Co znaczy PERIODYZACJA:
XX wieczną literaturę niepodległej Polski zwykło zamykać się w latach 1918-1939, umownie nazywając ten moment "dwudziestoleciem międzywojennym", "dwudziestoleciem" albo "międzywojniem". Datę początkową okresu stanowiłoby zatem tutaj zakończenie I wojny światowej i odzyskanie poprzez nasz państwo niepodległości w listopadzie 1918 r., datę końcową z kolei wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 r. W zasadzie te dwa fakty, jakkolwiek umowne i zewnętrzne wobec literatury, poprzez sporo lat nie były kwestionowane, choć zdarzały się i takie propozycje (na przykład Lesława Eustachiewicza), wedle których należałyby przesunąć okres wstępny okresu na rok 1919. Motywacją była tu konstatacja następująca, że trudno sobie wyobrazić, by pośrodku dwóch miesięcy roku 1918 cokolwiek ważnego mogło się w polskiej poezji zdarzyć.
Rzecz w tym jednak, że obydwie wspomniane tutaj daty, 1918 i 1939, są w istocie rzeczy datami symbolicznymi i jakkolwiek nie całkiem odpowiadają naukowym rygorom poprawności periodyzacyjnej, trudno odmówić im pewnego znaczenia. Mając to (pomiędzy innymi: to) na uwadze, Jerzy Ziomek proponował nazwać omawiany tutaj moment "awangardyzmem", widząc w nim przewagę przedmiotów nowatorskich nad tradycjonalnymi (wedle jego typologii: romantycznymi, jest to obejmującymi wzorce literatury XIX w. z Młodą Polską włącznie), a również upatrując jego kontynuacji do dzisiaj. Ta propozycja wszakże, mimo jej intelektualnej prowokacji, nie przyjęła się jednak w najnowszych badaniach.
Na nowo odżył za to dawny pomysł periodyzacyjny Ryszarda Matuszewskiego i Seweryna Pollaka, przesuwający datę początkową okresu na rok 1914, jest to na wybuch I wojny światowej. Autorka owej rewizji - Anna Nasiłowska - twierdzi nadto, że datą końcową okresu może być tylko rok 1944, gdyż "pomiędzy datami 1914-1944 zawiera się bardzo ważny fragment XX wiecznego doświadczenia - rewolucja, trzy wojny: dwie światowe i jedna lokalna o doniosłym znaczeniu, polsko bolszewicka, światowy kryzys ekonomiczny i trudny moment konfrontacji polskich marzeń o wolności z realiami". W rezultacie badaczka proponuje zmienić nazwę na "trzydziestolecie", zastrzegając się, że ten termin nie jest konkurencyjny wobec "dwudziestolecia", lecz zwyczajnie "inny".
Godzi się wspomnieć jeszcze dwie inne propozycje periodyzacyjne, przesuwając datę początkową okresu lub na rok 1905, lub 1909. Autorem pierwszej był znany krytyk międzywojenny Ignacy Fik (jego sugestię podzielił potem współczesny krytyk Tomasz Burek), autorem drugiej - Mieczysław Porębski. Podstawami metodycznymi dla wyodrębnienia owych dat miałyby być, z jednej strony, wydarzenia rewolucji 1905 r. i jej skutki dla kultury początku XX w., z drugiej z kolei - przemiany w sztuce europejskiej (narodziny futuryzmu, działalność kubistów). Także obie propozycje nie znalazły uznania w oczach badaczy polskiej literatury.
Akceptując datę początkową okresu, rok 1918, proponujemy jednak za datę końcową uznać rok 1947, przyjmując za badaczami tezę, że właściwym zakończeniem tego odcinka dziejów polskiej literatury są wzajemnie określone związki pomiędzy poetami i organizacjami pisarskimi, a również instytucjami politycznymi w państwie i emigracji (wychodźstwa). Nadto: poezja "międzyepoki 1939-1947", lat II wojny światowej, stopniowego powrotu pisarzy do państwie albo decydowaniu się o pozostaniu na obczyźnie, przynosi w dziedzinie tematów twórczych niemal identyczne rozwiązania. Nie ma tutaj jeszcze tak wyraźnych różnic jak po roku 1947, kiedy artysty krajowi i emigracyjni niemal równocześnie występują przeciwko sobie, ulegając politycznym emocjom albo osobistym niechęciom. W planie rozwiązań artystycznych ciągle dominuje temat wojny, okupacji, obozów łagrów, doświadczenie wyobcowania i świadomość kryzysu wartości humanistycznych.
