Co znaczy DRUŻBACKA ELŻBIETA (1695-1765):
Była najwybitniejszą pisarką polską czasów saskich. Wykształcenie, znajomość francuskiego, pewien typ kultury literackiej zawdzięczała kontaktom z rodami magnackimi, należącymi do ówczesnej elity kulturalnej. Pod koniec życia (około 1756) osiadła w klasztorze Bernardynek w Tarnowie. Jej pisarski majątek pozostawał pod mocnym wpływem późnego baroku; dużą część stanowią utwory o treści dewocyjnej. W kręgu religijnej moralistyki pozostają romanse hagiograficzne (Opisanie życia św. Dawida, króla izraelskiego; Święta Maria Magdalena). Drużbacka przekładała także popularne w XVII w. poematy mitologiczne i romanse (Cefal i Prokris, Fabuła o książęciu Adolfie, Historia chrześcijańska księżny Elefantyny Eufraty, Przykładne z wiernej i statecznej miłości małżeństwo).
Elementami nowymi były pierwiastki rokoka wprowadzane do tekstów pisanych na potrzeby życia dworskiego, niekiedy podporządkowanych konwencjom żartobliwej gry i zabawy miłosnej (na przykład Na pysznego Narcysa uciekającego od miłości Echo nazwanej). W nie wszystkich tekstach ujawnia się charakterystyczne dla rokoka zamiłowanie do poetyckiej miniatury, elegancji i żartu (na przykład Na obraz płaczącego Kupidyna i smutnej Wenery). Cykl tak zwany "wierszy światowych" tworzą różne odmiany literaturze okolicznościowej (żartobliwej i satyrycznej), panegiryki i fraszki utrwalające obrazki z dworskiego życia. O zainteresowaniu nowymi zjawiskami literackimi świadczy także jej literatura opisowa (Opisanie czterech części roku i Opisanie czterech przedmiotów szkodliwych i pożytecznych: ziemie, wody, ognia i powietrza, Raj białostocki, Pochwała lasów), ujawniająca wpływ klasycystycznych tendencji literackich i znamienny dla nich typ wrażliwości na piękno i przekonanie o racjonalnym porządku świata.
Na specjalną uwagę zasługuje Opisanie czterech części roku - pierwszy w Polsce poemat opisowy w nowym stylu, zawierający, podobnie jak The Seasons (1726-1730) J. Thomsona, obrazy wszystkich pór roku. Utwór świadczy o czerpaniu inspiracji z literaturze J. Kochanowskiego. W dziele tym poetka chwali Boga "w czterech częściach roku", wykorzystując swój rozum i doświadczenia zmysłowe, a nie wdając się w naukowe dywagacje i wywody. W następnych pieśniach poematu nakreśliła obraz "niskiej ziemi", podlegającej cyklicznemu rytmowi czterech pór roku. Przyjmując rolę narratorki, której pole widzenia zostało ograniczone do roztaczającej się wokół natury - ludzkiego gospodarstwa na ziemi - wskazała znaki boskiego rozumu w ładzie, porządku i harmonii przyrody będącej dziełem Pana. Pisarka nakreśliła wizję świata żyjącego rytmem pór roku jako wspaniałe dzieło Stwórcy gospodarza, które człowiek podziwia z zachwytem i kontempluje niczym niezwykłe dzieło sztuki, a jednocześnie doświadcza jego dobrodziejstw. O fascynacji naturą świadczy zachwyt nad jej ładem postrzeganym z praktycystycznej perspektywy.
Następne pory wyznaczają człowiekowi różne miejsca i role w owej przestrzeni. Cykliczność i następstwo od wiosny do zimy są sygnalizowane przez stopniowe przechodzenie od przestrzeni naturalnej do sfery będącej dziełem i domeną ludzi. W ten sposób autorka tworzy poetycki obraz rozwoju, dojrzewania i doskonalenia człowieka i jego dorastania do kultury przez zdobywanie mądrości i wiedzy. Personifikacja pór roku, częsta antropomorfizacja zjawisk przyrody, porównywanie ich do kulturowych wytworów człowieka prowadzą do eksponowania przedmiotów przynależących do świata ludzkiego. Wiosna nosi "okrycia" w formie sukienek, płaszczy, malowanych wstęg. Lato podobne jest do wielkiej kuchni, gdzie się "smaży, gotuje i piecze" pożywienie, a zima przypomina budowniczego i dekoratora wnętrz.
