Co znaczy PAN PODSTOLI:
Nowatorskie dzieło Ignacego Krasickiego odegrało istotną rolę w rozwoju polskiej prozy powieściowej XVIII w. Tworzą je trzy odrębnie pisane i wydane części: pierwsza ukazała się w 1778 r., druga w 1784, a trzecia (nieukończona) wspólnie z dwoma poprzednimi dopiero w 1803 r. Łącząc w Panu Podstolim cechy powieści obyczajowej i traktatu edukacyjnego, Krasicki nawiązał do tradycji dawnej parenetyki, osiągnięć zachodnioeuropejskiego powieściopisarstwa i do własnych doświadczeń jako publicysty "Monitora".
Tytułowy bohater jest średnio zamożnym szlachcicem gospodarującym w małopolskim majątku. Cieszy się ogólnym szacunkiem i poważaniem. W okresie podróży po państwie do jego posiadłości przybywa właśnie pierwszoplanowy narrator powieści, który jest wprawdzie postacią bezimienną, ale zaopatrzoną w sporo rysów samego autora dzieła. Zafascynowała go i urzekła osobowość gospodarza, zapragnął więc poznać go bliżej. Czyni zatem należyte obserwacje i prowadzi z Podstolim długie rozmowy czy także wywiady, które przekształcają się w samodzielne dyskursy, przeznaczone kluczowym problemom szlacheckiego bytowania. Przez wzgląd na tym, Iż wypowiedzi gospodarza przytaczane są w powieści w formie mowy niezależnej, zdobył on status drugiego narratora. Z racji na tę nadrzędną ramę kompozycyjną dzieło ma znamiona powieści reportażu.
Wielostronna charakterystyka tytułowego bohatera i ładu panującego w jego posiadłości posłużyła Krasickiemu do zarysowania osobowego wzorca ziemianina i obywatela, nowego bohatera szlacheckiego, którego wizerunek pozostaje w zgodzie z fundamentalnymi założeniami oświeceniowego programu moralnej i obyczajowej odnowy społeczeństwa. Pan Podstoli to nieco starszy Mikołaj Doświadczyński, który w życiu prywatnym i zarządzanym majątku zdołał zrealizować te zasady i wartości, których dobrodziejstwo poznał na utopijnej wyspie Nipu. Wyróżnia się prawdziwą szlachetnością, której źródłem, a zarazem potwierdzeniem nie jest socjalny, stanowy przywilej, ale uczciwe, cnotliwe życie i poszanowanie dla rodzimej tradycji i obyczajów "ojców". Cechuje go umiłowanie horacjańskiego umiaru i zasady złotego środka. Cieszy się wysokim autorytetem jako mądry gospodarz i głowa rodziny. Jest odpowiedzialnym i dobrym ojcem, który wykazuje troskę o moralną i obywatelską edukację swych dzieci, upatrując podstaw obu aspektów nauki w religii jako źródle wszelkich wartości. W stosunkach międzyludzkich ma na uwadze osobiste przymioty moralne i poszanowanie godności i uczuć innych ludzi z wyjątkiem ich statusu majątkowego i społecznego. Swych poddanych objął programem nauki w duchu idei, wartości i haseł oświecenia, przewidując w dalszej perspektywie obdarowanie ich wolnością.
W opartej na systemie patriarchalnym ziemiańskiej arkadii, gdzie humanizacja stosunku międzyludzkich jest wynikiem wzajemnego poszanowania i moralnej równości pana i poddanych, nadrzędnym kryterium wartościowania jest zasada praktycznej użyteczności i łączenia przyjemnego z pożytecznym, co w sferze stosunków socjalnych wiąże się z fizjokratycznym zaleceniem godzenia praw ekonomicznych z "prawami człowieka". W tytułowej postaci Krasicki połączył poszanowanie dla wartościowych pierwiastków rodzimej, szlacheckiej tradycji i przedmioty nowoczesne, wynikające z aprobaty oświeceniowych poglądów na temat stosunków międzyludzkich i zasad społecznego współistnienia i gospodarowania. Dzieło spotkało się z sporym zainteresowaniem i znacznie wpłynęło na postęp polskiej prozy powieściowej. Powstało szereg tekstów naśladujących ów pierwowzór, między innymi Ksiądz Pleban (1786) i Obywatel (1788) J. Kossakowskiego i Pani Podczaszyna (1786) M.D. Krajewskiego.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: MIKOŁAJA DOŚWIADCZYŃSKIEGO PRZYPADKI, POWIEŚĆ
Tytułowy bohater jest średnio zamożnym szlachcicem gospodarującym w małopolskim majątku. Cieszy się ogólnym szacunkiem i poważaniem. W okresie podróży po państwie do jego posiadłości przybywa właśnie pierwszoplanowy narrator powieści, który jest wprawdzie postacią bezimienną, ale zaopatrzoną w sporo rysów samego autora dzieła. Zafascynowała go i urzekła osobowość gospodarza, zapragnął więc poznać go bliżej. Czyni zatem należyte obserwacje i prowadzi z Podstolim długie rozmowy czy także wywiady, które przekształcają się w samodzielne dyskursy, przeznaczone kluczowym problemom szlacheckiego bytowania. Przez wzgląd na tym, Iż wypowiedzi gospodarza przytaczane są w powieści w formie mowy niezależnej, zdobył on status drugiego narratora. Z racji na tę nadrzędną ramę kompozycyjną dzieło ma znamiona powieści reportażu.