Mając na względzie ten kontekst, powiemy, że poezja 1918-1947 dzieli się na trzy fazy, zamykające się w orientacyjnych datach 1918-1932, 1932-1939, 1939-1947, nie mniej jednak pierwsza cezura wewnętrzna (1932) jest naturalnym "środkiem" twórczości rozwijającej się i przeobrażającej wedle swoich własnych reguł, z kolei cezura druga (1939) zwiastunem przejścia tej literatury w "stan niezwykły", gdzie prymat muszą odzyskać kryteria kultury konspiracyjnej i patriotycznie zaangażowanej.
Lata 1918-1932 pozostają w polskiej poezji pod ogromnym wpływem liryki. To ona określiła strategie zachowań estetycznych tego czasu, ona także - jako pierwsza - przyjęła na siebie wymóg zmiany istniejącego dotąd wizerunku pisarza. Odzyskanie niepodległości przyniosło ogromną eksplozję nowych ugrupowań artystycznych: poeci "Picadora", przekształcający się potem w grupę Skamandra (a już od roku 1917 działalność poznańskich ekspresjonistów (zobacz Literatura ekspresjonistyczna) spod znaku "Zdroju"), futuryści (zobacz Futuryzm), formiści, poeci skupieni wokół "Zwrotnicy" Tadeusza Peipera (zobacz Awangarda Krakowska), autorzy z kręgu "Reflektora" i (zobacz) "Kwadrygi" - to kluczowe zwiastuny literaturze niepodległej Polski. Odrzucając neoromantyczny wzorzec liryki, konieczność ustalenia się patriotycznego, młodzi poeci, jakkolwiek nie zgadzając się ze sobą w programach szczegółowych, wystąpili z poglądem, że w aktualnej sytuacji socjalnej i politycznej główną powinnością pisarza jest relacja do własnej współczesności i troska o nowoczesny kształt wiersza. W tym względzie skierowali się przeciw mowie salonowej, poetyzmom młodopolskim, przeciwstawiając im język codzienny, miejski, kolokwialny, niewolny od wulgaryzmów. Strategia atakowania czytelnika wychowanego na tradycji wiersza romantycznego szła w kilku kierunkach: zniszczenia jego przyzwyczajeń tradycjonalnych i poszerzenia tematyki literackiej o nowe treści (właśnie potoczne, codzienne, powiązane z życiem powszednim). W latach 1918-1932 ów atak na tradycję wcześniejszą jest wyraźnym parametrem przemian polskiej literaturze, zdobywaniem poprzez nią nowych pozycji, zastępowania dotychczasowego wzorca innymi, równoważnymi i bardziej nowoczesnymi, modelami estetycznymi.
Proza tego podokresu, jakkolwiek także nie stroni od poszukiwań formalnych, zasadniczo koncentruje się na temacie realistycznym. Jeśli literatura jawnie opowiada się po stronie eksperymentów formalnych i tematycznych, proza bierze na siebie wymóg wyliczenia się z niedawną przeszłością i rewizji marzeń, które nie sprawdziły się w nowej rzeczywistości socjalnej i ustrojowej. Dominuje proza polityczna (Kadena Bandrowskiego, Nałkowskiej, Struga, Żeromskiego), mocno uwikłana w temat współczesny, odbijająca stan socjalnej świadomości Polaków, ukazująca jawny rozziew pomiędzy ideami, o które szła walka i ich realizacją po odzyskaniu niepodległości.
