Co znaczy KRONIKA POLSKA WINCENTEGO KADŁUBKA:
Nareszcie XII w., czyli kilkadziesiąt lat po Gallu, trudu spisania dziejów Polski podjął się poeta rodzimego już pochodzenia, mistrz (mgr) Wincenty, nazwany poprzez potomnych Kadłubkiem (około 1150-1223). Kronika polska (Chronica Polonorum) powstała na zlecenie księcia Kazimierza Sprawiedliwego, w kancelarii którego Wincenty pracował poprzez lat kilkanaście. Po Zgonu protektora w roku 1194 przeniósł się do Sandomierza. Do Krakowa wrócił w 1207 r. by zasiąść na tronie biskupim. W 1215 r. wziął udział w obradach IV Soboru Laterańskiego. Wkrótce jednak zrzekł się godności kościelnych i wstąpił do klasztoru cystersów w Jędrzejowie, gdzie także zmarł. W roku 1764 został beatyfikowany poprzez papieża Klemensa XIII.
Dopiero badania ostatnich kilku dziesięcioleci pozwoliły w pełni docenić wartości historyczne, literackie i erudycyjne dzieła Mistrza Wincentego, dostrzec w nim "świetny europejski pomnik umysłowości i uczoności XII wiecznego humanisty" (Brygida Kürbis).
Kronika polska złożona jest z czterech ksiąg: pierwsze trzy obejmują dzieje Polski od czasów legendarnych po moment rozbicia dzielnicowego w drugiej połowie XII w., czwarta z kolei relacjonuje wydarzenia współczesne kronikarzowi - rządy Mieszka Starego i Kazimierza Sprawiedliwego. Trzy pierwsze księgi Kroniki ujął Wincenty w niezwyczajną na tle ówczesnej praktyki dziejopisarskiej formę dialogu prowadzonego w czasie biesiady poprzez dwóch dostojników kościelnych: biskupa krakowskiego Mateusza (między innymi autora listu do św. Bernarda z Clairvaux w kwestii chrystianizacji Rusi) i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana, przydzielając pierwszemu z nich rolę narratora, drugiemu zaś powierzając komentowanie i ocenianie przedstawionych faktów. W księdze czwartej kronikarz rezygnuje z dialogu na rzecz odautorskiej narracji.
Polską starożytność przedstawił Kadłubek inaczej niż Gallus - nie tylko jako kronikę panującej dynastii, lecz jako wplecioną w nurt dziejów powszechnych sagę całego narodu. Prehistorię Polski powiązał wzorem ówczesnego dziejopisarstwa europejskiego z czasami i bohaterami starożytności, wzbogacając ją równocześnie o kilka nowych wątków legendarnych (między innymi o Kraku, Wandzie i smoku wawelskim), składających się na tak zwany cykl podań krakowskich. Ambicje regionalne (małopolskie) nie przesłaniały jednak Kadłubkowi racji ogólnopaństwowych; idee zjednoczenia rozbitego wówczas państwa polskiego i jego pomyślnego bytu wśród narodów europejskich stanowią główne bodaj motywy moralistyki politycznej i obywatelskiej mistrza Wincentego.
Dyskurs historyczny podporządkowany został gdyż w Kronice funkcji moralistycznej - historia jest dla współczesnych "zwierciadłem przykładów", podobnie jak dla przyszłych pokoleń zwierciadłem takim ma być gloryfikowany poprzez kronikarza książę Kazimierz zwany "Sprawiedliwym". Przedstawił go jako człowieka pełnego cnót - urodziwego, zrównoważonego, cierpliwego, rozsądnego, szczodrobliwego i walecznego, zaś jego nagłą Zgon (po wypiciu wina w trakcie biesiady) uczcił alegorycznym epicedium (trenem) w formie dialogu Wesołości z Żalem. Apoteoza świeckiego władcy nie przeszkodziła wszakże Wincentemu w zdecydowanym głoszeniu prymatu ideologii kościelnej. Charakterystyczne jest w tym kontekście przedstawienie poprzez kronikarza dawnego konfliktu króla Bolesława II Śmiałego z krakowskim biskupem Stanisławem (1079): w odróżnieniu do wyważonej stosunku Galla, mistrz Wincenty całą winą za tragiczne wypadki obciąża króla, którego nazywa wprost "bezbożnym mordercą", biskupa z kolei kreuje na świętego męczennika broniącego wiernych przed despotyzmem władcy i na przyszłego patrona Polski. W konfrontacji z niemoralną władzą świecką Stanisław zdaje się urastać w oczach Kadłubka do rangi głównego bohatera Kroniki. Dzieło Wincentego musiało zresztą wywrzeć duży wpływ na ożywienie kultu krakowskiego biskupa, skoro wkrótce doszło do jego kanonizacji (1253).
Mistrz Wincenty, który tytuł magistra zyskał najprawdopodobniej w Paryżu albo w Bolonii, był erudytą na miarę zachodniego "renesansu XII w.". Literacka forma jego kroniki ukształtowana została zarówno pod wpływem Wulgaty i pism Ojców Kościoła, jak także antycznej literatury i retoryki (Owidiusz, Horacy, Cyceron, Boecjusz) i średniowiecznej ars dictandi. Styl Kadłubkowej prozy nawiązuje do maniery docta difficultas (uczonej trudności); jest stylem poważnym, ozdobnym, nasyconym figurami retorycznymi, wstawkami wierszowanymi, aluzjami, sentencjami, anegdotami, przypowieściami, legendami i bajkami. Sprawia to niekiedy wrażenie, jakby wiarygodność informacji źródłowych była dla kronikarza mniej ważna niż literacki i moralny sukces metody ich prezentowania. Dlatego właśnie dzieło mistrza Wincentego wykorzystywano na uniwersytecie krakowskim nie tylko w nauczaniu dziejów ojczystych, lecz także jako książka retoryki; zadecydowała o tym prawidłowa, oparta na klasycznych wzorach łacina, bogactwo słownikowe, wspomniana ozdobność stylu. Do końca XV w. powstało powyżej 30 kopii Kroniki, przewarzająca część z komentarzami krakowskiego profesora retoryki Jana z Dąbrówki.
Zobacz także: DZIEJOPISARSTWO
Dopiero badania ostatnich kilku dziesięcioleci pozwoliły w pełni docenić wartości historyczne, literackie i erudycyjne dzieła Mistrza Wincentego, dostrzec w nim "świetny europejski pomnik umysłowości i uczoności XII wiecznego humanisty" (Brygida Kürbis).
Kronika polska złożona jest z czterech ksiąg: pierwsze trzy obejmują dzieje Polski od czasów legendarnych po moment rozbicia dzielnicowego w drugiej połowie XII w., czwarta z kolei relacjonuje wydarzenia współczesne kronikarzowi - rządy Mieszka Starego i Kazimierza Sprawiedliwego. Trzy pierwsze księgi Kroniki ujął Wincenty w niezwyczajną na tle ówczesnej praktyki dziejopisarskiej formę dialogu prowadzonego w czasie biesiady poprzez dwóch dostojników kościelnych: biskupa krakowskiego Mateusza (między innymi autora listu do św. Bernarda z Clairvaux w kwestii chrystianizacji Rusi) i arcybiskupa gnieźnieńskiego Jana, przydzielając pierwszemu z nich rolę narratora, drugiemu zaś powierzając komentowanie i ocenianie przedstawionych faktów. W księdze czwartej kronikarz rezygnuje z dialogu na rzecz odautorskiej narracji.
Polską starożytność przedstawił Kadłubek inaczej niż Gallus - nie tylko jako kronikę panującej dynastii, lecz jako wplecioną w nurt dziejów powszechnych sagę całego narodu. Prehistorię Polski powiązał wzorem ówczesnego dziejopisarstwa europejskiego z czasami i bohaterami starożytności, wzbogacając ją równocześnie o kilka nowych wątków legendarnych (między innymi o Kraku, Wandzie i smoku wawelskim), składających się na tak zwany cykl podań krakowskich. Ambicje regionalne (małopolskie) nie przesłaniały jednak Kadłubkowi racji ogólnopaństwowych; idee zjednoczenia rozbitego wówczas państwa polskiego i jego pomyślnego bytu wśród narodów europejskich stanowią główne bodaj motywy moralistyki politycznej i obywatelskiej mistrza Wincentego.
Dyskurs historyczny podporządkowany został gdyż w Kronice funkcji moralistycznej - historia jest dla współczesnych "zwierciadłem przykładów", podobnie jak dla przyszłych pokoleń zwierciadłem takim ma być gloryfikowany poprzez kronikarza książę Kazimierz zwany "Sprawiedliwym". Przedstawił go jako człowieka pełnego cnót - urodziwego, zrównoważonego, cierpliwego, rozsądnego, szczodrobliwego i walecznego, zaś jego nagłą Zgon (po wypiciu wina w trakcie biesiady) uczcił alegorycznym epicedium (trenem) w formie dialogu Wesołości z Żalem. Apoteoza świeckiego władcy nie przeszkodziła wszakże Wincentemu w zdecydowanym głoszeniu prymatu ideologii kościelnej. Charakterystyczne jest w tym kontekście przedstawienie poprzez kronikarza dawnego konfliktu króla Bolesława II Śmiałego z krakowskim biskupem Stanisławem (1079): w odróżnieniu do wyważonej stosunku Galla, mistrz Wincenty całą winą za tragiczne wypadki obciąża króla, którego nazywa wprost "bezbożnym mordercą", biskupa z kolei kreuje na świętego męczennika broniącego wiernych przed despotyzmem władcy i na przyszłego patrona Polski. W konfrontacji z niemoralną władzą świecką Stanisław zdaje się urastać w oczach Kadłubka do rangi głównego bohatera Kroniki. Dzieło Wincentego musiało zresztą wywrzeć duży wpływ na ożywienie kultu krakowskiego biskupa, skoro wkrótce doszło do jego kanonizacji (1253).
Mistrz Wincenty, który tytuł magistra zyskał najprawdopodobniej w Paryżu albo w Bolonii, był erudytą na miarę zachodniego "renesansu XII w.". Literacka forma jego kroniki ukształtowana została zarówno pod wpływem Wulgaty i pism Ojców Kościoła, jak także antycznej literatury i retoryki (Owidiusz, Horacy, Cyceron, Boecjusz) i średniowiecznej ars dictandi. Styl Kadłubkowej prozy nawiązuje do maniery docta difficultas (uczonej trudności); jest stylem poważnym, ozdobnym, nasyconym figurami retorycznymi, wstawkami wierszowanymi, aluzjami, sentencjami, anegdotami, przypowieściami, legendami i bajkami. Sprawia to niekiedy wrażenie, jakby wiarygodność informacji źródłowych była dla kronikarza mniej ważna niż literacki i moralny sukces metody ich prezentowania. Dlatego właśnie dzieło mistrza Wincentego wykorzystywano na uniwersytecie krakowskim nie tylko w nauczaniu dziejów ojczystych, lecz także jako książka retoryki; zadecydowała o tym prawidłowa, oparta na klasycznych wzorach łacina, bogactwo słownikowe, wspomniana ozdobność stylu. Do końca XV w. powstało powyżej 30 kopii Kroniki, przewarzająca część z komentarzami krakowskiego profesora retoryki Jana z Dąbrówki.
Zobacz także: DZIEJOPISARSTWO
- Co znaczy KLASYCYZM:
- Porównanie polskiego oświecenia, współistniejący z sentymentalizmem i rokokiem, rozwijał się w dwu zasadniczych fazach. Pierwsza (klasycyzm stanisławowski) zbiegła się z panowaniem ostatniego króla, nie mniej kronika polska wincentego kadłubka co znaczy.
- Krzyżówka KROPIŃSKI LUDWIK (1767-1844):
- Dlaczego powieściopisarza, dramaturga i poety upłynęła w burzliwych latach schyłku XVIII w. Walczył na Litwie w 1792 r., w insurekcji i kampanii 1812 r. - powrócił z wojny w randze generała. Protekcji A.J kronika polska wincentego kadłubka krzyżówka.
- Co to jest KRONIKI TYGODNIOWE BOLESŁAWA PRUSA:
- Jak lepiej zaczął Prus współpracę z Kurierem Warszawskim , jednym z w najwyższym stopniu popularnych i w najwyższym stopniu poczytnych dzienników wydawanych w stolicy. Od marca kolejnego roku zaś przyszły autor kronika polska wincentego kadłubka co to jest.
- Słownik KINO:
- Kiedy wojny budową przemysłu filmowego kierowała Polska Partia Robotnicza. Jej członkowie mieli przewagę w organach władzy i w Czołówce nad działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej i to oni zadecydowali kronika polska wincentego kadłubka słownik.
- Czym jest KOCHANOWSKI:
- Od czego zależy naszych czasów świadectw, opierając się na których możemy poznać życie poety. Wystarczy wspomnieć, Iż poza Trenami nie ma innych dowodów na istnienie Orszulki Kochanowskiej i niektórzy uważali - co kronika polska wincentego kadłubka czym jest.
Czym jest kronika polska wincentego kadłubka znaczenie w Motywy literatura K .
