Co znaczy WESELE WYSPIAŃSKIEGO:
Ślub Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny w Kościele Mariackim w Krakowie i wesele w Bronowicach, w domu szwagra panny młodej, Włodzimierza Tetmajera, był może nie skandalem, lecz z pewnością sensacją dla ówczesnych mieszkańców Krakowa. To wydarzenie towarzyskie, materiał do tworzenia plotek, stało się w dramacie Stanisława Wyspiańskiego pretekstem do refleksji nad historią i ówczesną sytuacją własnego narodu, a również diagnozą stanu społeczeństwa polskiego. Publiczność i krytyka obecna na premierowym przedstawieniu sztuki znała wszelakie szczegóły rzeczywistego wesela. Chociaż znajomość owej pozaliterackiej rzeczywistości nie ułatwiła, a i dzisiejszemu czytelnikowi nie ułatwia zrozumienia tekstu sztuki.
Jak zauważa Artur Hutnikiewicz, ówczesna Galicja "była widownią osobliwego zjawiska socjologicznego, swoistego patronatu inteligencji nad tamtejszym chłopstwem". Ten patronat przybierał formy, które przy dokładniejszym oglądzie, odsłaniały nikłą jego wartość. Były to jedynie zachwyty nad moralnością, godnością, duchowym zdrowiem wsi polskiej, nad bogactwem "bajecznie kolorowej" kultury. Właśnie akt pierwszy dramatu ukazuje nam zetknięcie dwóch obcych, niezrozumiałych dla siebie światów: inteligencji i chłopów. Postaci ukazują się, niby w szopce, bez żadnego związku przyczynowego - wygłaszają następną kwestię, znikają aby znów pojawić się nieoczekiwanie. Inteligencja prowadzi rozmowę - zabawę literacką. Rozpoczynają od zachwytów nad wiejską idyllą, tworzą klimat "poetyczności", lecz ich nieokiełznana wyobraźnia podąża ku coraz bardziej poważnym tematom. Powaga rozmowy, która wymieniła dramatyczność w dramat pozwala odczuć, że to co się dziać rozpoczyna jest dalekie od salonowej zamiany komplementów, od zaaranżowanej teatralności. Rozmowy inteligencji w akcie pierwszym sygnalizują, wprowadzony w akcie drugim motyw stworzenia narodowego, które nie jest zaaranżowane poprzez znudzonych pisarzy, malarzy i dziennikarzy. Inicjatywę przejmują postaci świata baśniowego. Bezpośrednio odpowiedzialna za wprowadzenie postaci fantastycznych, nawiązujących do przeszłości Polski, jest Rachela, która w rozmowie z Pisarzem zaprasza na wesele chochoła zza okna. Ten motyw pozwala na połączenie komedii realistycznej i baśni. Baśni, gdzie pojawiają się zjawy, złoty róg, koń ognisty i złota podkowa. Właśnie wspólnie z baśniowymi akcesoriami do realistycznej komedii przedostaje się symbolizm. Dwie postaci fantastyczne wydają się nie pasować do plejady postaci historycznych występujących w akcie drugim: Chochoł i Widmo. Chochoł to łącznik między światem realnym a światem baśni, z kolei postać Widma (zmarły narzeczony Marysi) odwołuje się do konwencji romantycznej, która podobnie jak Młoda Polska obficie czerpała z folkloru i demonologii ludowej. Pojawienie się Stańczyka sygnalizuje poruszenie problematyki narodowej - przybywa on na wesele, aby zaświadczyć o niegdysiejszej potędze państwa Jagiellonów. Przywołanie sceny zawieszenia dzwonu Zygmunta przypomina znak potęgi, chwały i zwycięstwa. Przybywający Rycerz chociaż burzy mity o sile, po zwycięstwie na grunwaldzkim polu kolejne wieki były pasmem klęsk. Rycerz to jedynie złudzenie potęgi i siły:
Za przyłbicą pustość, proch;
w oczach twoich czarny loch,
za przyłbicą Noc;
Hetman Branicki to zdrajca, którego nazwisko kojarzy się jedynie z konfederacją targowicką i rozbiorami Polski i jej długotrwałym politycznym niebytem. Jakub Szela (Upiór), to również znak rozłamu w społeczeństwie polskim. Krwawe wydarzenia roku 1846 dowiodły, że chłopi nie wezmą udziału w odzyskaniu wolności dla Polski, gdyż wolność socjalna jest im bliższa aniżeli narodowa. Po tak pesymistycznym przedstawieniu "kwestie narodowej" okazuje się, że nadzieja istnieje - "Polska będzie", tak gdyż brzmiała przepowiednia Wernyhory. Gospodarz otrzymuje od ukraińskiego wieszcz złoty róg - znak duchowej energii narodu. Dźwięk rogu ma być sygnałem do rozpoczęcia stworzenia, które ma przynieść Polsce wyzwolenie. Realistyczne postaci uczestniczące w weselu stają przed koniecznością czynu. Baśń, jasełka uniezależniły się od własnych artystów. Jak pisze Aniela Łempicka, baśń - "dzieło realnych bohaterów dramatu, nie tylko emancypuje się od swoich autorów, nie tylko staje się od nich większa, lecz to ona nareszcie staje się wyrazicielką prawdy". Baśń stająca się prawdą jest bezlitosna - społeczeństwo nie dojrzało jeszcze do narodowego zrywu. Ich bezradność i bezsilność zostają symbolicznie przedstawione w trakcie chocholego tańca, którego uczestnicy poruszają się niby we śnie. Zgubiony poprzez Jaśka złoty róg nie zabrzmiał dźwiękiem. Stworzenie nie mogło się rozpocząć, nie przybył Wernyhora, który obiecał swój powrót z wojskiem:
tys. koni grudy bije
ze złotymi podkówkami.
