Co to znaczy legenda aleksym definicja.

Definicja LEGENDA O ŚW. ALEKSYM oznacza w początkach XV w., zaś najstarsza znana jej kopia pochodzi.

Czy przydatne?

Definicja LEGENDA O ŚW. ALEKSYM

Co znaczy LEGENDA O ŚW. ALEKSYM: Polska wersja Legendy o św. Aleksym (inc. "Ach krolu wieliki nasz...") powstała w początkach XV w., zaś najstarsza znana jej kopia pochodzi z roku 1454. Brakuje w niej zakończenia opisującego lamentacje rodziny i pogrzeb świętego ascety. Anonimowy autor, zapewne duchowny pochodzący z Mazowsza, zredagował polski żywot Aleksego w formie wierszowanej (niemal połowa wersów to ośmiozgłoskowce), w oparciu o jeden z nieznanych bliżej przekazów, których setki krążyło wówczas po Europie. Średniowieczną popularność legendy wyjaśnia zarówno żywy od X w. rozrost kultu św. Aleksego, jak także ideowa i literacka "egzotyka" opowieści o heroicznym ascecie. Egzotyka owa miała zresztą realne podstawy: legenda, której pierwotna redakcja powstała w Syrii zapewne już w V w., była najprawdopodobniej chrześcijańską adaptacją dalekowschodniej (buddyjskiej) opowieści o bogatym księciu ascecie, w wersji syryjskiej zwanym Mężem Bożym, w późniejszych zaś przeróbkach greckich i łacińskich Aleksym (gr. alexis - opieka, wspomożenie). Jej bohater jest więc w istocie postacią anonimową, więcej - na poły legendarną. Jego żywot urzeczywistnia ideał świętości tak zwany wyznawcy - człowieka stanu świeckiego, który całym swoim życiem dąży do doskonałości, zachowując bezwzględną wierność nakazom Chrystusa.
Jak głosi syryjska opowieść o Mężu Bożym, miał on wieść żywot w Edessie jako żebrak zbierający przed kościołem jałmużnę, którą rozdawał później innym ubogim. Przed śmiercią wyjawił kościelnemu, Iż jest synem zamożnego Rzymianina, a z domu uciekł, aby uniknąć zaplanowanego poprzez ojca małżeństwa. Ta nieskomplikowana opowieść rozprzestrzeniła się wkrótce po całej Europie, obrastając etapowo w nowe, legendarne szczegóły. W w. X kult św. Aleksego pojawił się w Rzymie, a stąd rozpoczął promieniować na całą Europę. W oparciu o łacińską, kanoniczną (czyli uznaną poprzez Kościół za oficjalną) wersję żywotu św. Aleksego powstały wkrótce liczne jego tłumaczenia i przeróbki na języki narodowe: we Włoszech, Francji, Niemczech, na Słowiańszczyźnie. W Polsce kult Aleksego zaszczepił zapewne już w X w. św. Wojciech, a o jego dalszym u nas rozwoju świadczy najdobitniej poświęcenie jednej z najwspanialszych romańskich świątyń - kolegiaty w Tumie pod Łęczycą - Matce Bożej i św. Aleksemu (XII w.).
Równie wymownym, aczkolwiek o sporo późniejszym świadectwem popularności kultu świętego ascety w średniowiecznej Polsce jest rodzima wersja legendy o jego niezwykłym żywocie. Jest niemal pewne, Iż pierwotnie - zanim została spisana - była utworem przydzielonym do wygłaszania ustnego (recytacji albo melorecytacji).
W polskiej przeróbce legendy - należącej do tak zwany "wersji małżeńskiej" - w okolicy heroicznej postaci Aleksego, poszukującego doskonałości w ucieczce od świata (fuga mundi), radykalnej ascezie i absolutnym samowyrzeczeniu, pojawia się także postać jego małżonki, związanej z nim ślubem dozgonnej czystości i urzeczywistniającej równie heroiczny, acz nie tak spektakularny ideał świętości "w świecie".
W oczach odbiorcy dzisiejszego, ukształtowanego w kręgu cywilizacji zachodniego chrześcijaństwa, ideał świętości urzeczywistniany poprzez Aleksego może wydawać się mocno problematyczny; bohater dąży doń drogą "niekonwencjonalną", "za wszelaką cenę", heroicznie, lecz i egoistycznie - pomijając się zbytnio z uczuciami najbliższych, sprawiając im ból i odbierając nadzieję. Potomek bogatego, arystokratycznego rodu rzymskiego mógł przecież - tak jak jego tata Eufamijan - pozostać "ogromnym panem", a zarazem dobrym chrześcijaninem, wspomagających biednych hojną jałmużną. On jednak, jak zauważa autor, "w lepsze się przygodził", czyli czuł powołanie do rzeczy wyższych; zapowiadają to zresztą już jego cudowne narodziny. Na polecenie ojca żeni się zatem z cesarską córką (ślubu udziela im sam papież!), lecz już w noc poślubną porzuca małżonkę, rodziców, dom, wyzbywa się rodu i bogactwa i jako kompletnie anonimowy żebrak wyrusza w świat. Postępuje zatem wbrew woli ojca, którego niedawno zapewniał o swym bezwzględnym posłuszeństwie, sprawia ból rodzicom poszukującym go od tego momentu bezskutecznie po całym świecie, skazuje młodą małżonkę na dozgonną samotność i tęsknotę, a swój wybitny ród na bezpowrotne wygaśnięcie. Z punktu widzenia etyki chrześcijańskiej, a dokładniej katolickiej, to jest zatem postępowanie naganne, a przynajmniej "aspołeczne". Aleksy jednak kieruje się w tym, co robi, "odmienną