Po roku 1932 wymienia się układ sił w polskiej poezji, literatura ustępuje miejsca prozie, która wtedy uzyskuje większy oddech. Proza 1932-1939 (zobacz Przełom 1932 r.) jest różnorodna, w okolicy ogromnej epiki (Noce i dnie Dąbrowskiej), bogatego nurtu prozy psychologicznej (Granica Nałkowskiej, Cudzoziemka Kuncewiczowej, Całe życie Sabiny Boguszewskiej, Zazdrość i medycyna Choromańskiego, Adam Grywałd Brezy), bardzo ekspansywnego nurtu autobiograficznego (między innymi Wspólny pokój Uniłowskiego, Zaklęte rewiry Worcella), ogromną rolę zaczęły odgrywać utwory pograniczne, będące w równym stopniu powieściami filozoficznymi, autobiograficznymi, groteskowymi czy autotematycznymi (Pamiętnik z okresu dojrzewania Gombrowicza, Sól ziemi Wittlina, Sklepy cynamonowe i Sanatorium pod klepsydrą Schulza, Akacje kwitną Vogel, proza Witkacego). Proza tego okresu, a wymienić trzeba tutaj także twórczość Zespołu Literackiego "Przedmieście", odkrywa własną nową postać, dotąd polskiej poezji nieznaną. Można powiedzieć, że kluczowe linie zainteresowań pisarzy rozciągają się tutaj pomiędzy kreacjonizmem a dokumentaryzmem, pomiędzy analizą psychologiczną a weryzmem obserwacji środowiskowej, pomiędzy wreszcie realistyczną a eksperymentalną formułą narracji.
Literatura jest mniej ekstremalna w poszukiwaniach. Opozycyjne doświadczenia liryki lat 20. owocują tutaj próbami wypośrodkowujących rozwiązań. W planie rozstrzygnięć formalnych większe uznanie zdobywa schemat wiersza niesystemowego, w planie preferowanego światopoglądu - tendencje katastroficzne (w szczególności w obrębie tak zwany Drugiej Awangardy). Odchodzi na miejsce dalsze dziedzina cywilizacyjna w jej optymistycznej wykładni, literatura codzienności zostaje wzbogacona o konkret polityczny (Peiper, Czuchnowski).
Międzyepoka 1939-1947 to powrót do treści tak radykalnie odrzuconych poprzez dwudziestolecie. W wypadku zagrożenia bytu narodowego, konieczności dostosowania się do życia w uwarunkowaniach okupacji, krajowa poezja (raczej literatura) podjęła wzorzec twórczości dobrze znanej już z przeszłości, aktualizując go w wersji romantycznej. Identycznie własną powinność (wobec czytelnika i wobec przyszłych pokoleń) rozumieli autorzy przebywający na emigracji. Poezja miała spełniać równocześnie rolę świadectwa i dokumentu, miała wyrażać powszechne emocje narodowe. W państwie i na emigracji doszły do głosu bliźniacze generacje poetyckie, tak zwany pokolenie wojenne (między innymi Baczyński, Bojarski, Gajcy, Pohoska, Stroiński, Trzebiński) i tak zwany "Emigracja Walcząca" (debiutanci końca lat 30. i nowi autorzy, którzy ujawnili swój talent dopiero na obczyźnie, między innymi Bogumił Andrzejewski, Czesław Bednarczyk, Stefan Borsukiewcz, Józef Bujnowski, Bolesław Kobrzyński). W prozie, tuż po wojnie, niemalże tożsamą - poprzez synonim miejsc - pozycję zajmą Tadeusz Borowski własnymi opowiadaniami oświęcimskimi i Gustaw Herling Grudziński Innym światem (początkowo publikowanym w odcinkach). Istotną zasadą w widzeniu polskiej literatury tego czasu jest łączne traktowanie obydwu biegunów, a nie wydzielanie ich jako osobnych doświadczeń. Ostatecznie, to, co konstytuowało ich odrębność nie było rezultatem świadomego wyboru pisarza, ale określonej konieczności historycznej, gdzie znalazł się on wbrew swej woli.
I dopiero wówczas, kiedy dostrzeżemy wagę tej konieczności, zobaczymy również odmiennie literaturę polską lat 1918-1947 (albo 1905-1947, ewentualnie 1914-1947, jeżeli skłonni będziemy zaakceptować wspomniane wyżej projekty periodyzacyjne początkowej daty okresu). Bez tego ostatniego momentu, włączając go do okresu kolejnego, tracimy z pola widzenia nie tylko chronologię, lecz również przestajemy rozumieć istotne przemiany w obrębie światopoglądu polskiej literatury XX w.
(Marian Kisiel)
Zobacz także: GATUNKI LITERACKIE
Rzecz w tym jednak, że obydwie wspomniane tutaj daty, 1918 i 1939, są w istocie rzeczy datami symbolicznymi i jakkolwiek nie całkiem odpowiadają naukowym rygorom poprawności periodyzacyjnej, trudno odmówić im pewnego znaczenia. Mając to (pomiędzy innymi: to) na uwadze, Jerzy Ziomek proponował nazwać omawiany tutaj moment "awangardyzmem", widząc w nim przewagę przedmiotów nowatorskich nad tradycjonalnymi (wedle jego typologii: romantycznymi, jest to obejmującymi wzorce literatury XIX w. z Młodą Polską włącznie), a również upatrując jego kontynuacji do dzisiaj. Ta propozycja wszakże, mimo jej intelektualnej prowokacji, nie przyjęła się jednak w najnowszych badaniach.