Franciszek Ziejka w politycznej interpretacji Wesela zwraca uwagę na fakt, że Wernyhora nie mógł przybyć z jeszcze jednego powodu: naród ukraiński nie pragnie wspólnej przyszłości budować z Polską. Idea Polski ogromnej staje się tylko polityczna mrzonką, która nie może być traktowana jako realny program odzyskania niepodległości. Julian Krzyżanowski zauważa, że pod wpływem czaru rzuconego pzrez Chochoła "rozbudziły się w duszach ludzkich ich jeżeli nie najgórniejsze, to co najmniej najskrytsze tęsknoty, aby pozostawić osad tragiczny".
(Magdalena Piekara) Zobacz także: DRAMATY WYSPIAŃSKIEGO, WYZWOLENIE WYSPIAŃSKIEGO
Jak zauważa Artur Hutnikiewicz, ówczesna Galicja "była widownią osobliwego zjawiska socjologicznego, swoistego patronatu inteligencji nad tamtejszym chłopstwem". Ten patronat przybierał formy, które przy dokładniejszym oglądzie, odsłaniały nikłą jego wartość. Były to jedynie zachwyty nad moralnością, godnością, duchowym zdrowiem wsi polskiej, nad bogactwem "bajecznie kolorowej" kultury. Właśnie akt pierwszy dramatu ukazuje nam zetknięcie dwóch obcych, niezrozumiałych dla siebie światów: inteligencji i chłopów. Postaci ukazują się, niby w szopce, bez żadnego związku przyczynowego - wygłaszają następną kwestię, znikają aby znów pojawić się nieoczekiwanie. Inteligencja prowadzi rozmowę - zabawę literacką. Rozpoczynają od zachwytów nad wiejską idyllą, tworzą klimat "poetyczności", lecz ich nieokiełznana wyobraźnia podąża ku coraz bardziej poważnym tematom. Powaga rozmowy, która wymieniła dramatyczność w dramat pozwala odczuć, że to co się dziać rozpoczyna jest dalekie od salonowej zamiany komplementów, od zaaranżowanej teatralności. Rozmowy inteligencji w akcie pierwszym sygnalizują, wprowadzony w akcie drugim motyw stworzenia narodowego, które nie jest zaaranżowane poprzez znudzonych pisarzy, malarzy i dziennikarzy. Inicjatywę przejmują postaci świata baśniowego. Bezpośrednio odpowiedzialna za wprowadzenie postaci fantastycznych, nawiązujących do przeszłości Polski, jest Rachela, która w rozmowie z Pisarzem zaprasza na wesele chochoła zza okna. Ten motyw pozwala na połączenie komedii realistycznej i baśni. Baśni, gdzie pojawiają się zjawy, złoty róg, koń ognisty i złota podkowa. Właśnie wspólnie z baśniowymi akcesoriami do realistycznej komedii przedostaje się symbolizm. Dwie postaci fantastyczne wydają się nie pasować do plejady postaci historycznych występujących w akcie drugim: Chochoł i Widmo. Chochoł to łącznik między światem realnym a światem baśni, z kolei postać Widma (zmarły narzeczony Marysi) odwołuje się do konwencji romantycznej, która podobnie jak Młoda Polska obficie czerpała z folkloru i demonologii ludowej. Pojawienie się Stańczyka sygnalizuje poruszenie problematyki narodowej - przybywa on na wesele, aby zaświadczyć o niegdysiejszej potędze państwa Jagiellonów. Przywołanie sceny zawieszenia dzwonu Zygmunta przypomina znak potęgi, chwały i zwycięstwa. Przybywający Rycerz chociaż burzy mity o sile, po zwycięstwie na grunwaldzkim polu kolejne wieki były pasmem klęsk. Rycerz to jedynie złudzenie potęgi i siły:
Za przyłbicą pustość, proch;
w oczach twoich czarny loch,
za przyłbicą Noc;
Hetman Branicki to zdrajca, którego nazwisko kojarzy się jedynie z konfederacją targowicką i rozbiorami Polski i jej długotrwałym politycznym niebytem. Jakub Szela (Upiór), to również znak rozłamu w społeczeństwie polskim. Krwawe wydarzenia roku 1846 dowiodły, że chłopi nie wezmą udziału w odzyskaniu wolności dla Polski, gdyż wolność socjalna jest im bliższa aniżeli narodowa. Po tak pesymistycznym przedstawieniu "kwestie narodowej" okazuje się, że nadzieja istnieje - "Polska będzie", tak gdyż brzmiała przepowiednia Wernyhory. Gospodarz otrzymuje od ukraińskiego wieszcz złoty róg - znak duchowej energii narodu. Dźwięk rogu ma być sygnałem do rozpoczęcia stworzenia, które ma przynieść Polsce wyzwolenie. Realistyczne postaci uczestniczące w weselu stają przed koniecznością czynu. Baśń, jasełka uniezależniły się od własnych artystów. Jak pisze Aniela Łempicka, baśń - "dzieło realnych bohaterów dramatu, nie tylko emancypuje się od swoich autorów, nie tylko staje się od nich większa, lecz to ona nareszcie staje się wyrazicielką prawdy". Baśń stająca się prawdą jest bezlitosna - społeczeństwo nie dojrzało jeszcze do narodowego zrywu. Ich bezradność i bezsilność zostają symbolicznie przedstawione w trakcie chocholego tańca, którego uczestnicy poruszają się niby we śnie. Zgubiony poprzez Jaśka złoty róg nie zabrzmiał dźwiękiem. Stworzenie nie mogło się rozpocząć, nie przybył Wernyhora, który obiecał swój powrót z wojskiem:
tys. koni grudy bije
ze złotymi podkówkami.
Franciszek Ziejka w politycznej interpretacji Wesela zwraca uwagę na fakt, że Wernyhora nie mógł przybyć z jeszcze jednego powodu: naród ukraiński nie pragnie wspólnej przyszłości budować z Polską. Idea Polski ogromnej staje się tylko polityczna mrzonką, która nie może być traktowana jako realny program odzyskania niepodległości. Julian Krzyżanowski zauważa, że pod wpływem czaru rzuconego pzrez Chochoła "rozbudziły się w duszach ludzkich ich jeżeli nie najgórniejsze, to co najmniej najskrytsze tęsknoty, aby pozostawić osad tragiczny".
(Magdalena Piekara) Zobacz także: DRAMATY WYSPIAŃSKIEGO, WYZWOLENIE WYSPIAŃSKIEGO
- Co znaczy WALLENRODYZM:
- Porównanie definicja eponimiczne utworzone jeszcze w epoce romantyzmu od nazwiska tytułowej postaci powieści poetyckiej Adama Mickiewicza Konrad Wallenrod. Powieść z dziejów litewskich i pruskich, pisanej w wesele wyspiańskiego co znaczy.
- Krzyżówka WINKELRIEDYZM:
- Dlaczego Winkelrieda jest podwójnie przywoływana w Kordianie Juliusza Słowackiego. Jego historia zostaje streszczona w scenie spiskowej, rozgrywającej się w podziemiach kościoła świętego Jana (spiskowcy wesele wyspiańskiego krzyżówka.
- Co to jest WERSYFIKACJA POLSKA:
- Jak lepiej ciągle istniały modele wiersza odziedziczone po średniowieczu. Wiersz asylabiczny, gdzie wersy wypełniane były poprzez następne zdania, bezwzględnie na ich długość i liczba sylab, był stosowany wesele wyspiańskiego co to jest.
- Słownik WYZWOLENIE WYSPIAŃSKIEGO:
- Kiedy Wyspiański rozwija problematykę narodową, oryginalnie i aluzyjnie potraktowaną w Weselu. To już dramat w pełni neoromantyczny, nawiązujący do motywów treściowych i rozwiązań strukturalnych wesele wyspiańskiego słownik.
- Czym jest WIELKA PODRÓŻ BALIŃSKIEGO:
- Od czego zależy Stanisława Balińskiego to zestaw literaturze charakterystycznej dla tego nurtu wojennej liryki, który z pełną świadomością odwoływał się do tradycji romantycznej i dziejów emigracji polistopadowej wesele wyspiańskiego czym jest.
Czym jest wesele wyspiańskiego znaczenie w Motywy literatura W .
