Co znaczy PROZAICY CZARNEJ LEGENDY:
Konwencjonalność literatury okresu stalinizmu sprawiła, Iż wspólnie z przełomem październikowym publiczność oczekiwała na wystąpienia wyrazistych indywidualności. Ówczesne otwarcie polskiej kultury na Zachód, inspiracje egzystencjonalistyczne - wspólnie z próbami artykulacji społecznego rozgoryczenia, poczucia degradacji jednostki - określiły w szczególności prozę debiutantów, nazywaną potem "czarną". Charakterystyczny był dla niej rozpoznawalny rysunek głównych bohaterów - outsiderów.
Elementem walnie wspierającym karierę pisarzy bywała otaczająca ich legenda. Szczególnie w razie Marka Hłaski, którego zestaw opowiadań Pierwszy krok w chmurach (zobacz Opowiadania Hłaski) bez wątpienia stanowi najciekawszy debiut prozatorski tamtych lat. Dla wielbicieli pisarza Hłasko na zawsze pozostał autorem, który najpełniej wyraził samopoczucie generacji wkraczającej w dorosłe życie w połowie lat 50. Składnikami legendy pisarza były między innymi przekonanie o samorodności jego talentu, kilkuletnia współpraca za studenckim tygodnikiem "zwyczajnie" (jednym z w najwyższym stopniu ofensywnych pism w dobie "odwilży"), a w szczególności - wizerunek kojarzony z postawą bohaterów opowiadań Hłaski. W roku 1958 władze odmówiły Hłasce, przebywającemu wówczas na stypendium, przedłużenia ważności paszportu. Bezpośrednim przyczyną sankcji było opublikowanie dwóch mikropowieści Cmentarze, Kolejny do raju w paryskim Instytucie Literackim (wydawnictwa krajowe odmówiły ich druku, aczkolwiek utwory były przedtem przedstawiane w czasopismach. Warto zauważyć, Iż Cmentarze to jedyny w dorobku Hłaski utwór, gdzie dziedzina rozrachunkowa została wysunięta na pierwszy plan). W rzeczywistości chodziło o spacyfikowanie krytycznego ostrza "czarnej prozy", co powiązane było między innymi z prasową kampanią wymierzoną w twórczość pisarza, oskarżonego o pesymizm. Po publikacji w Instytucie Literackim pisano w Polsce: "na międzynarodowym rynku kultury antykomunistycznej pojawiło się nowe nazwisko - Marka Hłaski." Od tego momentu Hłasko poprzez długie lata funkcjonował w państwie wyłącznie jako żywa w pamięci czytelników legenda.
Po decyzji o pozostaniu na Zachodzie, tamtejsza prasa chętnie przedstawiała Hłaskę jako "komunistycznego Jamesa Deana". Tytuł najsłynniejszego filmu z udziałem przedwcześnie zmarłego aktora, Buntownik bez powodu, zrósł się z postacią Hłaski także w świadomości rodzimych czytelników. Istotnie, twórczość polskiego pisarza może się wydać zjawiskiem paralelnym do wystąpienia angielskich "młodych gniewnych", amerykańskiego antyhollywoodzkiego kina lat 50. czy nawet - późniejszych beatników. Co oczywiste, wyrasta ona jednak z odmiennych doświadczeń: protestu wobec egzystencjalnego i etycznego stłamszenia jednostki poprzez rzeczywistość nie dającej szansy na spełnienie duchowych aspiracji. Hłasko nie odniósł jednak sukcesu na Zachodzie. Jego pisarstwo musiało być obce emigracyjnej publiczności. Sytuacji autora nie ustabilizowała także robota scenarzysty, aczkolwiek Hłasko wiązał z nią duże nadzieje. Utwory emigracyjne wyrosły raczej z izraelskich doświadczeń pisarza (Wszyscy byli odwróceni. Brudne gesty, Nawrócony w Jaffie). Zaprezentował tu nieco zmodyfikowaną, jeszcze bliższą tradycji romantycznej, sylwetkę bohatera: zmęczonego życiem, naznaczonego niejasną, tragiczną przeszłością, poprzez którą spętany nie może odrodzić się poprzez miłość. Kreacja taka pod pewnymi względami może się kojarzyć z prozą E.M. Remarque´a (na przykład Łuk triumfalny). Najciekawszym utworem Hłaski z tych lat jest jednak wspomnieniowy tom Piękni dwudziestoletni. Poeta dokonał tu autoironicznej reinterpteracji własnej biografii i pokoleniowego mitu.
