Co znaczy W MROKU GWIAZD MICIŃSKIEGO:
Jedyny w twórczości Tadeusz Micińskiego tom liryków, W mroku gwiazd, ukazał się w 1902 r. Mimo przychylnego przyjęcia poprzez krytykę (między innymi Wilhelma Feldmana, Stanisława Lacka i Jerzego Żuławskiego) nie zabrakło głosów potępiających, a recenzja Stanisława Baczyńskiego, że "Miciński nie jest niezrozumiały, tylko Iż tak niewiele jest tam do zrozumienia, Iż aż wstyd", nie jest wystąpieniem odosobnionym. Skrajne oceny wystawiane poprzez krytyków literaturze Micińskiego może wyjaśniać odrębność i oryginalność owej literaturze, skomplikowanie symboliki, nowatorskie ujęcie problematyki filozoficznej i religijnej i pozornie chaotyczne nieuporządkowanie myśli, które jednak przy dokładniejszym poznaniu wydaje się być konsekwentnym tworzeniem specyficznego, niezwykłego świata.
To jest świat z precyzyjnie opisaną i ukształtowaną przestrzenią, gdzie słowa, wg Edwarda Balcerzana, "natrętnie dążą do umiejscowienia wizji poetyckiej". Bardzo regularnie pierwsze słowa wielu utworów Micińskiego odpowiadają na pytanie: gdzie, gdzie miejscu przestrzeni będą rozgrywać się wydarzenia? Natychmiast uzyskujemy odpowiedź: "na księżycu czarnym", "w odludnym, czarnym salonie", "w mroku", "w snach", "w modrzewiowym dworze" i w tytułowym "mroku gwiazd". Przestrzeń podlega ciągłym zmianom i przeobrażeniom odpowiednio z logiką marzenia sennego. Prócz przestrzeni śnionej istnieje świat, gdzie się śni, świat przestrzeni zewnętrznej. Bohater nieustannie przekracza granice pomiędzy przestrzeniami i światami, nie mniej jednak ruch jest rozumiany jako schodzenie w dół, pogrążanie się w otchłani:
Schodzę w labirynt podziemny,
buduję sobie grób - i nagi -
w płomieniach wchodzę w cienie Zgonu,
sam w głuche muszę iść padoły,
w głęboką zimną noc,
i porzuciłem raj, i zeszłem w czarne groty -
Symbolika układu wertykalnego jest rozumiana jako schodzenie do podświadomości i poszukiwanie jaźni. W tajemniczej, nieprzyjaznej przestrzeni nie ma kresu i celu wędrówki, na co wskazuje częste użycie słów "tułacz", "błądzenie", "labirynt". Jerzy Kwiatkowski wskazuje na dwa znaczenia motywu wędrówki: to jest podróż bez celu, poza nią samą, a również wędrówka w poszukiwaniu raju utraconego. Wędrówka ziemska ma na celu odzyskanie Prajedni, z której w chwili narodzin dusza została wygnana. Wędrówka będąca celem i sensem sama dla siebie jest ściśle związana z poglądami Nietzschego, który mówi, że wszelakie wartości poza życiem są złudą, bo tylko życie, pojmowane jako radosna energia, moc, może być jedynie celem dla istoty żyjącej. Wędrówka po olbrzymim terytorium u Micińskiego budzi jedynie uczucie bólu, jest porównywana do Zgonu i pogrzebu, staje się koniecznością, od której nie ma ucieczki. Przestrzeń, którą przemierza bohater jest rozległa i z pozoru nieograniczona (pustynia, morze albo wielki las). Równocześnie jest nieprzyjazna człowiekowi, mroczna i zimna.
Łuczywo gaśnie - pokrwawione ściany
Na księżycu czarnym wiszę
W głębokiej, zimnej rzece
Z grot czarnych, które rzeźbi sen i obłąkanie
A jej otwartość i przestronność nie jest prawdziwa. Przestrzeń staje się labiryntem, gdzie szczeliny, groty i jamy ukazują szereg podprzestrzeni, do których dotarcie jest niemożliwe. A równocześnie odpowiednio z logiką snu i szaleństwa te miejsca w przestrzeni stanowią zapowiedź i zachętę do dalszej podróży, sposobność eksploracji przestrzeni.
