Co znaczy WAŻNE WYDARZENIA HISTORYCZNE:
Polacy nie pogodzili się z stratą niepodległości, jednakże w XIX w. na około 10 mln. tylko 200 tys. brało udział w powstaniach (każdorazowo w następnych zrywach około 20-30 tys.). Dwa razy więcej było Polaków biernych, a nawet lojalnie współpracujących z zaborcami. Z drugiej strony nie było państwa w Europie, które aby chciało i mogło efektywnie poprzeć walkę Polaków i złamać sojusz "trzech czarnych orłów".
W walce z rusyfikacją i germanizacją kształtowała się świadomość narodowa i powstawały nowoczesne siły polityczne. W programach tych ugrupowań relacja do niepodległości wysuwał się na plan pierwszy.
Pierwsza wojna światowa doprowadziła do załamania sojuszu krajów zaborczych i ponownego wyłonienia się kwestie polskiej. Był to zarówno sukces czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Poprzez cały czas trwania wojny kwestia polska "narastała": od wymarszu "Pierwszej kadrowej" Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1914 r, przez Akt 5 listopada 1916, rewolucję w Rosji w 1917 r., czternastopunktowe Orędzie Woodrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r. (w punkcie 13. postulowano konieczność odbudowy państwa polskiego), aż po listopad 1918 r. Powstało wówczas w państwie i za granicą sporo konkurencyjnych ze sobą ośrodków władzy. W tej sytuacji doszło do współpracy dwóch znakomitych polityków: Józefa Piłsudskiego i Roman Dmowskiego. Dmowski działał na arenie międzynarodowej, przewodząc delegacji polskiej na Konferencji Paryskiej i wraz z Ignacym Paderewskim, podpisując Traktat Wersalski (28 czerwca 1919 r.). Józef Piłsudski koncentrował się z kolei na płaszczyźnie wewnętrznej. Był w tym czasie jedynym politykiem, który miał wystarczający autorytet i kompetencje, aby objąć kierownictwo państwa w momencie jego organizowania. Chciał zbudować demokratyczne kraj dla wszystkich Polaków i wierzył, Iż stworzenie niepodległej Polski uśmierzy wszystkie konflikty polityczne i socjalne, a wszyscy skupią się w pracy dla wolnego państwie. Na mocy Małej Konstytucji (20 lutego 1919) został Naczelnikiem Państwa, lecz już dwa lata potem ustąpił, nie chcąc zostać prezydentem bez żadnej realnej władzy, co ustalała Konstytucja Marcowa z 17 marca 1921. Swymi korzeniami tkwiła ona w skomplikowanej strukturze klasowej społeczeństwa, w wielonarodowościowym składzie ludności. Nawiązywała do modelu ustrojowego III Republiki Francuskiej z 1875 r. - przyjmując ustrój parlamentarny, gdzie sejmowi podporządkowany był prezydent i rząd. "Sejmokractwo" sprzyjało walkom politycznym, co osłabiało efektywność władzy państwowej. Niedobrą wróżbą dla rodzącej się polskiej demokracji było zabójstwo prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 r. Do przewrotu majowego tylko 5 rządów opierało się na koalicyjnych stronnictwach sejmowych (3 gabinety Wincentego Witosa, przychodnia Leopolda Skulskiego i przychodnia Aleksandra Skrzyńskiego) Pozostałych 8 było gabinetami parlamantarnymi fachowymi. Takim rządem był rząd Władysława Grabskiego, który przeprowadził gruntowną reformę gospodarczą w 1924 (tak zwany reformy Grabskiego) i powołał Bank Polski emitujący złotego polskiego.
Granice powstałego państwa kształtowały się w ogniu walk i sporów dyplomatycznych. Granica zachodnia została wytyczona zarówno wskutek stworzenia wielkopolskiego (1918-1919), powstań śląskich (1919-1921), jak i braku zaufania ze strony Ogromnej Brytanii i Stanów Zjednoczonych dla popieranej poprzez Francję Polski, co ostatecznie przesądziło o naszych porażkach w sprawach Gdańska i Górnego Śląska. Walka o granicę wschodnią to nie tylko realizacja ze strony polskiej koncepcji federacyjnej czy inkorporacyjnej, lecz także obrona suwerenności nowo powstałego państwa i przekreślenie zamiarów Lenina eksportu rewolucji do Europy Zachodniej (bitwa warszawska 16 sierpnia 1920 r.).
