Co to znaczy romantyczny dramat definicja.

Definicja DRAMAT ROMANTYCZNY oznacza głownych form wypowiedzi literackiej, wykonywaną poprzez.

Czy przydatne?

Definicja DRAMAT ROMANTYCZNY

Co znaczy DRAMAT ROMANTYCZNY: W momencie popowstaniowym dramat stał się w polskim romantyzmie jedną z głownych form wypowiedzi literackiej, wykonywaną poprzez najwybitniejszych artystów. Zerwano radykalnie z ugruntowanymi jeszcze w Poetyce Arystotelesa rygorystycznymi regułami, formułowanymi w normatywnych poetykach klasycystycznych i określającymi ściśle zasady tworzenia tragedii i komedii. Dramat romantyczny odrzucał w pierwszej kolejności antyczną zasadę trzech jedności - akcji, miejsca i czasu, wprowadzając przeważnie kompozycję luźno połączonych z sobą scen, rozgrywających się nie tylko w różnym czasie i przestrzeni, lecz czasem nawet bezpośrednio nie powiązanych ze sobą fabularnie (jak na przykład w Dziadów części III Mickiewicza) albo tworzących odrębne epizody, które łączy jedynie postać głównego bohatera (na przykład Kordian Słowackiego).
Sięgając do wzorców dramatopisarstwa W. Szekspira, a również J.W. Goethego i F. Schillera, łączono w jedną całość przedmioty tragizmu i komizmu, tak ściśle rozgraniczane w klasycystycznej doktrynie "czystości" gatunków. Zacierając granice między gatunkami i rodzajami literackimi, romantycy tworzyli dramaty przeniknięte żywiołem lirycznym (na przykład w Dziadów części IV Mickiewicza) albo ujęte w szereg scen składających się na fabułę epickiej opowieści (na przykład Kordian Słowackiego). W skrajnych sytuacjach powstawały utwory sytuujące się na pograniczu dramatu i epiki, posługujące się na przemian wieloma formami epickiej narracji przeplatanej scenami dramatycznymi i przesycone pierwiastkami liryki, jak na przykład Wacława dzieje S. Garczyńskiego. Wszystko to sprawiało, Iż kompozycja dramatu romantycznego normalnie odbiegała zdecydowanie od zasad klasycznej harmonii w kierunku mniejszej czy większej dezintegracji formy. Pojawiać się zaczęły również dramaty pisane prozą (Nie Boska Komedia i Irydion Zygmunta Krasińskiego, Horsztyński i Złota Czaszka Słowackiego).
Istoty dramatu romantycy upatrywali nie w ustalonych cechach formalnych utworu czy możliwości jego inscenizacji - dramat romantyczny uchodził zresztą za "niesceniczny", co oznaczało nie tyle niemożność jego wystawienia, ile raczej traktowanie go jako tekstu przeznaczonego w pierwszej kolejności do czytania, a nie tylko prezentacji w formie teatralnego widowiska. Sprzyjały temu zarówno poglądy romantyków na temat niczym nie skrępowanej swobody twórczej, odrzucającej rygory tradycyjnej dramaturgii warunkowane właśnie wymaganiami sceny, jak i - w razie twórczości emigracyjnej - świadomość praktycznej niemożności wystawienia tych utworów w teatrze w dającej się przewidzieć przyszłości. Inna rzecz, Iż wbrew pozorom przewarzająca część dramatów romantycznych już wówczas bez większych trudności technicznych mogła być prezentowana z całym zasobem efektów szczególnych, bo teatr ówczesny przeszedł swoistą "rewolucję" w dziedzinie możliwości tworzenia różnego rodzaju widowiskowych inscenizacji, z czego idealnie sobie zdawał sprawę na przykład Juliusz Słowacki jako bywalec paryskich spektakli.
Przeważnie autorzy dramatów romantycznych sięgali po tematykę historyczną, gdzie znajdowali szerokie pole do prezentacji swych idei historiozoficznych. Porządek dramatu miał gdyż wg teoretyków romantyzmu, między innymi Maurycego Mochnackiego, odpowiednio z potrzebami epoki odzwierciedlać porządek historii.
