Postać SIMÓN BOLIVAR biografia

Kim był SIMÓN BOLIVAR co zrobił: 2 4 lipca 1 7 8 3 - 1 7 grudnia 1 8 3 0 Urodził się w Caracas. Był synem bogatego kreolskiego szlachcica. W latach 1799-1802 studiował w Madrycie, następ-nie do 1807 r. podró­żował po państwach Europy Zachodniej i Stanach Zjednoczonych. Po powrocie do Wenezueli zaangażował się w stworzenie antyhiszpańskie. Walczył w armii republikańskiej w stopniu podpułkownika (1810). Po aresztowaniu został poprzez władze hiszpańskie osadzony na jednej z wysp Antyli Holenderskich. Walki wznowił po kilku miesiącach. Rozszerzył stworzenie na wszystkie prowincje Wicekró­lestwa Peru i Nowej Grenady. Po wylądowaniu w Cartagenie (północna Kolumbia) zaczął walki z wojskami hiszpańskimi, początkowo partyzanckie, a w dalszym ciągu stworzył regularną armię. W sierpniu 1813 r. zajął Caracas i ogłosił stworzenie republiki wenezuelskiej. Nie przetrwała ona długo. Brak środków finansowych i przysłanie poprzez Madryt nowych oddziałów zadecydowały o klęsce republiki. Do porażki przyczynił się również pasterski lud Llanos, któ­ry przekupiony poprzez Hiszpan, dokonał pogromu ludności wenezuelskiej. Sam Bolívar schronił się w Kolumbii, a w dalszym ciągu na Jamajce. W 1815 r. opublikował Listy z Jamajki. Był to pro-gram walki mającej przynieść wyzwolenie spod panowania hiszpańskiego wszystkich krajów Ameryki Łacińskiej. Na przełomie 1815 i 1816 r. zorganizował w Haiti kilkusetosobowy oddział, na czele któ­rego wylądował ponownie w Wenezueli. W 1817 r. zyskał twierdzę Angostura. Po ogłoszeniu deklaracji o zniesieniu niewolnictwa zdobył poparcie dla walki narodowowyzwoleńczej ze strony ludności murzyńskiej i Llanos. Po wejściu do Caracas ogłosił stworzenie w Wenezueli III Republiki. Sam został najwyższym naczelnikiem, a w 1819 r. wybrano go prezydentem państwa. Zgodnie ze swoim programem w kolejnych latach prowadził walkę narodowowyzwoleńczą w pozostałych prowincjach hiszpańskich. W 1820 r. władca Hiszpanii, Ferdynand VII przygotował ogromną ekspedycję karną przeciw zbuntowanym Kreolom. Wystąpienie liberałów hiszpańskich zmusiło go do rezygnacji z interwencji. Bolívarowi pomogły także Stany Zjednoczone przez wydanie w 1823 r. deklaracji Monroego. Zakładała ona brak zgody na interwencję krajów europejskich w wewnętrzne kwestie Ameryki. Do 1824 r. wyzwolił Ekwador, Nową Grenadę i Peru, tworząc z nich Ogromną Kolumbię. Ostatecznie całe terytorium Peru odzyskało niepodległość po zwycięstwie Bolívara pod Ajacucho. W części północno-zachodniej od 1821 r. istniało Peru, gdzie był on prezydentem w latach 1824-26, a w części południowo-wschodniej powstała w 1825 r. Boliwia, gdzie był prezydentem w latach 1825-1826. W 1828 r. wprowadził rządy dyktatorskie. Pró­bował zahamować tendencje odśrodkowe poszczególnych krajów i rozwijającą się anarchię władz terenowych. Chciał przyśpieszyć odbudowę gospodarczą zniszczonych terenów. Brak zrozumienia, nawet ze strony najbliższych przyjaciół, niecelny pucz i zamach na jego życie skłoniły go do ustąpienia w 1830 r. Po podziale Ogromnej Kolumbii wycofał się z życia politycznego. Zmarł na gruźlicę w osamotnieniu w Santa Maria (Kolumbia). Mieszkańcy Ameryki Południowej nazywają go El Libertador (Wyzwoliciel, Oswobodziciel). Uznawany jest tutaj za najwybitniejszego męża stanu i otoczony legendą. Zakończył panowanie Hiszpanii w Ameryce Południowej. Był zwolennikiem koncepcji panamerykańskiej, stworzenia jednolitego państwa albo unii krajów narodu kreolskiego. W 1816 r. ogłosił projekt stworzenia Zjednoczonych Prowincji Ameryki Południowej. W 1826 r. zwołał Kongres Panamerykański, chociaż tylko nieliczne państwa przysłały swych delegatów i cały projekt legł w gruzach. Nie uzyskał także poparcia dla koncepcji powołania organizacji międzynarodowej, któ­ra ułatwiłaby współpracę pomiędzy krajami na całym świecie. (KM)