Co to znaczy estetyzm definicja.

Definicja ESTETYZM oznacza Stanowiła ona reakcję na utylitaryzm jako składnik programu.

Czy przydatne?

Definicja ESTETYZM

Co znaczy ESTETYZM: Jedna z ekspansywnych tendencji sztuki i literatury w momencie Młodej Polski. Stanowiła ona reakcję na utylitaryzm jako składnik programu pozytywistycznego. Nowa sztuka miała być dziedziną autonomiczną, uwolnioną od wszelkich zobowiązań socjalnych, narodowych, nade wszystko zaś oddzieloną od etyki. Ważność sztuki w uwarunkowaniach zmieniającej się mentalności (przełom antypozytywistyczny) wynikała z załamania się wiary w naukę i filozofię pozytywistyczną, która przedtem doprowadziła do "zgonu Boga". Miejsce opróżnione poprzez filozofię i religię zajmuje sztuka. Zwróćmy uwagę, Iż w pesymistycznej wizji bytu, stworzonej poprzez Schopenhauera, sztuka (w okolicy stanu nirwany i współczucia) jest jedyną sferą wolności, bezinteresownego istnienia, która odrywa ludzi od piekła nienasyconych pragnień woli. Ponadto nowa sztuka charakteryzowana jest jako domena indywidualizmu, subiektywizmu, intuicjonizmu przeciwstawiającego się prymatowi rozumu, antymimetyzmu (to oznacza podważania naśladowczych funkcji sztuki na rzecz funkcji pełnych energii).
Sformułowano sporo programów cechujących się podobnie pojętą koncentracją na wewnętrznych celach sztuki, przyznających tej dziedzinie uprzywilejowaną pozycję w ideowym życiu społeczeństw i stawiających twórców - "kapłanów" sztuki powyżej powszechnie uznawanymi normami etycznymi. Chronologicznie pierwszeństwo należy się Zenonowi Przesmyckiemu, którego publicystyka w warszawskim "Życiu" (Nasze zamiary 1887) i krakowskim "Świecie" (cykl Harmonie i dysonanse 1891) zwracała uwagę na ważność potrzeb estetycznych społeczeństwa, a w dalszym ciągu - na odrębność celu i środków artystycznych literatury, która stanowi wartość samoistną, a nie narzędzie tendencji. Polemiką ze słynną książką Tołstoja Czto takoje isskusstwo?, gdzie wybitny prozaik przekreślał niemal całą dotychczasową produkcję artystyczną jako niemoralną, była naukowa rozprawa Edwarda Abramowskiego Co tj. sztuka? w "Przeglądzie Filozoficznym" z 1898 r. I tu pojawia się argument o autonomii sztuki w okolicy tezy, Iż dzieło artystyczne jako wynik aktu indywidualnego, intuitywnego musi być rozpatrywane poza zbiorową psychologią i etyką, a chwyty, jakimi się posługuje, odpowiadają "przedmyślowemu nastrojowi", z którego wyrasta utwór, nie zaś rozumowym przesłankom, które patronują dziełu naśladującemu rzeczywistość. Właściwie to samo, stylem burzycielskiego manifestu, powtórzył Przybyszewski w Confiteor (1899). Zamiast wyważonych argumentów użył arbitralnych stwierdzeń, które narzucał apodyktycznie, tonem natchnionego profety. Wychodząc od apologii indywidualizmu ("duszę" ustala jako "istotność", "absolut") ogłasza, Iż "Sztuka nie ma żadnego celu, jest celem sama w sobie, jest absolutem, ponieważ jest odbiciem absolutu duszy". Jako absolut nie może służyć obcym sobie ideom, być wehikułem dla tendencji. Ma swoje zadanie: "kojarzy duszę człowieka z duszą wszechświata", staje się religią. Kapłan tej religii - twórca przyznaje sobie nieograniczone swobody i kompetencje; działa "nie kiełznany żadnym prawem".
Celem twórcy jest absolutnie szczere wypowiedzenie siebie, nie zaś tworzenie pięknych "artefaktów" naśladujących lepiej albo gorzej odwieczną ideę Piękna. "twórca zna tylko potęgę [...] z jaką dusza na zewnątrz wybucha" - powiada Przybyszewski. Kult sztuki w jego ujęciu nie przypomina parnasistowsko symbolistycznego estetyzmu Miriama. Zbliża się do ekspresjonistycznego etyzmu, gdyż najwyższą wartością staje się w tej koncepcji sztuka - buntownicze objawienie indywidualnej Prawdy. Estetyzm ten jest w istocie kultem tworzącego podmiotu, samego aktu tworzenia - jego przedmiotowy sukces tu jest sprawą drugorzędną - stąd lekceważenie formy (odwrotność cyzelatorstwa Miriama). "Życie" od lat 1898-1900 staje się następnym forum upowszechniania tak pojmowanego estetyzmu. W eseju O nową sztukę (1899) Przybyszewski uznał podświadomość za generator twórczości. Jego naturalistyczno idealistyczna "dusza" przeciwstawiała się "biednemu mózgowi" i "głupim pięciu zmysłom" odpowiedzialnym za kształt dotychczasowej, realistycznej sztuki.