Na nowo odżył za to dawny pomysł periodyzacyjny Ryszarda Matuszewskiego i Seweryna Pollaka, przesuwający datę początkową okresu na rok 1914, jest to na wybuch I wojny światowej. Autorka owej rewizji - Anna Nasiłowska - twierdzi nadto, że datą końcową okresu może być tylko rok 1944, gdyż "pomiędzy datami 1914-1944 zawiera się bardzo ważny fragment XX wiecznego doświadczenia - rewolucja, trzy wojny: dwie światowe i jedna lokalna o doniosłym znaczeniu, polsko bolszewicka, światowy kryzys ekonomiczny i trudny moment konfrontacji polskich marzeń o wolności z realiami". W rezultacie badaczka proponuje zmienić nazwę na "trzydziestolecie", zastrzegając się, że ten termin nie jest konkurencyjny wobec "dwudziestolecia", lecz zwyczajnie "inny".
Godzi się wspomnieć jeszcze dwie inne propozycje periodyzacyjne, przesuwając datę początkową okresu lub na rok 1905, lub 1909. Autorem pierwszej był znany krytyk międzywojenny Ignacy Fik (jego sugestię podzielił potem współczesny krytyk Tomasz Burek), autorem drugiej - Mieczysław Porębski. Podstawami metodycznymi dla wyodrębnienia owych dat miałyby być, z jednej strony, wydarzenia rewolucji 1905 r. i jej skutki dla kultury początku XX w., z drugiej z kolei - przemiany w sztuce europejskiej (narodziny futuryzmu, działalność kubistów). Także obie propozycje nie znalazły uznania w oczach badaczy polskiej literatury.
Akceptując datę początkową okresu, rok 1918, proponujemy jednak za datę końcową uznać rok 1947, przyjmując za badaczami tezę, że właściwym zakończeniem tego odcinka dziejów polskiej literatury są wzajemnie określone związki pomiędzy poetami i organizacjami pisarskimi, a również instytucjami politycznymi w państwie i emigracji (wychodźstwa). Nadto: poezja "międzyepoki 1939-1947", lat II wojny światowej, stopniowego powrotu pisarzy do państwie albo decydowaniu się o pozostaniu na obczyźnie, przynosi w dziedzinie tematów twórczych niemal identyczne rozwiązania. Nie ma tutaj jeszcze tak wyraźnych różnic jak po roku 1947, kiedy artysty krajowi i emigracyjni niemal równocześnie występują przeciwko sobie, ulegając politycznym emocjom albo osobistym niechęciom. W planie rozwiązań artystycznych ciągle dominuje temat wojny, okupacji, obozów łagrów, doświadczenie wyobcowania i świadomość kryzysu wartości humanistycznych.
Mając na względzie ten kontekst, powiemy, że poezja 1918-1947 dzieli się na trzy fazy, zamykające się w orientacyjnych datach 1918-1932, 1932-1939, 1939-1947, nie mniej jednak pierwsza cezura wewnętrzna (1932) jest naturalnym "środkiem" twórczości rozwijającej się i przeobrażającej wedle swoich własnych reguł, z kolei cezura druga (1939) zwiastunem przejścia tej literatury w "stan niezwykły", gdzie prymat muszą odzyskać kryteria kultury konspiracyjnej i patriotycznie zaangażowanej.
