Co znaczy ŚLUB GOMBROWICZA:
Ślub był drugim w twórczości Gombrowicza, a pierwszym napisanym i wydanym na emigracji, dramatem autora Ferdydurke. Ukazał się - razem z Trans Atlantykiem - w 1953 r. nakładem paryskiego Instytutu Literackiego ze wstępem Józefa Wittlina (pt. Apologia Gombrowicza) i komentarzami autora. To wydawnictwo jest powtórnym - emigracyjnym debiutem pisarza, od 1939 r. przebywającego w Argentynie. Ślub uchodzi za najwybitniejszy z dramatów Gombrowicza. Był przełożony na kilkanaście języków, jest bodaj przeważnie wystawianym utworem scenicznym autora Kosmosu.
Punktem wyjścia akcji Ślubu jest sen jego głównego bohatera - Henryka, polskiego żołnierza we Francji w okresie drugiej wojny światowej. Akcja dramatu rozwija się bez pośpiechu, czynnikami "posuwającymi" ją naprzód są przypadkowe językowe skojarzenia, czyny, prywatne obsesje i zbiorowe szaleństwa. Henryk jest kreatorem tego fantasmagorycznego świata i usiłuje znaleźć w nim sedno i porządek. Cechami świata przedstawionego w Ślubie jest antynomiczność i interakcyjność. Henryk przeciwstawiony jest własnemu alter ego - "jasnemu" (Władziowi) i "ciemnemu" (Pijakowi) i tacie. Jego narzeczona (Mania Maria) to równocześnie grzeszna służebna dziewka i niewinna panna księżniczka, tata Henryka to szynkarz i władca. Zmienności i antynomiczności ról socjalnych ("form") bohaterów dramatu towarzyszą podobne reguły w kreowaniu (umownej) przestrzeni scenicznej - najpierw to jest pejzaż francuski z zarysami kościoła w tle, później dla rodziny dom Henryka, obskurna karczma, nareszcie - królewski dwór.
Gdy Henryk we śnie (w I akcie) powraca do rodzinnego domu, dostrzega jego metamorfozę w karczmę, gdzie jego rodzice są szynkarzami; zaś w służebnej dziewce - Mani z trudem rozpoznaje własną narzeczoną. Do karczmy przychodzi ekipa Pijaków i gdy tata Henryka zabrania jej przywódcy dobierać się do Mani, Pijak rozpoczyna go prześladować. Tata ze strachu krzyczy o swojej nietykalności, co podejmują pozostali Pijacy i wołają do niego, Iż jest nietykalny jak władca. Wówczas Henryk w patetycznym uniesieniu oddaje tacie cześć i wynosi go do godności króla. Tata Władca proponuje synowi, Iż w zamian za uznanie jego "królewskości" przywróci Mańce niewinność i urządzi im "przyzwoity" ślub, który wszystko uświęci i oczyści.
Drugi akt zaczyna się od przygotowań do ceremonii ślubnej. Jednak władzy Króla zagraża spisek dygnitarzy dworskich, a w chwili gdy ślub ma już być udzielony, na dwór wdziera się Pijak i przy poparciu Zdrajców usiłuje dotknąć swoim brudnym palcem Króla. Henryk - co prawda - usiłuje pomóc zagrożonemu Tacie i Narzeczonej, lecz wkrótce wdaje się w rozmowę z Pijakiem, w okresie której ten proponuje mu wspólne obalenie tego słabego i bezbronnego króla i przejęcie władzy królewskiej. Tata Władca pod wpływem strachu i w reakcji na tę nową zdradę przetwarza Henryka w prawdziwego zdrajcę. Henryk Zdrajca obala króla i sam ogłasza się królem i zapowiada, że jako władca sam udzieli sobie ślubu. Ojca zaś wtrąca do więzienia. Zaskoczony takim postępem sytuacji Pijak w sztuczny sposób "kojarzy" Narzeczoną z przyjacielem Henryka - Władziem i w ten sposób nowy Władca rozpoczyna się w swoim postępowaniu kierować zazdrością.