Od początku estetyzm w jego skrajnych manifestacjach budził uzasadnione protesty. Zgadzając się na indywidualistyczno intuicjonistyczne założenia nowej sztuki, rozumiejąc antymimetyczne rezultaty tych założeń, obawiano się skutków izolacji twórców od problematyki, którą żyje całe społeczeństwo. Naturalnie drażniła arogancja programotwórców, którzy ni stąd, ni zowąd przypisali sobie najwyższą pozycję w otoczeniu, gdzie de facto byli "pariasami". Chodziło jednak także o dobro sztuki, która odrywając się od krwioobiegu ogromnych, żywotnych spraw, mogła ulec wyjałowieniu. Z drugiej strony, zamykając się w "wieży z kości słoniowej", artyści ryzykowali utratę zdobytego przedtem wpływu na społeczeństwo. Następną ostoją młodopolskiego estetyzmu została "Chimera" Miriama (Zenona Przesmyckiego), pismo przeznaczone wyłącznie problemom sztuki, wyróżniające się starannym doborem tekstów, wysokim poziomem przekładów i wyrafinowaniem strony edytorskiej. Tu opublikował Miriam swój nieszczęśliwy artykuł Walka ze sztuką (1901), którym naraził się zarówno przeciwnikom, jak i zwolennikom nowych tendencji. Wystąpił jako obrońca sztuki zagrożonej jakoby skutkami demokratyzacji społeczeństw europejskich po Rewolucji Francuskiej: powszechny dostęp do oświaty spowodował stworzenie "inteligentnego proletariatu" (tym terminem posługiwał się Nietzsche jako krytyk europejskiej kultury), masowego odbiorcy, który nie posiadając wyrobionego smaku artystycznego, wymusza na twórcach obniżanie poziomu dzieł, by były one zrozumiałe i atrakcyjne. Wypowiedź tę odebrano jako atak na demokratyzm w ogóle, na niewykształcone (nie ze swojej winy) niższe warstwy społeczeństwa. W takich uwarunkowaniach skrajny elitaryzm był przynajmniej nietaktowny (Miriamowi jednak chodziło o "filistra", który nie może być świadomym i wrażliwym mecenasem nowej sztuki). Andrzej Niemojewski, Wilhelm Feldman, Malwina Posner Garfeinowa wzywali do przymierza "sztuki z ludem". Kazimierz Kelles Krauz, Ludwik Krzywicki i Julian Marchlewski powoływali się np. twórców zachodnioeuropejskich, którzy nie rezygnując z wysokich aspiracji artystycznych, decydują się tworzyć dla najszerszych kręgów socjalnych, a nie dla garstki znawców (Belgia). Swoistym kompromisem ze społecznikowskim nastawieniem krytyków Miriama był głos zapewne Komornickiej (ps. Tredecim) w artykule Pogrom sztuki; jej zdaniem sztuka pełni rolę sztabu generalnego w ogromnym obozie Pracy (1905). Podsumowanie sporu estetyzmu ze sztuką uspołecznioną stanowi recenzja Stanisława Brzozowskiego, który w Legendzie Młodej Polski (1910) oskarżał część jej artystów o niewykorzystanie szansy, jaką dawało zrozumienie wspólnoty celów twórców i świata pracy (por. Podraza Kwiatkowska).
(Krystyna Kralkowska Gątkowska)
Zobacz także: CZASOPISMA MŁODEJ POLSKI
Co znaczy EMIGRACJA:
Porównanie Rzeczpospolitej i jej zniknięcie z mapy Europy wskutek III rozbioru zapoczątkowało nowe zdarzenie w życiu narodu, jakim stały się następne fale emigracji Polaków, uciekających z państwie przed estetyzm co znaczy.
Krzyżówka EKSPRESJONIZM:
Dlaczego ekspresjonizm wywodzi się od słowa l´expression (ekspresja) - słowo, które znaczy siłę oddziaływania dzieła na odbiorcę, na emocjonalną stronę psychiki. Jako nazwa kierunku w sztuce zaistniał w estetyzm krzyżówka.
Co to jest EMIGRACYJNA LITERATURA A KRAJ:
Jak lepiej literatury polskiej od czasów konfederacji barskiej można mówić o rozdziale literatury narodowej na literaturę krajową i emigracyjną, aczkolwiek pełny wymiar owych mechanizmów zarysowany został w estetyzm co to jest.
Słownik EWANGELIA:
Kiedy polskiego romantyzmu do Ewangelii wyznaczał następujący dialog z IV części Dziadów Adama Mickiewicza: KSIˇDZ Jesteś ty chrześcijanin? taka myśl bezbożna! Znasz ty Ewangeliją? PUSTELNIK A znasz ty estetyzm słownik.
Czym jest ESEJ:
Od czego zależy XIX i pierwsze dekady XX w. można nazywać wiekiem powieści , to ostatnie półwiecze z całą pewnością określone będzie mianem wiek eseju . Esej to jeden z w najwyższym stopniu ekspansywnych gatunków estetyzm czym jest.

Czym jest estetyzm znaczenie w Motywy literatura E .

  • Dodano:
  • Autor: