Postać TADEUSZ KOŚCIUSZKO biografia

Kim był TADEUSZ KOŚCIUSZKO co zrobił: 4 lutego 1 7 4 6 - 1 5 października 1 8 1 7 Urodził się w Mereczowszczyźnie, na Polesiu. Był czwartym synem Ludwika Tadeusza Kościuszki (który wywodził swój ród od dworzanina króla Zygmunta I Starego - Kostiuszki) i Tekli z Ratomskich. Z racji na kłopoty rodzinne nie ukończył edukacji rozpoczętej w kolegium pijarskim w Lubieszowie. Ostatecznie zdecydował się na karierę wojskową. Gdyż władca otworzył właśnie nową szkołę oficerską, tak zwany Szkołę Rycerską, zaczął w niej naukę. Po uzyskaniu stopnia kapitana wyjechał do Francji, a później, po krótkim pobycie w Polsce, udał się do Stanów Zjednoczonych, gdzie wziął udział w walkach o niepodległość kolonii amerykańskich z Anglią (1776-1783). Odznaczył się w pierwszej kolejności jako sprawny inż. wojskowy w budowie umocnień wokół West Point, a później w trakcie bitwy pod Saratogą. Po powrocie do Europy powrócił do służby w wojsku polskim w 1789 r. Uczestniczył w wojnie polsko-rosyjskiej 1792 r. Szczególnie wsławił się w bitwie pod Dubienką. Po przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej wyjechał na emigrację do Lipska, gdzie wyznaczono go na naczelnika przygotowywanego stworzenia. Szczyt jego kariery politycznej i wojskowej przypadł na lata 1794-1795, kiedy jako naczelnik stworzenia starał się odwrócić feralny dla Polski układ trzech mocarstw rozbiorowych, kierujący do likwidacji Rzeczypospolitej. Po krótkim pobycie w Dreźnie wyruszył do Krakowa, gdzie 24 marca 1794 r. ogłosił na rynku krakowskim Akt Stworzenia i został jego naczelnikiem. Wzorem swoich doświadczeń amerykańskich pragnął przekształcić stworzenie w walkę całego narodu, czemu miało służyć ogłoszenie Uniwersału połanieckiego. Mimo startowych sukcesów militarnych (wygrana 4 kwietnia 1794 r. bitwa pod Racławicami), po dwóch klęskach pod Szczekocinami i Maciejowicami stworzenie upadło, a on sam trafił do więzienia w Petersburgu, gdzie spędził dwa lata. Został zwolniony dopiero po zgonu carycy Katarzyny II i udał się na emigrację do Francji. Nie zaniechał jednak myśli o odzyskaniu niepodległości poprzez Polskę. Własne plany zawarł w broszurze opublikowanej w 1800 r. w Paryżu Czy Polacy wybić się mogą na niepodległość. Kiedy na czele Francji stanął Napoleon, wydawało się, iż jeszcze raz zaangażuje się czynnie w plany odzyskania niepodległości u jego boku. Współuczestniczył nawet w tworzeniu Legionów Polskich we Włoszech, lecz rozczarowany niewiele dokładnymi obietnicami Napoleona, dotyczącymi niepodległości Polski, wycofał się z czynnego życia politycznego. Zmarł w Solurze, w Szwajcarii. W momencie zaborów w XIX w. stał się symbolem wodza walczącego bezkompromisowo o niepodległość Polski. Jego postać pozwalała wskazywać zarówno na konieczność walki o niepodległość, co było charakterystyczne dla ruchów politycznych, wywodzących się z tradycji szlacheckiej, jak i na potrzebę reform socjalnych, dostrzeżenia potrzeb chłopów i konieczność rozwiązania spraw włościańskich, co podkreślały ugrupowania demokratyczne, a później ludowe i socjalistyczne. Bitwa pod Racławicami była postrzegana jako miejsce, gdzie dokonało się to specyficzne połączenie dwóch odrębnych dotychczas wątków polskiego życia narodowego. Kościuszko, dysponując 4 tys. żołnierzy i 2 tys. chłopów-kosynierów, został zmuszony do przyjęcia bitwy z trzytysięcznym korpusem gen. Tor-masowa, dysponującym jednak o sporo większą siłą artylerii. O zwycięstwie wojsk polskich przesądziło wówczas nie regularne wojsko, lecz atak kosynierów. Kościuszko przywdział zaś sukmanę chłopską, a wyróżniającego się w bitwie chłopa Wojciecha Bartosza Głowackiego mianował oficerem. Ten symboliczny czyn zapewnił mu pośród kolejnych pokoleń wizerunek przywódcy całego narodu w momencie dziejowej próby. (RK)