Co znaczy STASZIC STANISŁAW (1755-1826):
Był znakomitym dziennikarzem, pedagogiem i uczonym pochodzenia mieszczańskiego. Ukończył poznańskie seminarium, a w dalszym ciągu studiował edukacji przyrodnicze w College de France. Przed wyjazdem (1779) opublikował przekład dzieła L. Racine´a O religii i poematu Woltera O zapadnieniu Lizbony. Po powrocie do państwie (1781) podjął wymagania nauczyciela i wychowawcy synów A. Zamoyskiego. Wkrótce przełożył i opatrzył komentarzami jedną z prac G. Buffona, zwolennika ewolucyjnej teorii rozwoju świata, którego osobiście poznał w Paryżu (Epoki natury, 1786). Z przemyśleń Staszica nad aktualną problematyką socjalną i polityczną zrodziły się Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, kanclerza w. k. do dzisiejszego stanu Rzeczypospolitej Polskiej przystosowane. Wydane bezimiennie dzieło (1787) poruszyło opinię publiczną i zapoczątkowało ogromną dyskusję nad reformami. Kontynuacją tej pracy były napisane w momencie Sejmu Czteroletniego Przestrogi dla Polski z teraźniejszych politycznych Europy związków i z praw natury wypadające (1790).
Dzięki pomocy finansowej, uzyskanej od wdowy po zmarłym kanclerzu Zamoyskim, której pod koniec 1794 r. towarzyszył w drodze do Wiednia, Staszic (po trafnych operacjach giełdowych) zgromadził pokaźny dorobek. Po powrocie do państwie zamieszkał w Warszawie. Finansowa niezależność umożliwiła mu rozwijanie zainteresowań naukowych i prowadzenie swobodnej działalności publicznej. Bliżej zainteresował się wówczas geologią. Rezultaty przeprowadzonych badań zawarł w pracy O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski (1805), otwierającej dzieje polskich studiów geologicznych.
Staszic był czynnym działaczem kultury i oświaty i filantropem znanym również za granicą. Należał do grona współorganizatorów stołecznego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a w latach 1808-1825 był prezesem tej pierwszej polskiej akademii interdyscyplinarnej, obejmującej swym zasięgiem ziemie polskie sprzed zaborów. Hojnie wspierał Towarzystwo borykające się z kłopotami finansowymi. Przyczynił się do wzniesienia w latach 1820-1823 gmachu TPN przy Krakowskim Przedmieściu (dziś Pałac Staszica jest siedzibą Polskiej Akademii Nauk, a w tym Instytutu Badań Literackich PAN), wspierał budowę pomnika Kopernika, a ponadto założył swoją fundację pod nazwą Towarzystwo Hrubieszowskie (od 1822 r.). W momencie Księstwa Warszawskiego, a potem w Królestwie Polskim piastował wysokie urzędy państwowe. Po upadku Napoleona, którego obietnice traktował z rezerwą, opowiedział się za carem Aleksandrem i jako zwolennik koncepcji słowianofilskich, a teoretyczne uzasadnienie własnej postawy zawarł w rozprawie Myśli o równowadze politycznej w Europie (powst. 1815). Pod koniec życia wycofał się z działalności publicznej, gdyż powszechnie zarzucano mu zbytnią lojalność wobec władz carskich.
W startowych latach Królestwa Polskiego Staszic przygotował zbiorową edycję swych pism, która oprócz poprzednich prac i przekładów objęła wyjaśnienie wierszem Iliady Homera, rozprawę pt. Narodowość, mowy wygłaszane w TPN i poemat dydaktyczny Ród ludzki. Kluczowy zrąb tego historiozoficznego dzieła, gdzie ukazał kierunki rozwoju społeczeństw i podjął próbę wyjaśnienia zasad i systemów rządzących historią, powstał już pod koniec XVIII w. Uroczysty pogrzeb Staszica stał się manifestacją polityczną i patriotyczną.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: FILOZOFIA I ŚWIATOPOGLˇD, PUBLICYSTYKA, TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUK
Dzięki pomocy finansowej, uzyskanej od wdowy po zmarłym kanclerzu Zamoyskim, której pod koniec 1794 r. towarzyszył w drodze do Wiednia, Staszic (po trafnych operacjach giełdowych) zgromadził pokaźny dorobek. Po powrocie do państwie zamieszkał w Warszawie. Finansowa niezależność umożliwiła mu rozwijanie zainteresowań naukowych i prowadzenie swobodnej działalności publicznej. Bliżej zainteresował się wówczas geologią. Rezultaty przeprowadzonych badań zawarł w pracy O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski (1805), otwierającej dzieje polskich studiów geologicznych.
