Postać KAROL I WIELKI biografia

Kim był KAROL I WIELKI co zrobił: 2 kwietnia 7 4 2 - 2 8 stycznia 8 1 4Był synem króla Franków z dynastii Karolingów, Pepina III, zwanego Małym, i Bertrady z Laon - córki Heriberta, hrabiego Laonu. W 768 r. odziedziczył po swoim tacie północną część Państwa Franków. Królem ogłoszono go w Noyon 9 listopada. Już w rok potem poprowadził własną pierwszą wyprawę wojenną przeciwko zbuntowanym Akwitańczykom. Kiedy w 771 r. zmarł jego brat, Karloman, z którym dotychczas dzielił władzę, powiodło mu się ponownie zjednoczyć kraj. W polityce zagranicznej jego panowanie wypełnione było podbojami. Po interwencji w Italii zwycięstwo nad dotychczasowym sojusznikiem i teściem, królem Longobardów, Dezyderiuszem, który wspierał w staraniach o władzę synów Karlomana i zaatakował Kraj Kościelne, pozwoliło Karolowi na koronację żelazną koroną na króla Longobardów w 774 r. Papież nadał mu równocześnie tytuł patrycjusza i obrońcy Rzymian. Poprzez sporo lat (772-804) toczył ciężkie i krwawe, lecz ostatecznie zwycięskie walki z Sasami, połączone z ich przymusową chrystianizacją (na czele stłumionego stworzenia saskiego stał dzielny książę Widukind). Walki z Arabami w Hiszpanii, znajdującej się pod władzą Omajjadów, w latach 778-801 doprowadziły do rozszerzenia posiadłości frankijskich po rzekę Ebro i utworzenia w 801 r. Marchii Hiszpańskiej. Upamiętniła te wydarzenia Pieśń o Rolandzie, od tej pory symbolu rycerza bez skazy. Rozszerzył także granice swego państwa na południowym wschodzie. Pozbawił na początku władzy bawarskiego księcia Tassilo w 788 r. (skazanego na zgon Karol ułaskawił i zesłał do klasztoru) i włączył Bawarię do Rzeszy. Przy użyciu swojego syna, Pepina, któremu przekazał koronę w Italii, zniszczył w 795 r. kraj Awarów i założył tak zwany Marchię Wschodnią, a w 798 r. Salzburg został pierwszym arcybiskupstwem na Wschodzie. Narzucił również zwierzchnictwo Słowianom połabskim, opierając granice swego państwa na Łabie i Dunaju. Uwieńczeniem tych sukcesów w polityce zagranicznej była koronacja Karola na cesarza rzymskiego, dokonana 25 grudnia 800 r. w Rzymie poprzez papieża Leona III. Miała ona być świadectwem odrodzenia jedności chrześcijańskiego Zachodu. Tytuł Karola jako cesarza rzymskiego uznany został również w 812 r. poprzez Cesarstwo Bizantyjskie. Karol był nie mniej efektywny w polityce wewnętrznej. Starał się w pierwszej kolejności o zlikwidowanie władzy książąt plemiennych, grożącej rozkładem jego państwa. W to miejsce tworzył nową strukturę władzy w oparciu o urzędy centralne i mianowanych hrabiów i margrabiów, którzy otrzymywali wspólnie z duchownymi nadania ziemskie. Utrwaliło to feudalizację monarchii frankijskiej. Popierał również postęp szkolnictwa i edukacji, przyczyniając się do ożywienia kulturalnego zwanego renesansem karolińskim. Z jego inicjatywy przeprowadzono reformę szkolnictwa klasztornego. Obiektem studiów w nich stało się siedem sztuk wyzwolonych, a językiem wykładowym klasyczna łacina, której odrodzenie powierzono zakonnikom z Irlandii i Brytanii. Na dworze rozwinęło się dziejopisarstwo, a sławę cesarza opiewał jego biograf - Einhard. Powstały liczne ośrodki działalności artystycznej, polegające się na wzorach późnorzymskich i bizantyjsko-raweńskich. Głównym, do dziś zachowanym zabytkiem karolińskim jest sławna kaplica pałacowa w Akwizgranie, gdzie spoczęło również po zgonu ciało cesarza. Wbrew staraniom Karola jego kraj rozpadło się już kilkadziesiąt lat po jego zgonu. W 840 r. wyodrębniły się 3 linie Karolingów, co usankcjonował traktat podpisany w Verdun w 843 r.: włoska, panująca do 875 r., wschodniofrankijska (niemiecka) do 911 r. i zachodniofrankijska (francuska) do 987 r. Imperium Karola Wielkiego okazało się co prawda nietrwałe, lecz idea karolińska przyświecała późniejszemu uniwersalizmowi cesarskiemu i nowożytnym próbom zjednoczenia Europy. Jego imię w językach słowiańskich stało się zaś określeniem władcy - króla. (RK)