Postać KAROL V HABSBURG biografia

Kim był KAROL V HABSBURG co zrobił: 2 4 lutego 1 5 0 0 - 2 1 września 1 5 5 8 Urodził się w Gandawie. Był synem Filipa I Pięknego, króla Kastylii i księcia Burgundii, i sukcesorki tronu hiszpańskiego, Joanny Szalonej (córki Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda Aragońskiego). Jego dziadkiem po tacie był cesarz Maksymilian I. Wychował się pod opieką ciotki, córki cesarza i namiestniczki Niderlandów, Małgorzaty Austriackiej. Już jako 16-letni młodzieniec objął dziedzictwo Izabeli i Ferdynanda, rozpoczynając panowanie Habsburgów w Hiszpanii jako Karol I. Po zgonu dziadka został jako Karol V królem rzymskim i cesarzem niemieckim, stając na czele olbrzymiego imperium składającego się w Europie z dziedzictwa 3 dynastii: habsburskiej, burgundzkiej i kastylijsko-aragońskiej. Jako władca Hiszpanii był również władcą licznych posiadłości kolonialnych w tak zwany Nowym Świecie. Patronował spektakularnym podbojom w Ameryce krajów indiańskich: Azteków i Inków. Od samego początku olbrzymie imperium, które stworzył, było targane wewnętrznymi sprzecznościami politycznymi i religijnymi, do których ponadto doszedł wieloletni konflikt z Francją. Wojny z Walezjuszami rozpoczęte w 1521 r. toczyły się raczej w Italii. Karol, mimo zwycięstwa w bitwie pod Pawią, gdzie do niewoli wziął Franciszka I, i zajęcia Rzymu w 1525 r. (w dwa lata potem spustoszonego poprzez jego najemnych żołnierzy w okresie tak zwany Sacco di Roma), nie potrafił złamać oporu Francuzów. Utrwalił jednak panowanie Hiszpanii we Włoszech. Brak ostatecznego sukcesu w wojnie z Francją częściowo związany był z jednoczesnym zagrożeniem wschodnich granic monarchii poprzez Turcję. W 1529 r. z trudem odparł wojska sułtana Sulejmana Wspaniałego spod murów Wiednia. Próbując przejść do ofensywy, bezskutecznie starał się podporządkować sobie Algier i Tunis. Największym osłabieniem wewnętrznej spoistości monarchii okazał się jednak kryzys w Kościele katolickim, który doprowadził do wystąpienia Marcina Lutra. Cesarz, traktowany jako świecki lider całego świata chrześcijańskiego, stanął w obronie papiestwa. W 1521 r. potępił edukacji Lutra w edykcie wormackim, co doprowadziło do wojen religijnych w Niemczech. Mimo pokonania w 1547 r. pod Mühlbergiem wojsk protestanckich, skupionych w tak zwany Związku Szmalklandzkim, ostatecznie z niechęcią musiał zaaprobować warunki augsburskiego pokoju religijnego z 1555 r. Zmęczony pełnieniem władzy w olbrzymim imperium, abdykował w 1556 r., a własną monarchię podzielił, przekazując władzę w Hiszpanii, Włoszech i Niderlandach synowi, Filipowi II, a dziedziczne posiadłości w Niemczech i koronę cesarską bratu, Ferdynandowi I. Ostatnie lata spędził w klasztorze, zmarł w dwa lata po zrzeczeniu się tronu w San Jerónimo de Yuste, koło Madrytu. Karol V był władcą, który odwołując się do średniowiecznej idei chrześcijańskiej monarchii uniwersalnej, próbował utrwalić własne panowanie jako hegemona całego ówcześnie znanego świata. Jego ogromny kanclerz Mercurino de Gattinara ujął to w formule odwołującej się do woli boskiej, która ofiarowała Karolowi, tak jak kiedyś Karolowi Wielkiemu, władzę nad wszystkimi królami, książętami i ich poddanymi w świecie chrześcijańskim. Wg niepotwierdzonego źródłowo przekazu sam Karol miał korzystać formuły "państwa, gdzie nigdy nie zachodzi słońce". Rozległość monarchii zniweczyła zamierzenie uzyskania hegemonii poprzez jednego władcę, zapowiadało to jednak podobne imperialne zapędy władców i dyktatorów epoki nowożytnej i najnowszej. RK)