Postać Jadwiga Andegaweńska biografia

Kim był Jadwiga Andegaweńska co zrobił: 1374-1399Królowa polska, święta, trzecia i najmłodsza córka Ludwika Węgierskiego i Elżbiety Bośniaczki, wnuczka Elżbiety Łokietkówny, Urodziła się w 1374, najpewniej na przełomie stycznia i lutego. Już w roku kolejnym przeznaczoną została na żonę Wilhelma Habsburga, księcia austriackiego, pięć lat starszego od niej. W 1378 r. w Hainburgu doszło do ślubu, lecz przez wzgląd na młodym wiekiem Jadwigi, małżeństwo zamierzano dopełnić po dojściu królewny do pełnoletności; odpowiednio z ówczesnym prawem i zwyczajem osiągano ją - w razie dziewcząt - w wieku lat dwunastu.Po zgonu Ludwika Węgierskiego (1382) - przez wzgląd na tym, iż starsza siostra Jadwigi, Maria, zaręczona z Zygmuntem Luksemburskim, margrabią brandenburskim, została królową Węgier - matka wyznaczyła Jadwigę do objęcia tronu w Polsce. Zbiegło się to z oczekiwaniami większości panów polskich, w szczególności Małopolan. Jednak wielu zwolenników miał w Polsce książę mazowiecki Siemowit IV, który w 1383 r. podjął starania zmierzające do objęcia tronu polskiego, ale kandydatura ta nie zdobyła powszechnej akceptacji. W tej sytuacji determinacja zwolenników oddania korony polskiej młodszej z córek Ludwika Węgierskiego doprowadziła - wskutek prawie dwuletnich zabiegów - do tego, iż Jadwiga przybyła do Krakowa, gdzie została koronowana 16 października 1384 r.W styczniu 1385 r., kiedy ogromny książę litewski Jagiełło podjął oficjalne starania o rękę Jadwigi, a co za tym idzie o objęcie tronu polskiego, Habsburgowie postanowili doprowadzić do dopełnienia zawartego przedtem małżeństwa. Przybyły do Krakowa latem tego roku Wilhelm - jak podaje Długosz - miał spotkać się z królową w klasztorze franciszkanów. Jednak dalszym kontaktom zapobiegł Dymitr z Goraja, podskarbi Królestwa, jednakże królowa próbowała nawet toporem utorować sobie drogę, by z Zamku Wawelskiego otrzymać się do miasta, gdzie przebywał Wilhelm. Książę austriacki został jednak zmuszony poprzez możnowładców polskich do opuszczenia Krakowa. Jadwiga, dla dobra Polski - jak podkreśla Jan Długosz - dała się przekonać panom krakowskim do ślubu z Jagiełłą. Osobistą rozterkę królowej oddaje opisany poprzez wspomnianego kronikarza epizod. Otóż, przed podjęciem ostatecznej decyzji w tej kwestii, Jadwiga wysłała jednego ze swych zaufanych dworzan, Zawiszę z Oleśnicy, z sugerowaniem przypatrzenia się Jagielle i opisania jego twarzy, postawy i przymiotów. Dopiero stosunek Zawiszy, którego Jagiełło wziął ze sobą do łaźni, aby mógł go bliżej poznać, kompletnie uspokoiła Jadwigę. Do ślubu doszło w lutym 1386 r., a już latem tego roku królowa zaangażowała się w chrystianizację Litwy, co było jednym z warunków układu w Krewie z 1385 r. Habsburgowie z kolei nie pogodzili się z stratą ręki królowej, a co za tym idzie - perspektyw objęcia tronu polskiego. W 1387 r. wytoczyli nawet mechanizm kanoniczny polskiej parze królewskiej, lecz został on oddalony poprzez papieża. Najpierw 1387 r. Jadwiga stanęła na czele polskiej wyprawy na Ruś Czerwoną, która znajdowała się pod panowaniem węgierskim. Zwycięska wyprawa przywróciła Polsce te ziemie, na czele z miastem Lwowem. Będąc równorzędnym z mężem władcą, angażowała się w pokojowe rozwiązanie sporów z Krzyżakami, spotykając się w 1397 r. z ogromnym mistrzem Konradem von Jungingen. Podobne kroki podejmowała przedtem w kwestiach litewskich, angażując się w 1393 r. w zażegnanie sporu księcia Witolda ze Skirgiełłą, bratem Jagiełły. Próbowała również przestrzec Witolda przed lekceważeniem Tatarów, których zamierzał podbić. Niestety, jej obawy spełniły się i wyprawa litewska skończyła się straszną klęską nad rzeką Worsklą w 1399 r.Z dworu węgierskiego wyniosła Jadwiga zamiłowanie do życia dworskiego, poczucie piękna, lecz i znajomość kilku języków: węgierskiego, niemieckiego, łaciny, włoskiego; wkrótce nauczyła się również mowy polskiej. Potrafiła czytać i pisać, interesowała się muzyką, sztuką i edukacją. Utrzymywała świeckich muzyków, jeździła konno, polowała, miała strzelców i psiarnię. Chętnie otaczała się uczonymi, co potwierdza jej zainteresowania edukacją i kontemplacją. Na dworze krakowskim goszczony