W trzecim akcie rządy Henryka opętanego zdradą stają się tyranią. Konsekwencją tyranii staje się to, Iż Henryk rozpoczyna coraz wyraźniej odczuwać własną wyższość w relacji do innych ludzi i ta wyższość przemienia się w "boskość". Absolut władzy jest jednak osłabiany poprzez zazdrość i przygotowywaną poprzez Rodziców - w odwecie za doznane tortury i prześladowania - zemstę. Jedynym wyjściem dla Henryka jest Zgon Władzia - nieoczekiwanego źródła odczuwanej i osłabiającej jego władzę zazdrości. Namawia przyjaciela do samobójstwa. Ten spełnia wolę Króla w czasie ceremonii ślubnej, lecz wtedy znowu na pierwszy plan wysuwa się Pijak. Dzieje się pojedynek, gdzie pod ciosami Pijaka Henryk rozpoczyna dostrzegać, Iż wszystko odbywa się w świecie fikcji, kłamstwa, snu - świata formy. Czując odpowiedzialność za Zgon Władzia, Henryk wpierw ogłasza się "niewinnym", lecz później, czując na sobie ucisk formy mordercy, rozkazuje siebie uwięzić.
Ślub Gombrowicza jest utworem przysparzającym dużo interpretacyjnych trudności. Jest w jego twórczości najpełniejszą artystyczną ilustracją wykładanej w Dzienniku (i odautorskim wstępie do pierwszego wydania dramatu) koncepcji "międzyludzkiego kościoła", wg której jednostka skazana jest na ciągłe sytuowanie się wobec obrzędów zbiorowego życia wytworzonych poprzez kulturę i wobec wciąż tworzącej się wokół niej sieci interakcji. Człowiek Gombrowicza to jednostka wciąż "stwarzająca się" na nowo, zmieniająca się pod wpływem form istnienia zbiorowego i interakcyjnego napięcia z innymi jednostkami. Egzystencja jest pojmowana jako stałe przechodzenie człowieka z jednej "formy" ukonstytuowanej poprzez kulturę i tradycję do drugiej. Henryka w Ślubie oglądamy w roli Syna, Przyjaciela, Króla, Tyrana, Zdrajcy, Mordercy. Przeciwstawiony jest także obrzędom zbiorowego życia: ślubowi, koronacji, żałobnemu konduktowi. Wchodzi również w skonwencjonalizowane poprzez literacką tradycję (raczej romantyczną!) role: żołnierza tułacza, syna powracającego do rodzinnego domu.
Ślub jest najbliższy - spośród dramatów Gombrowicza - tradycji szekspirowskiej. Mieszają się w nim wątki tragiczne z komicznymi, przedstawione są także "szekspirowskie" dylematy, powiązane z konfliktem pomiędzy ojcem i synem, problematyką granicy pomiędzy władzą i tyranią; z tej tradycji wyrastają także monologi Henryka. Od innych dramatów Gombrowicza jest różna Ślub nieobecnością tradycji "niskich" gatunków teatralnych - farsy i operetki, która charakteryzowała Iwonę, księżniczkę Burgunda, Operetkę i nie dokończony dramat Historia.
(Józef Olejniczak)
Zobacz także: DRAMATY GOMBROWICZA; DZIENNIK GOMBROWICZA; FENOMEN GOMBROWICZA
Punktem wyjścia akcji Ślubu jest sen jego głównego bohatera - Henryka, polskiego żołnierza we Francji w okresie drugiej wojny światowej. Akcja dramatu rozwija się bez pośpiechu, czynnikami "posuwającymi" ją naprzód są przypadkowe językowe skojarzenia, czyny, prywatne obsesje i zbiorowe szaleństwa. Henryk jest kreatorem tego fantasmagorycznego świata i usiłuje znaleźć w nim sedno i porządek. Cechami świata przedstawionego w Ślubie jest antynomiczność i interakcyjność. Henryk przeciwstawiony jest własnemu alter ego - "jasnemu" (Władziowi) i "ciemnemu" (Pijakowi) i tacie. Jego narzeczona (Mania Maria) to równocześnie grzeszna służebna dziewka i niewinna panna księżniczka, tata Henryka to szynkarz i władca. Zmienności i antynomiczności ról socjalnych ("form") bohaterów dramatu towarzyszą podobne reguły w kreowaniu (umownej) przestrzeni scenicznej - najpierw to jest pejzaż francuski z zarysami kościoła w tle, później dla rodziny dom Henryka, obskurna karczma, nareszcie - królewski dwór.