Staszic był czynnym działaczem kultury i oświaty i filantropem znanym również za granicą. Należał do grona współorganizatorów stołecznego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a w latach 1808-1825 był prezesem tej pierwszej polskiej akademii interdyscyplinarnej, obejmującej swym zasięgiem ziemie polskie sprzed zaborów. Hojnie wspierał Towarzystwo borykające się z kłopotami finansowymi. Przyczynił się do wzniesienia w latach 1820-1823 gmachu TPN przy Krakowskim Przedmieściu (dziś Pałac Staszica jest siedzibą Polskiej Akademii Nauk, a w tym Instytutu Badań Literackich PAN), wspierał budowę pomnika Kopernika, a ponadto założył swoją fundację pod nazwą Towarzystwo Hrubieszowskie (od 1822 r.). W momencie Księstwa Warszawskiego, a potem w Królestwie Polskim piastował wysokie urzędy państwowe. Po upadku Napoleona, którego obietnice traktował z rezerwą, opowiedział się za carem Aleksandrem i jako zwolennik koncepcji słowianofilskich, a teoretyczne uzasadnienie własnej postawy zawarł w rozprawie Myśli o równowadze politycznej w Europie (powst. 1815). Pod koniec życia wycofał się z działalności publicznej, gdyż powszechnie zarzucano mu zbytnią lojalność wobec władz carskich.
W startowych latach Królestwa Polskiego Staszic przygotował zbiorową edycję swych pism, która oprócz poprzednich prac i przekładów objęła wyjaśnienie wierszem Iliady Homera, rozprawę pt. Narodowość, mowy wygłaszane w TPN i poemat dydaktyczny Ród ludzki. Kluczowy zrąb tego historiozoficznego dzieła, gdzie ukazał kierunki rozwoju społeczeństw i podjął próbę wyjaśnienia zasad i systemów rządzących historią, powstał już pod koniec XVIII w. Uroczysty pogrzeb Staszica stał się manifestacją polityczną i patriotyczną.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: FILOZOFIA I ŚWIATOPOGLˇD, PUBLICYSTYKA, TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUK
- Co znaczy SOMNI DESCRIPTIO - OPIS SNU:
- Porównanie przypisywany Stanisławowi Herakliuszowi Lubomirskiemu cykl wariacji lirycznych, zatytułowany Somni descriptio, współtworzy - wspólnie z elegią Sen o różnoistotności Fortun i Cnoty (De Virtutis et staszic stanisław (1755-1826) co znaczy.
- Krzyżówka SZKOLNICTWO:
- Dlaczego renesansu odziedziczyło sporo przedmiotów po epoce poprzedniej. Nadal istnieją i rozwijają się szkoły elementarne - parafialne, kolegiackie i katedralne, które przez wzgląd na rozwijającą się staszic stanisław (1755-1826) krzyżówka.
- Co to jest ŚWIĘTA MIŁOŚCI KOCHANEJ OJCZYZNY...:
- Jak lepiej incipit miała jedna z oktaw IX pieśni Myszeidy Ignacego Krasickiego, którą A. Naruszewicz wydrukował w Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych (1774) jako samodzielny tekst i którą potem tytułowano Hymn staszic stanisław (1755-1826) co to jest.
- Słownik SKAMANDRYCI W KRAJU I NA EMIGRACJI:
- Kiedy r. stał się istotnym momentem dla podejmowania życiowych decyzji wszystkich pisarzy, którzy od 1939 r. przebywali za granicą. Z czołowej piątki Skamandra wojnę w państwie spędził tylko Jarosław staszic stanisław (1755-1826) słownik.
- Czym jest ŚPIEWY HISTORYCZNE:
- Od czego zależy Niemcewicz utrwalił w tym poetyckim cyklu pamięć o chwalebnych kartach narodowej przeszłości, eksponując szczególnie mocno waloryzowany w późnej fazie sentymentalizmu kult rycerstwa. Stworzenie staszic stanisław (1755-1826) czym jest.
Czym jest staszic stanisław (1755-1826) znaczenie w Motywy literatura S .