był Hieronim z Pragi i głośny kaznodzieja Jan Szczekna. Blisko związany z królową był Jana Radlica, doktor jej ojca, a w dalszym ciągu biskup krakowski, i jego następca na stolicy biskupiej, Piotr Wysz, lekarz obojga praw, kanclerz królowej, wielce zasłużony dla odnowy uniwersytetu, a również sławny prawnik Stanisław ze Skalbimierza, pierwszy rektor odnowionej Akademii Krakowskiej. Dla Jadwigi sporządzono trójjęzyczny Psałterz Floriański. Wiemy również, iż - już jako królowa - dostała dzieło czeskiego teologa Henryka Bitterfelda z Brzegu De contemplacione et vita activa. Wydaje się, iż wywarło ono spory wpływ na Jadwigę, która starała się kierować swoimi działaniami odpowiednio z wyłożonymi tam zasadami życia kontemplacyjnego i czynnego. Kronikarz Jan Długosz tak charakteryzował królową: "w okresie wielkiego postu i poprzez cały adwent odziana włosienicą ciało osobliwą powściągliwością trapiła. [...] Wzgardziwszy próżnością i wszelakimi marnościami świata, wszystek umysł swój zajmowała modlitwą i czytaniem ksiąg świętych [...]". Jadwiga nie uchylała się jednak od życia dworskiego - nie tylko brała w nim udział, lecz była jego ośrodkiem. Miała własny, niezależny od króla dwór, który składał się z licznych urzędników, rycerzy, dworzan i dam.Szerokie zainteresowania królowej, w tym związki ze światem uczonych, niewątpliwie miały wpływ na podjęcie poprzez nią starań w Rzymie o odnowienie Uniwersytetu Krakowskiego. Zabiegi te zostały uwieńczone sukcesem w 1397 r., kiedy uzyskano zgodę papieża na otwarcie na nim wydziału teologicznego. Królowa nie doczekała się uroczystej reaktywacji uczelni, która nastąpiła latem 1400 r.; w testamencie przekazała jednak na rzecz uniwersytetu własne klejnoty, kosztowne szaty i gotówkę.Działalność dobroczynna i dewocyjna królowej zasługuje na specjalną uwagę. Chcąc pomóc niezamożnym polskim i litewskim studentom uczącym się w Pradze, ufundowała tam bursę. Współfinansowała budowę kościoła Karmelitów na Piasku pod Krakowem i klasztoru Benedyktynów słowiańskich na krakowskim Kleparzu. Była dobroczyńcą licznych klasztorów (na przykład cystersów w Koprzywnicy i w wielkopolskim Lądzie, dominikanów w Sandomierzu, kartuzów w Lednicy nad Dunajcem) i szpitali; duże datki przeznaczała również na pomoc ubogim.Małżeństwo z Władysławem Jagiełłą nie było chyba tak szczęśliwe, jak przedstawia się to w hagiograficznych dziełach. Jan Długosz podaje nawet informację, iż Gniewosz z Dalewic w 1389 r. miał rozpuszczać plotki o niewierności małżeńskiej królowej. Jednak pozwany przed sąd poprzez Jana z Tęczyna, kasztelana wojnickiego, w 1390 r. miał odwołać te zarzuty i - zgodnie ze zwyczajem - odszczekać to pod ławą w okresie sesji sądu w Wiślicy. Niepotwierdzone do końca nieporozumienia pomiędzy Władysławem Jagiełłą i Jadwigą mogły wynikać najpewniej z przyczyn politycznych, bo wokół królowej skupiła się część opozycyjnych wobec króla dygnitarzy małopolskich, i z faktu, iż małżeństwo długo było bezdzietne. Dopiero w 22 czerwca 1399 r. królowa Urodziła córeczkę Elżbietę Bonifację. Ta jednak trzy dni potem zmarła, a wkrótce również Jadwiga podzieliła jej los, umierając 17 lipca. Została pochowana w katedrze wawelskiej, przy kluczowym ołtarzu, a w dalszym ciągu przeniesiona do okazałego sarkofagu.W recenzji współczesnych uchodziła za osobę niezwykłą. Podkreślano powszechnie jej świętość. Starania o kanonizację podjęto już w połowie XV w., lecz sumy gromadzone na wydatki procesu pochłonęła wojna trzynastoletnia z zakonem krzyżackim. Wznowiono je w XIX w., lecz dopiero w 1979 r. Jan Paweł II ogłosił ją błogosławioną, a w 1997 - świętą. (JS)1374narodziny Jadwigi1378zaślubiny Jadwigi i Wilhelma Habsburga w Hainburgu16 X 1384koronacja Jadwigi w katedrze krakowskiej14 VIII 1385podpisanie polsko-litewskiego układu w Krewie18 II 1386ślub Jadwigi i Władysława Jagiełły1386Jadwiga uczestniczy w chrystianizacji Litwy1387zgon Elżbiety Bośniaczki, matki Jadwigi1387Jadwiga wyprawia się na Ruś Czerwoną i przyłącza ją do Królestwa Polskiego1395zgon Marii, królowej Węgier, siostry Jadwigi22-25 VI 1399narodziny i zgon córki Jadwigi, Elżbiety Bonifacji17 VII 1399zgon królowej Jadwigi1997Jadwiga świętą Kościoła katolickiego