Co znaczy OPOWIADANIA HŁASKI:
Rozgłos młodemu pisarzowi przyniosły już prasowe pierwodruki opowiadań zgromadzonych w dalszym ciągu w tomie Pierwszy krok w chmurach. Dostrzeżono w nich w pierwszej kolejności czyn literackiego sprzeciwu wobec schematów ideowych i estetyki prozy socrealistycznej, aczkolwiek autor zdecydował się zamieścić w debiutanckiej książce także własne najwcześniejsze opowiadanie, Bazę Sokołowską, mającą sporo wspólnego z poetyką realizmu socjalistycznego.
Szczególnie charakterystyczne dla polemiki pisarza ze schematami socrealizmu mogą być opowiadania podejmujące temat pracy (na przykład Robotnicy, Kolejny do raju). Robota jest tutaj znamieniem egzystencjonalnej udręki, rozgrywającym się zawsze w samotności zmaganiem z swoją ułomnością, zmaganiem, którego nie potwierdza żadna zewnętrzna sankcja, a na pewno nie ideologiczne komunały, nic - oprócz obowiązku wynikłego z zawartego z samym sobą kontraktu. Formalnie, propagandowe fety wręcz zaprzeczają wartości, jaką robota ma dla każdego z bohaterów. Fałszywie zastępując przekleństwo triumfalizmem (również w sferze językowej), "dumą" i "radością", egzorcyzmując "nienawiść, rozpacz, chęć ucieczki" - uroczyste obchody w istocie dezindywiduują pracę, zacierają także osobistą sygnaturę. Głównym doświadczeniem w świecie realnego socjalizmu okazuje się totalna alienacja, paradoksalnie - zdarzenie rozpoznane i poddane krytyce poprzez klasyków marksizmu. Równocześnie optymistycznej walce o plan, wszechobecnemu w prozie produkcyjnej mitowi pracy kolektywnej, Hłasko przeciwstawił inny mit - samotnych, heroicznych zmagań z samym sobą, mający "wysoką" genealogię (można tu dostrzec echa romantyczne, Conrada, pisarzy francuskich spod znaku egzystencjalizmu i pisarzy amerykańskich: Hemingwaya, Steinbecka), a występujący w jego prozie w przystępnej, popularnej wersji.
Odmiennie niż naśladowcy pisarza, Hłasko w swoich opowiadaniach nie penetruje sfery społecznego marginesu. Jego bohaterami są robotnicy, nie lumpenproletariusze; studenci czy artyści, a nie osoby z półświatka. Tyle Iż kondycja postaci jest zupełnie odmienna od oficjalnego wizerunku życia społecznego. Jeżeli więc mowa tu o marginesie, to w tym sensie, Iż właśnie tam, na margines, oficjalny dyskurs (propagandowy i literacki) przesunął całe połacie egzystencjalnego doświadczenia: codzienną i duchową nędzę, niemożność samorealizacji - bądź to skazując je na milczenie, bądź opisując jako patologię. Dlatego bohaterzy Hłaski czują się zakłamani i zdegradowani poprzez to, co ich otacza. Podniesienie takiej kwestii w połowie lat 50. stanowiło bunt nie tylko literacki, lecz także polityczny, co w pierwszej kolejności zdecydowało o spektakularnym sukcesie dwudziestodwuletniego autora. Język zbrutalizowany stawał się językiem autentycznym, drastyczne cechy wydawały się prawdziwe nie tylko z tej powody, że pozwalały odreagować socrealizm. Dawały gdyż obraz świata, gdzie społeczeństwo zostało zasłane na margines, obrócone w lumpa. Właśnie dlatego to, co niebawem u licznych epigonów stanowiło literacką pozę, w najlepszych utworach Hłaski było artystycznym odkryciem, a dla szerokiej publiczności - tchnęło autentyzmem.
