Co to znaczy krótka rozprawa żywot definicja.

Definicja KRÓTKA ROZPRAWA... I ŻYWOT CZŁOWIEKA POCZCIWEGO M oznacza ziemianin obywatel, lecz.

Czy przydatne?

Definicja KRÓTKA ROZPRAWA... I ŻYWOT CZŁOWIEKA POCZCIWEGO M

Co znaczy KRÓTKA ROZPRAWA... I ŻYWOT CZŁOWIEKA POCZCIWEGO M: O Mikołaju Reju można powiedzieć, Iż był człowiekiem sukcesu. Doznał go jako ziemianin obywatel, lecz również jako poeta i to już za życia. Stał się niekwestionowanym autorytetem jako artysta tego nurtu w nowożytnej poezji polskiej, który nazwalibyśmy swojskim, czy ziemiańsko sarmackim w odróżnieniu do nurtu dworsko humanistyczno intelektualnego zapoczątkowanego poprzez Jana Kochanowskiego. Rej świadomie kreował się na prostaczka, człowieka nieuczonego, prostego szlachcica. W takim duchu napisana jest jego biografia Żywot i kwestie poczciwego ślachcica polskiego, Mikołaja Reja z Nagłowic... zamieszczona w tomie ¬wierciadło. Jako autor figuruje poeta Andrzej Trzecieski, aczkolwiek niektórzy twierdzą, Iż to jest zwyczajnie autobiografia Reja. "A wszakoż - pisał Trzecieski - na żadnym piśmie swym ani się podpisać, ani swego imienia wspominać nie chciał; powiadał, że się tego wstydał, że był nieuczony a miotał się prawie jako z motyką na słońce". Tylko pierwsza część tego zdania jest prawdziwa - rzeczywiście dzieła swe Rej podpisywał rozmaitymi pseudonimami, nie można jednak twierdzić, Iż był nieuczonym prostaczkiem.
Rej urodził się 4 lutego 1505 r. Uczęszczał do szkół w Skalmierzu (1514-1515), a w dalszym ciągu we Lwowie (1516-1518). W roku 1518 studiował krótko w Krakowie, lecz istotnie studia te błyskawicznie porzucił. Nie uzyskał więc systematycznego wykształcenia akademickiego, lecz o tym, Iż był świetnie oczytany, Iż znał łacinę i orientował się w problemach teologiczno filozoficznych epoki świadczą jego liczne dzieła, których napisał o sporo więcej niż Kochanowski. Wymieńmy tu Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego (1558) - utwór oparty na dziele Zodiacus vitae Pier Angelo Manzoliego, włoskiego filozofa humanistycznego zwanego Palingeniuszem. To jest bardzo swobodna przeróbka utworu włoskiego - zamiast kierującego rozważania filozoficzne poety Rej uczynił bohaterem swego dzieła młodzieńca, wędrującego po siedzibach dwunastu filozofów (Diogenesa, Epikura, Anaksagorasa, Sokratesa, Teofrasta, Solinusa, Platona, Zoroastra, Ksenokratesa, Solona i Arystotelesa), którzy udzielają mu swoich rad, mówią o życiu i ludzkich sytuacjach. Rej nie przejmuje się wiernością wobec pierwowzoru, raczej daje swoją wersję życiowej filozofii.
Regularnie cytuje się fragment utworu zatytułowany, co charakterystyczne, Każda rzecz czyńsz dawa człowiekowi. Pokazuje on, jak motyw pochwały niewidzialnego Boga poprzez pochwałę widzialnego świata może być różnie ujęty - w podniosłym hymnie Czego chcesz od nas, Panie... Jana Kochanowskiego i właśnie u Reja, dla którego - aczkolwiek podobnie jak Kochanowski czerpie on z neoplatońskiej twórczości Palingeniusza - ważniejsza od wzniosłych idei jest praktyczna strona życia:
Zobacz, jako ziemia, drzewa, pięknie zakwitają,
Jakie wdzięczne owoce nam z siebie dawają.
¬wirzęta i bydlęta jako tu bujają,
A przedsię człowiekowi podatki dawają.
