Co znaczy POEZJA PROLETARIACKA:
Przypadek polityczna po pierwszej wojnie światowej - odzyskanie niepodległości i stworzenie w najbliższym sąsiedztwie państwa socjalistycznego bezpośrednio wpłynęło na oblicze polskiej literaturze proletariackiej Wiązało się to z wpływem i realizowaniem założeń radzieckiej organizacji "Proletkult". W Polsce w 1920 powstała bliźniacza organizacja pod nazwą Związek Organizacji Kulturalno Oświatowych Kultura Robotnicza, w skład której weszli między innymi W. Wandurski i J. Hempel.
Podobny relacja do tradycji, jak także "proletkultowskie" wzorce zadecydowały o próbie zbliżenia środowiska polskich pisarzy proletariackich z futurystami. Na łamach komunistycznego pisma "Kultura Robotnicza" (1922-1923, tytuł jest dosłownym tłumaczeniem rosyjskiego: "Proletkultu") i jego kontynuatora "Nowa Kultura" (1923-1924) publikują własne teksty: B. Jasieński, A. Wat, A. Stern, M. Braun. Chociaż obrazoburczy ton wypowiedzi futurystów bliższy anarchii niż rewolucji i nie mieszczące się, zdaniem redaktorów pisma, w kanonach literatury proletariackiej "eksperymentatorstwo" staje się powodem dosyć szybkiego zaniechania współpracy. Niemniej właśnie różnica zdań pisarzy drukujących w "Nowej Kulturze" zapoczątkuje dyskusję nad postacią literatury proletariackiej, w którą zaangażują się potem inne czasopisma, nie zawsze o orientacji lewicowej. Fakt zaangażowania politycznego i skupienia wokół "idei rewolucji światowej", ponieważ w nim należy upatrywać w pierwszej kolejności wskaźnika decydującego o przynależności do nurtu literatury proletariackiej, nie świadczy w ogóle o jednolitej postaci literaturze. Różnice zdań wynikały raczej z roli, jakiej domagano się od literatury. W praktyce decydowało to o dominacji funkcji estetycznej, gdy ideowe zaangażowanie ujawniało się raczej w podjętym poprzez lirykę temacie albo jej podrzędności wobec funkcji komunikatywnej, kiedy realizacje przyjmowały postać nie tyle literaturze proletariackiej, ile literaturze pisanej dla proletariatu.
Zaniechanie współpracy nie znaczy całkowitego zerwania pisarzy wywodzących się albo związanych z futuryzmem z nurtem proletariackim. Wat wejdzie na stałe do redakcji "Dźwigni", a po jej zamknięciu zostanie redaktorem naczelnym "Miesięcznika Literackiego", pisma, które pomimo niedługiej działalności, zakończonej zamknięciem gazety i aresztowaniu redakcji, odegrało istotną rolę w dyskusji nad kształtem literatury proletariackiej. Jasieński po Pieśni o głodzie i wydanym razem ze Sternem zbiorku poetyckim Ziemia na lewo wyda w Paryżu Wyraz o Jakubie Szeli, o którym sam powie, Iż było jego "pierwszym krokiem na drodze do rzeczywiście proletariackiej literatury". Część, po ogłoszeniu końca (zobacz) futuryzmu, zwiąże się ze zwróconą "na lewo" (zobacz) Awangardą Krakowską i będzie regularnie gościć na łamach socjalistycznych czy komunistycznych czasopism.
Jednym z głownych wydarzeń literackich związanych z literaturą proletariacką stał się wydany w 1925 r. razem poprzez W. Broniewskiego, R. Standego i W. Wandurskiego biuletyn poetycki Trzy salwy. Chociaż pomimo deklarowanej poprzez autorów we wstępie wspólnej "walki o nowy ład socjalny", która jest "najwyższą treścią naszej twórczości", sposób realizacji wskazuje różny sposób rozumienia funkcji literaturze proletariackiej. Agitacyjno publicystyczny ton utworów dla proletariatu autorstwa Standego i Wandurskiego odbiega wyraźnie od odwołujących się do romantycznej tradycji wierszy Broniewskiego.