Bunt Hłaski i jego bohaterów jest zarazem idealistyczny i emocjonalny. Innymi słowami, postaci, którym przypadła w udziale kondycja zmarginalizowana, egzystencja upodlona - nie akceptują jej. Łakną etycznej czystości i piękna. Są równocześnie świadomi niedostępności wszystkiego, czego pragną, bądź także lekcji o niedostępności udziela im życie. Szczególnie wyraziście ten splot ukazują opowiadania oparte na wątku erotycznym: Pierwszy krok w chmurach, Najświętsze słowa naszego życia, Amor nie przyszedł dziś wieczorem, Ósmy dzień tygodnia i inne. Niemożność zaspokojenia egzystencjalnych dążeń regularnie popycha bohaterów do aktu autodestrukcji, czasem dokonanego pośrednio, przez kogoś, komu przypada rola kozła ofiarnego. Tak właśnie się dzieje w tytułowym opowiadaniu z debiutanckiego tomu, gdzie kilku mężczyzn w średnim wieku upokarza zakochaną parę, mszcząc się także na "młodym" w sobie, na własnej, skrywanej fascynacji czystym uczuciem. Paradoksalnie, nie spełniona inicjacja erotyczna staje się dla młodej pary przewrotną inicjacją socjalną, wkroczeniem w dorosłość, równoznaczną z dotkliwym poczuciem egzystencjalnego i emocjonalnego niespełnienia.
Opowiadania Marka Hłaski są pod względem artystycznym bardzo nierówne. Poeta nazbyt regularnie sięga po ulubione motywy i wątki. Problematyczne rezultaty dały także filmowe fascynacje pisarza (western, kreacja "czarnego bohatera" w kinie amerykańskim lat 40. i 50.). Czasem wpływy te okazywały się inspirujące, innym wspólnie - rodziły się z nich utwory schematyczne. Drażnić także może skłonność do nadużywania w partiach dialogowych efektownych, lecz łatwych i banalnych formuł. Idealne utwory Hłaski trafiły jednak do kanonu powojennej nowelistyki (na przykład znakomicie skonstruowany Pierwszy krok w chmurach) czy dłuższych opowiadań (kolejny do raju).
(Krzysztof Uniłowski)
Zobacz także: OPOWIADANIA
Szczególnie charakterystyczne dla polemiki pisarza ze schematami socrealizmu mogą być opowiadania podejmujące temat pracy (na przykład Robotnicy, Kolejny do raju). Robota jest tutaj znamieniem egzystencjonalnej udręki, rozgrywającym się zawsze w samotności zmaganiem z swoją ułomnością, zmaganiem, którego nie potwierdza żadna zewnętrzna sankcja, a na pewno nie ideologiczne komunały, nic - oprócz obowiązku wynikłego z zawartego z samym sobą kontraktu. Formalnie, propagandowe fety wręcz zaprzeczają wartości, jaką robota ma dla każdego z bohaterów. Fałszywie zastępując przekleństwo triumfalizmem (również w sferze językowej), "dumą" i "radością", egzorcyzmując "nienawiść, rozpacz, chęć ucieczki" - uroczyste obchody w istocie dezindywiduują pracę, zacierają także osobistą sygnaturę. Głównym doświadczeniem w świecie realnego socjalizmu okazuje się totalna alienacja, paradoksalnie - zdarzenie rozpoznane i poddane krytyce poprzez klasyków marksizmu. Równocześnie optymistycznej walce o plan, wszechobecnemu w prozie produkcyjnej mitowi pracy kolektywnej, Hłasko przeciwstawił inny mit - samotnych, heroicznych zmagań z samym sobą, mający "wysoką" genealogię (można tu dostrzec echa romantyczne, Conrada, pisarzy francuskich spod znaku egzystencjalizmu i pisarzy amerykańskich: Hemingwaya, Steinbecka), a występujący w jego prozie w przystępnej, popularnej wersji.
Odmiennie niż naśladowcy pisarza, Hłasko w swoich opowiadaniach nie penetruje sfery społecznego marginesu. Jego bohaterami są robotnicy, nie lumpenproletariusze; studenci czy artyści, a nie osoby z półświatka. Tyle Iż kondycja postaci jest zupełnie odmienna od oficjalnego wizerunku życia społecznego. Jeżeli więc mowa tu o marginesie, to w tym sensie, Iż właśnie tam, na margines, oficjalny dyskurs (propagandowy i literacki) przesunął całe połacie egzystencjalnego doświadczenia: codzienną i duchową nędzę, niemożność samorealizacji - bądź to skazując je na milczenie, bądź opisując jako patologię. Dlatego bohaterzy Hłaski czują się zakłamani i zdegradowani poprzez to, co ich otacza. Podniesienie takiej kwestii w połowie lat 50. stanowiło bunt nie tylko literacki, lecz także polityczny, co w pierwszej kolejności zdecydowało o spektakularnym sukcesie dwudziestodwuletniego autora. Język zbrutalizowany stawał się językiem autentycznym, drastyczne cechy wydawały się prawdziwe nie tylko z tej powody, że pozwalały odreagować socrealizm. Dawały gdyż obraz świata, gdzie społeczeństwo zostało zasłane na margines, obrócone w lumpa. Właśnie dlatego to, co niebawem u licznych epigonów stanowiło literacką pozę, w najlepszych utworach Hłaski było artystycznym odkryciem, a dla szerokiej publiczności - tchnęło autentyzmem.