Gdy Henryk we śnie (w I akcie) powraca do rodzinnego domu, dostrzega jego metamorfozę w karczmę, gdzie jego rodzice są szynkarzami; zaś w służebnej dziewce - Mani z trudem rozpoznaje własną narzeczoną. Do karczmy przychodzi ekipa Pijaków i gdy tata Henryka zabrania jej przywódcy dobierać się do Mani, Pijak rozpoczyna go prześladować. Tata ze strachu krzyczy o swojej nietykalności, co podejmują pozostali Pijacy i wołają do niego, Iż jest nietykalny jak władca. Wówczas Henryk w patetycznym uniesieniu oddaje tacie cześć i wynosi go do godności króla. Tata Władca proponuje synowi, Iż w zamian za uznanie jego "królewskości" przywróci Mańce niewinność i urządzi im "przyzwoity" ślub, który wszystko uświęci i oczyści.
Drugi akt zaczyna się od przygotowań do ceremonii ślubnej. Jednak władzy Króla zagraża spisek dygnitarzy dworskich, a w chwili gdy ślub ma już być udzielony, na dwór wdziera się Pijak i przy poparciu Zdrajców usiłuje dotknąć swoim brudnym palcem Króla. Henryk - co prawda - usiłuje pomóc zagrożonemu Tacie i Narzeczonej, lecz wkrótce wdaje się w rozmowę z Pijakiem, w okresie której ten proponuje mu wspólne obalenie tego słabego i bezbronnego króla i przejęcie władzy królewskiej. Tata Władca pod wpływem strachu i w reakcji na tę nową zdradę przetwarza Henryka w prawdziwego zdrajcę. Henryk Zdrajca obala króla i sam ogłasza się królem i zapowiada, że jako władca sam udzieli sobie ślubu. Ojca zaś wtrąca do więzienia. Zaskoczony takim postępem sytuacji Pijak w sztuczny sposób "kojarzy" Narzeczoną z przyjacielem Henryka - Władziem i w ten sposób nowy Władca rozpoczyna się w swoim postępowaniu kierować zazdrością.
W trzecim akcie rządy Henryka opętanego zdradą stają się tyranią. Konsekwencją tyranii staje się to, Iż Henryk rozpoczyna coraz wyraźniej odczuwać własną wyższość w relacji do innych ludzi i ta wyższość przemienia się w "boskość". Absolut władzy jest jednak osłabiany poprzez zazdrość i przygotowywaną poprzez Rodziców - w odwecie za doznane tortury i prześladowania - zemstę. Jedynym wyjściem dla Henryka jest Zgon Władzia - nieoczekiwanego źródła odczuwanej i osłabiającej jego władzę zazdrości. Namawia przyjaciela do samobójstwa. Ten spełnia wolę Króla w czasie ceremonii ślubnej, lecz wtedy znowu na pierwszy plan wysuwa się Pijak. Dzieje się pojedynek, gdzie pod ciosami Pijaka Henryk rozpoczyna dostrzegać, Iż wszystko odbywa się w świecie fikcji, kłamstwa, snu - świata formy. Czując odpowiedzialność za Zgon Władzia, Henryk wpierw ogłasza się "niewinnym", lecz później, czując na sobie ucisk formy mordercy, rozkazuje siebie uwięzić.