Dynamika poetyckich wypowiedzi Drużbackiej wynika z operowania wieloma tonacjami stylistycznymi. Spontaniczna mowa kolokwialna i ekspresywne słownictwo (kalumnie i przekleństwa) regularnie sąsiadują z językiem pełnym powagi i namaszczenia. Autorka umiejętnie wyzyskała w utworze środki wyrazu o retorycznej proweniencji. W poetyckich obrazach pór roku posłużyła się utrwalonym już katalogiem formuł, przenośni, emblematów (aluzji mitologicznych, biblijnych, idyllicznych), lecz nie poszerzyła ich metaforycznych kontekstów, ale je ukonkretniła, wyznaczając im funkcję ozdobnych rekwizytów poetyckich. Do nowych rozwiązań należy w poemacie wprowadzenie motywów arkadyjskich i rokokowych. W obrazie wiosennego lęgu ptaków i zachwycie nad ich słodkim śpiewem ujawnia się wrażliwość na doznania estetyczne, których człowiek doświadcza, obcując z piękną naturą.
Motywy sielskie i arkadyjskie, które uległy nasileniu w literaturze doby stanisławowskiej, Drużbacka wprowadzała również do drobnych wierszy. W późnej twórczości dążyła do większej precyzji, zwięzłości i stylistycznej przejrzystości poetyckich wypowiedzi. Jej majątek literacki wydał J.A. Załuski w pierwszym tomie Zgromadzenia rytmów poprzez wierszopisów żyjących albo naszego wieku zeszłych pisanych (1752). Nie wszystkie wiersze z poprawkami naniesionymi poprzez I. Krasickiego ukazały się potem w "Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych".
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: KLASYCYZM, POEMAT OPISOWY, ROKOKO
Elementami nowymi były pierwiastki rokoka wprowadzane do tekstów pisanych na potrzeby życia dworskiego, niekiedy podporządkowanych konwencjom żartobliwej gry i zabawy miłosnej (na przykład Na pysznego Narcysa uciekającego od miłości Echo nazwanej). W nie wszystkich tekstach ujawnia się charakterystyczne dla rokoka zamiłowanie do poetyckiej miniatury, elegancji i żartu (na przykład Na obraz płaczącego Kupidyna i smutnej Wenery). Cykl tak zwany "wierszy światowych" tworzą różne odmiany literaturze okolicznościowej (żartobliwej i satyrycznej), panegiryki i fraszki utrwalające obrazki z dworskiego życia. O zainteresowaniu nowymi zjawiskami literackimi świadczy także jej literatura opisowa (Opisanie czterech części roku i Opisanie czterech przedmiotów szkodliwych i pożytecznych: ziemie, wody, ognia i powietrza, Raj białostocki, Pochwała lasów), ujawniająca wpływ klasycystycznych tendencji literackich i znamienny dla nich typ wrażliwości na piękno i przekonanie o racjonalnym porządku świata.
Na specjalną uwagę zasługuje Opisanie czterech części roku - pierwszy w Polsce poemat opisowy w nowym stylu, zawierający, podobnie jak The Seasons (1726-1730) J. Thomsona, obrazy wszystkich pór roku. Utwór świadczy o czerpaniu inspiracji z literaturze J. Kochanowskiego. W dziele tym poetka chwali Boga "w czterech częściach roku", wykorzystując swój rozum i doświadczenia zmysłowe, a nie wdając się w naukowe dywagacje i wywody. W następnych pieśniach poematu nakreśliła obraz "niskiej ziemi", podlegającej cyklicznemu rytmowi czterech pór roku. Przyjmując rolę narratorki, której pole widzenia zostało ograniczone do roztaczającej się wokół natury - ludzkiego gospodarstwa na ziemi - wskazała znaki boskiego rozumu w ładzie, porządku i harmonii przyrody będącej dziełem Pana. Pisarka nakreśliła wizję świata żyjącego rytmem pór roku jako wspaniałe dzieło Stwórcy gospodarza, które człowiek podziwia z zachwytem i kontempluje niczym niezwykłe dzieło sztuki, a jednocześnie doświadcza jego dobrodziejstw. O fascynacji naturą świadczy zachwyt nad jej ładem postrzeganym z praktycystycznej perspektywy.
Następne pory wyznaczają człowiekowi różne miejsca i role w owej przestrzeni. Cykliczność i następstwo od wiosny do zimy są sygnalizowane przez stopniowe przechodzenie od przestrzeni naturalnej do sfery będącej dziełem i domeną ludzi. W ten sposób autorka tworzy poetycki obraz rozwoju, dojrzewania i doskonalenia człowieka i jego dorastania do kultury przez zdobywanie mądrości i wiedzy. Personifikacja pór roku, częsta antropomorfizacja zjawisk przyrody, porównywanie ich do kulturowych wytworów człowieka prowadzą do eksponowania przedmiotów przynależących do świata ludzkiego. Wiosna nosi "okrycia" w formie sukienek, płaszczy, malowanych wstęg. Lato podobne jest do wielkiej kuchni, gdzie się "smaży, gotuje i piecze" pożywienie, a zima przypomina budowniczego i dekoratora wnętrz.
Dynamika poetyckich wypowiedzi Drużbackiej wynika z operowania wieloma tonacjami stylistycznymi. Spontaniczna mowa kolokwialna i ekspresywne słownictwo (kalumnie i przekleństwa) regularnie sąsiadują z językiem pełnym powagi i namaszczenia. Autorka umiejętnie wyzyskała w utworze środki wyrazu o retorycznej proweniencji. W poetyckich obrazach pór roku posłużyła się utrwalonym już katalogiem formuł, przenośni, emblematów (aluzji mitologicznych, biblijnych, idyllicznych), lecz nie poszerzyła ich metaforycznych kontekstów, ale je ukonkretniła, wyznaczając im funkcję ozdobnych rekwizytów poetyckich. Do nowych rozwiązań należy w poemacie wprowadzenie motywów arkadyjskich i rokokowych. W obrazie wiosennego lęgu ptaków i zachwycie nad ich słodkim śpiewem ujawnia się wrażliwość na doznania estetyczne, których człowiek doświadcza, obcując z piękną naturą.
Motywy sielskie i arkadyjskie, które uległy nasileniu w literaturze doby stanisławowskiej, Drużbacka wprowadzała również do drobnych wierszy. W późnej twórczości dążyła do większej precyzji, zwięzłości i stylistycznej przejrzystości poetyckich wypowiedzi. Jej majątek literacki wydał J.A. Załuski w pierwszym tomie Zgromadzenia rytmów poprzez wierszopisów żyjących albo naszego wieku zeszłych pisanych (1752). Nie wszystkie wiersze z poprawkami naniesionymi poprzez I. Krasickiego ukazały się potem w "Zabawach Przyjemnych i Pożytecznych".
(Bożena Mazurkowa)
Zobacz także: KLASYCYZM, POEMAT OPISOWY, ROKOKO
- Co znaczy DRAMATY WITKACEGO:
- Porównanie Witkiewicz należał do grona tych artystów, którzy znacząco wyprzedzają swój czas. W kilkadziesiąt lat jego twórczość przeszła znamienne koleje. Traktowany poprzez współczesnych, w najwspanialszym drużbacka elżbieta (1695-1765) co znaczy.
- Krzyżówka DO JUSTYNY. TĘSKNOŚĆ NA WIOSNĘ:
- Dlaczego do której Franciszek Karpiński skierował jedną z najsłynniejszych sielanek, była Marianna Broselówna, za najpiękniejszą i najcnotliwszą pannę miana na Pokuciu . Erotyk, po raz pierwszy zamieszczony drużbacka elżbieta (1695-1765) krzyżówka.
- Co to jest DRAMAT ROMANTYCZNY:
- Jak lepiej popowstaniowym dramat stał się w polskim romantyzmie jedną z głownych form wypowiedzi literackiej, wykonywaną poprzez najwybitniejszych artystów. Zerwano radykalnie z ugruntowanymi jeszcze w Poetyce drużbacka elżbieta (1695-1765) co to jest.
- Słownik DZIEJOPISARSTWO:
- Kiedy dominowało jeszcze przeświadczenie o cykliczności dziejów (periodyzm). Dzieje świata ujmowano w model powtarzających się, harmonijnych faz, których stabilność zapewniać miał Logos - wieczny drużbacka elżbieta (1695-1765) słownik.
- Czym jest DRAMATY ZAPOLSKIEJ:
- Od czego zależy dramatyczną rozpoczęła Zapolska od adaptacji na scenę znanych powieści (Chaty za wsią Kraszewskiego 1884), własnych utworów (Małaszka 1886), licznych przeróbek sztuk obcojęzycznych na potrzeby drużbacka elżbieta (1695-1765) czym jest.
Czym jest drużbacka elżbieta (1695-1765) znaczenie w Motywy literatura D .
