Postać WATT ZYGMUNT LUKSEMBURSKI biografia

Kim był WATT ZYGMUNT LUKSEMBURSKI co zrobił: 1 3 6 8 - 1 4 3 7Syn cesarza Karola IV, elektor brandenburski w latach 1378-1395 i 1411-1415, władca Węgier od 1387 r., władca rzymski (niemiecki) od 1410 r., margrabia Moraw od 1411 r., cesarz od 1433 r. Mając 5 lat, został zaręczony z Marią, córką Ludwika, króla Węgier i Polski. Po zgonu ojca przejął poświęconą mu Brandenburgię. W 1385 r., mimo oporu Elżbiety Bośniaczki, wdowy po Ludwiku Ogromnym, poślubił Marię, królową Węgier. O tron węgierski musiał jednak rywalizować z Karolem III Andegaweńskim z linii neapolitańskiej (a później z jego synem, Władysławem), lecz dzięki wsparciu Wenecji powiodło mu się go osiągnąć w 1387 r. Kiedy jednak w 1395 r. zmarła Maria, część szlachty węgierskiej zakwestionowała prawo Zygmunta do korony św. Stefana. Aby wzmocnić swą pozycję, Zygmunt zorganizował w 1396 r. wyprawę krzyżową przeciw Turkom, gdzie wzięło udział nie tylko rycerstwo węgierskie, lecz i zachodnioeuropejskie. Niestety, źle dowodzona 60-tysięczna armia została rozbita pod Nikopolis (28 września 1396), a Zygmunt ratował się ucieczką. Wskutek tej klęski opozycja węgierska ogłosiła jego detronizację, a tron zaproponowano Jadwidze, królowej Polski. Ostatecznie jednak Zygmunt pokonał opozycję i utrzymał władzę. By pozyskać polską parę królewską - Władysława Jagiełłę i Jadwigę - na zjeździe w 1397 r. uznał zwierzchnictwo polskie nad Rusią Czerwoną i Mołdawią. Zdobył w ten sposób rezygnację Jadwigi z jej pretensji do korony węgierskiej, jako spadku po tacie i siostrze. Brata stryjecznego Jodoka, margrabiego Moraw, przeciągnął na własną stronę, oddając mu Brandenburgię w 1396 r. W tym samym roku zaoferował zastaw Nowej Marchii, którą odziedziczył po zmarłym bracie, Janie, równocześnie Krzyża-kom i Polsce; otrzymawszy lepsze warunki od tych pierwszych zastawił im tę ziemię w 1402 r. Krzyżacy przeciągnęli go na własną stronę w 1410 r., kiedy toczyli wojnę z Polską. Zygmunt co prawda wypowiedział wojnę Jagielle, lecz słabo zaangażował się w działania zbrojne. W 1410 r., po zgonu króla rzymskiego, Ruprechta III, część elektorów wybrała jego następcą Zygmunta. W tym czasie pogodził się także z Polską, zawierając z Jagiełłą i Witoldem w Lubowli (1412) pokój i sojusz; zastawił wtedy królowi polskiemu Spisz. Objęcie poprzez Zygmunta tronu niemieckiego wywołało, iż zwrócono się do niego, jako najwyższego świeckiego autorytetu, aby postarał się zażegnać panującą w Kościele zachodnim schizmę. W tym celu zwołał on sobór do Konstancji, który obradował w latach 1414-1418. Po długich targach politycznych i dysputach teologicznych w 1417 r. wybrano nowego papieża - Marcina V (1417-1431), zmuszając równocześnie do rezygnacji pozostałych: Grzegorza XII, papieża rzymskiego, Jana XXII, papieża pizańskiego i Grzegorza XII, papieża awiniońskiego. Na soborze zajęto się również sprawą czeskiego reformatora, Jana Husa, któremu Zygmunt gwarantował bezpieczeństwo, wystawiając list żelazny. Mimo tej gwarancji Hus został spalony na stosie. Czesi nie zapomnieli tego Zygmuntowi i kiedy w 1419 r. zmarł jego brat, Wacław IV, władca czeski, nie zgodzili się, by objął po nim tron. Mimo iż Zygmunt zdołał się koronować w 1420 r., to władzy w Czechach nie przejął, bo odmówiły mu jej wszystkie odłamy husytów. Próby siłowego rozwiązania, w tym kilka wypraw, które miały charakter krucjat, zakończyły się dla niego klęskami. Rządy w Czechach przejął dopiero w 1436 r., kiedy zawarł ugodę z umiarkowanym obozem husytów, kalikstynami (zatwierdzenie tak zwany kompaktatów praskich). W latach 20. zepsuły się również dobre relacje Zygmunta z królem polskim i ogromnym księciem litewskim. Na początku wydał wyrok nie po myśli króla polskiego w sporze polsko-krzyżackim (1420), a później, kiedy Jagiełło i Witold zaangażowali się w konflikty w Czechach (umiarkowani husyci chcieli oddać im tron czeski), Zygmunt wszelkimi metodami chciał odciągnąć ich od problemu czeskiego. W 1429 r. nawet zaproponował Witoldowi koronę królewską, co spowodowało ostry konflikt pomiędzy Polską i Litwą. W 1431 r. Zygmunt doprowadził do zwołania soboru w Bazylei, licząc, iż stanie się arbitrem pomiędzy koncyliarystami a nowym papieżem, Eugeniuszem IV. Popierając tego ostatniego, uzyskał koronę cesarską (1433), lecz osłabionego autorytetu już nie. Zmarł, nie pozostawiwszy syna; korony węgierska i czeska przeszły na jego zięcia, Albrechta Habsburga. (JS)