Po roku 1930 obraz literaturze proletariackiej nieco się wymienia. Zamknięcie "Miesięcznika Literackiego" i aresztowanie jego redaktorów sprawia, Iż znaczna część pisarzy wyjeżdża do ZSRR (między innymi Stande i Wandurski; nieco przedtem w 1929 Jasieński). Radykalne środowisko, domagające się od literatury zaangażowania, rozumianego jako podporządkowanie funkcji estetycznej funkcji socjalnej w celu ułatwienia zrozumienia tekstu poprzez potencjalnego odbiorcę, którym miał być robotnik, w zasadzie rezygnuje, poniekąd odpowiednio z wytycznymi radzieckich grup artystycznych LEF u i Nowego LEF u, z formy poetyckiej, na rzecz (zobacz) literatury faktu, jako w najwyższym stopniu pożądane traktując gatunki praraliterackie, jest to reportaż, felieton i tym podobne
W niedługim czasie Broniewski staje się czołową postacią polskiej literaturze proletariackiej. Lecz nie tylko przypadek po roku trzydziestym decyduje o jego popularności. Krytykowany poprzez radykałów pozytywny relacja do tradycji, mieszczący się w horyzoncie oczekiwań literackich, okazał się atrakcyjny, zresztą nie tylko dla czytelnika. W tym samym roku, gdzie Trzy Salwy, ukazuje się samodzielny tomik poetycki Wiatraki, prócz tego, do 1939 r., Broniewski wydaje pięć tomików (Dymy nad miastem, Komuna Paryska. Poemat - skonfiskowany, Troska i pieśń, Krzyk ostateczny).
Realizowanie doktryn LEF u i skupienie wokół "literatury faktu" nie znaczy jednak końca polskiej literaturze proletariackiej. Pojawiają się nowi poeci debiutujący w okolicach 1930 r. Pod wyraźnym wpływem literaturze Broniewskiego powstają inicjalne utwory J. Łobodowskiego, E. Szymańskiego, S.R. Dobrowolskiego i S. Wygodzkiego. Z literacką lewicą sympatyzują także poeci skupiający się w ugrupowaniach awangardowych. Nie kończy się również dyskusja dotycząca literatury proletariackiej, jednakże przyjmuje ona inną postać niż dyskusja tocząca się w latach 20. Na stronach "Robotnika", "Kameny", "Gazety Twórców", "Okolicy Pisarzy", "Sygnałów", "Lewego Toru", "Epoki" i "zwyczajnie" wypowiadają się między innymi: K. Irzykowski, J. Brzękowski, L. Piwowar, J. Przyboś, J. Czechowicz, S. Czernik, I. Fik, L. Kruczkowski, J. Putrament, F. Siedlecki, M. Czuchnowski. Ten ostatni w utrzymanych w agresywnym tonie i regularnie kontrowersyjnych wystąpieniach wymierzonych raczej w skamandrytów, jednakże nie oszczędzających także "awangardy nowoczesnej burżuazji", ujednolicając i określając wszystkich nieproletariuszy mianem faszystów, docenia równocześnie zdobycze awangardy i proponuje schemat "awangardy nowoczesnych robotników i chłopów". Schemat ten będzie wykonywany, prócz Czuchnowskiego (Reporter róż, Tak, Trudny życiorys. Poemat wiejski pierw. wyd. skonfisk., Arkusz poetycki), poprzez Fika (Plakaty na murze) i Piwowara (zgon młodzieńca w śródmieściu. Wiersze, Co wieczór. Poezje pierw. wyd. skonfiskowane).
