Co znaczy POWIEŚĆ MŁODOPOLSKA:
W omówieniach dorobku artystycznego epoki plasuje się zazwyczaj na drugim planie. Wobec świetnych osiągnięć bogatych tematycznie i oficjalnie liryki i dramatu, wobec bliskiego sąsiedztwa znakomitej prozy pozytywistycznej, skala powieści Młodej Polski wydaje się skromniejsza, jej oferta treściowa i artystyczna - złudnie wtórna. Gatunek ten dzieli losy niemal wszystkich skodyfikowanych pod względem formalnym gatunków okresu. Ulega inwazji przedmiotów lirycznych i dramatycznych; traci zatem wyrazistość strukturalną, która była zdobyczą poprzedniej epoki. Przypadek powieści przypomina położenie debiutantki na tradycyjnym balu, przystrojonej w zbyt awangardowy ubiór. Budzi ona zdziwienie, zgorszenie, prowokuje kąśliwe albo życzliwe uwagi samozwańczych doradców. Mieliby oni ochotę wyprowadzić ją, zakazać wstępu, ukryć. Cóż, gdy naraz okazuje się, Iż podobnych ekscentryczek przyszło więcej i już nie sposób je wyprosić. Taką zbyt nowocześnie przyodzianą powieścią, zapowiadającą przemiany prozy młodopolskiej była Lalka Prusa (1890), źle jakoby zaplanowana i skomponowana, gubiąca kluczowy wątek w powodzi szczegółów, poświęcająca więcej niż zazwyczaj uwagi psychicznym problemom bohaterów, aż po rejestrację epizodów parapsychologicznych, owiana filozoficznym pesymizmem, otwarta, pozbawiona jednoznacznego zakończenia. Z drugiej strony styl tej powieści, domena wszechwiedzącego narratora, "przezroczysty", idealnie przystosowany do obiektywnego, rzeczowego opisu faktów i osób podlega presji języków i stylów wypowiedzi poszczególnych bohaterów, dopuszczanych do głosu w ramach tak zwany prezentacji scenicznej (dramatycznych scen, którymi przepleciona jest narracja auktorialna). Życie wewnętrzne postaci pokazywane jest w obrębie tak zwany mowy z pozoru zależnej, w konstrukcjach zbliżonych do monologu wewnętrznego, przy udziale relacjonowanych w powieści snów, marzeń na jawie, halucynacji. Zarówno sceny dramatyczne, jak monologi wewnętrzne i tym podobne wnoszą do powieści żywioł subiektywizmu. Powieść młodopolska demonstruje otwarcie subiektywizm, który w Lalce pojawia się na marginesie obiektywnej z założenia, narracji auktorialnej.
Schemat powieści rozwijającej się w epoce Młodej Polski polega na przekształceniach powieści realistycznej. Na progu okresu na miejsce narracji trzecioosobowej wchodzą literackie formy paradokumentalne: stylizacje powieści na dziennik, pamiętnik, osobiste wyznanie, list. Upowszechnia się pierwszoosobowa narracja podmiotowa, bohater to przeważnie introwertyk, wyobcowany z jakichś powodów z otoczenia, samotnie borykający się z swoja powikłaną psychiką i zagadnieniami filozoficznymi. Minimalizuje się wydatnie rola fabuły, rysunek tła staje się uboższy, na plan pierwszy występuje życie wewnętrzne postaci. Na jego opisie koncentruje się autor, nasycający prozę elementami lirycznymi i intelektualnymi. Ze znanych i wartościowych utworów prozy spowiedniczej (Podraza Kwiatkowska 1992) wymieńmy Bez dogmatu (1891) Henryka Sienkiewicza (stylizacja na dziennik intymny bohatera) i W wieku nerwowym (1890) Leo Belmonta (Moja spowiedź). W ten sposób manifestuje się powrót do indywidualizmu i uprawomocnienie subiektywizmu w prozie. Najpowszechniejszą metodą powieści młodopolskiej jest powieść impresjonistyczna (liryczna), która przenosi uwagę z opisu świata zewnętrznego na poznającego bohatera, prezentuje rzeczywistość tak, jak odbija się ona w potoku jego wrażeń. Bohater impresjonistyczny nie przypomina zrównoważonego, wyposażonego w spójną osobowość bohatera powieści realistycznej. Wymienia się z epizodu na epizod. Reaguje gwałtownie, podejmuje decyzje pod wpływem emocjonalnego impulsu. Zamiast stabilnego charakteru obserwujemy u niego pasmo następujących