Wielostronna charakterystyka tytułowego bohatera i ładu panującego w jego posiadłości posłużyła Krasickiemu do zarysowania osobowego wzorca ziemianina i obywatela, nowego bohatera szlacheckiego, którego wizerunek pozostaje w zgodzie z fundamentalnymi założeniami oświeceniowego programu moralnej i obyczajowej odnowy społeczeństwa. Pan Podstoli to nieco starszy Mikołaj Doświadczyński, który w życiu prywatnym i zarządzanym majątku zdołał zrealizować te zasady i wartości, których dobrodziejstwo poznał na utopijnej wyspie Nipu. Wyróżnia się prawdziwą szlachetnością, której źródłem, a zarazem potwierdzeniem nie jest socjalny, stanowy przywilej, ale uczciwe, cnotliwe życie i poszanowanie dla rodzimej tradycji i obyczajów "ojców". Cechuje go umiłowanie horacjańskiego umiaru i zasady złotego środka. Cieszy się wysokim autorytetem jako mądry gospodarz i głowa rodziny. Jest odpowiedzialnym i dobrym ojcem, który wykazuje troskę o moralną i obywatelską edukację swych dzieci, upatrując podstaw obu aspektów nauki w religii jako źródle wszelkich wartości. W stosunkach międzyludzkich ma na uwadze osobiste przymioty moralne i poszanowanie godności i uczuć innych ludzi z wyjątkiem ich statusu majątkowego i społecznego. Swych poddanych objął programem nauki w duchu idei, wartości i haseł oświecenia, przewidując w dalszej perspektywie obdarowanie ich wolnością.
W opartej na systemie patriarchalnym ziemiańskiej arkadii, gdzie humanizacja stosunku międzyludzkich jest wynikiem wzajemnego poszanowania i moralnej równości pana i poddanych, nadrzędnym kryterium wartościowania jest zasada praktycznej użyteczności i łączenia przyjemnego z pożytecznym, co w sferze stosunków socjalnych wiąże się z fizjokratycznym zaleceniem godzenia praw ekonomicznych z "prawami człowieka". W tytułowej postaci Krasicki połączył poszanowanie dla wartościowych pierwiastków rodzimej, szlacheckiej tradycji i przedmioty nowoczesne, wynikające z aprobaty oświeceniowych poglądów na temat stosunków międzyludzkich i zasad społecznego współistnienia i gospodarowania. Dzieło spotkało się z sporym zainteresowaniem i znacznie wpłynęło na postęp polskiej prozy powieściowej. Powstało szereg tekstów naśladujących ów pierwowzór, między innymi Ksiądz Pleban (1786) i Obywatel (1788) J. Kossakowskiego i Pani Podczaszyna (1786) M.D. Krajewskiego.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: MIKOŁAJA DOŚWIADCZYŃSKIEGO PRZYPADKI, POWIEŚĆ
- Co znaczy POWIEŚĆ EKSPERYMENTALNA:
- Porównanie we współczesnej poezji nasiliły się po roku 1956. Wiodącą rolę odgrywali tu starsi pisarze, nawiązujący do dokonań z lat 30. Ważnym bodźcem była także recepcja obcych innowatorów, tworząca pan podstoli co znaczy.
- Krzyżówka POWIEŚĆ HISTORYCZNA:
- Dlaczego powieść historyczna nie była dominującą odmianą w ówczesnej prozie. Przypadek wymieniła się w następnej dekadzie. Wtedy także otrzymaliśmy szereg utworów zajmujących znaczne miejsce w XX wiecznej pan podstoli krzyżówka.
- Co to jest PROZA NOSTALGICZNA:
- Jak lepiej ojczyzn , proza mitograficzna , proza korzenna , proza nostalgiczna - takie ustalenia zdają się odnosić do jednego nurtu polskiej prozy. A nurt ów można uznać za główny w obrazie literatury pan podstoli co to jest.
- Słownik POWIEŚĆ PSYCHOLOGICZNA:
- Kiedy powieści psychologicznej w poezji dwudziestolecia decyduje nie tylko dominanta tematyczna. Zainteresowanie problemem osobowości, wysiłkami samookreślenia poprzez jednostkę własnej tożsamości szło pan podstoli słownik.
- Czym jest POEZJA SKAMANDRYCKICH SATELITÓW:
- Od czego zależy ogromnej piątki Skamandra z ekipą związani byli poeci drukujący na łamach Skamandra i informacje Literackich . Związek ten daje się określić w dwojaki sposób: jako towarzyski i poetycki pan podstoli czym jest.
Czym jest pan podstoli znaczenie w Motywy literatura P .