Lata 1918-1932 pozostają w polskiej poezji pod ogromnym wpływem liryki. To ona określiła strategie zachowań estetycznych tego czasu, ona także - jako pierwsza - przyjęła na siebie wymóg zmiany istniejącego dotąd wizerunku pisarza. Odzyskanie niepodległości przyniosło ogromną eksplozję nowych ugrupowań artystycznych: poeci "Picadora", przekształcający się potem w grupę Skamandra (a już od roku 1917 działalność poznańskich ekspresjonistów (zobacz Literatura ekspresjonistyczna) spod znaku "Zdroju"), futuryści (zobacz Futuryzm), formiści, poeci skupieni wokół "Zwrotnicy" Tadeusza Peipera (zobacz Awangarda Krakowska), autorzy z kręgu "Reflektora" i (zobacz) "Kwadrygi" - to kluczowe zwiastuny literaturze niepodległej Polski. Odrzucając neoromantyczny wzorzec liryki, konieczność ustalenia się patriotycznego, młodzi poeci, jakkolwiek nie zgadzając się ze sobą w programach szczegółowych, wystąpili z poglądem, że w aktualnej sytuacji socjalnej i politycznej główną powinnością pisarza jest relacja do własnej współczesności i troska o nowoczesny kształt wiersza. W tym względzie skierowali się przeciw mowie salonowej, poetyzmom młodopolskim, przeciwstawiając im język codzienny, miejski, kolokwialny, niewolny od wulgaryzmów. Strategia atakowania czytelnika wychowanego na tradycji wiersza romantycznego szła w kilku kierunkach: zniszczenia jego przyzwyczajeń tradycjonalnych i poszerzenia tematyki literackiej o nowe treści (właśnie potoczne, codzienne, powiązane z życiem powszednim). W latach 1918-1932 ów atak na tradycję wcześniejszą jest wyraźnym parametrem przemian polskiej literaturze, zdobywaniem poprzez nią nowych pozycji, zastępowania dotychczasowego wzorca innymi, równoważnymi i bardziej nowoczesnymi, modelami estetycznymi.
Proza tego podokresu, jakkolwiek także nie stroni od poszukiwań formalnych, zasadniczo koncentruje się na temacie realistycznym. Jeśli literatura jawnie opowiada się po stronie eksperymentów formalnych i tematycznych, proza bierze na siebie wymóg wyliczenia się z niedawną przeszłością i rewizji marzeń, które nie sprawdziły się w nowej rzeczywistości socjalnej i ustrojowej. Dominuje proza polityczna (Kadena Bandrowskiego, Nałkowskiej, Struga, Żeromskiego), mocno uwikłana w temat współczesny, odbijająca stan socjalnej świadomości Polaków, ukazująca jawny rozziew pomiędzy ideami, o które szła walka i ich realizacją po odzyskaniu niepodległości.
Po roku 1932 wymienia się układ sił w polskiej poezji, literatura ustępuje miejsca prozie, która wtedy uzyskuje większy oddech. Proza 1932-1939 (zobacz Przełom 1932 r.) jest różnorodna, w okolicy ogromnej epiki (Noce i dnie Dąbrowskiej), bogatego nurtu prozy psychologicznej (Granica Nałkowskiej, Cudzoziemka Kuncewiczowej, Całe życie Sabiny Boguszewskiej, Zazdrość i medycyna Choromańskiego, Adam Grywałd Brezy), bardzo ekspansywnego nurtu autobiograficznego (między innymi Wspólny pokój Uniłowskiego, Zaklęte rewiry Worcella), ogromną rolę zaczęły odgrywać utwory pograniczne, będące w równym stopniu powieściami filozoficznymi, autobiograficznymi, groteskowymi czy autotematycznymi (Pamiętnik z okresu dojrzewania Gombrowicza, Sól ziemi Wittlina, Sklepy cynamonowe i Sanatorium pod klepsydrą Schulza, Akacje kwitną Vogel, proza Witkacego). Proza tego okresu, a wymienić trzeba tutaj także twórczość Zespołu Literackiego "Przedmieście", odkrywa własną nową postać, dotąd polskiej poezji nieznaną. Można powiedzieć, że kluczowe linie zainteresowań pisarzy rozciągają się tutaj pomiędzy kreacjonizmem a dokumentaryzmem, pomiędzy analizą psychologiczną a weryzmem obserwacji środowiskowej, pomiędzy wreszcie realistyczną a eksperymentalną formułą narracji.
Literatura jest mniej ekstremalna w poszukiwaniach. Opozycyjne doświadczenia liryki lat 20. owocują tutaj próbami wypośrodkowujących rozwiązań. W planie rozstrzygnięć formalnych większe uznanie zdobywa schemat wiersza niesystemowego, w planie preferowanego światopoglądu - tendencje katastroficzne (w szczególności w obrębie tak zwany Drugiej Awangardy). Odchodzi na miejsce dalsze dziedzina cywilizacyjna w jej optymistycznej wykładni, literatura codzienności zostaje wzbogacona o konkret polityczny (Peiper, Czuchnowski).
