Co znaczy POWRÓT POSŁA:
Pierwszą polską komedię polityczną, pierwotnie zatytułowaną Powrót syna do domu, Julian Ursyn Niemcewicz napisał pod koniec 1790 r., w napiętej atmosferze, jaka towarzyszyła ostatniemu etapowi burzliwych obrad Sejmu Wielkiego. W tym czasie jako poseł inflancki w mowach sejmowych i piórem popierał racje stronnictwa patriotycznego, co bezpośrednio znalazło słowo w ostatecznym kształcie dzieła. Sztukę błyskawicznie wydano, a jej wystawienie w stołecznym teatrze 15 I 1791 r. było głośnym wydarzeniem politycznym i zarazem patriotycznym świętem.Kanwą utworu jest prosty model wykonywany w ówczesnych komediach. Miłości młodych ludzi (Walerego i Teresy) stoją na przeszkodzie rodzice panny (Starosta Gadulski z żoną), którzy popierają obojętnego jej konkurenta (Szarmanckiego). Okazuje się jednak, że faworyzowanym poprzez nich kawalerem kieruje nie szczere uczucie, a jedynie chęć zagarnięcia posagu. Gdy rzecz wychodzi na jaw, wyrachowany konkurent zostaje skompromitowany i nic już nie zagraża szczęściu zakochanej pary (ślub Walerego i Teresy). Oryginalność pomysłu Niemcewicza polegała na tym, Iż ograną fabułę nasycił treściami politycznymi. Charakterystykę postaci i motywację ich działań i zakończenie utworu podporządkował ideologii reformatorskiej. Z teatralnego punktu widzenia bardziej udane są wizerunki postaci negatywnych.
Akcja sztuki rozgrywa się na wsi, w średnio zamożnym dworku ziemiańskim Podkomorzego Dobrójskiego. Gospodarny szlachcic wiedzie spokojne i uczciwe życie wspólnie z żoną, która uosabia zacne cnoty polskiej matrony. Ich syn Walery, tytułowy "poseł", aktywnie uczestniczy w życiu politycznym jako zwolennik postępowych reform. Przez wzgląd na przerwą w obradach sejmu przybywa do rodzinnego domu, gdzie zastaje także gości - Starostę Gadulskiego z żoną i Szarmanckiego. Walery kieruje się w działalności publicznej i życiu prywatnym uczciwością i szlachetnymi intencjami. Młodzieniec szczerze i z wzajemnością kocha Teresę, wychowaną poprzez rodziców córkę Gadulskiego. Aby dowieść czystości swych uczuć, zrzeka się jej posagu. Tata Walerego uosabia wzorzec prawego szlachcica, który emocjonalnie angażuje się w problemy Rzeczypospolitej i myśli kategoriami ogólnonarodowego dobra. Z goryczą mówi o politycznych skutkach samowoli i egoizmu szlachty. Niczym narodowe wezwanie brzmią jego słowa: "Niech każdy ma szczęśliwość powszechną w pamięci / I miłość swoją - państwie miłości poświęci!"
Przeciwieństwem zacnego Podkomorzego jest w sztuce Starosta Gadulski, człowiek pozbawiony zasad moralnych, uczuć rodzinnych i "szlachectwa duszy". Z chimeryczną Starościną ożenił się wyłącznie dla posagu, dlatego także "przymyka oczy" na jej dziwactwa. Cechuje go przykre dla wszystkich gadulstwo, kłótliwość i niezbyt lotny umysł. Gotów był zniszczyć szczęście jedynej córki, byleby nie uszczuplić majątku. W pierwszej kolejności jednak Niemcewicz wyposażył Gadulskiego w cechy, które ówcześnie łączono powszechnie ze staroszlachecką opozycją: sarmackie wstecznictwo, wyrachowanie i egoizm stanowy. Ze łzami w oczach Starosta żali się między innymi na próby zniesienia liberum veto, szlacheckiego przywileju, który w rzeczywistości był uświęconym poprzez prawo narzędziem anarchii w Rzeczypospolitej. Barwną postacią jest również Starościna, miłośniczka francuskiej mody i salonowej kultury. To modna dama, zauroczona fikcyjnym światem romansów, o czym między innymi świadczy jej dziwaczny język, nasycony francuskimi makaronizmami i romansowymi frazeologizmami. Z polskiej rzeczywistości wyalienowany jest także Szarmancki - modnie ubrany, cyniczny, bez zaangażowania na kwestie państwie utracjusz i łowca posagów. Kreacja obu tych postaci służy kompromitacji mody na cudzoziemszczyznę, przesadnej czułostkowości, bezkrytycznego zapatrzenia we wzorce salonowej kultury francuskiej i wyobcowania z rodzimej obyczajowości.