Częstym motywem są również okna, lustra, tafle wody i witraże - to przegrody ukazujące nową przestrzeń i równocześnie nie pozwalające do niej dotrzeć. Nieprzyjazny, wrogi świat jest skonstruowany z samych sprzeczności takich jak owa nieograniczona ograniczona przestrzeń. Wrażenia sprzeczności i niekonsekwencji budowane są poprzez oksymorony dotyczące barwy, temp., konsystencji i dźwięku. Oksymorony pomagają uruchomić wyobraźnię, a przestrzeń poetycka budowana jest przez różnorodność i intensywność kolorów, kształtów, świateł i cieni, przez wpływ na zmysły odbiorcy. Poczynając od zestawień kolorystycznych (złote pomarańcze w czarnym salonie, rozbłękitniające się złote łabędzie, czarny księżyc, białe róże krwi), przez oksymorony łączące zimno i ciepło (zmarzły ogień, chłód tortur i bardzo częsty motyw zamrożonych kwiatów). Oksymorony dotyczące stanu skupienia materii są szczególnie zaskakujące (obłok żelaznolicy, głaz, który otula jak giezło i bardzo częsty obraz góry i obmywającego ją morza). W miarę najrzadsze są oksymorony dotyczące dźwięku (niewyśpiewane hymny, bezdźwięczne otchłanie). Ciekawa jest również oksymoroniczna budowa metafory, która bazuje na wprowadzeniu wielu płaszczyzn odniesień i zatarcia właściwego punktu odniesienia, jak w razie początku jednego z wierszy: "Na księżycu czarnym wiszę / patrząc w gwiazd gasnących ciszę". Zawiśnięcie w przestrzeni kosmicznej uruchamia opozycję góra - dół, gasnące gwiazdy: światło - ciemność, a patrzenie w ciszę buduje wrażenie związku widzenia ze słyszeniem. W twórczości poetyckiej Tadeusza Micińskiego nie występują opozycje dotyczące czasu, takie jak wieczność - chwila czy trwanie - przemijanie. Wg Erazma Kuźmy wyjaśnień "należy szukać w sposobie kształtowania przestrzeni poetyckiej, ściśle mówiąc, w jej ograniczeniach". W tym paradoksalnym stwierdzeniu powracamy do specyficznego, wertykalnego ukształtowania przestrzeni, gdzie niemożliwa jest wędrówka od jednego miejsca do drugiego. Błądzenie w labiryntach wielu przestrzeni jest "czasem zaprzeczonym", takim, który nigdy się nie zaczął i przez wzgląd na tym nie może się zakończyć.
Forma i treść literaturze Micińskiego były zagadką dla współczesnego mu pokolenia - nie mieściły się gdyż w żadnym z nurtów programowych epoki, z których pisarz obficie czerpał, równocześnie je negując i tworząc świat własnych, unikalnych wartości. Nie ma jednoznacznych interpretacji, gdyż wyraz wg samego Micińskiego "samo musi rozwierać wrota Labiryntu, jedne za drugimi wiąż" (Do źródeł duszy polskiej).