Ślub Gombrowicza jest utworem przysparzającym dużo interpretacyjnych trudności. Jest w jego twórczości najpełniejszą artystyczną ilustracją wykładanej w Dzienniku (i odautorskim wstępie do pierwszego wydania dramatu) koncepcji "międzyludzkiego kościoła", wg której jednostka skazana jest na ciągłe sytuowanie się wobec obrzędów zbiorowego życia wytworzonych poprzez kulturę i wobec wciąż tworzącej się wokół niej sieci interakcji. Człowiek Gombrowicza to jednostka wciąż "stwarzająca się" na nowo, zmieniająca się pod wpływem form istnienia zbiorowego i interakcyjnego napięcia z innymi jednostkami. Egzystencja jest pojmowana jako stałe przechodzenie człowieka z jednej "formy" ukonstytuowanej poprzez kulturę i tradycję do drugiej. Henryka w Ślubie oglądamy w roli Syna, Przyjaciela, Króla, Tyrana, Zdrajcy, Mordercy. Przeciwstawiony jest także obrzędom zbiorowego życia: ślubowi, koronacji, żałobnemu konduktowi. Wchodzi również w skonwencjonalizowane poprzez literacką tradycję (raczej romantyczną!) role: żołnierza tułacza, syna powracającego do rodzinnego domu.
Ślub jest najbliższy - spośród dramatów Gombrowicza - tradycji szekspirowskiej. Mieszają się w nim wątki tragiczne z komicznymi, przedstawione są także "szekspirowskie" dylematy, powiązane z konfliktem pomiędzy ojcem i synem, problematyką granicy pomiędzy władzą i tyranią; z tej tradycji wyrastają także monologi Henryka. Od innych dramatów Gombrowicza jest różna Ślub nieobecnością tradycji "niskich" gatunków teatralnych - farsy i operetki, która charakteryzowała Iwonę, księżniczkę Burgunda, Operetkę i nie dokończony dramat Historia.
(Józef Olejniczak)
Zobacz także: DRAMATY GOMBROWICZA; DZIENNIK GOMBROWICZA; FENOMEN GOMBROWICZA
- Co znaczy SZKOŁA UKRAIŃSKA POEZJI:
- Porównanie literaturze stworzył Aleksander Tyszyński, który w rozprawie O szkołach literaturze polskiej, włączonej w powieść Amerykanka w Polsce (1837), wyróżnił w 1iteraturze polskiej drugiej połowy XVIII w. i ślub gombrowicza co znaczy.
- Krzyżówka SYMBOLIZM:
- Dlaczego artystycznych Młodej Polski, ówcześnie bardzo ekspansywny, identyfikowany z kluczowymi założeniami sztuki i literatury, aktualnie traci część swojego stanu posiadania na rzecz impresjonizmu. Z ślub gombrowicza krzyżówka.
- Co to jest SZTAMBUCH:
- Jak lepiej przekazywali sobie godne uwagi wiadomości zapisane na białej tablicy (z łaciny albus - ´biały´), której znaczenie wyewoluowało dzisiaj w stronę ekskluzywnych przedsięwzięć edytorskich, bogato ślub gombrowicza co to jest.
- Słownik SALONY LITERACKIE:
- Kiedy tytułujemy regularne spotkania (o określonej godzinie, w ustalonym dniu), odbywające się w prywatnych pomieszczeniach arystokratycznych (również mieszczańskich), gdzie udział biorą zarówno pisarze ślub gombrowicza słownik.
- Czym jest SPÓJRZMY PRAWDZIE W OCZY BARAŃCZAKA:
- Od czego zależy celów, jakie postawiła przed sobą literatura pokolenia ´68, było mówienie prawdy, odkłamanie zafałszowanego obrazu rzeczywistości i zafałszowanego języka, tak zwany nowo mowy. Niemal automatycznie w ślub gombrowicza czym jest.
Czym jest ślub gombrowicza znaczenie w Motywy literatura S .
