowi dla człowieka fundamentalną ontologiczną zagadkę.
Nastrój sytuacji lirycznej zostaje również konstruowany dzięki konsekwentnemu wykorzystaniu epitetu i odpowiedniej gamy kolorystycznej. Przeważnie powtarzają się przymiotniki: biały, czarny, blady, szary, srebrny - nie tylko w funkcji ustalenia koloru, regularnie barwy opisują emocje: szarość kojarzona jest ze smutkiem, podobnie czerń, biel z kolei może opisywać śmiertelny całun. Podobną funkcję pełnią powtórzenia (powtarzane są całe strofy, struktury składniowe) i używanie takich figur stylistycznych jak anafora i polisyndeton. Wiersze oparte na budowaniu nastroju odnajdziemy nie tylko w debiutanckim tomie, lecz i w kolejnych: Dniu duszy i Ptakach niebieskich.
Symbole występujące w wierszach Leopolda Staffa (ślepiec, burza, jesień, motywy bicia dzwonów czy wędrówki) nie były wynalazkiem autora - były one wynalazkiem i niejako własnością epoki i jako takie były powszechnie stosowane. Chociaż w literaturze Staffa te motywy i symbole nabierały unikalnych, intymnych, subiektywnych znaczeń. Znany krytyk młodopolski Stanisław Brzozowski, pisząc o literaturze autora Gałęzi kwitnącej zauważa stwarzane poprzez Staffa nowe wartości, nową jakość literaturze - z jednej strony poprzez poszerzenie treści liryki o codzienność, z drugiej przyswojenie techniki symbolu i związanej z tym wizji poetyckiej. W przemianach literaturze polskiej prócz Staffa rolę odgrywają poeci mu współcześni - T. Miciński i B. Leśmian i jedyny pisarz starszej generacji: J. Kasprowicz. Definicja symbolu dla Staffa, prócz znaczenia, które nadała mu epoka, nie jest powiązane z symbolicznym ujęciem języka poetyckiego. Znak jest figurą stylistyczną, która pozwala przekazywać i sugerować to, co nie jest możliwe do przedstawienia w języku pojęć.
Koncepcja Nietzscheańskiego człowieka pełnego mocy w tomach Dzień duszy i Ptakom niebieskim wymienia się. Ogrom możliwości bohatera lirycznego zostaje ujawniony w radosnym marzeniu. Piękno owego marzenia przeciwstawione zostaje nudzie zwykłego świata, co nawiązuje do haseł modernistycznego buntu przeciw światu mieszczańskiego spokoju. Pragnienie w liryce autora Kowala nie jest ucieczką od życia - paradoksalnie jest metodą na pogłębienie związków z nim, poprzez narzucenie maksymalizmu w dążeniach. Pragnienie to samo sens piękna życia, coś ku czemu warto dążyć za wszelaką cenę. Właśnie definicja marzenia jest alternatywą wobec pesymistycznej pustki proponowanej w dekadenckich utworach pierwszej etapy modernizmu.
Krytyka po ukazaniu się Gałęzi kwitnącej i Uśmiechów godz. zauważyła, że koncepcja świata zarysowana we poprzednich tomikach poetyckich Staffa została przedstawiona w odwołaniu się do kultury antycznej. Pochwała życia przy jednoczesnym przyjęciu jego ograniczeń, zgoda na los, odsunięcie się i uniezależnienie od programu niepokoju modernistycznego obecne w tomie Ptakom niebieskim, nazwane zostały "filozofią klasycyzmu" i ukształtowały się przed przydaniem im antycznego wyrazu. Aluzje antyczne to przywołanie wizji kultury ładu, harmonii i piękna, które są traktowane jako wzór.
Literatura Leopolda Staffa należała do nurtu w poezji Młodej Polski opowiadającego się za odejściem od rodzimych problemów, które opierały się na doświadczeniach historycznych, politycznych i socjalnych. Literatura autora Deszczu jesiennego to dążenie do europeizacji, odwołanie się do wspólnych dla kultury śródziemnomorskiej korzeni - antyku i chrześcijaństwa, zwrócenie się ku doskonałości jednostki, realizującej się poza konkretnym miejscem i czasem.
(Magdalena Piekara)
Zobacz także: PRZEDŚPIEW STAFFA
- Co znaczy POEZJA SZYMBORSKIEJ:
- Porównanie literaturze najambitniejszych intelektualnie, jeden ze światów poetyckich o najciekawszym sposobie istnienia - tak o liryce Szymborskiej pisał w 1977 r. Jerzy Kwiatkowski, uznając tę twórczość za poezja młodopolska staffa co znaczy.
- Krzyżówka PROZA NOSTALGICZNA:
- Dlaczego ojczyzn , proza mitograficzna , proza korzenna , proza nostalgiczna - takie ustalenia zdają się odnosić do jednego nurtu polskiej prozy. A nurt ów można uznać za główny w obrazie literatury poezja młodopolska staffa krzyżówka.
- Co to jest POEZJA LEŚMIANA:
- Jak lepiej należy do czołowych klasyków literaturze polskiej. Jego twórczość poetycka, odosobniona i w zasadzie niedoceniana w okresie powstawania, jest bezsprzecznie fenomenem w literaturze polskiej XX w. Jest poezja młodopolska staffa co to jest.
- Słownik POEZJA SKAMANDRYCKICH SATELITÓW:
- Kiedy ogromnej piątki Skamandra z ekipą związani byli poeci drukujący na łamach Skamandra i informacje Literackich . Związek ten daje się określić w dwojaki sposób: jako towarzyski i poetycki poezja młodopolska staffa słownik.
- Czym jest POWIEŚĆ SPOŁECZNA:
- Od czego zależy obiera za swój element jednostkę jedynie jako członka ludzkiej gromady, ekipy socjalnej, środowiska zawodowego. Kładzie nacisk na te przedmioty losu i psychiki człowieka, które łączą go ze poezja młodopolska staffa czym jest.
Czym jest poezja młodopolska staffa znaczenie w Motywy literatura P .
