Co znaczy OSJANIZM:
tendencja w poezji sentymentalnej i romantycznej, zapoczątkowana utworem szkockiego pisarza Jamesa Macphersona (1736-1796), zatytułowanym Pieśni Osjana (The Works of Ossian, 1760-1763). Autor posłużył się mistyfikacją, wydając je jako rzekome wyjaśnienie staroceltyckich pieśni, które ułożyć miał w III w. legendarny bard wodza Fingala - Osjan. Aczkolwiek z czasem kwestia rzeczywistego autorstwa Pieśni Osjana została wytłumaczona, cieszyły się one w kolejnych dziesięcioleciach wielką popularnością w wielu państwach, wywierając znaczący wpływ na literaturę końca XVIII i początku XIX w.
W poezji europejskiej powielano stworzony poprzez Macphersona nowy typ bohatera literackiego - prostego, żyjącego w bliskim kontakcie z naturą i równocześnie odznaczającego się sporą wrażliwością uczuciową. W jego życiu splatało się właściwe z ideałami rycerskimi poświęcenie dla ojczyzny, gotowość oddania za nią życia, odwaga, marzenie sławy - z sentymentalną "czułością" serca. Nieustraszony wojownik potrafił cieszyć się życiem, w czasach pokoju oddając się polowaniom i ucztom. W świecie bohaterów Pieśni Osjana zachowana została więź między żywymi a duchami zmarłych przodków, których obecność i pomoc jest wyraźnie odczuwana. Silna jest także świadomość przeszłości, odczytywanej ze śladów ukrytych w ziemi, aczkolwiek zaciera je czas, niszcząc pozostałości pól bitewnych i groby bohaterów. Pozostaje jednak zbiorowa pamięć ludzi, ukryta w przekazywanych następnym pokoleniom podaniach i opowieściach.
Charakterystyczny dla atmosfery utworu Macphersona jest także pejzaż - zazwyczaj przyciemniony, pochmurny albo nocny, z takimi elementami, jak światło księżyca, mgły, skaliste, nadmorskie brzegi, dzika, surowa przyroda. Pieśni Osjana idealnie mieściły się w proponowanej znacząco potem, ponieważ w 1800 r., poprzez Germaine de Staël Holstein typologii literatury. Dzieliła ona literaturę na poezję Północy - twór posępnej wyobraźni, rodzącej się w takim jak opisane poprzez Macphersona, otoczeniu dzikiej natury, i przeciwstawioną jej klasyczną poezję Południa, której tłem miały być słoneczne, idylliczne krajobrazy, pociągające zmysłowym pięknem.
Osjanizm zaznaczył się wyraźnie w poezji sentymentalnej, rozwijającej motyw "czułego" bohatera i opisy nastrojowych krajobrazów, i w twórczości romantyków, których wyobraźnię pobudzały zarówno obrazy dzikiej natury, motywy niszczącej siły upływu czasu, pamięci zbiorowej, przenikania się świata żywych i umarłych, jak i wizje rycerskiego średniowiecza i kreacje bohaterów poświęcających się w imię wolności ojczyzny.
W Polsce dowodem popularności Pieśni Osjana może być istnienie już przed rokiem 1822 około 30 fragmentarycznych przekładów tego utworu, autorstwa między innymi I. Krasickiego i F.D. Kniaźnina. Przekładu całego tekstu dokonał dopiero S. Goszczyński w 1838 r.
Osjanizm widoczny był już w poemacie Bard polski A.J. Czartoryskiego (1795), w dumach historycznych, jak na przykład w cyklu Śpiewów historycznych J.U. Niemcewicza (1816), czy w pierwszej polskiej powieści sentymentalnej Malwina, a więc domyślność serca (1816) Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej. Zainteresowaniu Pieśniami Osjana sprzyjała popularność powieści J.W. Goethego Cierpienia młodego Wertera (Leiden des jungen Werthers, 1774; druga wersja 1787), której bohater powracał wielokrotnie do tej lektury, znajdując w niej bliski sobie klimat emocjonalny.
Romantycy polscy doszukiwali się analogii między Szkocją Osjana a Ukrainą, kreśląc jej wizje jako ziemi kryjącej pamięć świetnej rycerskiej przeszłości, na przykład w poematach Maria A. Malczewskiego (1825) czy Podole M. Gosławskiego (1828). Osjanizm wywarł także wpływ na romantyczną fascynację ludowością, w folklorze gdyż dopatrywano się świadectw zamierzchłej przeszłości, ukrytych w legendach i opowieściach, próbowano także - przyjmując za prawdę mistyfikacje Macphersona - odnaleźć rodzime Pieśni Osjana, które, jak wierzono, zachować się mogły w ustnej tradycji ludu.
(Jacek Lyszczyna)
Zobacz także: PREROMANTYZM, SZKOŁA UKRAIŃSKA Literaturze
W poezji europejskiej powielano stworzony poprzez Macphersona nowy typ bohatera literackiego - prostego, żyjącego w bliskim kontakcie z naturą i równocześnie odznaczającego się sporą wrażliwością uczuciową. W jego życiu splatało się właściwe z ideałami rycerskimi poświęcenie dla ojczyzny, gotowość oddania za nią życia, odwaga, marzenie sławy - z sentymentalną "czułością" serca. Nieustraszony wojownik potrafił cieszyć się życiem, w czasach pokoju oddając się polowaniom i ucztom. W świecie bohaterów Pieśni Osjana zachowana została więź między żywymi a duchami zmarłych przodków, których obecność i pomoc jest wyraźnie odczuwana. Silna jest także świadomość przeszłości, odczytywanej ze śladów ukrytych w ziemi, aczkolwiek zaciera je czas, niszcząc pozostałości pól bitewnych i groby bohaterów. Pozostaje jednak zbiorowa pamięć ludzi, ukryta w przekazywanych następnym pokoleniom podaniach i opowieściach.