W maju 1926 r. Piłsudski, dokonując zamachu stanu, grzebał nową polską demokrację. Uważał się za męża opatrznościowego, który musi dla ratowania państwie zniszczyć istniejący mechanizm. Po zamachu prowadził zatem politykę centrową, skupiając wokół sanacji sporą część społeczeństwa i unikając destabilizujących wstrząsów. Dyktatura Piłsudskiego nie miała zabarwienia ideologicznego i nie była faszystowska ani totalitarna. Przypominała dyktatury XIX wieczne, stąd nazywano ją: "dyktaturą anachroniczną". Piłsudski nie dążył do likwidacji pluralizmu politycznego, lecz do unifikacji państwa pod względem gospodarczym, prawnym i kulturalnym. Jego obóz wygrywał wybory parlamentarne, (BBWR - 1928), a opozycja skupiona w Centrolewie (1929-1930) nie była w stanie odebrać mu władzy. Jej przywódcy zostali aresztowani i osądzeni w "procesie brzeskim" (1931-1932), Konstytucja kwietniowa (z 23 kwietnia 1935 r.) wprowadzała schemat państwa "autorytarnego", na jej mocy prezydent, "odpowiadający przed Bogiem i historią", podporządkowywał sobie sejm, senat i rząd. Była ona opracowana dla Piłsudskiego jako prezydenta. Jego Zgon pokrzyżowała te plany i nastąpiła tak zwany "dekompozycja" sanacji. Rozbita sanacja potrafiła jednak utrzymać władzę między innymi wobec słabości opozycji ("Front Morges" - 1936).
Aż do Zgonu (1935), niezależnie od lat 1923-1926, kurs polskiej polityki zagranicznej wyznaczał Piłsudski, trzymając się dwóch kanonów: równowagi pomiędzy Berlinem a Moskwą i sojuszu z Francją i Rumunią. Politkę równowagi miały gwarantować układy o nieagresji ze ZSRR (z 1932) i Niemcami (z 1934). Polska była za słaba, aby sama dać sobie radę z dwoma gigantami: Niemcami i ZSRR. Już w Locarno w 1925 r. Francja - sojusznik Polski rozpoczęła politykę proniemiecką, zachęcając Niemcy do zmiany w przyszłości ich granic na wschodzie. W latach 30. mocarstwa zachodnie prowadziły politykę appesmentytu, jest to uspakajania, uciszania Niemiec. Efektem tej polityki była narada w Monachium we wrześniu 1938 r. i rozbiór Czechosłowacji. Sojusz Hitlera i Stalina (Pakt Ribbentrop Mołotow z 23 sierpnia 1939 r.) doprowadził do wybuchu II wojny światowej i dwustronnego ataku na Polskę.
W okresie wojny ziemie polskie poddane zostały niespotykanej eksterminacji za strony Niemiec i ZSRR, czego symbolem jest zarówno Oświęcim, jak i Katyń, deportacje na Wschód (około 1 mln ludzi) czy wywózki "na roboty do Niemiec". Zniszczono wówczas kompletnie ludność żydowską.
We Francji, a potem w Anglii działał polski rząd na emigracji. W latach 1939-1943 jego premierem był Władysław Sikorski, później Stanisław Mikołajczyk (1943-1944), a w dalszym ciągu Tomasz Arciszewski (1944-1947). W państwie rozbudowano ruch oporu - tak zwany Polskie Kraj Podziemne, które składało się zarówno z pionu cywilnego i wojskowego. Pierwszy tworzył aparat Delegata Rządu na Państwo (Cyryl Ratajski, Jan Piekałkiewicz, Jan Jankowski) i Porady Jedności Narodowej (Kazimierz Pużak). Pion wojskowy to SZP, ZWZ, a od lutego 1942 - AK (Michał Karaszkiewicz Tokarzewski, Stefan Rowecki Grot, Tadeusz Bór Komorowski). Poza tymi strukturami były Narodowe Siły Zbrojne i PPR. Na Zachodzie walczyły Polskie Siły Zbrojne (około 200 tys. żołnierzy).