po sobie stanów emocjonalnych. Ta huśtawka nastrojów bohatera skutkuje rozpad powieści na ciąg epizodów scen, luźno ze sobą powiązanych. Elementem łączącym jest osoba bohatera. Brakuje wyrazistej sukcesji przyczynowo skutkowej przedstawianych zdarzeń, akcja rysuje się fragmentarycznie. Kompozycja jest otwarta, bez jednoznacznego zakończenia. Wynikająca stąd wieloznaczność pogłębiana bywa dwu albo wielogłosowością narracji: Ludzie bezdomni (1900) Stefana Żeromskiego; Próchno (1903) Wacława Berenta. W trzecioosobowej narracji z perspektywy bohatera kierującego (albo kilku następnych bohaterów prowadzących) obraz rzeczywistości przedstawionej tracił charakter werystycznej kopii, załamując się w pryzmacie indywidualizmu bohatera. Zależnie od jego wrażliwości i temperamentu, styl przekazu grawitował w pobliże wypowiedzi poetyckiej (Żeromski), poetycko filozoficznej (Przybyszewski) albo środowiskowej o elementach gwarowych (W. Reymont, W. Orkan). U pisarzy wprowadzających jakości dysonansowe, zgrzyt, skłonnych do intensyfikacji środków wyrazu zauważamy przedmioty ekspresjonistycznej wizji (Przybyszewski, Berent, Miciński); inni posługują się raczej chwytami symbolizmu: nastrojem, sugestią, dążnością do "umuzycznienia" prozy. W obu odmianach nośnikiem sensów staje się znak. Tak wyglądają cechy modelowe powieści młodopolskiej.
Przyjrzyjmy się natomiast jej problematyce. Podobnie jak cała poezja okresu, powieść rozwija się w dwóch nurtach (wyodrębnionych poprzez Kazimierza Wykę): europejsko wyzwolonym (który adaptuje hasła estetyzmu i poszukuje nowych, adekwatnych technik) i służebno narodowym, nawiązującym do szablonowych, socjalnych i patriotycznych zadań literatury. W pierwszym znajdą się eksperymentatorzy, wprowadzający do powieści nowe, szokujące motywy i chwyty literackie: Stanisław Przybyszewski, artysta powieści traktatu filozoficznego (Homo sapiens 1896); Wacław Berent, konstruktor powieści polifonicznej, zaabsorbowany kulturotwórczą rolą twórcy w społeczeństwie (Próchno 1903; Żywe kamienie 1917); Karol Irzykowski, autor powieści warsztatowej, autotematycznej, Pałuby; Tadeusz Miciński, pomysłodawca powieści inicjacyjnej, ostentacyjnie łamiący reguły gatunku przez inkrustowanie narracji fragmentami dramatycznymi i wstawkami lirycznymi (Nietota, Xiądz Faust, Wita). Trzeba nadmienić, Iż Berenta i Micińskiego możemy umieścić na przecięciu obu nurtów. Ci nowatorzy w sferze warsztatu pozostają autorami zaangażowanymi w kwestie narodowe (Ozimina Berenta, 1911). W kręgu szlachetnie pojętego utylitaryzmu obraca się pisarstwo Żeromskiego, świetnego przy tym realizatora typowej dla epoki, impresjonistycznej poetyki w powieści. Ludzie bezdomni są przejmującym głosem pisarza na rzecz społecznego altruizmu, nawet za cenę osobistego wyrzeczenia. Charyzmatyczny lekarz Judym jest typowym bohaterem impresjonistycznym, impulsywnym egocentrykiem - nie posiada kwalifikacji na działacza społecznego, nie umie trwale związać się z ludźmi ani z przedsięwzięciami. Dlatego ciągle porzuca rozpoczęte prace, dlatego zrywa z Joasią (Jerzy Paszek). W "szkole" Żeromskiego wyrośli inni prozaicy o zainteresowaniach socjalnych i politycznych. Andrzej Strug (Tadeusz Gałecki) w momencie Młodej Polski zasłynął jako epik rewolucji 1905 r., której Ludzi podziemnych (1908) wytrwale portretował. Ze wspomnień starego sympatyka (1909) i Dzieje jednego pocisku (1910) to ekipa szerzej znanych powieści autora, który chętniej skupiał się na psychologii rewolucjonisty, na jego rozterkach wewnętrznych, lękach i pragnieniach, niż na sensacyjnych wydarzeniach tego burzliwego czasu. Gustaw Daniłowski we "fragmentach powieściowych" Z minionych dni (1902), utworze wyzyskującym przedmioty biografii Józefa Piłsudskiego, stawia swego bohatera, konspiratora przed decyzją wyboru osobistego szczęścia lub całkowitego oddania się sprawie (stały motyw Żeromskiego). Jedną z najciekawszych polskich powieści o dylematach młodych ludzi uwikłanych w działalność konspiracyjną są Płomienie (1908) Stanisława Brzozowskiego, rzecz o działaczach Narodnej Woli. Brzozowski drąży problemy psychologiczne, daje intelektualnie odkrywczą analizę rewolucyjnego środowiska. Inną wybitną powieścią tego autora jest pierwsza część powieści Dębina pt. Sam pośród ludzi (1911), próba prześledzenia rodowodu polskiej inteligencji pochodzenia szlacheckiego od schyłku XVIII w. poczynając - na przykładzie bohatera wyobcowanego ze środowiska, rozczarowanego i zbuntowanego. Analizę złożonego życia psychicznego, moralnych cierpień bohatera przeprowadził Brzozowski z maestrią nie spotykaną dotąd w polskiej poezji (Hutnikiewicz 1994). Problematykę socjalną porusza Reymont w Chłopach (1902-1909), Władysław Orkan w Komornikach (1900), W roztokach (1902) i w powieści rapsodzie Pomór (1910). Twórczość tych autorów układa się wokół tematu wiejskiego, odziedziczonego po prozie pozytywistów i naturalistów, a w epoce Młodej Polski ulegającego znamiennym modyfikacjom. Można w sporym uproszczeniu umieścić powieść "wiejską" pomiędzy biegunem naturalistycznej brutalizacji a biegunem mitycznej sakralizacji. Po tej stronie znajdą się "ludomańskie" powieści, takie jak Ignacego Sewera Maciejowskiego Bajecznie kolorowa. Młoda Polska ze specjalnym upodobaniem portretuje miasto (wygasa powieść dworkowa). To jest w pierwszej kolejności miasto twórców, element adoracji i nienawiści, Moloch, który fascynuje własną dynamiką i pożera indywidualność, rujnuje sztukę. W licznych młodopolskich powieściach o artyście tłem akcji są przestrzenie miejskie: De profundis (1895); Krzyk (1917) Przybyszewskiego; Komediantka (1896) Reymonta; Próchno (1903) Berenta. Miasto opisują młodopolanie również jako przestrzeń pracy. Paradoksem artystowskiej epoki jest żywe zainteresowanie tym właśnie tematem. Idealną powieścią o mieście przemysłu, finansjery, nowobogackich i nędzarzy, operatywnych fachowców i używanych cynicznie robotników jest Ziemia obiecana (1899) Reymonta. Obrazy fizycznej pracy uwznioślającej i degradującej zawierają Ludzie bezdomni Żeromskiego. Istotnymi tematami subiektywistycznej prozy tej epoki są fundamentalne przeżycia egzystencjalne - miłość i Zgon. Wokół nich rozsnuwają rozważania światopoglądowe bohaterów - Maria Komornicka (Szkice 1894), Stanisław Przybyszewski, Wacław Berent, Karol Irzykowski, Zofia Nałkowska. Komponentem biografii bohaterów bywa tu sztuka - namiastka religii, antidotum na ból istnienia, zawile splątana z motywami miłości i Zgonu. W momencie Młodej Polski bujnie rozwija się nadal powieść historyczna. Pod piórem Żeromskiego reformuje ona własne funkcje, własną wizję historii, stosunku między jednostką ludzką a historią, a również strukturę Popioły (1904), poddając klasyczne reguły gatunku ciśnieniu formy impresjonistycznej. Trylogię historyczną pozostawił Reymont - Rok 1794 (1913-1918): Ostatni sejm Rzeczypospolitej, Nil desperandum, Insurekcja, pozostawiając na niej piętno swojego pisarskiego temperamentu... i niemożności intelektualnego ogarnięcia skomplikowanej problematyki politycznej. Wacław Gąsiorowski był pracowitym i bardzo popularnym autorem powieści tej odmiany gatunkowej, grzeszącym łatwizną konstrukcji i nie idealną orientacją w materiale historycznym. Tak jak poprzednio wymienieni pisarze, interesujący się okresem schyłku Rzeczypospolitej, epoką kościuszkowską, legionami i Napoleonem, Gąsiorowski skupia uwagę na wojnach napoleońskich w Huraganie (1902), Pani Walewskiej (1903), Roku 1809 (1903) i Szwoleżerach gwardii (1910).