miarą". Po pierwsze, jego postępowanie wyjaśnia specyfika wschodniego, radykalnego i bezkompromisowego ascetyzmu. Po drugie, Aleksy konsekwentnie i do końca realizuje heroiczny ideał doskonałości ewangelicznej, sformułowany poprzez samego Jezusa: "jeżeli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia weźmie krzyż swój i niech Mnie naśladuje" (Łk 9, 23). Można powiedzieć, Iż jego żywot, wykreowany poprzez mentalność chrześcijańskiego Wschodu, jest swego rodzaju pozytywną antytezą postaci bogatego młodzieńca z ewangelicznej historii, który usłyszawszy od Jezusa podobnie sformułowane warunki osiągnięcia doskonałości "odszedł zasmucony, miał gdyż sporo posiadłości" (Mt 19, 22). Aleksy zwyczajnie dosłownie urzeczywistnia ten ideał: porzuca rodziców, żonę, rozdaje bogactwa ubogim i bierze na ramiona swój krzyż - samotności, głodu, nędzy, ludzkiej pogardy, cierpienia swojego i swoich najbliższych. Tułaczka pielgrzymka, w którą wyrusza, to nie tylko wędrówka w przestrzeni geograficznej (Edessa, Tars, podróż morska), lecz także - i w pierwszej kolejności - droga w przestrzeni etycznej, droga ostro wspinająca się w górę, ku doskonałości, ku wiecznemu zbawieniu. Osiągnięcie tego celu poprzez Aleksego znamionują cudowne znaki po jego anonimowej Zgonu: bicie dzwonów w rzymskich świątyniach, rozpoznanie go poprzez niewinne dziecko, cudowne uzdrowienia, wreszcie ów "list", gdzie spisał koleje swego życia, a który mogła wyjąć z zaciśniętej dłoni zmarłego jedynie jego wierna, dochowująca wspólnego ślubu czystości małżonka.
Wśród dawniejszych historyków literatury Legenda o świętym Aleksym nie cieszyła się zbyt niezłą opinią - zarówno jako dzieło literackie, jak i z uwagi na propagowany wzorzec życia. Tak na przykład Julian Krzyżanowski uważał ją za "ponury wytwór klasztornej kultury syryjskiej", zaś Stefan Wierczyński zarzucał polskiej przeróbce "brak oryginalności i natchnienia, wzniosłości i uczuciowości, niski poziom poetycki, chropowatość stylu i języka". Dyskredytacja wartości ideowej i literackiej utworu szła regularnie w parze z instrumentalnym jego traktowaniem w szkole; na przykład podręczniki licealne z lat 50. zalecały nauczycielowi takie poprowadzenie analizy legendy, aby "uczniowie mogli dojść do wniosku, Iż ascetyczne życie Aleksego na nic się nie przydało, było raczej źródłem nieszczęść, troski jego bliźnich - żony, rodziców". Dopiero nowsze badania (szczególnie Ewy Ostrowskiej) zweryfikowały tę krzywdzącą, a regularnie i tendencyjną opinię.
Najcenniejszym artystycznie fragmentem legendy jest w miarę niezależna od wzorców obcych, otwierająca utwór apostrofa, gdzie anonimowy autor - zanim zacznie snuć opowieść o żywocie świętego - prosi Boga o dar mądrości i uświęcenie swego serca:
Ach, krolu wieliki nasz,
Coż ci dzieją Męszyjasz,
Przydaj rozumu k mej rzeczy,
Me sierce bostwem obleczy,
Raczy mię mych grzechow pozbawić,
Bych mogł o twych świętych prawić.
Wspomnijmy na koniec, Iż nadzwyczajna i kontrowersyjna dla dzisiejszego czytelnika historia św. Aleksego stała się inspiracją dla kilku współczesnych utworów poetyckich (na przykład Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego).
Zobacz także: WERSYFIKACJA, ŻYWOTY ŚWIĘTYCH
Co znaczy LITERATURA FAKTU:
Porównanie lat 20. i najpierw 30. XX w., w wielu państwach europejskich, z niejednokrotnie różnych przyczyn i przy różnych założeniach programowych, zaczęto interesować się postacią literatury przeciwstawiającą legenda o św. aleksym co znaczy.
Krzyżówka LIST O GUŚCIE, CZYLI SMAKU:
Dlaczego guście jest Józef Szymanowski (1748-1801), pisarz rokokowy. Tekst Listu włączony został do Listów krytycznych o różnych literatury rodzajach i dziełach, opublikowanych jako bonus do komedii A.K legenda o św. aleksym krzyżówka.
Co to jest LITERATURA SOWIZDRZALSKA I "ŚWIAT NA OPAK WYWRÓCO:
Jak lepiej staropolskiej poezja wysoka , oficjalna i elitarna o rodowodzie szlacheckim miała swój naturalny kontrapunkt w formie literatury niskiej , a właściwie piśmiennictwa masowego i popularnego o legenda o św. aleksym co to jest.
Słownik LAURA I FILON:
Kiedy dialogowa sielanka Franciszka Karpińskiego, wydana w lwowskim tomiku Zabawki wierszem i przykłady obyczajne (1780), jest utworem reprezentatywnym dla poetyki sentymentalizmu. Kanwą wiersza jest legenda o św. aleksym słownik.
Czym jest LUDOWOŚĆ:
Od czego zależy epoki romantyzmu ludowość stała się jednym z naczelnych haseł, związanym ściśle z postulatem narodowości literatury. Lud dostąpił literackiego awansu, stając się nie tylko obiektem zainteresowania legenda o św. aleksym czym jest.

Czym jest legenda o św. aleksym znaczenie w Motywy literatura L .

  • Dodano:
  • Autor: