Co znaczy NARUSZEWICZ ADAM (1733-1796):
Był pisarzem, dziennikarzem i historiografem należącym do drugiego pokolenia pisarzy oświecenia. Na jego twórczość inspirująco oddziałała spuścizna antyczna, tradycja staropolska i majątek pisarzy francuskich doby oświecenia. Po ukończeniu kolegium jezuickiego w Pińsku wstąpił do tego zebrania. Naukę kontynuował w Akademii Wileńskiej, a potem na studiach we Francji. Początkowo pozostawał w kręgu A.K. Czartoryskiego, czego śladem jest kilka utworów z początku lat 70. W sielance Oczekiwanie pasterza na towarzyszów i wierszu Do muz zamilkłych utrwalił literatów bywających w Pałacu Błękitnym. Kilka utworów poświęcił swemu pierwszemu mecenasowi (Do księcia Adama Czartoryskiego, Do księcia Adama Czartoryskiego, generała ziem podolskich, Do Adama Kazimierza Czartoryskiego w dzień jego urodzin). Prawił także komplementy jego żonie, księżnej Izabeli (Odjazd [pasterka], Na sanie księżny Izabeli Czartoryskiej, Powązki).
Odkąd Naruszewicz na stałe związał się z dworem (1770) został jednym z głównych propagatorów reformatorskiego programu środowiska królewskiego, klasycystycznego gustu i perswazyjnego modelu literatury. Spod jego pióra wyszło sporo utworów panegirycznych i okolicznościowych. Pochwalnymi wierszami upamiętniał królewskie urodziny (Do Stanisława Augusta dziennie 17 stycznia), imieniny i rocznice koronacji (Do Stanisława Augusta na rocznicę koronacji). Dziękował za podarunki otrzymane od władcy (Podziękowanie za zegarek wzięty z rąk J.K. Mości) i nadane mu wyróżnienia - między innymi za medal "Merentibus" (Podziękowanie Królowi Jego Mości za dane numizma Pańskim portretem ozdobione) i Order św. Stanisława. Utrwalał piórem wydarzenia z życia dworu, atmosferę i uczestników cotygodniowych spotkań u króla (Do Józefa Jakubowskiego w dzień jego imienin), a również liczne podróże Stanisława Augusta. Kształtował opinię socjalną na temat władcy i inspirowanych poprzez niego przedsięwzięć (między innymi Na Pokój Marmurowy portretami królów polskich z rozkazu Najjaśniejszego króla Stanisława Augusta nowo przyozdobiony, Na obrazy starożytnych Polaków z rozkazu Jego Królewskiej Mości do Biblioteki Zamkowej zgromadzone). W okolicznościowych wierszach nawiązywał do istotnych wydarzeń ówczesnego życia społecznego i politycznego (Adieu kochanym jezuitom, Na powrót senatorów, Głos umarłych), a również do innych faktów poruszających opinię publiczną (Balon).
Po przejęciu redakcji "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych" uczynił pismo organem czwartkowych biesiad na zamku. Drukował tu liczne teksty oryginalne i tłumaczenia, swobodne parafrazy i adaptacje utworów z dorobku autorów antycznych (Anakreonata, Horacego, Pindara, Lukana, Klaudiana, Marcjalisa, Juwenalisa) i nowożytnych, raczej klasycystów francuskich. Osobną edycję miały jego przekłady anakreontyków (Anakreon, pisarz grecki, 1774) i Dzieł wszystkich Tacyta (t. 1-4, 1772-1783).
Naruszewicz łączył w literaturze bliskie barokowi tendencje stylistyczne z elementami klasycyzmu inspirowanego zachodnimi wzorcami. Wyraźnym śladem nawiązań do warsztatowych rozwiązań baroku jest w jego tekstach bujny, obrazowy i plastyczny styl. Ze specjalnym upodobaniem operował inwersją i wyliczeniami, które nierzadko prowadziły do hiperbolizacji opisywanych zjawisk. Wprowadzał do wierszy pomysłową i wyszukaną metaforykę, regularnie odwołując się do mitologii. Do jego ulubionych figur stylistycznych należały personifikacje i alegorie czytelnie oddające ludzkie uczucia. Regularnie sięgał po wysoko cenioną ówcześnie odę, pisząc teksty okolicznościowe z życia dworu i utwory pochwalne przeznaczone osobie władcy.
W swej twórczości podejmował także wątki osobiste (Do przyjaciela smutnego, Odjazd, Nic nadto, Zabawa moja, Folwark), utrwalał zachwyt nad pięknem i harmonią otaczającego świata (Cztery części roku, Do fiołka, Do strumienia, Do obłoków), a również filozoficzną refleksję nad mądrością praw przyznanych naturze poprzez Boga (Szczęśliwość, Hymn do Boga, Hymn do Słońca). Ma także w dorobku bajki, epigramaty i satyry. W takich ostatnich piętnował magnatów za egoizm, socjalne pasożytnictwo, sprzeniewierzanie się dobru państwie i brak zainteresowania bezpieczeństwem Rzeczypospolitej (Reduty). Ośmieszał zacofanie i ciemnotę prowincji, niski poziom intelektualny braci szlacheckiej, a również ukazywał ciężkie położenie ludzi pióra (Chudy literat).
Istotne miejsce w pisarskim dorobku Naruszewicza zajmują prace historyczne. Z zainteresowań rodzimą przeszłością wyrosła Historia Jana Karola Chodkiewicza (t. 1-2 1781) i nowoczesna Historia narodu polskiego (t. 2-7, 1780-1786; t. 1, wyd. 1824) - imponujące dzieło podporządkowane wymogom oświeceniowego krytycyzmu historycznego. Napisał również pracę o dziejach Krymu (Tauryka) i dwa diariusze podróży króla z roku 1784 i 1787. Ponadto prowadził czynną działalność edytorską. Wydał łacińskie Poemata M.K. Sarbiewskiego (1757), Sielanki polskie z różnych autorów zgromadzone (1770), Pieśni wszystkie Horacjusza przekładania różnych (t.1-2, 1773-1775). Poetycki majątek Naruszewicza inspirująco oddziałał między innymi na S. Trembeckiego i młodszego pokoleniowo T.K. Węgierskiego. Poeta do końca popierał króla. Kiedy Stanisław August przystąpił do targowicy, uczynił to wspólnie ze zdeterminowanym władcą - wycofał się jednak z polityki. Narodowa tragedia i klęska rozbiorów pogrążyły go w rozpaczy - zmarł niedługo potem.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: BALON, CHUDY LITERAT, CZASOPISMA, KLASYCYZM, REDUTY, SATYRA
Odkąd Naruszewicz na stałe związał się z dworem (1770) został jednym z głównych propagatorów reformatorskiego programu środowiska królewskiego, klasycystycznego gustu i perswazyjnego modelu literatury. Spod jego pióra wyszło sporo utworów panegirycznych i okolicznościowych. Pochwalnymi wierszami upamiętniał królewskie urodziny (Do Stanisława Augusta dziennie 17 stycznia), imieniny i rocznice koronacji (Do Stanisława Augusta na rocznicę koronacji). Dziękował za podarunki otrzymane od władcy (Podziękowanie za zegarek wzięty z rąk J.K. Mości) i nadane mu wyróżnienia - między innymi za medal "Merentibus" (Podziękowanie Królowi Jego Mości za dane numizma Pańskim portretem ozdobione) i Order św. Stanisława. Utrwalał piórem wydarzenia z życia dworu, atmosferę i uczestników cotygodniowych spotkań u króla (Do Józefa Jakubowskiego w dzień jego imienin), a również liczne podróże Stanisława Augusta. Kształtował opinię socjalną na temat władcy i inspirowanych poprzez niego przedsięwzięć (między innymi Na Pokój Marmurowy portretami królów polskich z rozkazu Najjaśniejszego króla Stanisława Augusta nowo przyozdobiony, Na obrazy starożytnych Polaków z rozkazu Jego Królewskiej Mości do Biblioteki Zamkowej zgromadzone). W okolicznościowych wierszach nawiązywał do istotnych wydarzeń ówczesnego życia społecznego i politycznego (Adieu kochanym jezuitom, Na powrót senatorów, Głos umarłych), a również do innych faktów poruszających opinię publiczną (Balon).
Po przejęciu redakcji "Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych" uczynił pismo organem czwartkowych biesiad na zamku. Drukował tu liczne teksty oryginalne i tłumaczenia, swobodne parafrazy i adaptacje utworów z dorobku autorów antycznych (Anakreonata, Horacego, Pindara, Lukana, Klaudiana, Marcjalisa, Juwenalisa) i nowożytnych, raczej klasycystów francuskich. Osobną edycję miały jego przekłady anakreontyków (Anakreon, pisarz grecki, 1774) i Dzieł wszystkich Tacyta (t. 1-4, 1772-1783).
Naruszewicz łączył w literaturze bliskie barokowi tendencje stylistyczne z elementami klasycyzmu inspirowanego zachodnimi wzorcami. Wyraźnym śladem nawiązań do warsztatowych rozwiązań baroku jest w jego tekstach bujny, obrazowy i plastyczny styl. Ze specjalnym upodobaniem operował inwersją i wyliczeniami, które nierzadko prowadziły do hiperbolizacji opisywanych zjawisk. Wprowadzał do wierszy pomysłową i wyszukaną metaforykę, regularnie odwołując się do mitologii. Do jego ulubionych figur stylistycznych należały personifikacje i alegorie czytelnie oddające ludzkie uczucia. Regularnie sięgał po wysoko cenioną ówcześnie odę, pisząc teksty okolicznościowe z życia dworu i utwory pochwalne przeznaczone osobie władcy.
W swej twórczości podejmował także wątki osobiste (Do przyjaciela smutnego, Odjazd, Nic nadto, Zabawa moja, Folwark), utrwalał zachwyt nad pięknem i harmonią otaczającego świata (Cztery części roku, Do fiołka, Do strumienia, Do obłoków), a również filozoficzną refleksję nad mądrością praw przyznanych naturze poprzez Boga (Szczęśliwość, Hymn do Boga, Hymn do Słońca). Ma także w dorobku bajki, epigramaty i satyry. W takich ostatnich piętnował magnatów za egoizm, socjalne pasożytnictwo, sprzeniewierzanie się dobru państwie i brak zainteresowania bezpieczeństwem Rzeczypospolitej (Reduty). Ośmieszał zacofanie i ciemnotę prowincji, niski poziom intelektualny braci szlacheckiej, a również ukazywał ciężkie położenie ludzi pióra (Chudy literat).
Istotne miejsce w pisarskim dorobku Naruszewicza zajmują prace historyczne. Z zainteresowań rodzimą przeszłością wyrosła Historia Jana Karola Chodkiewicza (t. 1-2 1781) i nowoczesna Historia narodu polskiego (t. 2-7, 1780-1786; t. 1, wyd. 1824) - imponujące dzieło podporządkowane wymogom oświeceniowego krytycyzmu historycznego. Napisał również pracę o dziejach Krymu (Tauryka) i dwa diariusze podróży króla z roku 1784 i 1787. Ponadto prowadził czynną działalność edytorską. Wydał łacińskie Poemata M.K. Sarbiewskiego (1757), Sielanki polskie z różnych autorów zgromadzone (1770), Pieśni wszystkie Horacjusza przekładania różnych (t.1-2, 1773-1775). Poetycki majątek Naruszewicza inspirująco oddziałał między innymi na S. Trembeckiego i młodszego pokoleniowo T.K. Węgierskiego. Poeta do końca popierał króla. Kiedy Stanisław August przystąpił do targowicy, uczynił to wspólnie ze zdeterminowanym władcą - wycofał się jednak z polityki. Narodowa tragedia i klęska rozbiorów pogrążyły go w rozpaczy - zmarł niedługo potem.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: BALON, CHUDY LITERAT, CZASOPISMA, KLASYCYZM, REDUTY, SATYRA
- Co znaczy NEOKLASYCYZM:
- Porównanie związany z odrodzeniem klasycyzmu w Europie u schyłku XIX w. W Polsce obserwowany w latach 1907-1917. Rozpowszechniony za sprawą szkoły romańskiej Jeana Moreas, który uznawał klasycyzm za antidotum naruszewicz adam (1733-1796) co znaczy.
- Krzyżówka NOWELISTYKA:
- Dlaczego jednowątkowym utworem niewielkich rozmiarów. Posiada wyraziście zarysowana akcję, zwykle zamkniętą kompozycję. Opiera się na kontrastowej budowie świata przedstawionego. Przez wzgląd na niewielką naruszewicz adam (1733-1796) krzyżówka.
- Co to jest NATURALIZM:
- Jak lepiej Młodej Polski wykorzystujący przedmioty światopoglądu materialistycznego i scjentycznego, koncepcję Darwinowskiej walki o byt, Taine´owską teorię środowiska, akceptujący pesymistyczne skutki naruszewicz adam (1733-1796) co to jest.
- Słownik NIC DWA RAZY SZYMBORSKIEJ:
- Kiedy liryk Szymborskiej (śpiewany poprzez Łucję Prus i Korę) od wielu lat przyciąga odbiorców prostotą kompozycji i mądrością prawdy, która głosi, Iż wszystko zdarza się tylko raz. Wiersz wyraźnie naruszewicz adam (1733-1796) słownik.
- Czym jest NEGATYW SZYMBORSKIEJ:
- Od czego zależy w ekipie liryków żałobnych, w okolicy wielu wybitnych wierszy z tomu Koniec i start (na przykład Kot w pustym mieszkaniu, Pożegnanie widoku, Rachunek elgijny), które są przejmującym szeptem osoby naruszewicz adam (1733-1796) czym jest.
Czym jest naruszewicz adam (1733-1796) znaczenie w Motywy literatura N .