(Krystyna Kralkowska Gątkowska)
Zobacz także: TWÓRCZOŚĆ BERENTA, CHŁOPI REYMONTA, POWIEŚCI REYMONTA, LUDZIE BEZDOMNI ŻEROMSKIEGO, POWIEŚCI I OPOWIADANIA ŻEROMSKIEGO
Schemat powieści rozwijającej się w epoce Młodej Polski polega na przekształceniach powieści realistycznej. Na progu okresu na miejsce narracji trzecioosobowej wchodzą literackie formy paradokumentalne: stylizacje powieści na dziennik, pamiętnik, osobiste wyznanie, list. Upowszechnia się pierwszoosobowa narracja podmiotowa, bohater to przeważnie introwertyk, wyobcowany z jakichś powodów z otoczenia, samotnie borykający się z swoja powikłaną psychiką i zagadnieniami filozoficznymi. Minimalizuje się wydatnie rola fabuły, rysunek tła staje się uboższy, na plan pierwszy występuje życie wewnętrzne postaci. Na jego opisie koncentruje się autor, nasycający prozę elementami lirycznymi i intelektualnymi. Ze znanych i wartościowych utworów prozy spowiedniczej (Podraza Kwiatkowska 1992) wymieńmy Bez dogmatu (1891) Henryka Sienkiewicza (stylizacja na dziennik intymny bohatera) i W wieku nerwowym (1890) Leo Belmonta (Moja spowiedź). W ten sposób manifestuje się powrót do indywidualizmu i uprawomocnienie subiektywizmu w prozie. Najpowszechniejszą metodą powieści młodopolskiej jest powieść impresjonistyczna (liryczna), która przenosi uwagę z opisu świata zewnętrznego na poznającego bohatera, prezentuje rzeczywistość tak, jak odbija się ona w potoku jego wrażeń. Bohater impresjonistyczny nie przypomina zrównoważonego, wyposażonego w spójną osobowość bohatera powieści realistycznej. Wymienia się z epizodu na epizod. Reaguje gwałtownie, podejmuje decyzje pod wpływem emocjonalnego impulsu. Zamiast stabilnego charakteru obserwujemy u niego pasmo następujących po sobie stanów emocjonalnych. Ta huśtawka nastrojów bohatera skutkuje rozpad powieści na ciąg epizodów scen, luźno ze sobą powiązanych. Elementem łączącym jest osoba bohatera. Brakuje wyrazistej sukcesji przyczynowo skutkowej przedstawianych zdarzeń, akcja rysuje się fragmentarycznie. Kompozycja jest otwarta, bez jednoznacznego zakończenia. Wynikająca stąd wieloznaczność pogłębiana bywa dwu albo wielogłosowością narracji: Ludzie bezdomni (1900) Stefana Żeromskiego; Próchno (1903) Wacława Berenta. W trzecioosobowej narracji z perspektywy bohatera kierującego (albo kilku następnych bohaterów prowadzących) obraz rzeczywistości przedstawionej tracił charakter werystycznej kopii, załamując się w pryzmacie indywidualizmu bohatera. Zależnie od jego wrażliwości i temperamentu, styl przekazu grawitował w pobliże wypowiedzi poetyckiej (Żeromski), poetycko filozoficznej (Przybyszewski) albo środowiskowej o elementach gwarowych (W. Reymont, W. Orkan). U pisarzy wprowadzających jakości dysonansowe, zgrzyt, skłonnych do intensyfikacji środków wyrazu zauważamy przedmioty ekspresjonistycznej wizji (Przybyszewski, Berent, Miciński); inni posługują się raczej chwytami symbolizmu: nastrojem, sugestią, dążnością do "umuzycznienia" prozy. W obu odmianach nośnikiem sensów staje się znak. Tak wyglądają cechy modelowe powieści młodopolskiej.
