Co znaczy POEZJA SOCREALISTYCZNA:
W założeniach zjazdu szczecińskiego (1949, zobacz Proza socrealistyczna) znalazło się stwierdzenie konsekwentnie wykonywane w praktyce, że powinno się kontynuować tylko te formy, które wypracował realizm XIX wieczny w powieści i dramacie, dla liryki zaś wzorcem miała stać się literatura społecznikowska z drugiej połowy XIX w. W literaturze tego okresu, podobnie jak w prozie, miała dominować problematyka współczesna, szczególnie ważne było, by literatura bezpośrednio reagowała na konkretne wydarzenia i w zależności od potrzeb aktualnej linii partii opiewała je albo krytykowała. Literatura pełniła więc funkcję usługową w o sporo większy aniżeli proza sposób. Rola literaturze została zredukowana do roli okolicznościowej laurki, bądź gorącego paszkwilu wymierzonego przeciwko któremuś z zachodnich polityków (Trumann, Churchill, Adenauer), czy także ośmieszającego niekorzystne, negatywne dla społeczeństwa socjalistycznego, postawy. Głównym celem, w zasadzie sensem istnienia, literaturze socrealistycznej było produkowanie nowych tekstów związanych z wciąż tymi samymi datami i wydarzeniami - zjazd partii, święto pierwszomajowe, 22 lipca, rocznica rewolucji październikowej, obchody urodzin, a czasem i śmierci ogromnych ludzi, szczególnie partyjnych dostojników komunistycznych, na przykład Bieruta, Stalina, Lenina, Świerczewskiego.
Literatura została podporządkowana rytuałowi - osobisty słowo stał się nieistotnym balastem, istotny był jedynie odpowiedni temat i adekwatnie żarliwe jego przedstawienie. Narzucony został wyrazisty symbol wartości, w taki sposób, aby odbiorca nie miał zastrzeżenia, co do jednoznacznej wymowy dzieła.
Rytualność literaturze przejawiała się w zgodzie z konkretnym wskaźnikiem nowomowy, że w pewnych przypadkach można mówić w pewien określony sposób. Ciekawy jest szczególnie dla literaturze tego okresu fakt, że przez utwory poetyckie przeważnie artysty dokonywali aktu samokrytyki. Był to jeden z aspektów mowy rytualnej towarzyszący tak częstym w owym czasie zjazdom, naradom, konferencjom, zebraniom. O ile samokrytyka zawierała krytyczną ocenę postawy socjalnej, warsztatu twórczego i dotychczasowych osiągnięć poety, o tyle sama literatura okolicznościowa dość sporadycznie zawierała przedmioty osobiste - nawet tam, gdzie ewentualnie występują, podporządkowane są tematowi i nie pełnią szczególnie ważnej roli.
Nie było ważne kto opiewa na przykład urodziny towarzysza Stalina. Istotne było poczucie wspólnoty, to, że cały państwo, wszystkie jego warstwy łączą się w głębokim uwielbieniu dla genialnego wodza rewolucji. Sporadycznie pojawiał się jednak podmiot zbiorowy. Wystarczył brak indywidualizacji "ja" mówiącego.
Poza utworami rocznicowo okolicznościowymi dominowały utwory o budowie socjalizmu (W. Broniewski: Most Poniatowskiego, Byt ustala świadomość) i, jak określił Adam Ważyk, "walce o pokój przeciwko zamysłom imperialistów amerykańskich". Odpowiednikiem takiego tekstu może być jego właśnie Piosenka o coca cola:
Dobrze wam było pić coca cola. Paliliście naszą cukrową trzcinę, zjadali nasze ryżowe pola, żuliście kauczuk, złoto, platynę, dobrze wam było pić coca cola.
My, co z bagnistych piliśmy studzien, dzisiaj pijemy wodę nadziei, męstwo, którego źródło jest w ludzie, pijemy wodę w górach Korei, my, co z bagnistych piliśmy studzien.
Po coca cola błogo, różowo, za parę centów amerykańskich, śniliście naszą Zgon atomową, pięć kontynentów amerykańskich. Po coca cola błogo, różowo!
My, co pijemy wodę nadziei, wiemy, gdzie sięga dziś nasza wola: wyszliście z Chin, wyjdziecie z Korei, my wam przerwiemy sen coca cola, my, co pijemy wodę nadziei.
[Wiersze, 1953]
Na jakość literaturze i, tym samym, piszącego poety miała się składać w pierwszej kolejności żarliwość ideowa, doświadczenie pozyskane przez kontakty z ludem pracującym miast i wsi i zaangażowanie w jego pracę i właściwa sposób artystyczna tzn. realizm socjalistyczny.
Istotnym postulatem teoretycznym literaturze socrealistycznej było oparcie się na własnym dziedzictwie kulturowym, "realizmie renesansowym, oświeceniowym i romantycznym", chociaż wszelakie służące przedmioty owej tradycji można było jedynie zgodne interpretować z perspektywy socjalistycznej praktyki.
Szczególnie krytykowane były, jak nazywano, eksperymenty ekspresjonistyczne i formalistyczne. Oryginalność miała się opierać na sile konkretności i uogólnienia, doświadczeniu przeszłości zweryfikowanemu poprzez teraźniejszość. Definicja oryginalności nie mogło występować jako samoistny atrybut, takie stwierdzenie dla socrealistycznych krytyków nabierało znamion szkodliwego i wciąż wykorzenianego formalizmu. Podobnie krytykowana, jak postulat oryginalności była liryka osobista. A. Ważyk stwierdza, że "uczucia miłosne mają charakter prywatny, lecz literatura ma charakter ideologiczny [...]. Uczucia człowieka socjalizmu są inne niż u dawnych ludzi, lecz to są przecież uczucia powszechne, ludowe i powinny mieć odpowiedni słowo". Tak więc liryka osobista mogła istnieć jedynie tylko jako uogólnienie pewnego doświadczenia, nie jednostkowego, lecz doświadczenia mas przez realizm treści wyrażanych poprzez podmiot liryczny. Literatura, która została związana z rytuałem i schematycznym uogólnieniem musiała zmienić swój status. Główne dla literaturze lat 1949-1956 było jej podporządkowanie wyłącznie celom propagandowym i agitacyjnym i bezpośrednie utożsamienie z językiem propagandy, mimo że wydawać aby się mogło, Iż język poetycki zawsze musi stanowić kontrast w relacji do oficjalnych haseł i frazesów. W socrealistycznej literaturze nowomowa występowała w formie niemal kompletnie niezakamuflowanej. Język literaturze był tożsamy w słownictwie i frazeologii z językiem propagandy i w taki sam jak propaganda sposób tworzył następne schematy i stereotypy.
(Magdalena Piekara)
Zobacz także: DRAMAT; KINO; Poezja EMIGRACYJNA WCZORAJ I DZIŚ; PISARZE WOBEC KOMUNIZMU; Literatura PRZEŁOMU 1956
Literatura została podporządkowana rytuałowi - osobisty słowo stał się nieistotnym balastem, istotny był jedynie odpowiedni temat i adekwatnie żarliwe jego przedstawienie. Narzucony został wyrazisty symbol wartości, w taki sposób, aby odbiorca nie miał zastrzeżenia, co do jednoznacznej wymowy dzieła.
Rytualność literaturze przejawiała się w zgodzie z konkretnym wskaźnikiem nowomowy, że w pewnych przypadkach można mówić w pewien określony sposób. Ciekawy jest szczególnie dla literaturze tego okresu fakt, że przez utwory poetyckie przeważnie artysty dokonywali aktu samokrytyki. Był to jeden z aspektów mowy rytualnej towarzyszący tak częstym w owym czasie zjazdom, naradom, konferencjom, zebraniom. O ile samokrytyka zawierała krytyczną ocenę postawy socjalnej, warsztatu twórczego i dotychczasowych osiągnięć poety, o tyle sama literatura okolicznościowa dość sporadycznie zawierała przedmioty osobiste - nawet tam, gdzie ewentualnie występują, podporządkowane są tematowi i nie pełnią szczególnie ważnej roli.
Nie było ważne kto opiewa na przykład urodziny towarzysza Stalina. Istotne było poczucie wspólnoty, to, że cały państwo, wszystkie jego warstwy łączą się w głębokim uwielbieniu dla genialnego wodza rewolucji. Sporadycznie pojawiał się jednak podmiot zbiorowy. Wystarczył brak indywidualizacji "ja" mówiącego.
Poza utworami rocznicowo okolicznościowymi dominowały utwory o budowie socjalizmu (W. Broniewski: Most Poniatowskiego, Byt ustala świadomość) i, jak określił Adam Ważyk, "walce o pokój przeciwko zamysłom imperialistów amerykańskich". Odpowiednikiem takiego tekstu może być jego właśnie Piosenka o coca cola:
Dobrze wam było pić coca cola. Paliliście naszą cukrową trzcinę, zjadali nasze ryżowe pola, żuliście kauczuk, złoto, platynę, dobrze wam było pić coca cola.
My, co z bagnistych piliśmy studzien, dzisiaj pijemy wodę nadziei, męstwo, którego źródło jest w ludzie, pijemy wodę w górach Korei, my, co z bagnistych piliśmy studzien.
Po coca cola błogo, różowo, za parę centów amerykańskich, śniliście naszą Zgon atomową, pięć kontynentów amerykańskich. Po coca cola błogo, różowo!