(Maciej Tramer)
Zobacz także: Poezja FAKTU
Podobny relacja do tradycji, jak także "proletkultowskie" wzorce zadecydowały o próbie zbliżenia środowiska polskich pisarzy proletariackich z futurystami. Na łamach komunistycznego pisma "Kultura Robotnicza" (1922-1923, tytuł jest dosłownym tłumaczeniem rosyjskiego: "Proletkultu") i jego kontynuatora "Nowa Kultura" (1923-1924) publikują własne teksty: B. Jasieński, A. Wat, A. Stern, M. Braun. Chociaż obrazoburczy ton wypowiedzi futurystów bliższy anarchii niż rewolucji i nie mieszczące się, zdaniem redaktorów pisma, w kanonach literatury proletariackiej "eksperymentatorstwo" staje się powodem dosyć szybkiego zaniechania współpracy. Niemniej właśnie różnica zdań pisarzy drukujących w "Nowej Kulturze" zapoczątkuje dyskusję nad postacią literatury proletariackiej, w którą zaangażują się potem inne czasopisma, nie zawsze o orientacji lewicowej. Fakt zaangażowania politycznego i skupienia wokół "idei rewolucji światowej", ponieważ w nim należy upatrywać w pierwszej kolejności wskaźnika decydującego o przynależności do nurtu literatury proletariackiej, nie świadczy w ogóle o jednolitej postaci literaturze. Różnice zdań wynikały raczej z roli, jakiej domagano się od literatury. W praktyce decydowało to o dominacji funkcji estetycznej, gdy ideowe zaangażowanie ujawniało się raczej w podjętym poprzez lirykę temacie albo jej podrzędności wobec funkcji komunikatywnej, kiedy realizacje przyjmowały postać nie tyle literaturze proletariackiej, ile literaturze pisanej dla proletariatu.
Zaniechanie współpracy nie znaczy całkowitego zerwania pisarzy wywodzących się albo związanych z futuryzmem z nurtem proletariackim. Wat wejdzie na stałe do redakcji "Dźwigni", a po jej zamknięciu zostanie redaktorem naczelnym "Miesięcznika Literackiego", pisma, które pomimo niedługiej działalności, zakończonej zamknięciem gazety i aresztowaniu redakcji, odegrało istotną rolę w dyskusji nad kształtem literatury proletariackiej. Jasieński po Pieśni o głodzie i wydanym razem ze Sternem zbiorku poetyckim Ziemia na lewo wyda w Paryżu Wyraz o Jakubie Szeli, o którym sam powie, Iż było jego "pierwszym krokiem na drodze do rzeczywiście proletariackiej literatury". Część, po ogłoszeniu końca (zobacz) futuryzmu, zwiąże się ze zwróconą "na lewo" (zobacz) Awangardą Krakowską i będzie regularnie gościć na łamach socjalistycznych czy komunistycznych czasopism.
Jednym z głownych wydarzeń literackich związanych z literaturą proletariacką stał się wydany w 1925 r. razem poprzez W. Broniewskiego, R. Standego i W. Wandurskiego biuletyn poetycki Trzy salwy. Chociaż pomimo deklarowanej poprzez autorów we wstępie wspólnej "walki o nowy ład socjalny", która jest "najwyższą treścią naszej twórczości", sposób realizacji wskazuje różny sposób rozumienia funkcji literaturze proletariackiej. Agitacyjno publicystyczny ton utworów dla proletariatu autorstwa Standego i Wandurskiego odbiega wyraźnie od odwołujących się do romantycznej tradycji wierszy Broniewskiego.
Po roku 1930 obraz literaturze proletariackiej nieco się wymienia. Zamknięcie "Miesięcznika Literackiego" i aresztowanie jego redaktorów sprawia, Iż znaczna część pisarzy wyjeżdża do ZSRR (między innymi Stande i Wandurski; nieco przedtem w 1929 Jasieński). Radykalne środowisko, domagające się od literatury zaangażowania, rozumianego jako podporządkowanie funkcji estetycznej funkcji socjalnej w celu ułatwienia zrozumienia tekstu poprzez potencjalnego odbiorcę, którym miał być robotnik, w zasadzie rezygnuje, poniekąd odpowiednio z wytycznymi radzieckich grup artystycznych LEF u i Nowego LEF u, z formy poetyckiej, na rzecz (zobacz) literatury faktu, jako w najwyższym stopniu pożądane traktując gatunki praraliterackie, jest to reportaż, felieton i tym podobne
W niedługim czasie Broniewski staje się czołową postacią polskiej literaturze proletariackiej. Lecz nie tylko przypadek po roku trzydziestym decyduje o jego popularności. Krytykowany poprzez radykałów pozytywny relacja do tradycji, mieszczący się w horyzoncie oczekiwań literackich, okazał się atrakcyjny, zresztą nie tylko dla czytelnika. W tym samym roku, gdzie Trzy Salwy, ukazuje się samodzielny tomik poetycki Wiatraki, prócz tego, do 1939 r., Broniewski wydaje pięć tomików (Dymy nad miastem, Komuna Paryska. Poemat - skonfiskowany, Troska i pieśń, Krzyk ostateczny).
