Postać LUCJUSZ ANNEUSZ SENEKA biografia

Kim był LUCJUSZ ANNEUSZ SENEKA co zrobił: 5 przed naszą erą - 6 5 n . e .Jeden z nielicznych, oryginalnych filozofów rzymskich. Urodził się w Kor-dobie, w prowincji Iberia (dzisiejsza Hiszpania). Jego zainteresowania filozofią wykazywane od najmłodszych lat przypisywane są wpływowi matki - Helvii. Tata (Seneka Starszy) wysłał zaś syna do Rzymu, gdzie kształcili go w sztuce wymowy retorzy, umożliwiając podjęcie typowej dla obywatela rzymskiego kariery urzędniczej. Na początku występował w sądach jako adwokat, później został kwestorem, aż osiągnął godność senatorską. Wypędzony w 41 r. n.e. na Korsykę poprzez cesarza Klaudiusza, dzięki poparciu żony cesarza, Agryppiny Młodszej, wrócił do Rzymu osiem lat potem, gdyż powierzono mu wychowanie następcy cesarskiego tronu, późniejszego cezara, Nerona. Poprzez pięć lat jako pretor, pomiędzy 49 a 54 r. n.e., kształcił i wychowywał młodego następcę tronu. Wpływowi Seneki przypisuje się łagodność i mądrość pierwszych lat panowania cesarza Nerona. Filozof dostał wówczas wysoką, honorową już jednak tylko godność konsula. Neron, będąc przybranym synem poprzednika, cesarza Klaudiusza, zaczął własne panowanie, pod wpływem filozofa, jako król mądry i szlachetny. Zapowiedział szanowanie woli Senatu i powrót do umiarkowanej polityki Oktawiana Augusta. Miało go to różnić od znanych ze swych ekscesów jego poprzedników, cesarzy z dynastii julijsko-klaudyjskiej. Zaniepokojony jednak pojawiającymi się groźbami możliwości pozbawienia go tronu na rzecz naturalnego syna Klaudiusza, Brytannika, kazał go zabić. Zapoczątkowało to ciąg zbrodni, zapowiadający koniec wpływów filozofa na dworze cesarskim. Neron kazał zgładzić kolejno: matkę, Agryppinę i żonę, Oktawię (ulegając najprawdopodobniej namowom swej kochanki, późniejszej żony - Sabiny Poppei). Nareszcie zmusił Senekę na początku do opuszczenia dworu w 62 r. n.e., a trzy lata potem - do popełnienia samobójstwa. Wg przekazu, miało się to stać po proteście, jaki ośmielił się Seneka wyrazić, przeciw zmuszaniu go do oglądania walk w cyrku. Obrażony Neron oskarżył go o udział w skierowanym przeciwko niemu tak zwany spisku Pizona. Zgodnie ze własnymi zasadami filozoficznymi, Seneka nie sprzeciwił się rozkazowi, kazał sobie zwyczajem rzymskich arystokratów otworzyć żyły w gorącej kąpieli, kiedy jednak krew płynęła zbyt wolno, a trybun mający przynieść informacja niecierpliwiącemu się Neronowi rozpoczął go popędzać, zażył dodatkowo truciznę (cykutę). Jednak również i ona nie podziałała wystarczająco błyskawicznie. Kazał wówczas zanieść się do łaźni i tam udusił się w obłokach gorącej pary. Stoicyzm, którego Seneka był zwolennikiem, w jego działalności bardziej miał charakter praktyczny aniżeli teoretyczny. Stąd jego ciągłe dążenie do życia odpowiednio z naturą, oderwania się od codzienności i odsunięcie się od polityki, a w ten sposób poszukiwanie szczęścia. Pozostawił po sobie, poza tragediami, w pierwszej kolejności traktaty i inne pisma filozoficzne, w tym: O łagodności, O życiu szczęśliwym, Dialogi, O gniewie i zbiór 20 ksiąg tak zwany listów moralnych. Znany jest jako artysta wielu sentencji (niektórzy jednak uważają za jej autora Senekę Starszego), z których może w najwyższym stopniu popularna jest wskazówka dla humanistów epoki odrodzenia, równocześnie dobrze oddająca zmienne koleje jego losów: "Błądzić jest rzeczą ludzką" (Errare humanum est ), która była przeróbką słów Toegnisa - "Pomyłki są nieuchronne pomiędzy śmiertelnymi". (RK)