Spektakularny efekt Pierwszego kroku w chmurach wywołał falę naśladownictw pośród prozaików pokolenia "Współczesności". Nie zdobyli oni jednak podobnego co Hłasko uznania. Wyróżniają się tutaj jedynie propozycje tych autorów, którzy w swoich utworach zindywidualizowali rysy outsidera. Ten stary złodziej, Benek Kwieciarz, Silna gorączka i następne zbiory opowiadań Marka Nowakowskiego przyniosły portrety bohaterów z półświatka, skłóconych z porządkiem prawnym i obyczajowym, a równocześnie żyjących podług własnego kodeksu, gdzie naczelne miejsce zajmują solidarność, męska przyjaźń, honor. Nobilitacja takich postaci w podtekście motywowana była krytyką rozpadu więzi socjalnych i kodeksu moralnego w społeczeństwie. Nowakowski dał się poznać także jako wybitny obserwator realiów obyczajowych i językowych środowiska, które przedstawiał. Sam poeta miał nawiązać w nim sporo przyjacielskich kontaktów, a wielu bohaterów jego opowiadań miało mieć realne pierwowzory. Odmienny wariant outsidera dał w swoich utworach prozaik i dramaturg, Ireneusz Iredyński. Charakterystyczny dlań jest bohater inteligencki, regularnie twórca o cechach improduktywa i immoralisty, a również wyraźnych skłonnościach autodestrukcyjnych. Dopatrywano się w tym wizerunku rysów kryptoautobiograficznych. Własne idealne mikropowieści Iredyński zebrał w tomie Ciąg.
Zgoła inna legenda otoczyła postać Leopolda Tyrmanda. W latach 50. współpracownik "Tygodnika Powszechnego" nieco przekornie stylizował się na dandysa, tłumacząc własną niechęć do Polski stalinowskiej szarzyzną, uniformizacją i tandetnością w rzeczywistości socjalnej i sztuce tego czasu. Literackim dokumentem takiej postawy jest Dziennik 1954, którego tekst jakoby przemycił na Zachód, opuszczając na stałe Polskę w roku 1966. W istocie utwór został napisany potem, choć, w latach 50. Tyrmand istotnie diariusz pisał. Z obszernego dorobku autora warto także wspomnieć, utrzymany w konwencji balladowej, kryminał Niedobry, który był prawdziwym bestsellerem roku 1955. W istocie jest ten utwór w pierwszej kolejności świadectwem emocjonalnego związku pisarza z Warszawą i jej subkulturą. Był także Tyrmand jednym z pierwszych w Polsce propagatorów jazzu, czego świadectwem jest między innymi tom szkiców U brzegów jazzu.