Nie sobie nosi owca wełny na swej szubie,
Kiedy chce ten nędzny człek, zawżdy ją oskubie.
Ptaszek pierze, miód pczoła, a wół nosi rogi.
Gdy każą, musi je dać nędzniczek ubogi.
Złoto, srebro, kamienie temu to człowieku
Wszytko sprawił k rozkoszy ten Pan tak od wieku [...]
Erudycja i znajomość łaciny połączone ze zmysłem praktycznym towarzyszyły także Rejowi, gdy przygotowywał prace literackie wykorzystywane jego kalwińskim współwyznawcom. W 1543 r. ukazał się więc w Krakowie Catechismus, tj. edukacja barzo pożyteczna każdemu wiernemu krześcijaninowi, wyjaśnienie dzieła teologa luterańskiego Urbana Rhegiusa, Pisząc dramat Kupiec, korzystał Rej z protestanckiego moralitetu Mercator seu Iudicium Thomasa Kirchmaiera (Naogeorga). Wydając w roku 1546 Psałterz Dawidów, oparł swój przekład na łacińskiej parafrazie Jana van den Campena. W służbie reformacji powstał także ogromny zestaw kazań - Postylla i oparte na dziele szwajcarskiego reformatora Heinricha Bullingera osobliwe dzieło inspirowane biblijną Apokalipsą zatytułowane Apocalypsis, tj. dziwna kwestia skrytych tajemnic Pańskich. Wymieńmy jeszcze wielki ¬wierzyniec, gdzie rozmaitych stanów, ludzi, źwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje są właśnie wypisane. W następnych częściach dzieła możemy przeczytać krótkie, epigramatyczne utwory, które opisują 1. "kwestie i postępki pamięci godne onych królów i innych stanów sławnych", 2. "stany i domy nie wszystkie zacnego narodu polskiego", 3. "przypadki" osób świeckich, stanów duchownych i "różne przypadki świata tego" 4. "jako starych wieków przypadki świeckie ludzie sobie malowali" i na koniec - Figliki, lub rozlicznych ludzi przypadki dworskie - dowcipne epigramaty, przypominające późniejsze Fraszki Jana Kochanowskiego. Lektura ¬wierzyńca pokazuje np., Iż Rej nie unikał w swej literaturze metod twórczych popularnych w renesansie, jakimi były emblematyka i ikonologia, łączące wyraz i obraz.
Wszystkie te ww. utwory nie mogły być dziełem prostaczka. Przez nie Rej służył swojej społeczności. Jednak w pamięci potomnych pozostał w pierwszej kolejności jako autor dwu dzieł - Krótkiej rozprawy i zamykającego bogatą twórczość ¬wierciadła, w którego skład wchodzi Żywot człowieka poczciwego.
Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem wydana w roku 1543 w krakowskiej oficynie wydawniczej Macieja Szarffenbergera pod pseudonimem Ambrożego Korczboka Rożka nie jest dramatem, lecz dialogiem - odpowiednikiem gatunku literackiego, gdzie poglądy i opinie wypowiadane są poprzez statyczne postaci, nie uczestniczące w żadnej akcji, postaci typowe. Aczkolwiek w okresie pisania rozprawy Rej był już najprawdopodobniej działaczem reformacyjnym, nie spotkamy w Krótkiej rozprawie jawnych deklaracji wyznaniowych. Cała krytyka zawarta w wypowiedziach trzech rozmówców jest skierowana przeciw ówczesnemu urządzeniu spraw państwowych, które chciała zmienić wówczas średnia szlachta, uczestnicząc w ogromnym ruchu egzekucji dóbr i praw. Tego dotyczą fragmenty krytykujące niesprawne sądownictwo i urzędników państwowych, relacje pomiędzy stanami, problemy wojska, lecz także kwestie kościelne, bo szlachta pragnęła wówczas, aby kościelne dochody służyły wzmocnieniu armii i państwa, a nie były marnowane poprzez sam kler i wysyłane do Rzymu. Wszystkie sprawy