Postać Władysław Łokietek biografia

Kim był Władysław Łokietek co zrobił: około 1260-1333 Urodził się ok. 1260 r. jako trzeci natomiast syn Kazimierza, księcia kujawskiego, i jego trzeciej żony, Eufrozyny. Był bratem przyrodnim między innymi Leszka Czarnego. Na skutek niewielkiego wzrostu zwano go Łokietkiem (Loketh). W 1267 r., po zgonu ojca, Łokietek wspólnie z braćmi znalazł się pod opieką matki. Dzielnica książąt kujawskich była niewielka, w dodatku trzeba ją było podzielić między kilku synów. Gdy w 1275 r. Łokietek zaczął samodzielne rządy, sprawował je nad Kujawami Brzeskimi wespół z młodszym bratem, Kazimierzem. Los był jednak szczególnie łaskaw dla księcia o niewielkim wzroście. Po zgonu przyrodniego brata, Leszka Czarnego, w 1288 r. Łokietek odziedziczył po nim dzielnicę sieradzką, co znacząco zwiększyło region jego władzy. Po zmarłym bracie próbował również przejąć tron krakowski, walcząc z Henrykiem Prawym, kluczowym kontrkandydatem do tronu i następcą, wybranym właśnie poprzez Leszka. Za Władysławem Łokietkiem opowiadał się wówczas biskup krakowski Paweł z Przemankowa, jednak pomimo klęski Henryka Prawego pod Siewierzem w lutym 1298 r. Łokietkowi nie powiodło się zdobyć tronu krakowskiego. Wycofał się zatem do ziemi sandomierskiej, skąd śledził postęp wydarzeń. Po zgonu Henryka, w 1290 r., pomimo ponownie wyznaczonego następcy, tym wspólnie Przemysła II, księcia wielkopolskiego, Łokietek po raz następny podjął próbę zdobycia Krakowa - jednak również nieudaną. Z ziemi sandomierskiej obserwował zrzeczenie się tronu krakowskiego poprzez Przemysła II i przybycie tam władcy czeskiego, Wacława II. Nie chcąc się podporządkować nowemu władcy, Władysław w 1292 r. uległ w Sieradzu wojskom czeskim i zrzekł się roszczeń do ziemi krakowskiej i sandomierskiej. Ta klęska powiązała go jednak z Przemysłem II, Wacław gdyż stał się ich wspólnym wrogiem. W 1293 r. Przemysł, Łokietek i młodszy brat Władysława, Kazimierz, na spotkaniu w Kaliszu, organizowanym pod patronatem arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnki, doszli do porozumienia i zawiązali ugodę wymierzoną we władcę czeskiego, a również zawarli umowę o wzajemnym dziedziczeniu: po zgonu Przemysła II to Łokietek miał przejąć władzę w Wielkopolsce, a po ewentualnej jego zgonu miał objąć tam rządy jego brat, Kazimierz łęczycki. Najpewniej właśnie wtedy, wzmacniając ów układ, Łokietek poślubił kuzynkę Przemysła II, Jadwigę. Życie błyskawicznie skorygowało wspomnianą umowę, gdyż w 1294 r. zmarł Kazimierz łęczycki i Łokietek poszerzył własne władztwo o odziedziczoną po nim dzielnicę łęczycką.W lutym 1296 r. w Rogoźnie został zamordowany Przemysł II i odpowiednio z wcześniejszą umową Łokietek wyruszył, by objąć Wielkopolskę. Okazało się jednak, iż poprzednie umowy Przemysła II z księciem głogowskim Henrykiem sprawiły, iż kontrkandydatem do tych ziem był właśnie Henryk. Nie będąc opracowani do walki, Henryk wspólnie z Łokietkiem w Krzywinie (w marcu 1296 r.) podzielili między siebie Wielkopolskę: Łokietek dostał księstwo kaliskie i środkową część księstwa poznańskiego z Poznaniem. Ponadto, niejako w spadku po Przemyśle, w ręce Władysława dostało się również Pomorze Gdańskie.W 1297 r. Łokietek nie dotrzymał umowy krzywińskiej i - wspomagany posiłkami z Węgier - zaczął walki w Wielkopolsce. Nie mając innego wyjścia, Henryk głogowski zwrócił się o pomoc do Wacława II, który także chętnie spacyfikowałby buntowniczego księcia. Wspólna wyprawa czesko-śląska spowodowała następną kapitulację Łokietka w Sieradzu i ponowne zrzeczenie się praw do Małopolski na rzecz Wacława. Walka z Henrykiem nie była jednak zakończona - w 1298 r. książę głogowski pozyskał sobie duchowieństwo wielkopolskie (ugoda w Kościanie w 1298 r.), a biskup poznański Andrzej obłożył Łokietka klątwą. Niezrażony tym książę toczył dalej nierówną walkę, lecz w 1299 r. w Klęce został ponownie zmuszony poprzez Wacława II do kapitulacji. Niedotrzymanie umowy poprzez Łokietka wywołało następną wyprawę Wacława i wygnanie Władysława poza granice państwie. Pozostawiając żonę Jadwigę w Radziejowie, Łokietek wyruszył na poszukiwanie sojuszników, nie miał gdyż zamiaru oddać pola w tej walce ani księciu głogowskiemu, ani władcy czeskiemu. Nie wiadomo do końca, gdzie przebywał - być może część czasu spędził na Rusi Halickiej, na pewno był na Węgrzech, tam gdyż nawiązał przyjaźń i sojusz z Karolem Robertem, kandydatem papieskim do tamtejszego tronu. Przyjaźń tę potem wzmocnił małżeństwem swojej córki Elżbiety z Andegawenem. Część historyków widzi Łokietka w tym czasie u boku papieża Bonifacego VIII, sugerując, iż w ten sposób ściągnął z siebie nałożoną przedtem klątwę.Rządy Przemyślidów, które prócz Królestwa Czech sięgały również na teren naszego państwie, a nawet próbowały objąć Węgry, zaniepokoiły władców, którzy postanowili temu zaradzić. Na zjeździe w Bratysławie (1304 r.) Albrecht niemiecki, Władysław Łokietek i Karol Robert pod patronatem papieża postanowili równocześnie uderzyć na Przemyślidów. W tym samym roku Władysław, wspomagany poprzez posiłki węgierskie, przedostał się do ziemi sandomierskiej. Dawne przyjaźnie, pozostałe po krótkim okresie panowania w tej ziemi, pozwoliły Łokietkowi znaleźć błyskawicznie sojuszników, między innymi ród Lisów. Jednak droga na Kraków była wciąż zamknięta. ówczesny biskup krakowski i równocześnie starosta z ramienia Przemyślidów, Jan Muskata, strzegł bram grodu, dopóki nie dowiedział się o zgonu ostatniego z dynastii Przemyślidów - Wacława III.1 września 1306 r. Łokietek przekroczył bramy Krakowa, miasta, które już tyle razy próbował zdobyć. Pod jego nieobecność okazało się jednak, iż Henryk głogowski zajął część Wielkopolski. W rękach Łokietka znalazły się jednak ziemie: łęczycka, sieradzka i Kujawy, a więc jego dawne włości. W 1306 r. przejął ponownie Pomorze, a tamtejsze rządy powierzył możnemu rodowi Święców. Chociaż wskutek ich zdrady w 1308 r. na Pomorze najechali Brandenburczycy. Łokietek, nie mogąc wesprzeć broniącego Gdańska sędziego pomorskiego Boguszy, zezwolił na udzielenie pomocy poprzez zakon krzyżacki. Wprawdzie Krzyżacy pod wodzą Guntera von Schwarzburga przejęli Pomorze, lecz za własną pomoc zażądali tak wysokiej stawki, że przekraczała ona możliwości finansowe Łokietka. Od tej pory rozpoczęły się długookresowe mechanizmy z zakonem o odebranie Pomorza, które ostatecznie zamknęły się decyzją pokoju kaliskiego z 1343 r. i utartą tych ziem aż do drugiego pokoju toruńskiego (1466).W 1311 r. przeciwko rządom Łokietka w Krakowie wystąpił wójt Albert, próbując osadzić tam księcia opolskiego Bolesława. Łokietek krwawo stłumił bunt, umacniając się tym samym w Krakowie. W 1314 r. powiodło mu się przejąć Wielkopolskę, wykorzystując proniemieckie nastawienie księcia głogowskiego Henryka, a po jego zgonu (1309) jego synów, którzy odziedziczyli tę dzielnicę. Niezadowolone z tych rządów społeczeństwo wielkopolskie przychylnie patrzyło na zabiegi Władysława w kwestii przejęcia tej dzielnicy. W 1315 r. Łokietek zawarł sojusz z władcami Danii, Norwegii, Szwecji i książętami Rugii przeciwko margrabiom brandenburskim, a w roku kolejnym wyprawił się na tereny Marchii.Wszystkie te działania doprowadziły do wzrostu potęgi i znaczenia księcia. Jego przeciwnicy wymarli, a upór i wytrwałość Władysława zostały nareszcie nagrodzone. Za zgodą możnych Łokietek zaczął starania o koronę. 20 stycznia 1320 r., po raz pierwszy w katedrze krakowskiej, arcybiskup gnieźnieński Janisław ukoronował nowego króla Polski - Władysława. Data ta symbolicznie zamyka moment rozbicia dzielnicowego, nie zamyka jednak działalności Władysława. Toczył się gdyż mechanizm z zakonem o Pomorze, nie przyłączono wszystkich ziem polskich, a ekspansja Władysława zataczała coraz szersze kręgi. W 1323 r. osadził na tronie halicko-włodzimierskim księcia mazowieckiego Bolesława, co pozwoliło mu zyskać tam sojusznika. Swego syna Kazimierza ożenił z Aldoną, córką władcy Litwy Giedymina, a w 1327 r. podjął - niestety nieudaną - próbę przyłączenia do swoich ziem Mazowsza.Problemów jednak nie ubywało. W tym samym 1327 r. nowy król czeski, Jan Luksemburczyk, próbował również zdobyć tron krakowski. Wzmocniony poprzez zakon krzyżacki stał się groźnym przeciwnikiem dla Łokietka. W skutku od 1329 r. rozpoczęła się regularna wojna polsko-krzyżacka, w czasie której doszło do bitwy pod Płowcami (12 września 1331). Nierozstrzygnięta bitwa odzwierciedlała również stan owej wojny, gdzie Krzyżacy zajęli ziemię dobrzyńską i Kujawy. W jej trakcie, 2 marca 1333 r. Władysław zmarł, najpewniej wskutek paraliżu, być może spowodowanego niepowodzeniami tego zatargu.Z małżeństwa z Elżbietą doczekał się wprawdzie trzech synów, Władysława (zm. 1312), Stefana (zm. 1306) i Kazimierza, lecz tylko ten ostatni przeżył ojca, dzięki czemu dynastia piastowska na tronie krakowskim została podtrzymana. Łokietek miał również trzy córki, z których Jadwiga zmarła inicjalnie, z kolei dwie pozostałe zostały wydane świetnie za mąż: Kunegunda poślubiła księcia świdnickiego Bernarda, a w dalszym ciągu, po jego zgonu, księcia saskiego Rudolfa, z kolei Elżbieta wspomnianego Karola Roberta. (BC)około 1260narodziny Władysława Łokietka1289bitwa pod Siewierzem1291-1292walki Wacława II z Władysławem Łokietkiem1293układ w Kaliszu1296zgon Przemysła IIIII 1296układ w Krzywinie - podział Wielkopolski1298układ w Kościanie1299układ w Klęce1300ucieczka Łokietka z państwie1304układ w Bratysławie1305zgon Wacława IIIX 1306Łokietek w Krakowie1308strata Pomorza Gdańskiego1311bunt wójta Alberta1314przejęcie Wielkopolski20 I 1320koronacja na króla Polski1327-1332wojna polsko-krzyżacka1331bitwa pod Płowcami2 III 1333zgon Władysława Łokietka