(Magdalena Piekara) Zobacz także: Literatura MICIŃSKIEGO, DRAMATY MICIŃSKIEGO
To jest świat z precyzyjnie opisaną i ukształtowaną przestrzenią, gdzie słowa, wg Edwarda Balcerzana, "natrętnie dążą do umiejscowienia wizji poetyckiej". Bardzo regularnie pierwsze słowa wielu utworów Micińskiego odpowiadają na pytanie: gdzie, gdzie miejscu przestrzeni będą rozgrywać się wydarzenia? Natychmiast uzyskujemy odpowiedź: "na księżycu czarnym", "w odludnym, czarnym salonie", "w mroku", "w snach", "w modrzewiowym dworze" i w tytułowym "mroku gwiazd". Przestrzeń podlega ciągłym zmianom i przeobrażeniom odpowiednio z logiką marzenia sennego. Prócz przestrzeni śnionej istnieje świat, gdzie się śni, świat przestrzeni zewnętrznej. Bohater nieustannie przekracza granice pomiędzy przestrzeniami i światami, nie mniej jednak ruch jest rozumiany jako schodzenie w dół, pogrążanie się w otchłani:
Schodzę w labirynt podziemny,
buduję sobie grób - i nagi -
w płomieniach wchodzę w cienie Zgonu,
sam w głuche muszę iść padoły,
w głęboką zimną noc,
i porzuciłem raj, i zeszłem w czarne groty -
Symbolika układu wertykalnego jest rozumiana jako schodzenie do podświadomości i poszukiwanie jaźni. W tajemniczej, nieprzyjaznej przestrzeni nie ma kresu i celu wędrówki, na co wskazuje częste użycie słów "tułacz", "błądzenie", "labirynt". Jerzy Kwiatkowski wskazuje na dwa znaczenia motywu wędrówki: to jest podróż bez celu, poza nią samą, a również wędrówka w poszukiwaniu raju utraconego. Wędrówka ziemska ma na celu odzyskanie Prajedni, z której w chwili narodzin dusza została wygnana. Wędrówka będąca celem i sensem sama dla siebie jest ściśle związana z poglądami Nietzschego, który mówi, że wszelakie wartości poza życiem są złudą, bo tylko życie, pojmowane jako radosna energia, moc, może być jedynie celem dla istoty żyjącej. Wędrówka po olbrzymim terytorium u Micińskiego budzi jedynie uczucie bólu, jest porównywana do Zgonu i pogrzebu, staje się koniecznością, od której nie ma ucieczki. Przestrzeń, którą przemierza bohater jest rozległa i z pozoru nieograniczona (pustynia, morze albo wielki las). Równocześnie jest nieprzyjazna człowiekowi, mroczna i zimna.
Łuczywo gaśnie - pokrwawione ściany
Na księżycu czarnym wiszę
W głębokiej, zimnej rzece
Z grot czarnych, które rzeźbi sen i obłąkanie
A jej otwartość i przestronność nie jest prawdziwa. Przestrzeń staje się labiryntem, gdzie szczeliny, groty i jamy ukazują szereg podprzestrzeni, do których dotarcie jest niemożliwe. A równocześnie odpowiednio z logiką snu i szaleństwa te miejsca w przestrzeni stanowią zapowiedź i zachętę do dalszej podróży, sposobność eksploracji przestrzeni.
Częstym motywem są również okna, lustra, tafle wody i witraże - to przegrody ukazujące nową przestrzeń i równocześnie nie pozwalające do niej dotrzeć. Nieprzyjazny, wrogi świat jest skonstruowany z samych sprzeczności takich jak owa nieograniczona ograniczona przestrzeń. Wrażenia sprzeczności i niekonsekwencji budowane są poprzez oksymorony dotyczące barwy, temp., konsystencji i dźwięku. Oksymorony pomagają uruchomić wyobraźnię, a przestrzeń poetycka budowana jest przez różnorodność i intensywność kolorów, kształtów, świateł i cieni, przez wpływ na zmysły odbiorcy. Poczynając od zestawień kolorystycznych (złote pomarańcze w czarnym salonie, rozbłękitniające się złote łabędzie, czarny księżyc, białe róże krwi), przez oksymorony