Kontrast postaci służy w komedii celom propagandowym. Zarysowani szablonowo bohaterzy reprezentują racje dwu stronnictw politycznych - postępowego (patriotycznego) i wstecznego (hetmańskiego). Wypowiedzi Podkomorzego, Walerego i Starosty przypominają poselskie tyrady. O postępowaniu bohaterów i rozwiązaniu miłosnej intrygi decyduje w sztuce problematyka polityczna, której wyrazem są formułowane w dialogach przekonania i postawy. Niemcewicz piórem satyryka i prześmiewcy napiętnował wsteczny program politycznych przeciwników, dając przy tym słowo dobrej znajomości kultury i mentalności szlachty. W szerszym znaczeniu utwór ten jest satyrą na anachroniczne przejawy skostniałego sarmatyzmu w życiu politycznym Rzeczypospolitej schyłku XVIII w.
Widzowie bez trudu uchwycili polityczny i propagandowy wydźwięk sztuki Niemcewicza. Komedię i jej autora ostro krytykowali obrońcy liberum veto i złotej wolności szlacheckiej, z kolei z zachwytem przyjęli ją przedstawiciele i zwolennicy stronnictwa patriotycznego, a nawet sam Stanisław August, który oklaskiwał grę aktorów z teatralnej loży. O sztuce dyskutowano w korespondencji prywatnej i dyplomatycznej, a również w salonach.
Po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja w atmosferze narodowego uniesienia i zbratania W. Bogusławski dopisał dalszy ciąg komedii. Dwuaktową sztukę, zatytułowaną Dowód wdzięczności narodu, wystawiono 15 IX 1791 r. Do osób goszczących u Podkomorzego Bogusławski dołączył przedstawicieli mieszczaństwa i chłopów, którym Konstytucja nadała prawa. W obliczu narodowego święta i ogólnego braterstwa patriotyczną metamorfozę przeszli dwaj negatywni bohaterzy. Starosta dostrzegł w Ustawie Rządowej pozytywne aspekty, a Szarmancki zrzucił strój fircyka i przywdział mundur rotmistrza kawalerii. Sztuka oddawała entuzjazm i nastrój narodowej odnowy, jaki zapanował po ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja.
(Bożena Mazurkowa)
Akcja sztuki rozgrywa się na wsi, w średnio zamożnym dworku ziemiańskim Podkomorzego Dobrójskiego. Gospodarny szlachcic wiedzie spokojne i uczciwe życie wspólnie z żoną, która uosabia zacne cnoty polskiej matrony. Ich syn Walery, tytułowy "poseł", aktywnie uczestniczy w życiu politycznym jako zwolennik postępowych reform. Przez wzgląd na przerwą w obradach sejmu przybywa do rodzinnego domu, gdzie zastaje także gości - Starostę Gadulskiego z żoną i Szarmanckiego. Walery kieruje się w działalności publicznej i życiu prywatnym uczciwością i szlachetnymi intencjami. Młodzieniec szczerze i z wzajemnością kocha Teresę, wychowaną poprzez rodziców córkę Gadulskiego. Aby dowieść czystości swych uczuć, zrzeka się jej posagu. Tata Walerego uosabia wzorzec prawego szlachcica, który emocjonalnie angażuje się w problemy Rzeczypospolitej i myśli kategoriami ogólnonarodowego dobra. Z goryczą mówi o politycznych skutkach samowoli i egoizmu szlachty. Niczym narodowe wezwanie brzmią jego słowa: "Niech każdy ma szczęśliwość powszechną w pamięci / I miłość swoją - państwie miłości poświęci!"
Przeciwieństwem zacnego Podkomorzego jest w sztuce Starosta Gadulski, człowiek pozbawiony zasad moralnych, uczuć rodzinnych i "szlachectwa duszy". Z chimeryczną Starościną ożenił się wyłącznie dla posagu, dlatego także "przymyka oczy" na jej dziwactwa. Cechuje go przykre dla wszystkich gadulstwo, kłótliwość i niezbyt lotny umysł. Gotów był zniszczyć szczęście jedynej córki, byleby nie uszczuplić majątku. W pierwszej kolejności jednak Niemcewicz wyposażył Gadulskiego w cechy, które ówcześnie łączono powszechnie ze staroszlachecką opozycją: sarmackie wstecznictwo, wyrachowanie i egoizm stanowy. Ze łzami w oczach Starosta żali się między innymi na próby zniesienia liberum veto, szlacheckiego przywileju, który w rzeczywistości był uświęconym poprzez prawo narzędziem anarchii w Rzeczypospolitej. Barwną postacią jest również Starościna, miłośniczka francuskiej mody i salonowej kultury. To modna dama, zauroczona fikcyjnym światem romansów, o czym między innymi świadczy jej dziwaczny język, nasycony francuskimi makaronizmami i romansowymi frazeologizmami. Z polskiej rzeczywistości wyalienowany jest także Szarmancki - modnie ubrany, cyniczny, bez zaangażowania na kwestie państwie utracjusz i łowca posagów. Kreacja obu tych postaci służy kompromitacji mody na cudzoziemszczyznę, przesadnej czułostkowości, bezkrytycznego zapatrzenia we wzorce salonowej kultury francuskiej i wyobcowania z rodzimej obyczajowości.
Kontrast postaci służy w komedii celom propagandowym. Zarysowani szablonowo bohaterzy reprezentują racje dwu stronnictw politycznych - postępowego (patriotycznego) i wstecznego (hetmańskiego). Wypowiedzi Podkomorzego, Walerego i Starosty przypominają poselskie tyrady. O postępowaniu bohaterów i rozwiązaniu miłosnej intrygi decyduje w sztuce problematyka polityczna, której wyrazem są formułowane w dialogach przekonania i postawy. Niemcewicz piórem satyryka i prześmiewcy napiętnował wsteczny program politycznych przeciwników, dając przy tym słowo dobrej znajomości kultury i mentalności szlachty. W szerszym znaczeniu utwór ten jest satyrą na anachroniczne przejawy skostniałego sarmatyzmu w życiu politycznym Rzeczypospolitej schyłku XVIII w.
Widzowie bez trudu uchwycili polityczny i propagandowy wydźwięk sztuki Niemcewicza. Komedię i jej autora ostro krytykowali obrońcy liberum veto i złotej wolności szlacheckiej, z kolei z zachwytem przyjęli ją przedstawiciele i zwolennicy stronnictwa patriotycznego, a nawet sam Stanisław August, który oklaskiwał grę aktorów z teatralnej loży. O sztuce dyskutowano w korespondencji prywatnej i dyplomatycznej, a również w salonach.
Po uchwaleniu Konstytucji 3 Maja w atmosferze narodowego uniesienia i zbratania W. Bogusławski dopisał dalszy ciąg komedii. Dwuaktową sztukę, zatytułowaną Dowód wdzięczności narodu, wystawiono 15 IX 1791 r. Do osób goszczących u Podkomorzego Bogusławski dołączył przedstawicieli mieszczaństwa i chłopów, którym Konstytucja nadała prawa. W obliczu narodowego święta i ogólnego braterstwa patriotyczną metamorfozę przeszli dwaj negatywni bohaterzy. Starosta dostrzegł w Ustawie Rządowej pozytywne aspekty, a Szarmancki zrzucił strój fircyka i przywdział mundur rotmistrza kawalerii. Sztuka oddawała entuzjazm i nastrój narodowej odnowy, jaki zapanował po ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja.
(Bożena Mazurkowa)
- Co znaczy POWIEŚĆ MŁODOPOLSKA:
- Porównanie dorobku artystycznego epoki plasuje się zazwyczaj na drugim planie. Wobec świetnych osiągnięć bogatych tematycznie i oficjalnie liryki i dramatu, wobec bliskiego sąsiedztwa znakomitej prozy powrót posła co znaczy.
- Krzyżówka PROZAICY CZARNEJ LEGENDY:
- Dlaczego literatury okresu stalinizmu sprawiła, Iż wspólnie z przełomem październikowym publiczność oczekiwała na wystąpienia wyrazistych indywidualności. Ówczesne otwarcie polskiej kultury na Zachód powrót posła krzyżówka.
- Co to jest POEZJA LINGWISTYCZNA:
- Jak lepiej lingwistyczna to jedna z głownych orientacji w polskiej literaturze powojennej. Literatura lingwistyczna rodziła się na przełomie lat 50. i 60. Wyodrębnił ją, scharakteryzował i nazwał Janusz powrót posła co to jest.
- Słownik PREKURSORZY:
- Kiedy Współczesnej poezji polskiej (1864-1918), pisząc o końcu romantyzmu użył ciekawej formuły: czas narzuca konieczność realizmu . O ile, za stricte pozytywistyczne w swym charakterze, możemy uznać te powrót posła słownik.
- Czym jest POEZJA NORWIDA (DO 1863 ROKU):
- Od czego zależy należał do drugiego pokolenia romantyków, którego przedstawiciele stworzenie listopadowe pamiętali z dzieciństwa i debiutowali najpierw lat 40., w cieniu ogromnych: Mickiewicza, Słowackiego powrót posła czym jest.
Czym jest powrót posła znaczenie w Motywy literatura P .