Bunt Hłaski i jego bohaterów jest zarazem idealistyczny i emocjonalny. Innymi słowami, postaci, którym przypadła w udziale kondycja zmarginalizowana, egzystencja upodlona - nie akceptują jej. Łakną etycznej czystości i piękna. Są równocześnie świadomi niedostępności wszystkiego, czego pragną, bądź także lekcji o niedostępności udziela im życie. Szczególnie wyraziście ten splot ukazują opowiadania oparte na wątku erotycznym: Pierwszy krok w chmurach, Najświętsze słowa naszego życia, Amor nie przyszedł dziś wieczorem, Ósmy dzień tygodnia i inne. Niemożność zaspokojenia egzystencjalnych dążeń regularnie popycha bohaterów do aktu autodestrukcji, czasem dokonanego pośrednio, przez kogoś, komu przypada rola kozła ofiarnego. Tak właśnie się dzieje w tytułowym opowiadaniu z debiutanckiego tomu, gdzie kilku mężczyzn w średnim wieku upokarza zakochaną parę, mszcząc się także na "młodym" w sobie, na własnej, skrywanej fascynacji czystym uczuciem. Paradoksalnie, nie spełniona inicjacja erotyczna staje się dla młodej pary przewrotną inicjacją socjalną, wkroczeniem w dorosłość, równoznaczną z dotkliwym poczuciem egzystencjalnego i emocjonalnego niespełnienia.
Opowiadania Marka Hłaski są pod względem artystycznym bardzo nierówne. Poeta nazbyt regularnie sięga po ulubione motywy i wątki. Problematyczne rezultaty dały także filmowe fascynacje pisarza (western, kreacja "czarnego bohatera" w kinie amerykańskim lat 40. i 50.). Czasem wpływy te okazywały się inspirujące, innym wspólnie - rodziły się z nich utwory schematyczne. Drażnić także może skłonność do nadużywania w partiach dialogowych efektownych, lecz łatwych i banalnych formuł. Idealne utwory Hłaski trafiły jednak do kanonu powojennej nowelistyki (na przykład znakomicie skonstruowany Pierwszy krok w chmurach) czy dłuższych opowiadań (kolejny do raju).
(Krzysztof Uniłowski)
Zobacz także: OPOWIADANIA
- Co znaczy OBŁOKI MIŁOSZA:
- Porównanie w komentarzu do tego wiersza zwrócił uwagę - powołując się zresztą na zdanie Miłosza zaczerpnięte z Ziemi Ulro ( Kiedy mój anioł stróż / który przebywa w uwewnętrznionej przestrzeni / odnosi opowiadania hłaski co znaczy.
- Krzyżówka O POPRAWIE RZECZYPOSPOLITEJ ANDRZEJA FRYCZA MODRZ:
- Dlaczego zastanawiać, czy twórczość Andrzeja Frycza Modrzewskiego należy do historii literatury, czy także raczej do historii prawa i historii myśli socjalnej. Trzeba jednak pamiętać, Iż definicja literatury opowiadania hłaski krzyżówka.
- Co to jest OSJANIZM:
- Jak lepiej sentymentalnej i romantycznej, zapoczątkowana utworem szkockiego pisarza Jamesa Macphersona (1736-1796), zatytułowanym Pieśni Osjana (The Works of Ossian, 1760-1763). Autor posłużył się mistyfikacją opowiadania hłaski co to jest.
- Słownik ORIENTALIZM:
- Kiedy różnych formach zainteresowania Wschodem, jego kulturą, krajobrazem i historią, należał do głownych tendencji literatury wczesnoromantycznej, również w Polsce. Zainteresowania te wynikały zarówno z opowiadania hłaski słownik.
- Czym jest OŚWIECENIE:
- Od czego zależy kulturowa, którą cechowało ogromne ożywienie intelektualne elitarnych warstw i spore zróżnicowanie tendencji filozoficznych i postaw światopoglądowych. Objęła swym zasięgiem Europę, a również opowiadania hłaski czym jest.
Czym jest opowiadania hłaski znaczenie w Motywy literatura O .