zostały sprawiedliwie rozdzielone pomiędzy rozmówców. Tak więc na początku wszyscy trzej dyskutują o kwestiach kościelnych - Pleban broni się przed solidarnie wygłaszanymi zarzutami Pana i Wójta, w dalszym ciągu Pleban przedstawia sytuację w sądownictwie, pogoń za urzędami, problemy rządzenia krajem. Natomiast Wójt opisuje ciężary, jakie muszą ponosić chłopi, w szczególności świadczenia wojenne i dziesięciny. Później Pan jako odpowiedź narzeka na ciężary szlacheckie - udział w pospolitym ruszeniu i kłopoty powiązane z dochodzeniem sprawiedliwości w sądach. W dalszym ciągu Pleban, chcąc pogodzić wszystkie stany, stwierdza, Iż każdy ma swą rolę do spełnienia w kraju i wzywa do solidarności, narzekając na następny ciężar - kontrybucje. Na koniec Wójt i Pan po kolei narzekają na rozmaite zbytki, jakie zaczynają się szerzyć w kraju - ucztowanie, hazard, myślistwo, zamiłowanie do wystawnych strojów. Dialog podsumowuje Pleban. Na samym końcu została z kolei umieszczona skarga upersonifikowanej Rzeczypospolitej: Rzecz Pospolita narzekając mówi, wzorowana na popularnych wówczas kwerelach, a więc skargach (pisali je Klemens Janicki i Andrzej Krzycki). Krótka rozprawa jest ceniona z wielu względów. W pierwszej kolejności jako trafny opis problemów, które nurtowały wówczas Polskę i były obiektem troski sporej części szlachty. Docenić także należy jej walory literackie. Uczeni obliczyli, Iż znajduje się w niej aż 30 scenek rodzajowych, które dają w całości barwny obraz życia różnych sfer społeczeństwa polskiego w XVI w. Zwracano uwagę na walory humorystyczne, wybitny, zindywidualizowany język - o różnych kwestiach mówi się wieloma odmianami języka: kościelnym, prawniczym, czy nawet myśliwskim. W utworze można odnaleźć sporo popularnych wówczas i później przysłów i zwrotów przysłowiowych.
Zupełnie inny charakter ma Żywot człowieka poczciwego - utwór prozą zajmujący około trzech czwartych wielkiego tomu wydanego w latach 1567-1568 i zatytułowanego ¬wierciadło lub Kstałt, gdzie każdy stan snadnie się może swym sprawam jako we źwierciedle przypatrzyć. Żywot człowieka poczciwego określany jest jako summa życia Reja, jako podsumowanie jego twórczości. W pierwszej kolejności musimy powiedzieć, Iż ten wzorcowy żywot szlachcica "od kolebki do grobu" jest odpowiednikiem tak popularnej w renesansie literatury parenetycznej, ukazującej modele życia godne naśladowania i wzorce osobowe. Do takiej literatury należy także Dworzanin polski Łukasza Górnickiego (zobacz).
Strukturę swego dzieła, podzielonego na trzy części, opisał sam Rej:
Pirwsza część jest od urodzenia człowieka, jakie są przypadki jego i jakie ma być ćwiczenie i wychowanie jego aż do lat śrzednich jego. Druga część jest od śrzednich lat jego, jaka ma być kwestia około niego i jakie mają być postępki jego i stanowienie poćciwego żywota jego. Trzecia część jest, gdy już przydzie do wieku ostateczniejszego a do poćciwych a szedziwych lat swoich, jako także tam już ma w rozmyślnym żywocie swoim a w poćciwej powinności swojej a w bojaźni bożej stanowić ony wdzięczne, spokojne a szedziwe czasy własne, a jako się nie ma lękać ani przypadków ?Xadnych tego świata, ani szedziwości swej, ani onego ostateczniejszego strachu, który nas już ma doprowadzić do inszego królestwa a do inszych rozkoszy, niźli są świata tego.
