Co znaczy IMPROWIZACJA:
Wyraz "improwizacja" oznaczało utwór powstający niejako "na oczach" słuchaczy, jednocześnie tworzony i wygłaszany. Różnice w rozumieniu tego terminu pojawiały się dopiero wtedy, gdy zastanawiano się, jak taki utwór powstaje, co jest jego źródłem. Tradycyjnie uważano improwizatora za zręcznego rzemieślnika, który na tyle dobrze opanował warsztat, Iż może tworzyć "publicznie". Tak pojęta improwizacja była, jak każde rzemiosło, źródłem zarobkowania, lecz także improwizator był sytuowany bliżej sztukmistrza niż poety. Wg innej, romantycznej już koncepcji, źródłem improwizacji nie miała być techniczna sprawność, ale natchnienie, improwizator stawał się więc równy poecie. Przewyższał nawet "zwyczajnych" pisarzy, gdyż improwizowanie było naocznym dowodem działania w improwizatorze nadludzkiej, poetyckiej siły natchnienia.
Mickiewicz zrównał (w szczególności w Dziadów części III) dar improwizacji z darem proroczym. Umiejętność do improwizacji była więc dlań znakiem wybraństwa poety wieszcza.
W romantyzmie wytworzyła się moda na ten typ aktywności twórczej, nie tylko w literaturze, lecz i w muzyce (legendarne improwizacje fortepianowe Chopina). Do mody tej przyczynili się poeci, każący improwizować literackim bohaterom (ogromna /i/i/i/i/ii Mała improwizacja w III części Dziadów).
Mickiewicz był najsławniejszym z tworzących pod wpływem chwili polskich pisarzy, oswojonym z tą metodą od czasów filomackich; nawet swoim paryskim wykładom próbował nadawać kształt profetycznej improwizacji. Do najwybitniejszych romantycznych improwizatorów należał także Słowacki (słynny był jego poetycki pojedynek z Mickiewiczem na przyjęciu u Januszkiewicza) i poeci z kręgu cyganerii warszawskiej. U schyłku romantyzmu głośne były warszawskie improwizacje Deotymy (J. Łuszczewskiej), jednak ich wydanie (a zawłaszcza - poziom) przyczyniło się do spadku zainteresowania twórczością improwizatorów.
Pojawiające się w utworach romantycznych ustalenie "improwizacja" (na przykład Mickiewiczowska Ogromna Improwizacja czy wiersz Krasińskiego Zimny rozsądek... Improwizacja) nie znaczy jednak zawsze utworu zaimprowizowanego i w dalszym ciągu (albo jednocześnie) zapisanego. Należałoby raczej rozumieć je jako wskazówkę, Iż mamy do czynienia z dziełem jednostki natchnionej, posiadającej dar proroczy i poetycki (Konrad w Dziadach). To jest również dla czytelnika wskazówka, Iż utwór tak oznaczony ma cechy poetyckie (co ważne w razie dramatu napisanego wierszem, gdzie nie wszystkie dialogi i monologi powinny być w strukturze dzieła odbierane jako proza, "normalna" wypowiedź czy rozmowa). Może wreszcie wskazywać, Iż literatura i poetyckie natchnienie są tematem utworu. Czasem jednak oznaczają utwory rzeczywiście zaimprowizowane (na przykład improwizacje Mickiewicza) albo będące płodami natchnienia nie poddanymi późniejszej warsztatowej obróbce.
(Maciej Szargot)
Zobacz także: DZIADÓW CZĘŚĆ II, IV I III, Literatura FILOMATÓW I FILARETÓW, Literatura KRASIŃSKIEGO, Literatura MICKIEWICZA, Literatura ROMANTYZMU KRAJOWEGO, Literatura SŁOWACKIEGO, WIESZCZ - Pisarz ROMANTYCZNY
Mickiewicz zrównał (w szczególności w Dziadów części III) dar improwizacji z darem proroczym. Umiejętność do improwizacji była więc dlań znakiem wybraństwa poety wieszcza.