My, co pijemy wodę nadziei, wiemy, gdzie sięga dziś nasza wola: wyszliście z Chin, wyjdziecie z Korei, my wam przerwiemy sen coca cola, my, co pijemy wodę nadziei.
[Wiersze, 1953]
Na jakość literaturze i, tym samym, piszącego poety miała się składać w pierwszej kolejności żarliwość ideowa, doświadczenie pozyskane przez kontakty z ludem pracującym miast i wsi i zaangażowanie w jego pracę i właściwa sposób artystyczna tzn. realizm socjalistyczny.
Istotnym postulatem teoretycznym literaturze socrealistycznej było oparcie się na własnym dziedzictwie kulturowym, "realizmie renesansowym, oświeceniowym i romantycznym", chociaż wszelakie służące przedmioty owej tradycji można było jedynie zgodne interpretować z perspektywy socjalistycznej praktyki.
Szczególnie krytykowane były, jak nazywano, eksperymenty ekspresjonistyczne i formalistyczne. Oryginalność miała się opierać na sile konkretności i uogólnienia, doświadczeniu przeszłości zweryfikowanemu poprzez teraźniejszość. Definicja oryginalności nie mogło występować jako samoistny atrybut, takie stwierdzenie dla socrealistycznych krytyków nabierało znamion szkodliwego i wciąż wykorzenianego formalizmu. Podobnie krytykowana, jak postulat oryginalności była liryka osobista. A. Ważyk stwierdza, że "uczucia miłosne mają charakter prywatny, lecz literatura ma charakter ideologiczny [...]. Uczucia człowieka socjalizmu są inne niż u dawnych ludzi, lecz to są przecież uczucia powszechne, ludowe i powinny mieć odpowiedni słowo". Tak więc liryka osobista mogła istnieć jedynie tylko jako uogólnienie pewnego doświadczenia, nie jednostkowego, lecz doświadczenia mas przez realizm treści wyrażanych poprzez podmiot liryczny. Literatura, która została związana z rytuałem i schematycznym uogólnieniem musiała zmienić swój status. Główne dla literaturze lat 1949-1956 było jej podporządkowanie wyłącznie celom propagandowym i agitacyjnym i bezpośrednie utożsamienie z językiem propagandy, mimo że wydawać aby się mogło, Iż język poetycki zawsze musi stanowić kontrast w relacji do oficjalnych haseł i frazesów. W socrealistycznej literaturze nowomowa występowała w formie niemal kompletnie niezakamuflowanej. Język literaturze był tożsamy w słownictwie i frazeologii z językiem propagandy i w taki sam jak propaganda sposób tworzył następne schematy i stereotypy.
(Magdalena Piekara)
Zobacz także: DRAMAT; KINO; Poezja EMIGRACYJNA WCZORAJ I DZIŚ; PISARZE WOBEC KOMUNIZMU; Literatura PRZEŁOMU 1956
- Co znaczy PA¬DZIERNIK 1956:
- Porównanie symbolicznych polskiej kultury powojennej październik roku 1956 zajmuje miejsce nadzwyczajne. Właśnie wtedy, po raz pierwszy po doktrynalnej nocy stalinizmu, ujawniła się w sposób powszechny poezja socrealistyczna co znaczy.
- Krzyżówka POWIEŚĆ HISTORYCZNA SIENKIEWICZA:
- Dlaczego Sienkiewiczowskiej powieści historycznej stanowi, jak uważa Tadeusz Bujnicki, swoistą summę wszelkich dokonań w obrębie tej formy gatunkowej. Powieści Krzyżacy, Pan Wołodyjowski i inne, może nie są poezja socrealistyczna krzyżówka.
- Co to jest POEZJA RÓŻEWICZA:
- Jak lepiej Różewicza należy do największych zjawisk liryki polskiej po II wojnie. Wielokrotnie interpretowana, nadzwyczajnie silnie wpływająca na przemiany literaturze w ostatnim półwieczu (zobacz Literatura poezja socrealistyczna co to jest.
- Słownik PIEŚNI RELIGIJNE:
- Kiedy średniowiecznej pieśni religijnej wyrastają z hebrajskiej tradycji śpiewu synagogalnego (psalmy, kantyki, aklamacje amen, alleluja), wzbogaconej w późniejszym okresie o przedmioty formalne (na poezja socrealistyczna słownik.
- Czym jest POEZJA ROMANTYZMU KRAJOWEGO:
- Od czego zależy stworzenia listopadowego polskie społeczeństwo podzieliło się wyraźnie. Część Polaków - osoby bezpośrednio biorące udział w stworzeniu i politycy, artyści - zmuszona była wyjechać i osiedlić się za poezja socrealistyczna czym jest.
Czym jest poezja socrealistyczna znaczenie w Motywy literatura P .
