Co znaczy KORDIAN:
Dramat Słowackiego wydany został w 1834 r. z podtytułem Część pierwsza trylogii. Spisek koronacyjny. Słowacki nawiązuje tu do głośnych, opublikowanych w "Pamiętniku Emigracji" stosunku o istniejącym w latach 1828-1829 spisku na życie cara. Zamach planowano na czas koronacji Mikołaja I na króla Polski w Warszawie. Zamierzeniem poety było więc najprawdopodobniej powstanie dramatycznej trylogii, do takiej całości miały się być może odnosić poprzedzające pierwszy akt Kordiana Przygotowanie i Prolog. Planu tego jednak Słowacki nie zrealizował. Nie wiemy zresztą, czy był to rzeczywiście zamierzenie poety, ponieważ podtytuł dramatu można uznać za romantyczny chwyt kompozycyjny.
Przygotowanie jest w pierwszej kolejności oceną stworzenia listopadowego. Jego polityczni i duchowi wodzowie zostają tam ukazani jako stworzeni poprzez szatana, który staje się w dramacie motorem dziejów, panem historii. Polacy okazują się narodem wybranym poprzez szatana (a nie poprzez Boga, jak w systemach mesjanistycznych). Mają rozpocząć walkę prometejską, na wzór tej, którą niegdyś Szatani "z panem niebios wiedli". Przywódcy stworzenia - dzieci szatana - zostają przedstawieni satyrycznie, regularnie ich nazwiska Słowacki traktuje jak znaczne i "rozszyfrowuje" (na przykład Skrzynecki, który "do skrzyni / Miejskiej zniesie planów trupy"). Na nich, na mówcach sejmowych (zrodzonych z "języka Balaama oślicy") i na oficerach - "wymuskanych rycerzach ospalcach" - spoczywa odpowiedzialność za klęskę stworzenia. "wytworem" szatana tu jest również cały w. XIX.
Prolog służy dyskusji z mickiewiczowskim mesjanizmem, któremu zarzuca się, Iż w praktyce proponuje bierne oczekiwanie ("sen przespany") zamiast czynu. Dramat przynosi więc polemikę z zasadniczymi ideami znanymi z pism Mickiewicza: spiskowym wallenrodyzmem, prometeizmem i mesjanizmem i z łączącą je wszystkie ideą poświęcenia jednostki za naród.
Kluczowy bohater dramatu nosi, jak to sam Słowacki stwierdził, "dziwne imię" - utworzony poprzez poetę neologizm, który można wiązać z łacińskim cor (serce) albo staropolskimi "kordiak" (człowiek zapalczywy) i "kordiaka" ("serca ckliwość", "serca [...] bolenie"). To jest więc człowiek serce, człowiek zbyt uczuciowy, ulegający porywom serca. Kordian skupia w sobie istotne przedmioty osobowości i biografii romantycznego bohatera. To indywidualista w typie werterowskim, pisarz ogarnięty "chorobą wieku" i nieszczęśliwie zakochany (w I akcie). To również romantyczny pielgrzym poznający świat, doznający, jak pielgrzym Byrona, goryczy jego poznania i płynącego stąd sceptycyzmu (akt II). To wreszcie spiskowiec na wzór Wallenroda, poświęcający się dla dobra ojczyzny (akt III). Dramat to właśnie dzieje Kordiana, ukazane w szeregu luźno powiązanych scen, które łączy osoba głównego bohatera.
Protagonista jest centralną postacią spisku koronacyjnego, "szlacheckim rewolucjonistą". Sformułowane przezeń hasło "Polska Winkelriedem narodów" jest przekształceniem mesjanistycznej wizji Polski Chrystusa narodów. Winkelriedyzm prowadzi do spiskowej aktywności, która jest równocześnie walką samotną na wzór Wallenroda i Konrada. Walką skazaną na niepowodzenie. Kordian okazuje się gdyż zbyt słaby psychicznie, aby unieść ciężar królobójstwa.
W scenie w szpitalu wariatów Kordian zostaje poprzez Szatana skonfrontowany z dwoma wariatami, którzy wierzą, Iż poświęcają się za ludzkość. Sedno poświęcenia bohatera zostaje więc zanegowany poprzez zrównanie jego szlachetnego porywu z obłąkaniem. Szatan deista wykłada mu teorię o boskiej nieingerencji w historię i o złudnej wierze człowieka w sposobność zwycięskiej walki z dziejową koniecznością. Siłą rządzącą światem jest, wg niego, szaleństwo. Kordian okazuje się ofiarą złudzeń.
