Postać FIODOR DOSTOJEWSKI biografia

Kim był FIODOR DOSTOJEWSKI co zrobił: 3 0 października 1 8 2 1 - 2 8 stycznia 1 8 8 1 Fiodor Dostojewski to jeden z głownych pisarzy rosyjskich, który dzięki kilku powieściom - w pierwszej kolejności jednak Zbrodni i karze - zapewnił sobie także miejsce wśród znakomitych prozaików światowych. Do dziś postrzega się go jako mistrza psychologizmu, skupiającego uwagę na przeżyciach bohaterów. Życie Dostojewskiego obfitowało w tragiczne wydarzenia, które zaważyły na biografii i wpłynęły na charakter i motywy jego twórczości. Tak można na przykład traktować znamienne dla pisarza zainteresowanie zbrodnią, a źródeł szukać w okoliczności zgonu ojca, który zginął zamordowany. Innym tego rodzaju doświadczeniem było zesłanie pisarza na Sybir za opozycyjną działalność. Przeżycia zsyłki stały się inspiracją do napisania książki Wspomnienia z domu umarłych. Już sam tytuł może stanowić częściową interpretację utworu, lecz Dostojewski wykorzystał dramatyczny syberyjski epizod do literackiej prezentacji złożonej natury człowieka, jego zachowań w wypadku ostatecznych wyborów, ich motywacji i przyczyn. Splatania się życia i twórczości dowodzi również powieść Gracz. Pociąg do hazardu, który był powodem wielu kłopotów pisarza, jest także nałogiem głównego bohatera książki, Aleksego Iwanowicza. Co ciekawe, jak podają biografowie, Gracza Dostojewski napisał błyskawicznie, gdyż... musiał zdobyć kapitał na spłatę długów. Niewątpliwie w najwyższym stopniu znaną powieścią Dostojewskiego jest Zbrodnia i kara. Petersburg 1865 r. - przygnębiający, ponury, mroczny - staje się areną zbrodni głównego bohatera, przeżywającego kłopoty finansowe, Rodiona Raskolnikowa. Jego ofiarą pada lichwiarka Alona Iwanowna. Jednak kapitał, bieda i długi - tematy regularnie pojawiające się na kartach powieści - widziane jako motor działań Raskolnikowa, nie w pełni jeszcze tłumaczą motywacje bohatera. Jego postępowanie wynika gdyż ze skrajnie pojętego indywidualizmu, który - wedle mniemań Rodiona - usprawiedliwia zabicie osoby uznanej za "szkodnika". Bohater Dostojewskiego czuje się kimś specjalnym, wybranym, gotowym zabić, aby uszczęśliwić ogół. Dokonane zabójstwo obnaża jednak słabości psychiki Raskolnikowa. Znaczącą część książki zajmuje mistrzowskie przedstawienie stanu bohatera po zbrodni - nękające go sny, wyrzuty sumienia, koszmarne wspomnienia, depresja. Racjonalne przyczyny zabicia starej lichwiarki przestają być wystarczającym wytłumaczeniem postępku, dowodzą ostatecznie słabości i dylematów Raskolnikowa. Problematykę tej złożonej i wieloznacznej książki dopełnia wątek miłosny pomiędzy kluczowym bohaterem a Sonią, której Raskolnikow zawdzięcza moralne odrodzenie. Zabójstwo i rozterki młodego człowieka stają się również pretekstem do wprowadzenia problematyki religijnej, filozoficznej (między innymi poglądów Hegla), a szerokie tło, zapełnione różnorodnymi postaciami drugoplanowymi, czyni ze Zbrodni i kary również powieść socjalną i obyczajową. Pozostałe powieści Dostojewskiego dowodzą, iż racje moralne pozostawały dla pisarza główne. Etyka, postępowanie właściwe z nakazami chrześcijaństwa, sprzeciw wobec ateizmu - te problemy powracają w późnej twórczości autora Biesów. Niezwykła pozycja rosyjskiego powieściopisarza wynika również z nowatorstwa jego książek i użytkowanych poprzez niego specjalnych rozwiązań artystycznych. Dlatego majątek prozaika jest nieustanną inspiracją dla innych artystów. (MP)