Co znaczy BAJRONIZM:
to jedna z głownych tendencji literackich wczesnego romantyzmu, ujawniającą się wyraźnie w twórczości pisarzy i pisarzy wielu państw, również w Polsce. Jego inspiracją była zarówno twórczość, jak i legenda otaczająca żywot angielskiego poety George´a Gordona Byrona (1788-1824), który wydanym w 1812 r. poematem Wędrówki Childe Harolda (Childe Harold´s Pilgrimage) zyskał wnet sławę w całej Europie. Ugruntowały ją następne jego dzieła - powieści poetyckie Giaur (The Giaour, 1813), Korsarz (The Corsair, 1814) i Lara (1814), dramaty, między innymi Manfred (1817) i poemat dygresyjny Don Juan (1823).
Sławie poetyckiej angielskiego artysty towarzyszyła jednak atmosfera skandali obyczajowych, co stało się nareszcie przyczyną opuszczenia poprzez niego w 1816 r. na zawsze ojczyzny. Romantyczną legendę Byrona buntownika i obrońcy wolności ugruntował jego wyjazd w 1823 r. do Grecji, walczącej o wyzwolenie spod panowania tureckiego. Rok potem pisarz zmarł wskutek panującej tam epidemii gorączki.
Biografia i legenda Byrona stała się tworzywem literackiego stereotypu biografii romantycznego poety jako jednostki nieprzeciętnej, świadomej swej indywidualności, kierującej się natchnieniem i porywem uczuć, przekraczającej granice norm obyczajowych i estetycznych, a równocześnie samotnej i nieszczęśliwej, skłóconej z otoczeniem i nie mogącej znaleźć swego miejsca w świecie. Jego twórczość przyniosła nowy, powielany poprzez pisarzy w całej Europie schemat bohatera romantycznego - buntownika będącego w konflikcie ze społeczeństwem i jego porządkiem, obciążonego brzemieniem tragicznej winy, odczuwającego ambiwalencję moralną swego postępowania i stojącego przed nie dającymi się rozwiązać dylematami etycznymi.
Utwory Byrona stały się także wzorem nowych gatunków literackich - powieści poetyckiej z jej powikłaniem kompozycyjnym i fragmentarycznością akcji, skomplikowaniem wewnętrznym bohatera, tajemniczością świata przedstawionego, obecnością motywów historycznych, egzotyką i orientalizmem, i poematu dygresyjnego z charakterystycznym rozbiciem struktury fabuły i ironicznym dystansem narratora wobec niej i wobec bohatera.
W Polsce twórczość Byrona miała spory wpływ na kształtowanie się romantyzmu przedlistopadowego, o czym świadczy między innymi głęboka fascynacja Mickiewicza jego dziełami w momencie pracy nad utworami przydzielonymi do I tomu Literaturze i nad Dziadów częścią IV. Bajronizm dochodzi również do głosu w kreacji bohatera lirycznego Sonetów krymskich i sonetów odeskich i postaci Konrada w Dziadów części III i Jacka Soplicy w Panu Tadeuszu. Mickiewicz przetłumaczył nie wszystkie utwory Byrona - powieść poetycką Giaur, wiersz Sen i fragment Wędrówek Childe Harolda.
Szczególnie wyraźnie wpływ bajronicznych wzorców widoczny jest w powieściach poetyckich Antoniego Malczewskiego (Maria, 1825), Mickiewicza (Konrad Wallenrod, l828), Seweryna Goszczyńskiego (Zamek kaniowski, 1828), Juliusza Słowackiego (Żmija, Jan Bielecki, Hugo, Mnich, Arab, 1832, Lambro, 1833). Także poemat dygresyjny Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu (1836-1839) Słowackiego nosi wyraźne ślady inspiracji Wędrówkami Childe Harolda, a Beniowski - poematem Don Juan.
W momencie polistopadowym bajronizm, tak mocno dochodzący do głosu w polskiej poezji romantycznej w latach 20., schodzi wyraźnie na dalszy plan, w szczególności jeżeli chodzi o sposób kreacji bohatera, który z indywidualisty skłóconego ze światem i szukającego sensu życia przekształca się w jednostkę oddaną sprawie narodu.
(Jacek Lyszczyna)
Zobacz także: BOHATER ROMANTYCZNY, Dolegliwość WIEKU, INDYWIDUALIZM, Literatura ROMANTYCZNEGO PRZEŁOMU, POWIEŚĆ POETYCKA
Sławie poetyckiej angielskiego artysty towarzyszyła jednak atmosfera skandali obyczajowych, co stało się nareszcie przyczyną opuszczenia poprzez niego w 1816 r. na zawsze ojczyzny. Romantyczną legendę Byrona buntownika i obrońcy wolności ugruntował jego wyjazd w 1823 r. do Grecji, walczącej o wyzwolenie spod panowania tureckiego. Rok potem pisarz zmarł wskutek panującej tam epidemii gorączki.
Biografia i legenda Byrona stała się tworzywem literackiego stereotypu biografii romantycznego poety jako jednostki nieprzeciętnej, świadomej swej indywidualności, kierującej się natchnieniem i porywem uczuć, przekraczającej granice norm obyczajowych i estetycznych, a równocześnie samotnej i nieszczęśliwej, skłóconej z otoczeniem i nie mogącej znaleźć swego miejsca w świecie. Jego twórczość przyniosła nowy, powielany poprzez pisarzy w całej Europie schemat bohatera romantycznego - buntownika będącego w konflikcie ze społeczeństwem i jego porządkiem, obciążonego brzemieniem tragicznej winy, odczuwającego ambiwalencję moralną swego postępowania i stojącego przed nie dającymi się rozwiązać dylematami etycznymi.
Utwory Byrona stały się także wzorem nowych gatunków literackich - powieści poetyckiej z jej powikłaniem kompozycyjnym i fragmentarycznością akcji, skomplikowaniem wewnętrznym bohatera, tajemniczością świata przedstawionego, obecnością motywów historycznych, egzotyką i orientalizmem, i poematu dygresyjnego z charakterystycznym rozbiciem struktury fabuły i ironicznym dystansem narratora wobec niej i wobec bohatera.
W Polsce twórczość Byrona miała spory wpływ na kształtowanie się romantyzmu przedlistopadowego, o czym świadczy między innymi głęboka fascynacja Mickiewicza jego dziełami w momencie pracy nad utworami przydzielonymi do I tomu Literaturze i nad Dziadów częścią IV. Bajronizm dochodzi również do głosu w kreacji bohatera lirycznego Sonetów krymskich i sonetów odeskich i postaci Konrada w Dziadów części III i Jacka Soplicy w Panu Tadeuszu. Mickiewicz przetłumaczył nie wszystkie utwory Byrona - powieść poetycką Giaur, wiersz Sen i fragment Wędrówek Childe Harolda.
Szczególnie wyraźnie wpływ bajronicznych wzorców widoczny jest w powieściach poetyckich Antoniego Malczewskiego (Maria, 1825), Mickiewicza (Konrad Wallenrod, l828), Seweryna Goszczyńskiego (Zamek kaniowski, 1828), Juliusza Słowackiego (Żmija, Jan Bielecki, Hugo, Mnich, Arab, 1832, Lambro, 1833). Także poemat dygresyjny Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu (1836-1839) Słowackiego nosi wyraźne ślady inspiracji Wędrówkami Childe Harolda, a Beniowski - poematem Don Juan.
W momencie polistopadowym bajronizm, tak mocno dochodzący do głosu w polskiej poezji romantycznej w latach 20., schodzi wyraźnie na dalszy plan, w szczególności jeżeli chodzi o sposób kreacji bohatera, który z indywidualisty skłóconego ze światem i szukającego sensu życia przekształca się w jednostkę oddaną sprawie narodu.
(Jacek Lyszczyna)
Zobacz także: BOHATER ROMANTYCZNY, Dolegliwość WIEKU, INDYWIDUALIZM, Literatura ROMANTYCZNEGO PRZEŁOMU, POWIEŚĆ POETYCKA
- Co znaczy BRAMY ARSENAŁU MIŁOSZA:
- Porównanie na pewno jeden z w najwyższym stopniu zawiłych i niejednoznacznych wierszy Miłosza. Każda jego lektura otwiera nowe perspektywy interpretacyjne, niejako unieważniając dostrzeżone poprzednio. Ledwo bajronizm co znaczy.
- Krzyżówka BARABARA RADZIWIŁŁÓWNA:
- Dlaczego Felińskiego, uznawane za najdoskonalszą polską tragedię neoklasycystyczną, w pierwotnej wersji powstało już w 1809 r. Wysoko zostało ocenione poprzez krytyków na posiedzeniach Towarzystwa Iksów i bajronizm krzyżówka.
- Co to jest BOHATER ROMANTYCZNY:
- Jak lepiej wczesnoromantycznego w najwyższym stopniu wyróżniał jego skrajny indywidualizm, wyrażający się nie tylko poczuciem własnej wartości, lecz regularnie również kierujący do otwartego konfliktu z bajronizm co to jest.
- Słownik BAJKA:
- Kiedy do literatury polskiej w XVI w. osiągnął szczyt artyzmu w literaturze oświeceniowej (gł. w nurcie klasycyzmu). Bajka - nazywana także powieścią , przypowieścią , apologią (bohaterzy ze świata bajronizm słownik.
- Czym jest BIBLIA I STANISŁAW HERAKLIUSZ LUBOMIRSKI:
- Od czego zależy Herakliusz Lubomirski (1641-1702) - nazywany ogromnym wieszczkiem i Salomonem polskim - należał do grona najwybitniejszych ludzi swojej epoki: magnat i poeta, ogromny marszałek koronny i pisarz bajronizm czym jest.
Czym jest bajronizm znaczenie w Motywy literatura B .