łączące zimno i ciepło (zmarzły ogień, chłód tortur i bardzo częsty motyw zamrożonych kwiatów). Oksymorony dotyczące stanu skupienia materii są szczególnie zaskakujące (obłok żelaznolicy, głaz, który otula jak giezło i bardzo częsty obraz góry i obmywającego ją morza). W miarę najrzadsze są oksymorony dotyczące dźwięku (niewyśpiewane hymny, bezdźwięczne otchłanie). Ciekawa jest również oksymoroniczna budowa metafory, która bazuje na wprowadzeniu wielu płaszczyzn odniesień i zatarcia właściwego punktu odniesienia, jak w razie początku jednego z wierszy: "Na księżycu czarnym wiszę / patrząc w gwiazd gasnących ciszę". Zawiśnięcie w przestrzeni kosmicznej uruchamia opozycję góra - dół, gasnące gwiazdy: światło - ciemność, a patrzenie w ciszę buduje wrażenie związku widzenia ze słyszeniem. W twórczości poetyckiej Tadeusza Micińskiego nie występują opozycje dotyczące czasu, takie jak wieczność - chwila czy trwanie - przemijanie. Wg Erazma Kuźmy wyjaśnień "należy szukać w sposobie kształtowania przestrzeni poetyckiej, ściśle mówiąc, w jej ograniczeniach". W tym paradoksalnym stwierdzeniu powracamy do specyficznego, wertykalnego ukształtowania przestrzeni, gdzie niemożliwa jest wędrówka od jednego miejsca do drugiego. Błądzenie w labiryntach wielu przestrzeni jest "czasem zaprzeczonym", takim, który nigdy się nie zaczął i przez wzgląd na tym nie może się zakończyć.
Forma i treść literaturze Micińskiego były zagadką dla współczesnego mu pokolenia - nie mieściły się gdyż w żadnym z nurtów programowych epoki, z których pisarz obficie czerpał, równocześnie je negując i tworząc świat własnych, unikalnych wartości. Nie ma jednoznacznych interpretacji, gdyż wyraz wg samego Micińskiego "samo musi rozwierać wrota Labiryntu, jedne za drugimi wiąż" (Do źródeł duszy polskiej).
(Magdalena Piekara) Zobacz także: Literatura MICIŃSKIEGO, DRAMATY MICIŃSKIEGO
- Co znaczy WIOSNA I WINO WIERZYŃSKIEGO:
- Porównanie debiutancki tom wierszy Kazimierza Wierzyńskiego opublikowany w 1919 r. To jest poetycki manifest skamandryckiego witalizmu i programowa wręcz realizacja jego założeń (zobacz Skamander). Tomem tym w mroku gwiazd micińskiego co znaczy.
- Krzyżówka WAŻNE WYDARZENIA HISTORYCZNE:
- Dlaczego źródłowe z IX w. pozwalają przypuszczać, Iż w połowie tego stulecia uformowały się na ziemiach polskich pierwsze państwa plemienne: na południu kraj Wiślan z centrum w Krakowie, zaś na terenach w mroku gwiazd micińskiego krzyżówka.
- Co to jest WIELKA PODRÓŻ BALIŃSKIEGO:
- Jak lepiej Stanisława Balińskiego to zestaw literaturze charakterystycznej dla tego nurtu wojennej liryki, który z pełną świadomością odwoływał się do tradycji romantycznej i dziejów emigracji polistopadowej w mroku gwiazd micińskiego co to jest.
- Słownik WAŻNE WYDARZENIA HISTORYCZNE:
- Kiedy pogodzili się z stratą niepodległości, jednakże w XIX w. na około 10 mln. tylko 200 tys. brało udział w powstaniach (każdorazowo w następnych zrywach około 20-30 tys.). Dwa razy więcej było Polaków w mroku gwiazd micińskiego słownik.
- Czym jest WEISER DAWIDEK PAWŁA HUELLEGO:
- Od czego zależy twierdzenie, Iż Weiser Dawidek, a więc książkowy debiut Pawła Huellego, pozostaje główną książką w jego dotychczasowym dorobku. To pozycja specjalna - uznana za najistotniejszy debiut lat 80. XX w w mroku gwiazd micińskiego czym jest.
Czym jest w mroku gwiazd micińskiego znaczenie w Motywy literatura W .