Międzyepoka 1939-1947 to powrót do treści tak radykalnie odrzuconych poprzez dwudziestolecie. W wypadku zagrożenia bytu narodowego, konieczności dostosowania się do życia w uwarunkowaniach okupacji, krajowa poezja (raczej literatura) podjęła wzorzec twórczości dobrze znanej już z przeszłości, aktualizując go w wersji romantycznej. Identycznie własną powinność (wobec czytelnika i wobec przyszłych pokoleń) rozumieli autorzy przebywający na emigracji. Poezja miała spełniać równocześnie rolę świadectwa i dokumentu, miała wyrażać powszechne emocje narodowe. W państwie i na emigracji doszły do głosu bliźniacze generacje poetyckie, tak zwany pokolenie wojenne (między innymi Baczyński, Bojarski, Gajcy, Pohoska, Stroiński, Trzebiński) i tak zwany "Emigracja Walcząca" (debiutanci końca lat 30. i nowi autorzy, którzy ujawnili swój talent dopiero na obczyźnie, między innymi Bogumił Andrzejewski, Czesław Bednarczyk, Stefan Borsukiewcz, Józef Bujnowski, Bolesław Kobrzyński). W prozie, tuż po wojnie, niemalże tożsamą - poprzez synonim miejsc - pozycję zajmą Tadeusz Borowski własnymi opowiadaniami oświęcimskimi i Gustaw Herling Grudziński Innym światem (początkowo publikowanym w odcinkach). Istotną zasadą w widzeniu polskiej literatury tego czasu jest łączne traktowanie obydwu biegunów, a nie wydzielanie ich jako osobnych doświadczeń. Ostatecznie, to, co konstytuowało ich odrębność nie było rezultatem świadomego wyboru pisarza, ale określonej konieczności historycznej, gdzie znalazł się on wbrew swej woli.
I dopiero wówczas, kiedy dostrzeżemy wagę tej konieczności, zobaczymy również odmiennie literaturę polską lat 1918-1947 (albo 1905-1947, ewentualnie 1914-1947, jeżeli skłonni będziemy zaakceptować wspomniane wyżej projekty periodyzacyjne początkowej daty okresu). Bez tego ostatniego momentu, włączając go do okresu kolejnego, tracimy z pola widzenia nie tylko chronologię, lecz również przestajemy rozumieć istotne przemiany w obrębie światopoglądu polskiej literatury XX w.
(Marian Kisiel)
Zobacz także: GATUNKI LITERACKIE
- Co znaczy POEMAT HEROICZNY:
- Porównanie określano w poezji polskiego oświecenia gatunek nawiązujący do tradycji starożytnego eposu (raczej Eneidy Wergiliusza), nowożytnej epiki wierszowanej (Orlanda szalonego L. Ariosta; Jerozolimy periodyzacja co znaczy.
- Krzyżówka POWRÓT POSŁA:
- Dlaczego komedię polityczną, pierwotnie zatytułowaną Powrót syna do domu, Julian Ursyn Niemcewicz napisał pod koniec 1790 r., w napiętej atmosferze, jaka towarzyszyła ostatniemu etapowi burzliwych obrad Sejmu periodyzacja krzyżówka.
- Co to jest PROZA KOBIET: MANUELA GRETKOWSKA; OLGA TOKARCZUK:
- Jak lepiej prozatorskim pisarek szczególnie interesująco prezentują się utwory Olgi Tokarczuk i Manueli Gretkowskiej - dwóch autorek cieszących się zarówno popularnością pośród czytelników, jak i uwagą krytyków periodyzacja co to jest.
- Słownik POEZJA ROMANTYCZNEGO PRZEŁOMU:
- Kiedy stworzenia listopadowego wywołał w poezji polskiego romantyzmu przełom o podwójnym charakterze. Po pierwsze, odtąd wymienia się struktura życia literackiego, gdyż twórczość rozpoczyna trwale dzielić periodyzacja słownik.
- Czym jest POWOLNA RZEKA MIŁOSZA:
- Od czego zależy materiale literaturze Miłosza dokonać - postulowanych niegdyś poprzez Kazimierza Wykę w artykule Słowe klucze [zobacz tegoż, O potrzebie historii literatury, Warszawa 1969.] - statystycznych badań periodyzacja czym jest.
Czym jest periodyzacja znaczenie w Motywy literatura P .