Charakterystyczny dla atmosfery utworu Macphersona jest także pejzaż - zazwyczaj przyciemniony, pochmurny albo nocny, z takimi elementami, jak światło księżyca, mgły, skaliste, nadmorskie brzegi, dzika, surowa przyroda. Pieśni Osjana idealnie mieściły się w proponowanej znacząco potem, ponieważ w 1800 r., poprzez Germaine de Staël Holstein typologii literatury. Dzieliła ona literaturę na poezję Północy - twór posępnej wyobraźni, rodzącej się w takim jak opisane poprzez Macphersona, otoczeniu dzikiej natury, i przeciwstawioną jej klasyczną poezję Południa, której tłem miały być słoneczne, idylliczne krajobrazy, pociągające zmysłowym pięknem.
Osjanizm zaznaczył się wyraźnie w poezji sentymentalnej, rozwijającej motyw "czułego" bohatera i opisy nastrojowych krajobrazów, i w twórczości romantyków, których wyobraźnię pobudzały zarówno obrazy dzikiej natury, motywy niszczącej siły upływu czasu, pamięci zbiorowej, przenikania się świata żywych i umarłych, jak i wizje rycerskiego średniowiecza i kreacje bohaterów poświęcających się w imię wolności ojczyzny.
W Polsce dowodem popularności Pieśni Osjana może być istnienie już przed rokiem 1822 około 30 fragmentarycznych przekładów tego utworu, autorstwa między innymi I. Krasickiego i F.D. Kniaźnina. Przekładu całego tekstu dokonał dopiero S. Goszczyński w 1838 r.
Osjanizm widoczny był już w poemacie Bard polski A.J. Czartoryskiego (1795), w dumach historycznych, jak na przykład w cyklu Śpiewów historycznych J.U. Niemcewicza (1816), czy w pierwszej polskiej powieści sentymentalnej Malwina, a więc domyślność serca (1816) Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej. Zainteresowaniu Pieśniami Osjana sprzyjała popularność powieści J.W. Goethego Cierpienia młodego Wertera (Leiden des jungen Werthers, 1774; druga wersja 1787), której bohater powracał wielokrotnie do tej lektury, znajdując w niej bliski sobie klimat emocjonalny.
Romantycy polscy doszukiwali się analogii między Szkocją Osjana a Ukrainą, kreśląc jej wizje jako ziemi kryjącej pamięć świetnej rycerskiej przeszłości, na przykład w poematach Maria A. Malczewskiego (1825) czy Podole M. Gosławskiego (1828). Osjanizm wywarł także wpływ na romantyczną fascynację ludowością, w folklorze gdyż dopatrywano się świadectw zamierzchłej przeszłości, ukrytych w legendach i opowieściach, próbowano także - przyjmując za prawdę mistyfikacje Macphersona - odnaleźć rodzime Pieśni Osjana, które, jak wierzono, zachować się mogły w ustnej tradycji ludu.
(Jacek Lyszczyna)
Zobacz także: PREROMANTYZM, SZKOŁA UKRAIŃSKA Literaturze
- Co znaczy OBIADY CZWARTKOWE:
- Porównanie najgłośniejszych polskich salonów literackich doby oświecenia. Rozpoczął funkcjonować lub pod koniec 1771 r., lub najpierw 1772. Zalążkiem obiadów czwartkowych były zgromadzenia Towarzystwa osjanizm co znaczy.
- Krzyżówka OBSESJA CIENIA - DANIEL NABOROWSKI:
- Dlaczego 1573-1640) był jednym z w najwyższym stopniu wykształconych artystów polskiego baroku (pobierał prywatne lekcje u samego Galileusza). Po powrocie do państwie został nadwornym sekretarzem i pisarzem osjanizm krzyżówka.
- Co to jest OPIS OBYCZAJÓW ZA PANOWANIA AUGUSTA III:
- Jak lepiej Kitowicza, pisane pod koniec XVIII w., w całości wydane dopiero w latach 1840-1841, ma walory utworu literackiego, a jednocześnie jest niekwestionowanym osiągnięciem w zakresie pisarstwa osjanizm co to jest.
- Słownik OCALENIE MIŁOSZA:
- Kiedy się w 1945 r. nakładem wydawnictwa Czytelnik . Był to ostatni tom wierszy, jaki Czesław Miłosz opublikował w krajowym wydawnictwie przed podjętą w 1951 r. decyzją o pozostaniu na emigracji we Francji osjanizm słownik.
- Czym jest OPOWIADANIA GOMBROWICZA:
- Od czego zależy się zestaw opowiadań Pamiętnik z okresu dojrzewania będący debiutem literackim Witolda Gombrowicza. Już sam tytuł tomu skutkuje dużo zamieszania pośród krytyków recenzujących go na łamach prasowych osjanizm czym jest.
Czym jest osjanizm znaczenie w Motywy literatura O .
