Postać OLGIERD biografia

Kim był OLGIERD co zrobił: 1 2 9 6 -1 3 7 7ogromny książę litewski, syn Gedymina, a wnuk Pukowera. Po zgonu Gedymina w 1341 r., który zaczął ogromne podboje Litwinów na Rusi (podporządkował Mińszczyznę, Witebskie Polesie, wschodnie Podlasie, Wołyń), kraj litewskie, w którego skład wchodziła jeszcze Żmudź, Auksztota (Litwa właściwa), Ruś Czarna (Grodno, Nowogródek) i księstwo połockie, odziedziczyło siedmiu synów. Z nich Jawnuta dostał władzę wielkoksiążęcą w Wilnie, Kiejstut - Troki, zaś Olgierd, będący już księciem witebskim, otrzymał na Litwie właściwej Krewo. W 1345 r. Olgierd wspólnie z Kiejstutem odsunęli od władzy Jawnutę, dzieląc się władzą, jednakże ogromnym księciem został Olgierd. Podział obowiązków państwowych pomiędzy braćmi sprowadził się do tego, iż Kiejstut miał za zadanie odpierać narastający nacisk zakonu, z kolei Olgierd wziął na siebie rozszerzanie litewskiego władztwa na Rusi. Pierwsze lata jego rządów upłynęły pod znakiem niepowodzeń. W latach 1345-1348 toczyły się walki z zakonem, który w 1348 r. w bitwie nad Strawą odniósł znaczący efekt. Bez powodzenia także ogromny książę układał się w tym czasie ze Złotą Ordą przeciw Moskwie. W latach 1350-1354, wspierając młodszego brata, Lubarta, walczył z Polską. W 1352 r., zawierając umowę z Kazimierzem Ogromnym, zrezygnował z opanowanych poprzez Królestwo Polskie ziemi lwowskiej i halickiej. W tym czasie zbliżył się także do Krzyżaków. W 1355 r. ogromny mistrz Winrich von Kniprode, przeciwdziałając zamknięciu drogi dla kupców krzyżackich poprzez Lwów na wschód, uzyskał zezwolenie od Olgierda na przejazdy kupców poprzez Litwę i jej ruskie posiadłości. Odpowiadając na to Kazimierz Ogromny odnowił w 1356 r. ugodę z Olgierdem i nawiązał z nim przyjazne relacje. Z inicjatywy króla polskiego w 1357 r. złożył nawet oświadczenie dotyczące gotowości przyjęcia chrztu. Wykorzystując dobre relacje z Krzyżakami i z Polską, Olgierd skierował teraz własną ekspansję na wschód, dążąc do opanowania Rusi wschodniej i południowej. Wtedy także sformułowany został program wielkomocarstwowej polityki Litwy. Głosił on, iż Litwa powinna posiadać ziemie bałtyckie od Łyny-Pregoły aż po Dźwinę, a również wszystkie ziemie ruskie. Realizacja tego programu w części dotyczącej kierunku zachodniego nie miała szans z racji na potęgę Krzyżaków, lecz na wschodzie była do urzeczywistnienia. W 1357 r. Olgierd zajął Briańsk, a w 1358 r. Mści-sław, Mohylew, Białą i Rżew. W 1362 r., po pokonaniu Tatarów nad Sinymi Wodami, opanował Kijów, gdzie osadził swego syna, Włodzimierza. W latach 1368, 1370, 1372 Olgierd trzykrotnie wyprawiał się również na Moskwę. Miało to wyeliminować z gry wielkiego księcia litewskiego, Dymitra Dońskiego, który stał się rywalem Litwinów w jednoczeniu ziem ruskich. W tym czasie zepsuły się z kolei relacje z Krzyżakami, co wywołało - od 1360 r. - systematyczne najazdy rycerzy zakonnych na ziemie litewskie. Olgierd i Kiejstut, próbując temu przeciwdziałać, zorganizowali w 1370 r. ogromną wyprawę na Królewiec, lecz ich siły zostały rozbite poprzez Krzyżaków pod Rudawą. Mechanizm podporządkowywania ogromnych obszarów ruskich poprzez Litwinów, złączający się z wyzwoleniem spod jarzma tatarskiego, przyjmowany był poprzez społeczeństwo ruskie dość przychylnie: litewscy namiestnicy i książęta dzielnicowi zazwyczaj przyjmowali chrzest, a również ruski język i kulturę; nawet na dworze wielkoksiążęcym (od czasów Gedymina w Wilnie), tradycyjnie strzegącym dawnej religii, dialekt białoruski stał się językiem urzędowym. Osadzeni poprzez Olgierda na Rusi jako udzielni książęta jego bracia i synowie przechodzili więc za jego zgodą na prawosławie, co ułatwiało im rządy. Z kolei młodsi synowie, którzy mieli objąć władzę na Litwie właściwej, pozostali poganami. Olgierd doceniał jednak rolę Cerkwi; między innymi doprowadził do odnowienia metropolii kijowskiej i podporządkowania jej biskupstw ruskich poza granicami państwa litewskiego. Olgierd pozostawił 12 synów, z których Jagiełłę, pochodzącego z małżeństwa z księżniczką twerską, Julianną, wyznaczył na swego następcę. (JS)