(Krzysztof Uniłowski)
Elementem walnie wspierającym karierę pisarzy bywała otaczająca ich legenda. Szczególnie w razie Marka Hłaski, którego zestaw opowiadań Pierwszy krok w chmurach (zobacz Opowiadania Hłaski) bez wątpienia stanowi najciekawszy debiut prozatorski tamtych lat. Dla wielbicieli pisarza Hłasko na zawsze pozostał autorem, który najpełniej wyraził samopoczucie generacji wkraczającej w dorosłe życie w połowie lat 50. Składnikami legendy pisarza były między innymi przekonanie o samorodności jego talentu, kilkuletnia współpraca za studenckim tygodnikiem "zwyczajnie" (jednym z w najwyższym stopniu ofensywnych pism w dobie "odwilży"), a w szczególności - wizerunek kojarzony z postawą bohaterów opowiadań Hłaski. W roku 1958 władze odmówiły Hłasce, przebywającemu wówczas na stypendium, przedłużenia ważności paszportu. Bezpośrednim przyczyną sankcji było opublikowanie dwóch mikropowieści Cmentarze, Kolejny do raju w paryskim Instytucie Literackim (wydawnictwa krajowe odmówiły ich druku, aczkolwiek utwory były przedtem przedstawiane w czasopismach. Warto zauważyć, Iż Cmentarze to jedyny w dorobku Hłaski utwór, gdzie dziedzina rozrachunkowa została wysunięta na pierwszy plan). W rzeczywistości chodziło o spacyfikowanie krytycznego ostrza "czarnej prozy", co powiązane było między innymi z prasową kampanią wymierzoną w twórczość pisarza, oskarżonego o pesymizm. Po publikacji w Instytucie Literackim pisano w Polsce: "na międzynarodowym rynku kultury antykomunistycznej pojawiło się nowe nazwisko - Marka Hłaski." Od tego momentu Hłasko poprzez długie lata funkcjonował w państwie wyłącznie jako żywa w pamięci czytelników legenda.
Po decyzji o pozostaniu na Zachodzie, tamtejsza prasa chętnie przedstawiała Hłaskę jako "komunistycznego Jamesa Deana". Tytuł najsłynniejszego filmu z udziałem przedwcześnie zmarłego aktora, Buntownik bez powodu, zrósł się z postacią Hłaski także w świadomości rodzimych czytelników. Istotnie, twórczość polskiego pisarza może się wydać zjawiskiem paralelnym do wystąpienia angielskich "młodych gniewnych", amerykańskiego antyhollywoodzkiego kina lat 50. czy nawet - późniejszych beatników. Co oczywiste, wyrasta ona jednak z odmiennych doświadczeń: protestu wobec egzystencjalnego i etycznego stłamszenia jednostki poprzez rzeczywistość nie dającej szansy na spełnienie duchowych aspiracji. Hłasko nie odniósł jednak sukcesu na Zachodzie. Jego pisarstwo musiało być obce emigracyjnej publiczności. Sytuacji autora nie ustabilizowała także robota scenarzysty, aczkolwiek Hłasko wiązał z nią duże nadzieje. Utwory emigracyjne wyrosły raczej z izraelskich doświadczeń pisarza (Wszyscy byli odwróceni. Brudne gesty, Nawrócony w Jaffie). Zaprezentował tu nieco zmodyfikowaną, jeszcze bliższą tradycji romantycznej, sylwetkę bohatera: zmęczonego życiem, naznaczonego niejasną, tragiczną przeszłością, poprzez którą spętany nie może odrodzić się poprzez miłość. Kreacja taka pod pewnymi względami może się kojarzyć z prozą E.M. Remarque´a (na przykład Łuk triumfalny). Najciekawszym utworem Hłaski z tych lat jest jednak wspomnieniowy tom Piękni dwudziestoletni. Poeta dokonał tu autoironicznej reinterpteracji własnej biografii i pokoleniowego mitu.
Spektakularny efekt Pierwszego kroku w chmurach wywołał falę naśladownictw pośród prozaików pokolenia "Współczesności". Nie zdobyli oni jednak podobnego co Hłasko uznania. Wyróżniają się tutaj jedynie propozycje tych autorów, którzy w swoich utworach zindywidualizowali rysy outsidera. Ten stary złodziej, Benek Kwieciarz, Silna gorączka i następne zbiory opowiadań Marka Nowakowskiego przyniosły portrety bohaterów z półświatka, skłóconych z porządkiem prawnym i obyczajowym, a równocześnie żyjących podług własnego kodeksu, gdzie naczelne miejsce zajmują solidarność, męska przyjaźń, honor. Nobilitacja takich postaci w podtekście motywowana była krytyką rozpadu więzi socjalnych i kodeksu moralnego w społeczeństwie. Nowakowski dał się poznać także jako wybitny obserwator realiów obyczajowych i językowych środowiska, które przedstawiał. Sam poeta miał nawiązać w nim sporo przyjacielskich kontaktów, a wielu bohaterów jego opowiadań miało mieć realne pierwowzory. Odmienny wariant outsidera dał w swoich utworach prozaik i dramaturg, Ireneusz Iredyński. Charakterystyczny dlań jest bohater inteligencki, regularnie twórca o cechach improduktywa i immoralisty, a również wyraźnych skłonnościach autodestrukcyjnych. Dopatrywano się w tym wizerunku rysów kryptoautobiograficznych. Własne idealne mikropowieści Iredyński zebrał w tomie Ciąg.
Zgoła inna legenda otoczyła postać Leopolda Tyrmanda. W latach 50. współpracownik "Tygodnika Powszechnego" nieco przekornie stylizował się na dandysa, tłumacząc własną niechęć do Polski stalinowskiej szarzyzną, uniformizacją i tandetnością w rzeczywistości socjalnej i sztuce tego czasu. Literackim dokumentem takiej postawy jest Dziennik 1954, którego tekst jakoby przemycił na Zachód, opuszczając na stałe Polskę w roku 1966. W istocie utwór został napisany potem, choć, w latach 50. Tyrmand istotnie diariusz pisał. Z obszernego dorobku autora warto także wspomnieć, utrzymany w konwencji balladowej, kryminał Niedobry, który był prawdziwym bestsellerem roku 1955. W istocie jest ten utwór w pierwszej kolejności świadectwem emocjonalnego związku pisarza z Warszawą i jej subkulturą. Był także Tyrmand jednym z pierwszych w Polsce propagatorów jazzu, czego świadectwem jest między innymi tom szkiców U brzegów jazzu.
(Krzysztof Uniłowski)
- Co znaczy POWIEŚĆ EKSPERYMENTALNA:
- Porównanie we współczesnej poezji nasiliły się po roku 1956. Wiodącą rolę odgrywali tu starsi pisarze, nawiązujący do dokonań z lat 30. Ważnym bodźcem była także recepcja obcych innowatorów, tworząca prozaicy czarnej legendy co znaczy.
- Krzyżówka POEZJA LEŚMIANA:
- Dlaczego 1877 albo 1878-1937) należy do najmłodszego pokolenia pisarzy Młodej Polski. Fakt ten, podobnie jak siła i oryginalność talentu, zdecydował o tym, Iż podstawowe problemy filozoficzne i tematy epoki prozaicy czarnej legendy krzyżówka.
- Co to jest POEZJA KONTYNENTÓW:
- Jak lepiej polskiej poezji emigracyjnej był okresem jednym z najtrudniejszych w jej krótkich dziejach. Po względnie bogatej fali wydawnictw poetyckich, nagle nastąpiło załamanie ruchu wydawniczego, a średnia prozaicy czarnej legendy co to jest.
- Słownik POETYCKIE OSOBLIWOŚCI I JÓZEF BAKA:
- Kiedy 1780) - najwybitniejszy (w okolicy Elżbiety Drużbackiej) i najoryginalniejszy pisarz doby saskiej. Popularność przyniosły mu utwory obce manierze klasycystycznej, a hołdujące estetyce i poetyce prozaicy czarnej legendy słownik.
- Czym jest POWIEŚĆ HISTORYCZNA:
- Od czego zależy powieść historyczna nie była dominującą odmianą w ówczesnej prozie. Przypadek wymieniła się w następnej dekadzie. Wtedy także otrzymaliśmy szereg utworów zajmujących znaczne miejsce w XX wiecznej prozaicy czarnej legendy czym jest.
Czym jest prozaicy czarnej legendy znaczenie w Motywy literatura P .