Protagonista staje się reprezentantem pokolenia belwederczyków (w scenie spiskowej występuje jako Podchorąży), jest zwolennikiem czynu, pozbawionym politycznego programu (jego jedynym programem jest zemsta i poświęcenie jednostki za naród). O jego klęsce decyduje również niefortunne, wallenrodowskie połączenie szlachetności w dążeniach (wyzwolenie Polski) z niemoralnymi, "szatańskimi" środkami: zemstą i spiskiem.
Dramat sprzeciwia się więc Mickiewiczowskiemu narodowowyzwoleńczemu optymizmowi, nie jest jednak jednoznacznie pesymistyczny. Wyraźna jest w nim gdyż tylko krytyka, z trudem zaś da się wyczytać przedmioty pozytywnego programu (koncepcja wspólnej walki o wolność prowadzonej poprzez lud i "rycerzy", przedstawiona w Prologu). Do wieloznaczności utworu przyczynia się również jego otwarta kompozycja.
(Maciej Szargot)
Zobacz także: BOHATER ROMANTYCZNY, BÓG W Poezji, Dolegliwość WIEKU, DRAMAT ROMANTYCZNY, DZIADÓW CZĘŚĆ II, IV I III, HISTORIA, HISTORIOZOFIA, INDYWIDUALIZM, MESJANIZM, NIESCENICZNOŚĆ DRAMATU ROMANTYCZNEGO, Literatura SŁOWACKIEGO, Stworzenie LISTOPADOWE, PROMETEIZM, WALLENRODYZM, WIESZCZ - Pisarz ROMANTYCZNY, WINKELRIEDYZM
Przygotowanie jest w pierwszej kolejności oceną stworzenia listopadowego. Jego polityczni i duchowi wodzowie zostają tam ukazani jako stworzeni poprzez szatana, który staje się w dramacie motorem dziejów, panem historii. Polacy okazują się narodem wybranym poprzez szatana (a nie poprzez Boga, jak w systemach mesjanistycznych). Mają rozpocząć walkę prometejską, na wzór tej, którą niegdyś Szatani "z panem niebios wiedli". Przywódcy stworzenia - dzieci szatana - zostają przedstawieni satyrycznie, regularnie ich nazwiska Słowacki traktuje jak znaczne i "rozszyfrowuje" (na przykład Skrzynecki, który "do skrzyni / Miejskiej zniesie planów trupy"). Na nich, na mówcach sejmowych (zrodzonych z "języka Balaama oślicy") i na oficerach - "wymuskanych rycerzach ospalcach" - spoczywa odpowiedzialność za klęskę stworzenia. "wytworem" szatana tu jest również cały w. XIX.
Prolog służy dyskusji z mickiewiczowskim mesjanizmem, któremu zarzuca się, Iż w praktyce proponuje bierne oczekiwanie ("sen przespany") zamiast czynu. Dramat przynosi więc polemikę z zasadniczymi ideami znanymi z pism Mickiewicza: spiskowym wallenrodyzmem, prometeizmem i mesjanizmem i z łączącą je wszystkie ideą poświęcenia jednostki za naród.
Kluczowy bohater dramatu nosi, jak to sam Słowacki stwierdził, "dziwne imię" - utworzony poprzez poetę neologizm, który można wiązać z łacińskim cor (serce) albo staropolskimi "kordiak" (człowiek zapalczywy) i "kordiaka" ("serca ckliwość", "serca [...] bolenie"). To jest więc człowiek serce, człowiek zbyt uczuciowy, ulegający porywom serca. Kordian skupia w sobie istotne przedmioty osobowości i biografii romantycznego bohatera. To indywidualista w typie werterowskim, pisarz ogarnięty "chorobą wieku" i nieszczęśliwie zakochany (w I akcie). To również romantyczny pielgrzym poznający świat, doznający, jak pielgrzym Byrona, goryczy jego poznania i płynącego stąd sceptycyzmu (akt II). To wreszcie spiskowiec na wzór Wallenroda, poświęcający się dla dobra ojczyzny (akt III). Dramat to właśnie dzieje Kordiana, ukazane w szeregu luźno powiązanych scen, które łączy osoba głównego bohatera.
Protagonista jest centralną postacią spisku koronacyjnego, "szlacheckim rewolucjonistą". Sformułowane przezeń hasło "Polska Winkelriedem narodów" jest przekształceniem mesjanistycznej wizji Polski Chrystusa narodów. Winkelriedyzm prowadzi do spiskowej aktywności, która jest równocześnie walką samotną na wzór Wallenroda i Konrada. Walką skazaną na niepowodzenie. Kordian okazuje się gdyż zbyt słaby psychicznie, aby unieść ciężar królobójstwa.
W scenie w szpitalu wariatów Kordian zostaje poprzez Szatana skonfrontowany z dwoma wariatami, którzy wierzą, Iż poświęcają się za ludzkość. Sedno poświęcenia bohatera zostaje więc zanegowany poprzez zrównanie jego szlachetnego porywu z obłąkaniem. Szatan deista wykłada mu teorię o boskiej nieingerencji w historię i o złudnej wierze człowieka w sposobność zwycięskiej walki z dziejową koniecznością. Siłą rządzącą światem jest, wg niego, szaleństwo. Kordian okazuje się ofiarą złudzeń.
Protagonista staje się reprezentantem pokolenia belwederczyków (w scenie spiskowej występuje jako Podchorąży), jest zwolennikiem czynu, pozbawionym politycznego programu (jego jedynym programem jest zemsta i poświęcenie jednostki za naród). O jego klęsce decyduje również niefortunne, wallenrodowskie połączenie szlachetności w dążeniach (wyzwolenie Polski) z niemoralnymi, "szatańskimi" środkami: zemstą i spiskiem.
Dramat sprzeciwia się więc Mickiewiczowskiemu narodowowyzwoleńczemu optymizmowi, nie jest jednak jednoznacznie pesymistyczny. Wyraźna jest w nim gdyż tylko krytyka, z trudem zaś da się wyczytać przedmioty pozytywnego programu (koncepcja wspólnej walki o wolność prowadzonej poprzez lud i "rycerzy", przedstawiona w Prologu). Do wieloznaczności utworu przyczynia się również jego otwarta kompozycja.
(Maciej Szargot)
Zobacz także: BOHATER ROMANTYCZNY, BÓG W Poezji, Dolegliwość WIEKU, DRAMAT ROMANTYCZNY, DZIADÓW CZĘŚĆ II, IV I III, HISTORIA, HISTORIOZOFIA, INDYWIDUALIZM, MESJANIZM, NIESCENICZNOŚĆ DRAMATU ROMANTYCZNEGO, Literatura SŁOWACKIEGO, Stworzenie LISTOPADOWE, PROMETEIZM, WALLENRODYZM, WIESZCZ - Pisarz ROMANTYCZNY, WINKELRIEDYZM
- Co znaczy KINO:
- Porównanie niepodległości kinematograf był już trwałym elementem krajobrazu największych miast. Do mieszkańców miasteczek i wielu wsi regularnie docierało tylko kino wędrowne , które od 1903 r. na terenach kordian co znaczy.
- Krzyżówka KOMISJA EDUKACJI NARODOWEJ:
- Dlaczego istotną dla dziejów polskiej oświaty i kultury instytucję powołał sejm delegacyjny 14 października 1773 r. dzięki staraniom Stanisława Augusta i ekipy współpracujących z nim patriotów. Na rzecz KEN kordian krzyżówka.
- Co to jest KRONIKA POLSKA WINCENTEGO KADŁUBKA:
- Jak lepiej czyli kilkadziesiąt lat po Gallu, trudu spisania dziejów Polski podjął się poeta rodzimego już pochodzenia, mistrz (mgr) Wincenty, nazwany poprzez potomnych Kadłubkiem (około 1150-1223). Kronika kordian co to jest.
- Słownik KOMEDIE MICHAŁA BAŁUCKIEGO:
- Kiedy utworów Bałuckiego (1837-1901), znajdujących się zwykle na pograniczu komedii i farsy z elementami satyry i groteski, dostrzec można wpływ późnej twórczości Aleksandra Fredry. Podobnie do niego kordian słownik.
- Czym jest KAZNODZIEJSTWO:
- Od czego zależy źródłowo rozwoju kaznodziejstwa w Polsce można mówić dopiero odnosząc się do XIII i XIV w. Postępująca wówczas błyskawicznie rozbudowa sieci parafialnej wiązała się z koniecznością docierania do kordian czym jest.
Czym jest kordian znaczenie w Motywy literatura K .