W romantyzmie wytworzyła się moda na ten typ aktywności twórczej, nie tylko w literaturze, lecz i w muzyce (legendarne improwizacje fortepianowe Chopina). Do mody tej przyczynili się poeci, każący improwizować literackim bohaterom (ogromna /i/i/i/i/ii Mała improwizacja w III części Dziadów).
Mickiewicz był najsławniejszym z tworzących pod wpływem chwili polskich pisarzy, oswojonym z tą metodą od czasów filomackich; nawet swoim paryskim wykładom próbował nadawać kształt profetycznej improwizacji. Do najwybitniejszych romantycznych improwizatorów należał także Słowacki (słynny był jego poetycki pojedynek z Mickiewiczem na przyjęciu u Januszkiewicza) i poeci z kręgu cyganerii warszawskiej. U schyłku romantyzmu głośne były warszawskie improwizacje Deotymy (J. Łuszczewskiej), jednak ich wydanie (a zawłaszcza - poziom) przyczyniło się do spadku zainteresowania twórczością improwizatorów.
Pojawiające się w utworach romantycznych ustalenie "improwizacja" (na przykład Mickiewiczowska Ogromna Improwizacja czy wiersz Krasińskiego Zimny rozsądek... Improwizacja) nie znaczy jednak zawsze utworu zaimprowizowanego i w dalszym ciągu (albo jednocześnie) zapisanego. Należałoby raczej rozumieć je jako wskazówkę, Iż mamy do czynienia z dziełem jednostki natchnionej, posiadającej dar proroczy i poetycki (Konrad w Dziadach). To jest również dla czytelnika wskazówka, Iż utwór tak oznaczony ma cechy poetyckie (co ważne w razie dramatu napisanego wierszem, gdzie nie wszystkie dialogi i monologi powinny być w strukturze dzieła odbierane jako proza, "normalna" wypowiedź czy rozmowa). Może wreszcie wskazywać, Iż literatura i poetyckie natchnienie są tematem utworu. Czasem jednak oznaczają utwory rzeczywiście zaimprowizowane (na przykład improwizacje Mickiewicza) albo będące płodami natchnienia nie poddanymi późniejszej warsztatowej obróbce.
(Maciej Szargot)
Zobacz także: DZIADÓW CZĘŚĆ II, IV I III, Literatura FILOMATÓW I FILARETÓW, Literatura KRASIŃSKIEGO, Literatura MICKIEWICZA, Literatura ROMANTYZMU KRAJOWEGO, Literatura SŁOWACKIEGO, WIESZCZ - Pisarz ROMANTYCZNY
- Co znaczy INNY ŚWIAT HERLINGA GRUDZIŃSKIEGO:
- Porównanie napisany poprzez Gustawa Herlinga Grudzińskiego. Całość pod tytułem Inny świat. Zapiski sowieckie ukazała się w języku angielskim w 1951; pierwsza edycja polska w Londynie w 1953, następna redakcja improwizacja co znaczy.
- Krzyżówka IRONIA ROMANTYCZNA:
- Dlaczego wywodzi się, podobnie jak niemal wszystkie definicje poetyki i retoryki, z nieprzebranego zasobu myśli starożytnej (gr. eironeia to udawanie , zmyślanie , lecz także - w sensie retorycznym improwizacja krzyżówka.
- Co to jest IMPRESJONIZM:
- Jak lepiej w sztuce i poezji pochodzi od fr. l´impression (wrażenie). Impresjonizm malarski rozwijał się w ostatnim trzydziestoleciu XIX w. we Francji, inspirując się doświadczeniami pejzażystów angielskich (W improwizacja co to jest.
- Słownik IZMY:
- Kiedy osiągnięcia literatur zachodnich błyskawicznie znajdowały naśladowców pośród młodopolan. Pisarze i krytycy chętnie posługiwali się oryginalnymi terminami oznaczającymi typy metod twórczych i zjawisk improwizacja słownik.
- Czym jest INDYWIDUALIZM:
- Od czego zależy opozycji do oświecenia, w bardzo wyraźny sposób przeciwstawił jednostkę zbiorowości. Jednostka znakomita (a takie przedstawiali romantycy w swoich utworach) pozostawała w stałym konflikcie ze improwizacja czym jest.
Czym jest improwizacja znaczenie w Motywy literatura I .