Postęp dramatu romantycznego zmierzał od nowatorstwa form zdezintegrowanych, posiadających z założenia budowę fragmentaryczną, jak Dziady Mickiewicza, w kierunku bardziej tradycyjnej, zwartej konstrukcji całości, jak w późniejszych dramatach Słowackiego czy Norwida. Problematyka egzystencjalna, obecna między innymi w Dziadów części IV, Kordianie czy częściowo w Nie Boskiej Komedii, ustępowała z czasem zagadnieniom historiozoficznym, pytaniom o sedno dziejów i mesjanistycznie pojmowaną wizję narodu. Wnet porzucono także pojawiające się we poprzednich utworach przedmioty fantastyki i cudowności, wywodzące się z inspiracji folklorem, a symbolizujące obecność w świecie ludzkiej egzystencji zjawisk niepoznawalnych w sposób racjonalny, jak na przykład w Dziadów części III i IV. Zastąpić je miały rozległe koncepcje mistyczne, których najpełniejszym wyrazem stała się twórczość Słowackiego z lat 40.
Specjalną rolę w kształtowaniu się dramatu romantycznego odegrała twórczość Mickiewicza, aczkolwiek na tym polu niezbyt obfita, to jednak nadzwyczajnie istotna nie tylko z racji na jej rangę literacką, lecz w pierwszej kolejności dlatego, Iż dzięki nowatorstwu formy stała się ona bodźcem dla dalszych śmiałych eksperymentów artystycznych. Ogłoszone w II tomie Literaturze tak zwany Dziady kowieńsko wileńskie (cz. II i IV, Wilno 1823) stały się - podobnie jak zawarte w tomie wcześniejszym Ballady i romanse - manifestem nowej, romantycznej wizji świata. Część II potwierdziła romantyczne zainteresowanie ludowością, gdzie dostrzegano skarbiec narodowej tradycji. Poetycka wizja ludowych obrzędów - w istocie białoruskich - stała się wyrazem nowego, odmiennego od ukształtowanego poprzez XVIII wieczny racjonalizm obrazu świata, gdzie znalazło się miejsce na tajemnicę i sacrum, a żywi i umarli pozostawać mogli ze sobą w kontakcie. Dziadów część IV przyniosła ujętą w formę lirycznych monologów biografię romantycznego bohatera z centralnym motywem nieszczęśliwej miłości i samobójstwa. To swoiste studium psychologiczne przeżyć Gustawa, targanego sprzecznymi uczuciami, uwydatnia także rolę romantycznych lektur - dzieł G.G. Byrona, J.W. Goethego, F. Schillera - w kształtowaniu wrażliwości emocjonalnej nowego pokolenia. Istotną, wczesnoromantyczną warstwę tego dramatu stanowią także pojawiające się w dialogach Gustawa z Księdzem polemiki z filozofią racjonalistyczna i wynikającą z niej wizją świata, Boga i człowieka.
Napisana w Dreźnie a wydana w Paryżu w 1832 r. Dziadów część III zapoczątkowała nową tematykę w dramacie romantycznym. Utwór, ujęty w szereg luźno powiązanych scen, łączy w sobie warstwę polityczno historyczną (obraz martyrologii narodu, spisków, więzień, zsyłek) z planem metafizycznym (wydarzenia dramatu traktowane jako przejaw odwiecznej walki dobra ze złem). Nowością było ukazanie tej problematyki w kontekście mesjanistycznym, czyli w kategoriach męczeństwa i ofiary narodu, w którego losach i przeznaczeniu dopatrywano się analogii do męki i odkupieńczej ofiary Chrystusa. Utwór przynosi także kontrastowe przeciwstawienie postawy dwóch postaci - Konrada, którym kieruje pycha i indywidualizm, połączony z pragnieniem władzy i kierujący do buntu przeciwko Bogu, i ks. Piotra, którego pokora i poddanie się woli Bożej sprawia, Iż staje się on narzędziem jej planów. Ks. Piotr, którego Widzenie stanowi swoistą przeciwwagę Ogromnej improwizacji Konrada, reprezentuje więc nowy typ bohatera romantycznego, który - odpowiednio z koncepcjami mesjanizmu - drogę do wolności narodu widzi nie w walce zbrojnej, ale w cierpieniu i ofierze. Zapowiedzią takiej przemiany Konrada staje się scena ostatniego jego spotkania z ks. Piotrem.
