Definicja BOGUSŁAWSKI WOJCIECH (1757-1829)

Co znaczy BOGUSŁAWSKI WOJCIECH (1757-1829): Był wieloletnim dyrektorem Teatru Narodowego, dramaturgiem, tłumaczem i aktorem zasłużonym dla dziejów polskiej sceny. Uczęszczał do konwiktu pijarskiego i Szkół Nowodworskich w Krakowie. W 1778 r., po krótkim okresie służby wojskowej, związał się z warszawską trupą teatralną; jako aktor zadebiutował w komedii Zmyślona niewierność. Wtedy także zaczął adaptację obcych dzieł na potrzeby stołecznej sceny. Publiczność z uznaniem przyjęła przeróbkę dramy F. Bohomolca Nędza uszczęśliwiona, a przychylną ocenę króla zdobyła inscenizacja jego przekładu włoskiej opery Franskatanka (1782). W maju 1783 r. opiekun warszawskiej sceny powierzył mu dyrekcję zespołu. Wkrótce Bogusławski przeniósł się do Wilna, ale na prośbę króla wrócił do stolicy w 1790 r. i doprowadził scenę narodową do wysokiego poziomu artystycznego. Spod jego pióra wychodziły nowe sztuki - tłumaczenia, przeróbki, trawestacje. Kształcił zespół, przebudował gmach, wprowadził zmiany w wystroju sceny. W momencie Sejmu Wielkiego teatr pod jego kierownictwem odegrał istotną rolę agitacyjną. Wystawiono między innymi Powrót posła (1791) i Kazimierza Wielkiego (1792) J.U. Niemcewicza. Propagandową funkcję pełniła także sztuka Bogusławskiego Dowód wdzięczności narodu, stanowiąca dalszy ciąg komedii Niemcewicza. W momencie targowicy teatr także włączył się do walki politycznej. W atmosferze powszechnego terroru wystawiono Henryka VI na łowach, a wiosną 1794 r. Bogusławski napisał dzieło, które przyniosło mu największą sławę i zostało uznane za narodową operę: Cud mniemany, a więc Krakowiacy i Górale.
Po upadku stworzenia wywiózł część wyposażenia stołecznej sceny do Lwowa i prowadził tam teatr do 1799 r. Tłumaczył nowe sztuki i organizował przedstawienia. Po czterech latach zrujnowany powrócił do Warszawy i ponownie na 14 lat objął dyrekcję stołecznego teatru, dla którego powiodło mu się pozyskać mieszczańską publiczność. Znakiem poparcia dla oryginalnego dramatopisarstwa był ogłoszony w 1803 r. z jego inspiracji, a pod patronatem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, konkurs na dzieło dramatyczne. Dzięki staraniom Bogusławskiego władze Księstwa ustaliły stałą subwencję dla narodowego teatru (1810). Aby zapewnić scenom stały dopływ zdolnych aktorów, założył również szkołę dramatyczną (1811). Budżet teatru, znacząco podupadłego po przemarszu wojsk w okresie kampanii napoleońskiej, ratował występami gościnnymi na terenie całego państwie. Jako poeta, aktor i dyrektor stołecznej sceny cieszył się powszechnym szacunkiem. Wydał 12 tomów Dzieł dramatycznych (1820-1823), obejmujących 48 utworów oryginalnych i wyjaśnionych, studia literackie, życiorysy aktorów i Dzieje Teatru Narodowego.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: CUD MNIEMANY, A więc KRAKOWIACY I GÓRALE, HENRYK VI NA ŁOWACH, TEATR NARODOWY