Realizowanie doktryn LEF u i skupienie wokół "literatury faktu" nie znaczy jednak końca polskiej literaturze proletariackiej. Pojawiają się nowi poeci debiutujący w okolicach 1930 r. Pod wyraźnym wpływem literaturze Broniewskiego powstają inicjalne utwory J. Łobodowskiego, E. Szymańskiego, S.R. Dobrowolskiego i S. Wygodzkiego. Z literacką lewicą sympatyzują także poeci skupiający się w ugrupowaniach awangardowych. Nie kończy się również dyskusja dotycząca literatury proletariackiej, jednakże przyjmuje ona inną postać niż dyskusja tocząca się w latach 20. Na stronach "Robotnika", "Kameny", "Gazety Twórców", "Okolicy Pisarzy", "Sygnałów", "Lewego Toru", "Epoki" i "zwyczajnie" wypowiadają się między innymi: K. Irzykowski, J. Brzękowski, L. Piwowar, J. Przyboś, J. Czechowicz, S. Czernik, I. Fik, L. Kruczkowski, J. Putrament, F. Siedlecki, M. Czuchnowski. Ten ostatni w utrzymanych w agresywnym tonie i regularnie kontrowersyjnych wystąpieniach wymierzonych raczej w skamandrytów, jednakże nie oszczędzających także "awangardy nowoczesnej burżuazji", ujednolicając i określając wszystkich nieproletariuszy mianem faszystów, docenia równocześnie zdobycze awangardy i proponuje schemat "awangardy nowoczesnych robotników i chłopów". Schemat ten będzie wykonywany, prócz Czuchnowskiego (Reporter róż, Tak, Trudny życiorys. Poemat wiejski pierw. wyd. skonfisk., Arkusz poetycki), poprzez Fika (Plakaty na murze) i Piwowara (zgon młodzieńca w śródmieściu. Wiersze, Co wieczór. Poezje pierw. wyd. skonfiskowane).
(Maciej Tramer)
Zobacz także: Poezja FAKTU
- Co znaczy POEZJA PRZERWY TETMAJERA:
- Porównanie się niepisanym przywódcą młodopolskich pisarzy, pozostawał pod wpływem dziedzictwa ideowego epoki poprzedniej. Jego światopogląd rozwijał się w kierunku od monizmu do pesymizmu (Kazimierz Wyka poezja proletariacka co znaczy.
- Krzyżówka PIEŚNI RELIGIJNE:
- Dlaczego średniowiecznej pieśni religijnej wyrastają z hebrajskiej tradycji śpiewu synagogalnego (psalmy, kantyki, aklamacje amen, alleluja), wzbogaconej w późniejszym okresie o przedmioty formalne (na poezja proletariacka krzyżówka.
- Co to jest POLKA I EUROPEJKA MANUELI GRETKOWSKIEJ:
- Jak lepiej Iż dwie szczególnie wyróżniające się książki Manueli Gretkowskiej - Polkę i Europejkę - postrzegać można jako znaczne zerwanie z tym, co w powszechnej czytelniczej świadomości funkcjonuje jako poezja proletariacka co to jest.
- Słownik PAMFLET:
- Kiedy się utwory, które demaskują i ośmieszają znane osoby, instytucje życia publicznego albo zjawiska socjalne i obyczajowe. Autorzy imiennie wskazywali atakowane osoby albo posługiwali się aluzją poezja proletariacka słownik.
- Czym jest POEZJA LANGEGO:
- Od czego zależy uznany już poprzez współczesnych sobie za w najwyższym stopniu pracowitego literata, chociaż regularnie pomijany był jako liryk. Jego literaturze zarzucano eklektyzm i brak indywidualizmu. Jerzy poezja proletariacka czym jest.
Czym jest poezja proletariacka znaczenie w Motywy literatura P .