Dzieło Reja pełne jest niezliczonych praktycznych wskazówek dla człowieka będącego na następnych etapach życia - porusza więc kwestie wychowania dziecka, wykształcenia, zdobywania praktycznych zdolności życiowych (jazda konna, szermierka i tak dalej), są tu rozważania na temat dobrego ożenku, obowiązków obywatelskich (w szczególności poselskich), na temat rozkoszy życia ziemiańskiego (ze słynnym rozdziałem zatytułowanym Rok na czterzy części rozdzielon, gdzie opisane są gospodarskie "przypadki" w okresie następnych czterech pór roku). Wreszcie następuje opis schyłku życia: "gdy już poczciwy człowiek rozważy powinność Zgonu, jako jej ma czekać i jakiego żywota do czasu swego przyszłego korzystać ma". W całej książce brak jest tak typowych dla epoki konfliktów wewnętrznych, światopoglądowych, socjalnych. Jeden z badaczy, Antoni Czyż, trafnie określił Żywot jako "malowidło", jako "widowisko istnienia, teatr zjawisk", jako - co najistotniejsze - "rozumiejące towarzyszenie życiu". "Można tu odnaleźć - pisał tenże autor - sakralną moc obrzędu natury i obrządku ziemiańskiego, idiom rytuału, wszystko to, co Heidegger komentujący Hölderlina określi jako ów czyn człowieka, który "zaświadcza, kim jest" i "daje świadectwo własnemu istnieniu [...], swej przynależności do ziemi"". Żywot człowieka poczciwego był więc oswojeniem ze światem, który stawał się domem człowieka. Widać w tym utworze głęboką mądrość człowieka renesansu, który uczył innych, jak żyć w zgodzie ze sobą, z ludźmi i z przyrodą, ze światem i jak traktować świat właśnie jako swój dom.
Rej jako gospodarz i ziemianin był człowiekiem nadzwyczajnie zapobiegliwym i praktycznym. Systematycznie powiększał swój dorobek. Był popularnym poetą. Zmarł jesienią 1569 r. w pełni sławy twórczej, ceniony i czytany poprzez następne pokolenia. Jak napisał Adam Mickiewicz: "Kilka dobrze przełożonych utworów w rodzaju Reja dałoby cudzoziemcom trafniejsze wyobrażenie o dziejach polskich niż dzieła historyków [...]. Rej [...] roztacza przed nami całe życie Polaka".
Zobacz także: DRAMAT I TEATR RENESANSOWY, REFORMACJA
Co znaczy KORDIAN:
Porównanie wydany został w 1834 r. z podtytułem Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny. Słowacki nawiązuje tu do głośnych, opublikowanych w Pamiętniku Emigracji stosunku o istniejącym w latach 1828-1829 krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m co znaczy.
Krzyżówka KRONIKI TYGODNIOWE BOLESŁAWA PRUSA:
Dlaczego zaczął Prus współpracę z Kurierem Warszawskim , jednym z w najwyższym stopniu popularnych i w najwyższym stopniu poczytnych dzienników wydawanych w stolicy. Od marca kolejnego roku zaś przyszły autor krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m krzyżówka.
Co to jest KNIA ¬NIN FRANCISZEK DIONIZY (1750-1807):
Jak lepiej najwybitniejszych artystów drugiej połowy XVIII w. - pisarzem, dramaturgiem i tłumaczem. Jego majątek ewoluował od tendencji barokowo rokokowych, poprzez sentymentalne, aż do ujęć bliskich zjawiskom krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m co to jest.
Słownik KLASYCYZM:
Kiedy polskiego oświecenia, współistniejący z sentymentalizmem i rokokiem, rozwijał się w dwu zasadniczych fazach. Pierwsza (klasycyzm stanisławowski) zbiegła się z panowaniem ostatniego króla, nie mniej krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m słownik.
Czym jest KRYTYKA LITERACKA:
Od czego zależy specyficznadziałalność pisarska, polegająca na podejmowaniu prób opisu i oceny dzieł i zjawisk literackich (prądów, tendencji) i programowaniu twórczości: zalecaniu nowych stylów, tematów, idei krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m czym jest.

Czym jest krótka rozprawa... i żywot człowieka poczciwego m znaczenie w Motywy literatura K .

  • Dodano:
  • Autor: