Co znaczy KOŁŁˇTAJ HUGO (1750-1812):
Był wybitnym dziennikarzem i poetą, działaczem politycznym, filozofem i światłym reformatorem polskiego szkolnictwa. Naukę w Akademii Krakowskiej zamknął doktoratem z filozofii (1768). Wstąpił do stanu duchownego w nadziei na zrobienie kariery. Po studiach prawniczych i teologicznych za granicą (1771-1775) działał w Towarzystwie do Ksiąg Elementarnych, a od 1777 r. z ramienia Komisji Nauki Narodowej zajął się reorganizacją Akademii Krakowskiej. Po przeniesieniu się do stolicy zaczął działalność polityczną i pisarską. W momencie Sejmu Czteroletniego odegrał rolę głównego ideologa stronnictwa patriotycznego, zmierzającego do przeprowadzenia w państwie reform ustrojowych. Stanął na czele Kuźnicy Kołłątajowskiej, nieformalnej ekipy skupiającej zdolnych publicystów, pisarzy i polityków podzielających jego postawę socjalną i poglądy i koncepcje polityczne. W tym czasie wydał dwa obszerne dzieła. Swój program polityczny i związaną z nim koncepcję reform przedstawił w trzech częściach epistolarnego traktatu pt. Do Stanisława Małachowskiego, referendarza koronnego. Anonima listów kilka (1788-1789). Z kolei konkretne już propozycje zmian ustrojowych, które należałoby uwzględnić w projekcie nowej konstytucji, zawarł w pracy: Prawo polityczne narodu polskiego, a więc Układ rządu Rzeczypospolitej (1790), traktowanym jako czwarta część wcześniejszego, epistolarnego traktatu. Na czele tego dzieła zamieścił powstałą przedtem płomienną odezwę Do Prześwietnej Deputacji dla ułożenia projektu konstytucji rządu polskiego od sejmu wyznaczonej, gdzie apelował o przyznanie praw dla mieszczan i chłopów.
Kołłątaj uczestniczył w przygotowaniach do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, a potem z jego inicjatywy założono Klub Przyjaciół Konstytucji. Jako minister sprawiedliwości brał aktywny udział w pracach rządu. W okresie targowicy, w kilka dni po podpisaniu akcesu do konfederacji, wyjechał do Saksonii, gdzie stanął na czele sprzysiężenia mającego na celu zorganizowanie w państwie stworzenia. Wspólnie z I. Potockim i F.K. Dmochowskim wydał tam dzieło O ustanowieniu i upadku konstytucji polskiej 3 maja 1791 (1793). Bronił w nim założeń polskiej koncepcji "łagodnej rewolucji" i wskazywał powody jej niepowodzenia. Po powrocie do państwie włączył się do prac rządu powstańczego. Nastąpiła wówczas radykalizacja jego poglądów politycznych. Przypisywano mu postawę jakobińską, posądzano o zamiary dyktatorskie i obarczono odpowiedzialnością za akty terroru. Po upadku stworzenia został osadzony bez wyroku w austriackim więzieniu na osiem lat. Powstały wówczas zbiory poetyckie Smutki i Hymny (okolicznościowe wiersze dotyczące insurekcji i Naczelnika, teksty przeznaczone konkretnym wydarzeniom, liryka osobista). Potem zaczął pracę nad traktatem Porządek fizyczno moralny, a więc Edukacja o należytościach i powinnościach człowieka wydobytych z praw wiecznych, nieodmiennych i koniecznych przyrodzenia (t. 1 wyd. 1810), gdzie podkreślał rolę pracy i głosił, Iż prawa natury ("prawa fizyczne") mają decyzyjny wpływ na materialne warunki człowieka, a te natomiast kształtują prawa "moralne".
Po opuszczeniu więzienia (1802) spotkał się z nieprzychylną opinią socjalną. Współpracował z T. Czackim w organizowaniu Liceum Krzemienieckiego i oświaty guberni wołyńskiej, ukształtował nowoczesny program badań folklorystycznych, lecz nie wrócił do aktywnej działalności publicznej. Zrażony powszechną niechęcią ostatecznie usunął się ze sceny politycznej w 1810 r. Pośmiertnie (1841) ukazał się Stan oświecenia w Polszcze w ostatnich latach panowania Augusta III (1750-1764), dzieło zawierające wnikliwą, krytyczną ocenę stanu kultury polskiej w czasach saskich i uwagi na temat pierwszych symptomów oświeceniowych zjawisk. Syntezę filozoficznych koncepcji Kołłątaj zawarł w Rozbiorze krytycznym zasad historii o początkach rodu ludzkiego (powst. 1799-1805; wyd. t. 1-3, 1842). Jego poglądom na historię patronowała ewolucyjna wizja rozwoju świata.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: FILOZOFIA I ŚWIATOPOGLˇD, KOMISJA Nauki NARODOWEJ, KU¬NICA KOŁŁˇTAJOWSKA, PUBLICYSTYKA
Kołłątaj uczestniczył w przygotowaniach do uchwalenia Konstytucji 3 Maja, a potem z jego inicjatywy założono Klub Przyjaciół Konstytucji. Jako minister sprawiedliwości brał aktywny udział w pracach rządu. W okresie targowicy, w kilka dni po podpisaniu akcesu do konfederacji, wyjechał do Saksonii, gdzie stanął na czele sprzysiężenia mającego na celu zorganizowanie w państwie stworzenia. Wspólnie z I. Potockim i F.K. Dmochowskim wydał tam dzieło O ustanowieniu i upadku konstytucji polskiej 3 maja 1791 (1793). Bronił w nim założeń polskiej koncepcji "łagodnej rewolucji" i wskazywał powody jej niepowodzenia. Po powrocie do państwie włączył się do prac rządu powstańczego. Nastąpiła wówczas radykalizacja jego poglądów politycznych. Przypisywano mu postawę jakobińską, posądzano o zamiary dyktatorskie i obarczono odpowiedzialnością za akty terroru. Po upadku stworzenia został osadzony bez wyroku w austriackim więzieniu na osiem lat. Powstały wówczas zbiory poetyckie Smutki i Hymny (okolicznościowe wiersze dotyczące insurekcji i Naczelnika, teksty przeznaczone konkretnym wydarzeniom, liryka osobista). Potem zaczął pracę nad traktatem Porządek fizyczno moralny, a więc Edukacja o należytościach i powinnościach człowieka wydobytych z praw wiecznych, nieodmiennych i koniecznych przyrodzenia (t. 1 wyd. 1810), gdzie podkreślał rolę pracy i głosił, Iż prawa natury ("prawa fizyczne") mają decyzyjny wpływ na materialne warunki człowieka, a te natomiast kształtują prawa "moralne".
Po opuszczeniu więzienia (1802) spotkał się z nieprzychylną opinią socjalną. Współpracował z T. Czackim w organizowaniu Liceum Krzemienieckiego i oświaty guberni wołyńskiej, ukształtował nowoczesny program badań folklorystycznych, lecz nie wrócił do aktywnej działalności publicznej. Zrażony powszechną niechęcią ostatecznie usunął się ze sceny politycznej w 1810 r. Pośmiertnie (1841) ukazał się Stan oświecenia w Polszcze w ostatnich latach panowania Augusta III (1750-1764), dzieło zawierające wnikliwą, krytyczną ocenę stanu kultury polskiej w czasach saskich i uwagi na temat pierwszych symptomów oświeceniowych zjawisk. Syntezę filozoficznych koncepcji Kołłątaj zawarł w Rozbiorze krytycznym zasad historii o początkach rodu ludzkiego (powst. 1799-1805; wyd. t. 1-3, 1842). Jego poglądom na historię patronowała ewolucyjna wizja rozwoju świata.
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: FILOZOFIA I ŚWIATOPOGLˇD, KOMISJA Nauki NARODOWEJ, KU¬NICA KOŁŁˇTAJOWSKA, PUBLICYSTYKA
- Co znaczy KINO:
- Porównanie wojny budową przemysłu filmowego kierowała Polska Partia Robotnicza. Jej członkowie mieli przewagę w organach władzy i w Czołówce nad działaczami Polskiej Partii Socjalistycznej i to oni zadecydowali kołłˇtaj hugo (1750-1812) co znaczy.
- Krzyżówka KRYTYKA LITERACKA:
- Dlaczego uprawianych poprzez krytykę literacką jedynie w niewielkim stopniu wymieniła się od czasów romantyzmu, jednak ich wpływ, zakres i oddźwięk socjalny znacząco się poszerzyły, co miało związek ze kołłˇtaj hugo (1750-1812) krzyżówka.
- Co to jest KABARET LITERACKI:
- Jak lepiej swoiste zdarzenie kulturowe i specyficzna organizacja artystyczna wywodzi się z zamkniętych spotkań towarzyskich twórców, improwizacji o charakterze satyryczno rozrywkowym odbywających się w wybranej kołłˇtaj hugo (1750-1812) co to jest.
- Słownik KRZAK DZIKIEJ RÓŻY KASPROWICZA:
- Kiedy poetyckiego, a zarazem umieszczonego w tomie - cyklu czterech sonetów. W okolicy utworów poprzednich: Anima lachrymans (1894); Miłość (1895), zwiastujących modernistyczny przełom w dotychczasowej kołłˇtaj hugo (1750-1812) słownik.
- Czym jest KOMEDIE MICHAŁA BAŁUCKIEGO:
- Od czego zależy utworów Bałuckiego (1837-1901), znajdujących się zwykle na pograniczu komedii i farsy z elementami satyry i groteski, dostrzec można wpływ późnej twórczości Aleksandra Fredry. Podobnie do niego kołłˇtaj hugo (1750-1812) czym jest.
Czym jest kołłˇtaj hugo (1750-1812) znaczenie w Motywy literatura K .