Polska była jednak w położeniu bardzo trudnym. Miała gdyż dwóch wrogów, a tylko w walce przeciwko III Rzeszy uzyskała poparcie Zachodu. Dla Anglosasów ZSRR był bardzo cennym sojusznikiem i od samego początku prowadzono wobec niego politykę daleko idących ustępstw, między innymi kosztem Polski. Polityka rozpoczęła się już przed naradą Ogromnej Trójki w Teheranie w 1943 r., a jej kulminacją była Jałta (luty 1945 r.). Niszcząc imperium Hitlera, Zachód niejako pozwalał na stworzenie imperium Stalina. W tej sytuacji polski rząd nie był w stanie zapobiec polityce faktów dokonanych prowadzonej poprzez ZSRR na ziemiach polskich od 1944 r. Walki AK w ramach tak zwany Planu Burza na Wileńszczyźnie, Wołyniu czy Małopolsce Wschodniej nie doprowadziły, wbrew oczekiwaniom, do uznania kresów poprzez ZSRR za ziemie polskie i nawiązania ponownych stosunków dyplomatycznych z rządem emigracyjnym. Stworzenie warszawskie zamiast uniemożliwić ZSRR i komunistom polskim (PKWN - Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego) zniewolenie państwie, wbrew zamierzeniom je ujawniło. Zniszczenie gdyż stolicy, nastroje poklęskowe, rozczarowanie do sojuszników, chęć powrotu do normalnego życia to wszystko sprzyjało komunistom. W tej sytuacji jakikolwiek opór wobec ZSRR był skazany na niepowodzenie. Na emigracji pozostało około 500 tys. ludzi, w tym rząd i wojsko. W państwie zarówno podziemie, jak i tak zwany legalna opozycja (PSL i SP) na czele ze Stanisławem Mikołajczykiem nie byli w stanie, przy obojętności Zachodu, zapobiec sfałszowaniu wyborów do Sejmu Ustawodawczego w styczniu 1947 r. i stopniowej komunizacji państwie.
Polska wyłaniająca się z niewoli w latach 1918-1921 była niepodległym państwem nawiązującym zarówno w tradycji, jak i w kształcie terytorialnym i narodowościowym do I Rzeczypospolitej. W 1945 r. był to w istocie zupełnie nowy państwo. Za granicznym kordonem tak zwany "linii Curzona" pozostało około 2 mln ludzi i dwa ogromne masta (Wilno i Lwów). Sporo osób utraciło własną "małą ojczyznę", dobra i krewniaków, którzy pozostali na ziemi przodków, sporo zostało przesiedlonych na ziemie im obce, cywilizacyjnie odmienne. Została zniszczona ludność żydowska. Zlikwidowano przeludnienie wsi, która "ruszyła" na Zachód i do miast. Zdziesiątkowana została polska inteligencja zarówno poprzez terror okupantów, jak i pozostanie na emigracji wielu sławnych pisarzy, ludzi sztuki, intelektualistów.
Mimo to pozostało w tradycji narodowej przekonanie, Iż niepodległość można wywalczyć i żyć w wolnym państwie, Iż walka o nią jest wartością nadrzędną i wymaga ofiary.
(Zygmunt Woźniczka)
W walce z rusyfikacją i germanizacją kształtowała się świadomość narodowa i powstawały nowoczesne siły polityczne. W programach tych ugrupowań relacja do niepodległości wysuwał się na plan pierwszy.
Pierwsza wojna światowa doprowadziła do załamania sojuszu krajów zaborczych i ponownego wyłonienia się kwestie polskiej. Był to zarówno sukces czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Poprzez cały czas trwania wojny kwestia polska "narastała": od wymarszu "Pierwszej kadrowej" Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1914 r, przez Akt 5 listopada 1916, rewolucję w Rosji w 1917 r., czternastopunktowe Orędzie Woodrowa Wilsona z 8 stycznia 1918 r. (w punkcie 13. postulowano konieczność odbudowy państwa polskiego), aż po listopad 1918 r. Powstało wówczas w państwie i za granicą sporo konkurencyjnych ze sobą ośrodków władzy. W tej sytuacji doszło do współpracy dwóch znakomitych polityków: Józefa Piłsudskiego i Roman Dmowskiego. Dmowski działał na arenie międzynarodowej, przewodząc delegacji polskiej na Konferencji Paryskiej i wraz z Ignacym Paderewskim, podpisując Traktat Wersalski (28 czerwca 1919 r.). Józef Piłsudski koncentrował się z kolei na płaszczyźnie wewnętrznej. Był w tym czasie jedynym politykiem, który miał wystarczający autorytet i kompetencje, aby objąć kierownictwo państwa w momencie jego organizowania. Chciał zbudować demokratyczne kraj dla wszystkich Polaków i wierzył, Iż stworzenie niepodległej Polski uśmierzy wszystkie konflikty polityczne i socjalne, a wszyscy skupią się w pracy dla wolnego państwie. Na mocy Małej Konstytucji (20 lutego 1919) został Naczelnikiem Państwa, lecz już dwa lata potem ustąpił, nie chcąc zostać prezydentem bez żadnej realnej władzy, co ustalała Konstytucja Marcowa z 17 marca 1921. Swymi korzeniami tkwiła ona w skomplikowanej strukturze klasowej społeczeństwa, w wielonarodowościowym składzie ludności. Nawiązywała do modelu ustrojowego III Republiki Francuskiej z 1875 r. - przyjmując ustrój parlamentarny, gdzie sejmowi podporządkowany był prezydent i rząd. "Sejmokractwo" sprzyjało walkom politycznym, co osłabiało efektywność władzy państwowej. Niedobrą wróżbą dla rodzącej się polskiej demokracji było zabójstwo prezydenta Gabriela Narutowicza 16 grudnia 1922 r. Do przewrotu majowego tylko 5 rządów opierało się na koalicyjnych stronnictwach sejmowych (3 gabinety Wincentego Witosa, przychodnia Leopolda Skulskiego i przychodnia Aleksandra Skrzyńskiego) Pozostałych 8 było gabinetami parlamantarnymi fachowymi. Takim rządem był rząd Władysława Grabskiego, który przeprowadził gruntowną reformę gospodarczą w 1924 (tak zwany reformy Grabskiego) i powołał Bank Polski emitujący złotego polskiego.
Granice powstałego państwa kształtowały się w ogniu walk i sporów dyplomatycznych. Granica zachodnia została wytyczona zarówno wskutek stworzenia wielkopolskiego (1918-1919), powstań śląskich (1919-1921), jak i braku zaufania ze strony Ogromnej Brytanii i Stanów Zjednoczonych dla popieranej poprzez Francję Polski, co ostatecznie przesądziło o naszych porażkach w sprawach Gdańska i Górnego Śląska. Walka o granicę wschodnią to nie tylko realizacja ze strony polskiej koncepcji federacyjnej czy inkorporacyjnej, lecz także obrona suwerenności nowo powstałego państwa i przekreślenie zamiarów Lenina eksportu rewolucji do Europy Zachodniej (bitwa warszawska 16 sierpnia 1920 r.).
W maju 1926 r. Piłsudski, dokonując zamachu stanu, grzebał nową polską demokrację. Uważał się za męża opatrznościowego, który musi dla ratowania państwie zniszczyć istniejący mechanizm. Po zamachu prowadził zatem politykę centrową, skupiając wokół sanacji sporą część społeczeństwa i unikając destabilizujących wstrząsów. Dyktatura Piłsudskiego nie miała zabarwienia ideologicznego i nie była faszystowska ani totalitarna. Przypominała dyktatury XIX wieczne, stąd nazywano ją: "dyktaturą anachroniczną". Piłsudski nie dążył do likwidacji pluralizmu politycznego, lecz do unifikacji państwa pod względem gospodarczym, prawnym i kulturalnym. Jego obóz wygrywał wybory parlamentarne, (BBWR - 1928), a opozycja skupiona w Centrolewie (1929-1930) nie była w stanie odebrać mu władzy. Jej przywódcy zostali aresztowani i osądzeni w "procesie brzeskim" (1931-1932), Konstytucja kwietniowa (z 23 kwietnia 1935 r.) wprowadzała schemat państwa "autorytarnego", na jej mocy prezydent, "odpowiadający przed Bogiem i historią", podporządkowywał sobie sejm, senat i rząd. Była ona opracowana dla Piłsudskiego jako prezydenta. Jego Zgon pokrzyżowała te plany i nastąpiła tak zwany "dekompozycja" sanacji. Rozbita sanacja potrafiła jednak utrzymać władzę między innymi wobec słabości opozycji ("Front Morges" - 1936).
Aż do Zgonu (1935), niezależnie od lat 1923-1926, kurs polskiej polityki zagranicznej wyznaczał Piłsudski, trzymając się dwóch kanonów: równowagi pomiędzy Berlinem a Moskwą i sojuszu z Francją i Rumunią. Politkę równowagi miały gwarantować układy o nieagresji ze ZSRR (z 1932) i Niemcami (z 1934). Polska była za słaba, aby sama dać sobie radę z dwoma gigantami: Niemcami i ZSRR. Już w Locarno w 1925 r. Francja - sojusznik Polski rozpoczęła politykę proniemiecką, zachęcając Niemcy do zmiany w przyszłości ich granic na wschodzie. W latach 30. mocarstwa zachodnie prowadziły politykę appesmentytu, jest to uspakajania, uciszania Niemiec. Efektem tej polityki była narada w Monachium we wrześniu 1938 r. i rozbiór Czechosłowacji. Sojusz Hitlera i Stalina (Pakt Ribbentrop Mołotow z 23 sierpnia 1939 r.) doprowadził do wybuchu II wojny światowej i dwustronnego ataku na Polskę.
W okresie wojny ziemie polskie poddane zostały niespotykanej eksterminacji za strony Niemiec i ZSRR, czego symbolem jest zarówno Oświęcim, jak i Katyń, deportacje na Wschód (około 1 mln ludzi) czy wywózki "na roboty do Niemiec". Zniszczono wówczas kompletnie ludność żydowską.
We Francji, a potem w Anglii działał polski rząd na emigracji. W latach 1939-1943 jego premierem był Władysław Sikorski, później Stanisław Mikołajczyk (1943-1944), a w dalszym ciągu Tomasz Arciszewski (1944-1947). W państwie rozbudowano ruch oporu - tak zwany Polskie Kraj Podziemne, które składało się zarówno z pionu cywilnego i wojskowego. Pierwszy tworzył aparat Delegata Rządu na Państwo (Cyryl Ratajski, Jan Piekałkiewicz, Jan Jankowski) i Porady Jedności Narodowej (Kazimierz Pużak). Pion wojskowy to SZP, ZWZ, a od lutego 1942 - AK (Michał Karaszkiewicz Tokarzewski, Stefan Rowecki Grot, Tadeusz Bór Komorowski). Poza tymi strukturami były Narodowe Siły Zbrojne i PPR. Na Zachodzie walczyły Polskie Siły Zbrojne (około 200 tys. żołnierzy).