Do najoryginalniejszych pozycji romantycznej dramaturgii należą utwory Zygmunta Krasińskiego. Wydana bezimiennie w 1835 r. w Paryżu Nie Boska Komedia łączy w sobie dwa odrębne wątki, które spaja postać głównego bohatera. Część II i III jest w istocie rozrachunkiem z ideałami wczesnego romantyzmu, z jego kultem literaturze i marzeń, które okazują się jednak złudną marą, odrywającą bohatera utworu - Męża - od rzeczywistości i wiodącą go do zguby. Część III i IV przynosi katastroficzną wizję rewolucji, ukazującą jej totalnie niszczący charakter i nihilizm odrzucający wszelakie wartości i nie dający nic w zamian. Równocześnie historiozoficzne wizje Krasińskiego zakładają nieuchronne nadejście rewolucji, bo polegający się jej obóz arystokracji, na którego czele staje w Okopach Świętej Trójcy Hrabia Henryk, wyczerpał już własne żywotne siły i nie jest w stanie dalej przewodzić narodowi. Historiozoficzny katastrofizm tego dramatu nie jest jednak równoznaczny z pesymizmem - upadek dotychczasowych form nie znaczy zagłady świata, końcowa scena objawienia się zwycięskiego Chrystusa świadczy, Iż nad postępem dziejów czuwa Opatrzność. W 1836 r. ukazał się - wydany także bezimiennie w Paryżu - następny dramat Krasińskiego, zatytułowany Irydion, którego akcja toczy się w starożytnym Rzymie za panowania cesarza Heliogabala. Tytułowy bohater, Grek, działając chęcią zemsty za zniewolenie jego ojczyzny, pragnie doprowadzić do upadku Rzymu, próbując zastosować do swych zamierzeń również chrześcijan. Idea zemsty, sprzeczna z chrześcijańskim nakazem miłości, zostaje tu jednak skompromitowana. Okazuje się również, Iż jednostka nie może wpłynąć na bieg historii, ale musi poddać się jej prawom i woli Opatrzności.
Najpełniej dramat romantyczny rozwinął się pod piórem Juliusza Słowackiego. Wydane w 1832 r. w Paryżu Mindowe i Maria Stuart powstały pod wyraźnym wpływem Szekspira, z kolei w pełni oryginalnym dramatem był opublikowany w 1834 r. Kordian, który - aczkolwiek jego akcja toczy się w latach 20. - podejmował nurtujące romantyków po klęsce stworzenia listopadowego pytania o sedno samotnej walki i o dylematy etyczne dotyczące konfliktu między szlachetnymi celami a wykraczającymi poza uznawane normy moralne metodami ich realizacji. W latach kolejnych powstała między innymi Balladyna (1839), która była swoistą grą z romantycznymi konwencjami literackimi, ujętą w formę szekspirowskiej tragedii o mechanizmach władzy i jej dylematach moralnych. Dramat ten - wspólnie z późniejszą Lillą Wenedą (1839, wyd. 1840) - stanowił deklarowaną poprzez poetę próbę powstania mitycznej historii Polski. W bliższe epoki historyczne przenosiła się akcja Horsztyńskiego (1845), Mazepy (1839) czy w pozostawionym we fragmentach dramacie Złota Czaszka (1842). Romantyczna ironia doszła do głosu w osadzonej we współczesności fabule Fantazego (1844-1845). Odrębnym rozdziałem dramatopisarstwa Słowackiego są jego utwory z lat 40., z tak zwany okresu mistycznego jego twórczości. Głoszone wówczas poprzez poetę koncepcje genezyjskie odnosząc się do dziejów narodu dochodzą do głosu między innymi w historiozoficznych dyskusjach Samuela Zborowskiego (powst. 1845) i rozgrywających się w czasach konfederacji barskiej i koliszczyzny dramatach Ksiądz Marek (1843), Sen srebrny Salomei (1844). W tym duchu utrzymana jest również parafraza dramatu P. Calderona Książę Niezłomny (1843, wyd. 1844).