Przyjrzyjmy się natomiast jej problematyce. Podobnie jak cała poezja okresu, powieść rozwija się w dwóch nurtach (wyodrębnionych poprzez Kazimierza Wykę): europejsko wyzwolonym (który adaptuje hasła estetyzmu i poszukuje nowych, adekwatnych technik) i służebno narodowym, nawiązującym do szablonowych, socjalnych i patriotycznych zadań literatury. W pierwszym znajdą się eksperymentatorzy, wprowadzający do powieści nowe, szokujące motywy i chwyty literackie: Stanisław Przybyszewski, artysta powieści traktatu filozoficznego (Homo sapiens 1896); Wacław Berent, konstruktor powieści polifonicznej, zaabsorbowany kulturotwórczą rolą twórcy w społeczeństwie (Próchno 1903; Żywe kamienie 1917); Karol Irzykowski, autor powieści warsztatowej, autotematycznej, Pałuby; Tadeusz Miciński, pomysłodawca powieści inicjacyjnej, ostentacyjnie łamiący reguły gatunku przez inkrustowanie narracji fragmentami dramatycznymi i wstawkami lirycznymi (Nietota, Xiądz Faust, Wita). Trzeba nadmienić, Iż Berenta i Micińskiego możemy umieścić na przecięciu obu nurtów. Ci nowatorzy w sferze warsztatu pozostają autorami zaangażowanymi w kwestie narodowe (Ozimina Berenta, 1911). W kręgu szlachetnie pojętego utylitaryzmu obraca się pisarstwo Żeromskiego, świetnego przy tym realizatora typowej dla epoki, impresjonistycznej poetyki w powieści. Ludzie bezdomni są przejmującym głosem pisarza na rzecz społecznego altruizmu, nawet za cenę osobistego wyrzeczenia. Charyzmatyczny lekarz Judym jest typowym bohaterem impresjonistycznym, impulsywnym egocentrykiem - nie posiada kwalifikacji na działacza społecznego, nie umie trwale związać się z ludźmi ani z przedsięwzięciami. Dlatego ciągle porzuca rozpoczęte prace, dlatego zrywa z Joasią (Jerzy Paszek). W "szkole" Żeromskiego wyrośli inni prozaicy o zainteresowaniach socjalnych i politycznych. Andrzej Strug (Tadeusz Gałecki) w momencie Młodej Polski zasłynął jako epik rewolucji 1905 r., której Ludzi podziemnych (1908) wytrwale portretował. Ze wspomnień starego sympatyka (1909) i Dzieje jednego pocisku (1910) to ekipa szerzej znanych powieści autora, który chętniej skupiał się na psychologii rewolucjonisty, na jego rozterkach wewnętrznych, lękach i pragnieniach, niż na sensacyjnych wydarzeniach tego burzliwego czasu. Gustaw Daniłowski we "fragmentach powieściowych" Z minionych dni (1902), utworze wyzyskującym przedmioty biografii Józefa Piłsudskiego, stawia swego bohatera, konspiratora przed decyzją wyboru osobistego szczęścia lub całkowitego oddania się sprawie (stały motyw Żeromskiego). Jedną z najciekawszych polskich powieści o dylematach młodych ludzi uwikłanych w działalność konspiracyjną są Płomienie (1908) Stanisława Brzozowskiego, rzecz o działaczach Narodnej Woli. Brzozowski drąży problemy psychologiczne, daje intelektualnie odkrywczą analizę rewolucyjnego środowiska. Inną wybitną powieścią tego autora jest pierwsza część powieści Dębina pt. Sam pośród ludzi (1911), próba prześledzenia rodowodu polskiej inteligencji pochodzenia szlacheckiego od schyłku XVIII w. poczynając - na przykładzie bohatera wyobcowanego ze środowiska, rozczarowanego i zbuntowanego. Analizę złożonego życia psychicznego, moralnych cierpień bohatera przeprowadził Brzozowski z maestrią nie spotykaną dotąd w polskiej poezji (Hutnikiewicz 1994). Problematykę socjalną porusza Reymont w Chłopach (1902-1909), Władysław Orkan w Komornikach (1900), W roztokach (1902) i w powieści rapsodzie Pomór (1910). Twórczość tych autorów układa się wokół tematu wiejskiego, odziedziczonego po prozie pozytywistów i naturalistów, a w epoce Młodej Polski ulegającego znamiennym modyfikacjom. Można w sporym uproszczeniu umieścić powieść "wiejską" pomiędzy biegunem naturalistycznej brutalizacji a biegunem mitycznej sakralizacji. Po tej stronie znajdą się "ludomańskie" powieści, takie jak Ignacego Sewera Maciejowskiego Bajecznie kolorowa. Młoda Polska ze specjalnym upodobaniem portretuje miasto (wygasa powieść dworkowa). To jest w pierwszej kolejności miasto twórców, element adoracji i nienawiści, Moloch, który fascynuje własną dynamiką i pożera indywidualność, rujnuje sztukę. W licznych młodopolskich powieściach o artyście tłem akcji są przestrzenie miejskie: De profundis (1895); Krzyk (1917) Przybyszewskiego; Komediantka (1896) Reymonta; Próchno (1903) Berenta. Miasto opisują młodopolanie również jako przestrzeń pracy. Paradoksem artystowskiej epoki jest żywe zainteresowanie tym właśnie tematem. Idealną powieścią o mieście przemysłu, finansjery, nowobogackich i nędzarzy, operatywnych fachowców i używanych cynicznie robotników jest Ziemia obiecana (1899) Reymonta. Obrazy fizycznej pracy uwznioślającej i degradującej zawierają Ludzie bezdomni Żeromskiego. Istotnymi tematami subiektywistycznej prozy tej epoki są fundamentalne przeżycia egzystencjalne - miłość i Zgon. Wokół nich rozsnuwają rozważania światopoglądowe bohaterów - Maria Komornicka (Szkice 1894), Stanisław Przybyszewski, Wacław Berent, Karol Irzykowski, Zofia Nałkowska. Komponentem biografii bohaterów bywa tu sztuka - namiastka religii, antidotum na ból istnienia, zawile splątana z motywami miłości i Zgonu. W momencie Młodej Polski bujnie rozwija się nadal powieść historyczna. Pod piórem Żeromskiego reformuje ona własne funkcje, własną wizję historii, stosunku między jednostką ludzką a historią, a również strukturę Popioły (1904), poddając klasyczne reguły gatunku ciśnieniu formy impresjonistycznej. Trylogię historyczną pozostawił Reymont - Rok 1794 (1913-1918): Ostatni sejm Rzeczypospolitej, Nil desperandum, Insurekcja, pozostawiając na niej piętno swojego pisarskiego temperamentu... i niemożności intelektualnego ogarnięcia skomplikowanej problematyki politycznej. Wacław Gąsiorowski był pracowitym i bardzo popularnym autorem powieści tej odmiany gatunkowej, grzeszącym łatwizną konstrukcji i nie idealną orientacją w materiale historycznym. Tak jak poprzednio wymienieni pisarze, interesujący się okresem schyłku Rzeczypospolitej, epoką kościuszkowską, legionami i Napoleonem, Gąsiorowski skupia uwagę na wojnach napoleońskich w Huraganie (1902), Pani Walewskiej (1903), Roku 1809 (1903) i Szwoleżerach gwardii (1910).
(Krystyna Kralkowska Gątkowska)
Zobacz także: TWÓRCZOŚĆ BERENTA, CHŁOPI REYMONTA, POWIEŚCI REYMONTA, LUDZIE BEZDOMNI ŻEROMSKIEGO, POWIEŚCI I OPOWIADANIA ŻEROMSKIEGO
- Co znaczy POWIASTKA:
- Porównanie rozmiarów utwór fabularny, pisany prozą lub wierszem. Była gatunkiem znanym już w czasach średniowiecza. Jej rozrost przypada na w. XVIII (wiek ten w ogóle sprzyjał postępowi drobnych form powieść młodopolska co znaczy.
- Krzyżówka POEZJA MICKIEWICZA:
- Dlaczego Mickiewicza (1798-1855) uznawana jest za jedno z najznakomitszych osiągnięć literatury romantycznej w skali europejskiej, a rangę najwybitniejszego polskiego poety przyznawano autorowi Dziadów już za powieść młodopolska krzyżówka.
- Co to jest POEZJA MŁODOPOLSKA STAFFA:
- Jak lepiej Leopolda Staffa w epoce Młodej Polski składają się następujące tomy liryków: Sny o potędze, Dzień duszy (1903), Ptakom niebieskim (1905), Gałąź kwitnąca (1908), Uśmiechy godz. (1910), W cieniu powieść młodopolska co to jest.
- Słownik PROZA NOSTALGICZNA:
- Kiedy ojczyzn , proza mitograficzna , proza korzenna , proza nostalgiczna - takie ustalenia zdają się odnosić do jednego nurtu polskiej prozy. A nurt ów można uznać za główny w obrazie literatury powieść młodopolska słownik.
- Czym jest PROZA KOBIET: MANUELA GRETKOWSKA; OLGA TOKARCZUK:
- Od czego zależy prozatorskim pisarek szczególnie interesująco prezentują się utwory Olgi Tokarczuk i Manueli Gretkowskiej - dwóch autorek cieszących się zarówno popularnością pośród czytelników, jak i uwagą krytyków powieść młodopolska czym jest.
Czym jest powieść młodopolska znaczenie w Motywy literatura P .