Polska była jednak w położeniu bardzo trudnym. Miała gdyż dwóch wrogów, a tylko w walce przeciwko III Rzeszy uzyskała poparcie Zachodu. Dla Anglosasów ZSRR był bardzo cennym sojusznikiem i od samego początku prowadzono wobec niego politykę daleko idących ustępstw, między innymi kosztem Polski. Polityka rozpoczęła się już przed naradą Ogromnej Trójki w Teheranie w 1943 r., a jej kulminacją była Jałta (luty 1945 r.). Niszcząc imperium Hitlera, Zachód niejako pozwalał na stworzenie imperium Stalina. W tej sytuacji polski rząd nie był w stanie zapobiec polityce faktów dokonanych prowadzonej poprzez ZSRR na ziemiach polskich od 1944 r. Walki AK w ramach tak zwany Planu Burza na Wileńszczyźnie, Wołyniu czy Małopolsce Wschodniej nie doprowadziły, wbrew oczekiwaniom, do uznania kresów poprzez ZSRR za ziemie polskie i nawiązania ponownych stosunków dyplomatycznych z rządem emigracyjnym. Stworzenie warszawskie zamiast uniemożliwić ZSRR i komunistom polskim (PKWN - Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego) zniewolenie państwie, wbrew zamierzeniom je ujawniło. Zniszczenie gdyż stolicy, nastroje poklęskowe, rozczarowanie do sojuszników, chęć powrotu do normalnego życia to wszystko sprzyjało komunistom. W tej sytuacji jakikolwiek opór wobec ZSRR był skazany na niepowodzenie. Na emigracji pozostało około 500 tys. ludzi, w tym rząd i wojsko. W państwie zarówno podziemie, jak i tak zwany legalna opozycja (PSL i SP) na czele ze Stanisławem Mikołajczykiem nie byli w stanie, przy obojętności Zachodu, zapobiec sfałszowaniu wyborów do Sejmu Ustawodawczego w styczniu 1947 r. i stopniowej komunizacji państwie.
Polska wyłaniająca się z niewoli w latach 1918-1921 była niepodległym państwem nawiązującym zarówno w tradycji, jak i w kształcie terytorialnym i narodowościowym do I Rzeczypospolitej. W 1945 r. był to w istocie zupełnie nowy państwo. Za granicznym kordonem tak zwany "linii Curzona" pozostało około 2 mln ludzi i dwa ogromne masta (Wilno i Lwów). Sporo osób utraciło własną "małą ojczyznę", dobra i krewniaków, którzy pozostali na ziemi przodków, sporo zostało przesiedlonych na ziemie im obce, cywilizacyjnie odmienne. Została zniszczona ludność żydowska. Zlikwidowano przeludnienie wsi, która "ruszyła" na Zachód i do miast. Zdziesiątkowana została polska inteligencja zarówno poprzez terror okupantów, jak i pozostanie na emigracji wielu sławnych pisarzy, ludzi sztuki, intelektualistów.
Mimo to pozostało w tradycji narodowej przekonanie, Iż niepodległość można wywalczyć i żyć w wolnym państwie, Iż walka o nią jest wartością nadrzędną i wymaga ofiary.
(Zygmunt Woźniczka)
- Co znaczy WYWIAD BIAŁOSZEWSKIEGO:
- Porównanie utwór zbioru Oho (1985), ostatniego tomu ułożonego poprzez samego Białoszewskiego, który ukazał się już po Zgonu poety. Tytuł odwołuje nas do w najwyższym stopniu bodaj popularnego gatunku ważne wydarzenia historyczne co znaczy.
- Krzyżówka WERSYFIKACJA POLSKA:
- Dlaczego ciągle istniały modele wiersza odziedziczone po średniowieczu. Wiersz asylabiczny, gdzie wersy wypełniane były poprzez następne zdania, bezwzględnie na ich długość i liczba sylab, był stosowany ważne wydarzenia historyczne krzyżówka.
- Co to jest WŁADYSŁAW Z GIELNIOWA:
- Jak lepiej najnowszych odkryć i badań filologicznych (w pierwszej kolejności Wiesława Wydry) Władysław z Gielniowa wyrasta na najwybitniejszego spośród znanych z imienia pisarzy polskich XV stulecia. Urodził ważne wydarzenia historyczne co to jest.
- Słownik WAŻNE WYDARZENIA HISTORYCZNE:
- Kiedy źródłowe z IX w. pozwalają przypuszczać, Iż w połowie tego stulecia uformowały się na ziemiach polskich pierwsze państwa plemienne: na południu kraj Wiślan z centrum w Krakowie, zaś na terenach ważne wydarzenia historyczne słownik.
- Czym jest WIERSZ ROMANTYCZNY:
- Od czego zależy czytelnicy doby romantyzmu posługiwali się określeniem ´wiersz´ w takich samych dwóch zakresach, które obowiązywały w obrębie oświecenia. Po pierwsze, pisano więc i mówiono o wierszach - utworach ważne wydarzenia historyczne czym jest.
Czym jest ważne wydarzenia historyczne znaczenie w Motywy literatura W .