Dramat zajmuje także istotne miejsce w twórczości C.K. Norwida, poczynając od alegoryczno symbolicznego Zwolona (1848-1849, wyd. 1851), aż po powstałe w momencie późniejszym wizje historyczne Za kulisami (1865-1866), Kleopatra (1872), Wanda (1851), Krakus (1851) i dramaty współczesne - Aktor (1867) i Pierścień ogromnej damy (powst. 1872). Norwid pragnął zrealizować w tym utworze swą koncepcję "białej tragedii", gdzie istota tragizmu zawierać się miała nie w czynach bohaterów, ale rozgrywać się w sferze psychologicznej.
Odrębnym zjawiskiem polskiej dramaturgii pierwszej połowy XIX w. była twórczość A. Fredry, aczkolwiek chronologicznie współczesna epoce romantyzmu, to jednak wyrastająca z tradycji komedii molierowskiej i oświeceniowej, operująca zarówno elementami satyry obyczajowej, jak i komizmem sytuacji i postaci, będących normalnie nosicielami karykaturalnie stypizowanych cech i odpowiadających im "znacznych" nazwisk. Komedie Fredry - między innymi Pan Geldhab (1818), Mąż i żona (1822), Damy i huzary (1825), Śluby panieńskie (1832), Pan Jowialski (1832), Zemsta (1833), Dożywocie (1834-1835) - cieszyły się od początku wielkim powodzeniem na polskich scenach, stanowiąc do dziś klasyczny repertuar narodowego teatru.
(Jacek Lyszczyna)
Zobacz także: BALLADYNA, DZIADÓW CZĘŚCI II, IV /i/i/i/i/ii III, IRONIA ROMANTYCZNA, KOMEDIE ALEKSANDRA FREDRY, KORDIAN, NIE BOSKA KOMEDIA, NIESCENICZNOŚĆ DRAMATU ROMANTYCZNEGO, SZEKSPIRYZM, ZEMSTA
Co znaczy DUMA:
Porównanie wykształcony w polskim ofświeceniu połączył inspiracje rodzimej tradycji i XVIII wiecznej literatury polskiej i obcej. Jego dwie najwcześniejsze realizacje autorstwa Juliana Ursyna Niemcewicza to dramat romantyczny co znaczy.
Krzyżówka DRAMATY RÓŻEWICZA:
Dlaczego przedwczesnych prób zaliczenia Różewicza do historii pozostaje on nadal artystą powiększającym swój majątek, czego dowodem mogą być przeprowadzone próby otwarte Kartoteki z udziałem autora albo dramat romantyczny krzyżówka.
Co to jest DRAMATY ŻEROMSKIEGO:
Jak lepiej interesował się dramatem od początków swojej pisarskiej drogi. Napisany w 1897 r. Grzech stanowiłby obiecujący wkład młodego autora do wczesnej etapy naturalistycznego teatru, gdyby wszedł wówczas do dramat romantyczny co to jest.
Słownik DRAMAT:
Kiedy twórczość dramatyczna okresu pozytywizmu, powstająca z myślą o adaptacjach scenicznych, była skażona piętnem konformizmu ideowego i kompromisowości artystycznej . Złożyło się na to kilka przyczyn dramat romantyczny słownik.
Czym jest DRAMA:
Od czego zależy ustala się utwory dramatyczne powstające w nurcie sentymentalnym od lat 50. XVIII w. po lata 30. XIX w. Teoretyczne założenia dramy wyłamującej się z reguł poetyki klasycyzmu i pierwsze realizacje dramat romantyczny czym jest.

Czym jest dramat romantyczny znaczenie w Motywy literatura D .

  • Dodano:
  • Autor: